به گزارش ایرنا، جنگلهای پوشیده از بلوط رشته کوه زاگرس با بیش از یکهزار و ۲۰۰ کیلومتر پهنه سبز رنگارنگی در استانهای کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری و فارس ایجاد کرده که علاوه بر تنوع زیست محیطی خاص آن نقش مهمی در اکوسیستیم این استانها دارد.
در طی سالیان اخیر دو آفت آتش سوزی و پروانه برگ خوار دست از پهنه سبز زاگرس برنداشته و همیشه به عنوان یک تهدید زیست محیطی بر اکوسیستم این منطقه نقش منفی داشته است.
درختان بلوط همیشه در زندگی عشایری و روستایی استان ۷۲۶ هزار نفری کهگیلویه وبویراحمد نقش مهمی ایفا کرده و به نوعی با زندگی آنها از نسلهای گذشته تاکنون عجین شده و در فرهنگ دیار آریوبرزن به عنوان میراث طبیعی و خدادادی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
با توجه به درگیر شدن بخش زیادی از جنگلهای بلوط استان کهگیلویه وبویراحمد با پروانه برگ خوار و آتش سوزی با عوامل انسانی و غیر انسانی بخش زیادی از جنگلهای مناطق گرمسیری و سردسیری این استان از بین رفته و در خطر نابودی قرار گرفته است.
در سال جاری جنگل های استان با دو نوع آفت برگ خوار سفید بلوط و جوانه خوار درگیر شدند که پروانه جوانه خوار در ابتدای فصل بهار از جوانه ها تغذیه می کند و پروانه برگ خوار بلوط را در طول فصل بهار و تابستان داریم که چند نسل را طی می کند، تجدید نسل می کند و صرفا از برگ درخت بلوط تغذیه می کند.
هر چند در استان با تامین تجهیزات لازم محلول پاشی در بخش زیادی از این مناطق انجام شده ولی گویا با توجه به پراکنش نامتعارف بارندگی و خشکسالی احتمال درگیری این افت نیز وجود دارد.
طی سالیان اخیر پویش های مختلفی از سوی نهادهای مختلف برای احیا جنگلهای استان کهگیلویه وبویراحمد در راستای احیای مناطق آسیب دیده از آتش سوزی و پروانه برگ خوار انجام شده که مورد استقبال طبیعت دوستان نیز قرار گرفت.
بنیاد الگن تشکلی برای احیای بلوط
گسترش و مراقبت از جنگلهای بلوط و سایر گونه‌های جنگلی سازگار با اقلیم تا رسیدن به نقطه امن رویش با ایجاد منطقه قرق مراقبت از گونه‌های جانوری، جلوگیری از شکار پرندگان و کمک به احیا و زادآوری ایمن،آموزش به اهالی بومی برای ارتقای کیفیت زیست مسئولانه و ایجاد آگاهی موثر برای مراقبت از زیستگاه، تبدیل الگن به دهکده سبز و عاری از پسماندهای پلاستیکی و تفکیک زبالههای خشک و تر و تغییر تدریجی اقتصاد دامپروری محور به گردشگری مسئولانه
رئیس بنیاد الگن در این رابطه با اشاره به نقش مهم جنگل در توسعه محیط زیست پایدار گفت: یکی از اهداف مهم و بلند مدت بنیاد الگن احیای جنگلهای بلوط در حوزه های مختلف بخصوص روستای محل تولدم الگن است.
سعید انصاری افزود: با برنامه ریزی های انجام شده احیای یکهزار هکتار از جنگلهای بلوط در روستای الگن با همکاری و مشارکت خوب مردم روستا انجام شده است.
وی با اشاره به نقش مهم جنگلهای بلوط در توسعه همه جانبه از محیط زیست پایدار تا ترویج زندگی سنتی روستایی افزود: احیای یک هزار هکتار از جنگل های بلوط نزدیک روستای الگن از طریق قرق و حفاظت با مشارکت اهالی روستا در حال احیا است.
انصاری اضافه کرد: پویش احیای درختان بلوط علاوه بر استقبال خوب مردم تاکنون پای طبیعت دوستان زیادی را نیز به این منطقه باز کرده است.
وی افزود: این پویش احیای بلوط باعث شده اهالی روستا از کوچک تا بزرگ نسبت به حفاظت از طبیعت مسئول باشند و هر کدام در توسعه این طرح دیگری را تشویق می کند.
انصاری تصریح کرد: این پویش بیش از سه سال است که در روستا اجرا و مردم می توانند با کاشت درخت به نام خود یک شناسنامه از بنیاد دریافت کنند.
وی اظهار داشت: بخش زیادی از بذر بلوط های احیا شده از سوی کودکان روستا کاشته شده تا انگیزه صیانت از جنگلهای بلوط برای نسلهای آینده بیشتر شود.
سایر اقدام های تشکل مردمی الگن
رییس بنیاد الگن بیان داشت: این تشکل مردمی با آموزش های غیرمستقیم برای احیای گونه های گیاهی ،مراقبت از گونه های جانوری،تلاش برای مدیریت پسماند و رونق گردشگری در این روستا اقدام کرده است.
انصاریان تاکید می کند: روش کار بنیاد الگن به این صورت است که با اعلام یک شماره حساب و فراخوان جذب کمک های مردمی هزینه های خود را تامین می کند.
وی بیان کرد:مخارج احیای طبیعت،حفاظت از جنگل های ایجاد شده و سایر فعالیت مردمی است و اعتقادی به کمک دولت نداریم.
انصاریان اضافه کرد: با برنامه های پیش بینی شده الگن در آینده نه چندان دور به دهکده سبز و عاری از پسماندهای پلاستیکی تبدیل خواهد شد که برای تحقق این مهم زیرساخت‌های آماده شده و اجازه ورود زباله به طبیعت داده نمی‌شود.
وی عنوان کرد: نصب سطل های زباله و پیش بینی مکانی برای دفن زباله ها بخشی از اقدام های پیش بینی شده به منظور مدیریت پسماند در این روستاست.
انصاریان تصریح کرد: احیای بافت قدیمی روستا با هدف رونق گردشگری به عنوان مشاغلی که آسیب کمتری به طبیعت می رساند از دیگر برنامه های تشکل مردمی الگن است.
طرح احیا بلوط در جنگلهای دچار آتش سوزی لنده
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری لنده از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: در سال جاری با تشکیل پویش های مردمی طرح احیا و توسعه جنگل ها و مراتع این شهرستان که طی سالیان اخیر دچار آتش سوزی شده بود آغاز شد.
خسرو محمدی با اشاره به مشارکت خوب مردم در پویش ملی جنگل کاری بیان کرد: این پویش با هدف حضور و مشارکت مردم در حفظ و توسعه منابع طبیعی از اواخر آذرماه تا پایان دی ادامه خواهد داشت.
وی اظهار داشت: در طرح احیا علاوه بر مشارکت خوب مردم نیروهای جهاد کشاورزی، جمعیت هلال احمر و اداره منابع طبیعی برای ارائه آموزش های لازم در راستای کاشت درست بذر بلوط مشارکت دارند.
محمدی تصریح کرد: با مشارکت خوب مردم پیش بینی می شود در بیش از یکصد هکتار از مراتع و جنگلهای مناطق مختلف لنده بذر بلوط کشت شود.
وی اضافه کرد: تاکنون در بیش از ۳۵ هکتار از روستای آتشگاه بخش مرکزی لنده با مشارکت خوب اهالی روستا طرح کاشت بلوط در راستای احیای جنگلهای این منطقه اجرا شد.
محمدی بیان کرد: از ظرفیت بخش خصوصی در راستای افزایش سطح پوشش گیاهی و مرتعی نیز استفاده خواهد شد.
وی بر حفظ و حراست از جنگلها در راستای ارتقا محیط زیست پایدار از سوی همه نهادها بخصوص مردم روستا و عشایر تاکید کرد.
به گزارش ایرنا، شهرستان لنده دارای ۸۵ هزار هکتار عرصه طبیعی است که از این سطح ۵۳ هزار هکتار جنگل و ۳۲ هزار هکتار مرتع است.
طی سه سال اخیر به دلایل مختلف حداقل ۲ هزار و ۱۰۰ هکتار از جنگل های استان کهگیلویه و بویراحمد طعمه حریق شده است
آتش هایی که یا بر اثر بی احتیاطی چوپان ها ،گردشگران و یا به دلیل اختلاف های محلی و یا سوزاندن پسماند مزارع شعله ور شده و ثروت های ملی را به خاکستر تبدیل کرده است.
مردم همراه ما باشید
۷۸ درصد مساحت استان کهگیلویه وبویراحمد را منابع ملی تشکیل می دهد که از این میزان یک میلیون ۳۰۰ هزار هکتا منابع طبیعی و ۸۷۴ هزارو ۶۴ هکتار عرصه جنگلی تشکیل می دهد و بیش از ۵۶ درصد عرصه جنگلی استان جنگلهای بلوط است.
وجود جنگلهای خاص بلوط، وضعیت کوهستانی و توپوگرافی آن و ثبت بارش سالانه نزدیک به۵۷۳ میلیمتر باعث شده کهگیلویه و بویراحمد با توجه به منابع آبی مناسب جز استانهای برتر حوزه زاگرس محسوب می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به ظرفیت های خاص و منحصربفرد جنگلهای این استان گفت: مشارکت و همراهی مردم در توسعه جنگلهای نقش مهمی دارد.
سعید جاوید بخت با اشاره به اینکه بهره برداری در عرصه های جنگلی و منابع طبیعی استان به چند شکل انجام می شود گفت: در سال جاری ۳۱۴ هکتار از مراتع بصورت مدیریت اهاله ای به مردم واگذار شد.
وی تصریح کرد: مردم می توانند با حفظ و نگهداری از این مراتع علاوه بر توسعه محیط زیست پایدار درآمدزایی زیادی نیز کسب کنند.
کاشت بذر بلوط در ۲ هزار عرصه جنگلی
مدیرکل منابع طبیعی با اشاره به اینکه اقتصاد بخشی از مردم استان بخصوص عشایر و روستاییان وابسته به جنگلهای بلوط است گفت: مردم می توانند با مشارکت بیشتر علاوه بر توسعه منابع جنگلی نسبت به درآمدزایی ان نیز اقدام کنند.
جاوید بخت با اشاره به مشارکت ۵۰ پویش و تشکل مردم نهاد با منابع طبیعی استان اضافه کرد: در سال جاری در ۲ هزار هکتار از مراتع جنگلی استان بذر بلوط کاشته می شود.
وی با بیان اینکه کار جمع آوری بذرهای بلوط از جنگلهای کهگیلویه و بویراحمد آغاز شد، گفت: این بذرها و پس از اصلاح در اختیار مردم و علاقمندان به کاشت بلوط قرار داده می‌شود تا با کاشت آنها سبب رشد و توسعه درختان بلوط در سطح استان باشیم.
جاوید بخت تاکید کرد: پارسال با کمک پویش ملی بلوط در بیش از یکهزار و ۵۰۰ هکتار از عرصه‌های منابع طبیعی استان بلوط کاشته شد.
وی تصریح کرد: در منطقه تنگ سرخ بویراحمد در هر هکتار از جنگل در سال جاری ۵۵ میلیون تومان بهره برداران درآمد کسب کردند.
جاوید بخت تاکید کرد: منابع طبیعی این آمادگی را دارد در قالب ظرفیت های قانونی طرح های مرتعداری را با مالکیت دولت و درآمدزایی بهره برداری واگذار کند.
وی گفت: اجرای این طرح نقش مهمی در توسعه عرصه های جنگلی استان دارد.
در کهگیلویه و بویراحمد بیش از ۵۰ گونه درختی و درختچه ای داریم که درخت بلوط به عنوان گونه غالب آن محسوب می شود همیشه در میان مردم دیار آریو برزن از اهمیت و ویژگی تاریخی و فرهنگی خاصی برخوردار بوده است.
ارزش های بلوط در زاگرس و ساکنان آن اهمیت فرهنگی و تاریخی دارد، از طرفی معیشت مردم با این جنگل ها گِره خورده است.
از طرف دیگر با توجه به اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد به عنوان استان پربارش کشور هر ساله شاهد باران های سیل آسای زیادی است اهمیت و نقش جنگلهای بلوط در حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش و هر گونه خسارت بسیار مهم است.
برداشت میوه بلوط
برداشت میوه جنگلی بلوط هرساله از اواخر آبان آغاز و تا تا زمستان ادامه خواهد داشت.
عملکرد هر درخت کهنسال بلوط در سال بین ۵۰ تا ۸۰ کیلوگرم میوه بلوط است که برداشت آن بیشتر توسط ساکنان بومی و به روش های سنتی انجام می شود.
میوه درخت بلوط به صورت خام و گاهی پخته برای تامین خوراک دام استفاده می شود.
به گزارش ایرنا، امروزه جنگلهای زاگرس به خصوص استان کهگیلویه و بویراحمد، که بیش از ۷۰ درصد آن را بلوط پوشش می دهد با مشکلات اساسی مواجه شده است، از خشکیدگی ۱۰۰ هزار هکتار بلوط در یک دهه گذشته، از رخ دادن آتش سوزی در ۲۰۰ فقره در پنج سال گذشته و از طغیان پروانه های جوانه خوار و برگ خوار و درگیر شدن افزون بر ۶۰ هزار هکتار بلوط مشکلاتی هستند که تهدیدی جدی برای جنگلهای استان است.
جنگل های ۱۱ میلیون هکتاری زاگرس امروز به دلایل مختلف به هفت میلیون هکتار کاهش یافته که با این اوصاف چهار میلیون از جنگل ها را در طی ۸۰ سال اخیر از دست دادیم.
تهدیداتی که پهنه سبز زاگرس را در حال حاضر به خطر انداخته است در راس آنها "تغییر کاربری" است، دیگر عامل ها؛ همین آفت ها هستند، همچنین آتش سوزی ها و بیماری ها.
نیاز است همه مردم برای حفظ و حراست از این میراث گرانبها با شرکت در پویش ملی بلوط میثاق‌نامه‌ی حفاظت و حراست از جنگل را امضا کنند.