به گزارش ایرنا از دمشق، اردوغان که پنجشنبه گذشته برای شرکت در اجلاس سه جانبه ترکیه، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان به ترکمن باشی ترکمنستان سفر کرده بود، در بازگشت به آنکارا به خبرنگاران گفت که به "ولادیمیر پوتین" رییس جمهور روسیه پیشنهاد دیدار سه جانبه بین سران ترکیه، روسیه و سوریه را داده و او نیز از این پیشنهاد استقبال کرده است و به این شکل مجموعه‌ای از دیدارها را آغاز خواهیم کرد.
اردوغان با بیان اینکه ما می‌خواهیم یک گام سه جانبه بین ترکیه، روسیه و سوریه برداریم، اعلام کرده که «ابتدا باید بین سازمان‌های اطلاعاتی و سپس وزرای دفاع و پس از آن وزرای خارجه (ترکیه و سوریه) جلساتی برگزار شود».
"مولود چاووش اوغلو" وزیر خارجه ترکیه نیز در 22 آذرماه دوباره اعلام کرد که آنکارا آماده همکاری و گفت وگو با سوریه هست تا در زمینه مبارزه با تروریسم، پیشبرد روند سیاسی سوریه و بازگشت آوارگان با طرف سوری همکاری کند.
وی نیز برای چندمین بار تصریح کرده بود که در صورت جدی بودن دولت سوریه، آمادگی همکاری و گفت وگو با دمشق را داریم.
به دنبال همین مساله، مسکو نیز از پیشنهاد اردوغان برای برگزاری دیدار میان روسای جمهور ترکیه، سوریه و روسیه استقبال کرد.
"میخائیل بوگدانوف" معاون وزیر خارجه روسیه دیروز (جمعه) در گفت وگو با خبرگزاری اسپوتنیک اعلام کرد که مسکو نگاه بسیار مثبتی نسبت به ایده رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه برای برگزاری دیدار میان روسای ترکیه، سوریه و روسیه دارد.
وی گفت که این پیشنهاد بسیار مثبت است و ما اکنون در حال رایزنی با دوستان سوری در این خصوص هستیم.
پاسخ اسد به اردوغان
در روزها و ماه های اخیر مقامات آنکارا چندین بار از تغییر رویکرد ترکیه درباره سوریه سخن گفته اند و حتی "رجب طیب اردوغان" رییس جمهور این کشور از دیدار با "بشار اسد" همتای سوری خود و رفع کدروت ها سخن به میان آورده، سخنی که تاکنون به مرحله عمل نرسیده است و حتی دمشق بارها اعلام کرده که نسبت به اقدامات آنکارا خوش بین نیست.
آخرین موضوع گیری اسد به 11 آذرماه باز می گردد، در این روز اسد به صراحت آب پاکی را روی دست اردوغان ریخت و پیشنهاد دیدار با اردوغان را رد کرد، اما دوباره اردوغان درخواست خود را مطرح کرده است.
خبرگزاری رویترز در همان تاریخ (11 آذر) طی گزارشی در این باره اعلام کرد که دمشق با تاکید بر لزوم خروج نیروهای نظامی ترکیه، پیشنهاد دیدار سران دو کشور در حضور ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، را رد کرده است.
رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد که دمشق معتقد است چنین دیداری در آستانه انتخابات سال آینده میلادی ترکیه به سود اردوغان تمام خواهد شد به خصوص اگر قصد ترکیه در مورد بازگرداندن ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار پناهنده (آواره) سوری به کشورشان در آن مطرح شود.
یکی از این دو منبع آگاه به نقل از اسد مدعی شد که «چرا به رایگان پیروزی را تقدیم اردوغان کنیم؟ پیش از انتخابات روابط حسنه نخواهد شد».
وی حتی گفته که دمشق با برگزاری نشست وزیران امور خارجه نیز در زمان حاضر مخالفت کرده است. البته اردوغان چند روز قبل از این تاریخ نیز گفته بود که در زمان و شرایط فعلی، دیدار با اردوغان فایده ای ندارد.
رویترز به نقل از یک منبع مطلع دیگر از پیشنهاد مذکور نوشت: دمشق چنین دیداری را مادامی که نتیجه ملموسی به همراه نداشته باشد، بی فایده می داند. آنچه که سوریه تاکنون درخواست کرده، عقب‌نشینی کامل نیروهای ترکیه از خاک این کشور است.
به دنبال سخنان اسد، "بثینه شعبان" مشاور سیاسی و رسانه‌ای ریاست جمهوری سوریه اظهارات مقامات ترکیه درباره امکان آشتی بین دمشق و آنکارا و برگزاری دیداری بین "رجب طیب اردوغان" و "بشار اسد را "فریبکاری" دانسته بود.
وی تصریح کرده بود که اظهارات اخیر رئیس جمهور ترکیه درباره نزدیکی روابط سیاسی بین دو طرف "رسانه‌ای است و ارتباطی با واقعیت موجود ندارد".
به گفته شعبان، "چند ماهی است که این اظهارات رسانه‌ای را می‌شنویم و چنین اظهاراتی به دلایل خاص بیان می‌شوند و این دلایل می‌تواند جلوه انتخاباتی داشته باشد و یا اهرمی برای فشار بر طرف‌های دیگر باشد".
رفع مشکل اقتصادی ترکیه کلید پیروزی اردوغان در انتخابات
هرچند در یکسال گذشته دولت آنکارا تلاش کرده تا مشکلات خود را با کشورهایی همچون عربستان، امارات و مصر حل کند که در دو مورد اول موفق شده و در موضوع مصر هم اولین دیدار روسای جمهور ترکیه و مصر با میانجیگری امیر قطر در دوحه انجام شده و مسیر مذاکرات دو طرف باز شده است، اما در قضیه سوریه موضوع مقداری فرق می کند، چرا که در بیش از ۱۱ سال گذشته، آنکارا به طور تمام قد در کنار آمریکا، رژیم صهیونیستی، فرانسه، انگلیس و عربستان از تروریست های تکفیری برای براندازی حکومت سوریه حمایت کرده و از هیچ گونه کمکی به تروریست ها فروگذاری نکرده است.
درخصوص تلاش برقراری رابطه میان ترکیه و سوریه باید گفت که، از قرار معلوم ترک ها همان مسیری که با عربستان و امارات طی کردند، عزم خود را همانگونه برای برقراری رابطه میان آنکارا – دمشق جزم کرده اند که بتوانند از شرایط فعلی اقتصادی سوریه و بازسازی این کشور بهره مند شوند تا اردوغان بتواند از بازار سوریه برای سر و سامان دادن به بخشی از اقتصاد ترکیه بهرمند شود تا از این راه در انتخابات ۲۰۲۳ این کشور نیز پیروز شود؛ اما باید گفت اسد دست اردوغان را خوانده و منتظر خواهد بود تا ببیند نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ترکیه چه خواهد شد.
اردوغان در تاریخ 19 آذر بود که اعلام کرد برای آخرین بار برای انتخابات ریاست جمهوری ژوئن ۲۰۲۳ (خرداد 1402) نامزد خواهد شد و پرچمداری ترکیه را پس از آن به جوانان این کشور خواهد سپرد.
هم اکنون موضوع پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برای اردوغان حیثیتی شده و وی که در سال های اخیر کارنامه موفقی در اداره ترکیه داشته در صدد می باشد تا این دوره را نیز ابتدا با پیروزی و سپس با موفقیت به پایان برساند ولی شرایط این روزهای ملتهب اقتصادی در ترکیه و برخورد با رقبای سیاسی معلوم نیست اردوغان را دوباره پیروز میدان کند یا نه؟
نتایج یکی از نظرسنجی های انجام شده در ترکیه در شهریور گذشته نشان می دهد که از نظر سیاسی اوضاع اردوغان چندان خوب نیست و وی کاریزمای گذشته را از دست داده است و رقبای وی نیز سعی می کنند با دست گذاشتن روی نقاط ضعف وی و حزب عدالت و توسعه، اجازه ندهند اردوغان در انتخابات آینده پیروز شود.
ائتلاف 6 حزب مخالف اردوغان در یک سال گذشته تبلیغ میدانی وسیعی انجام داده و کاری کرده اند که در فضای روانی جامعه، خشم علیه "نظام حکومتی ریاستی" ریشه بدواند و بخش مهمی از جامعه ترکیه، نظام حکومتی ریاستی را یک نظام غیرقابل نظارت و خطرناک بدانند و حتی بخش قابل توجهی از طرفداران اردوغان نیز تمایلی به بقای نظام فعلی نداشته باشند، نظامی که اردوغان برای برقرای آن تلاش های بسیار زیادی کرده است.
موسسه نظرسنجی "عملیات (Yöneylem araştırma)" در نظرسنجی میدانی انجام شده در شهریور ماه از مردم ترکیه درباره این که اداره ترکیه باید بر اساس "نظام حکومتی ریاستی" یا "نظام پارلمانی" باشد، از مخاطبان خود سوال کرده که در پاسخ 64.9 درصد به نظام پارلمانی رای داده اند و فقط 29.1 درصد موافق نظام ریاستی بوده اند، موضوعی که مطمئنا برای اردوغان خبر خوشایندی نیست.
"دریا کومورجو" رئیس موسسه نظرسنجی "عملیاتYöneylem araştırma) " گفته است: «یکی از مهمترین یافته های نظرسنجی های اخیر ما، این است که تصور جامعه ترکیه در مورد شخص اردوغان به طور جدی تغییر کرده است. پیش از این، بخش مهمی از شهروندان ترکیه، اردوغان را یک سیاستمدار زیرک و شکست ناپذیر می پنداشتند، اما حالا تلقی آنها عوض شده و خود را در برابر رئیس جمهوری می بینند که در جریان بحران اقتصادی و سیاست های ناکارآمد حزب عدالت و توسعه و دولت برآمده از آن، ناتوانی و شکست خود را به نمایش گذاشته است».
حال باید همانند بشار اسد منتظر بود و دید که نتایج انتخابات خرداد ماه ترکیه چه خواهد شد و چه اتفاقاتی در شرایط آینده سیاسی ترکیه رخ خواهد داد؟ و این که آیا مسکو می تواند نظر اسد را درباره دیدار با اردوغان تغییر دهد و قبل از انتخابات این دیدار انجام شود؟