شیراز-ایرنا-جان و روحش سالهاست که با کتاب و کتابخانه عجین شده و نیمی از عمرش را در لابه‌لای قفسه‌های کتاب گذرانده؛ حالا پس از چهار دهه فعالیت عاشقانه در عرصه کتابداری هنوز هم خود را پاسدار کتاب و ترویج دهنده فرهنگ کتاب و کتابخوانی می‌داند؛ کتابداری که با عشق قدم در این راه گذاشت و با عشق تکریم شد.

در چهره‌اش گذر عُمری پُر فراز و نشیب و آثار سالها تلاش بی‌وقفه نمایان است اما سرزندگی و راست‌قامتی‌اش نشان از روحیه خستگی‌ناپذیر و سخاوتمندانه‌اش می‌دهد. با شور و شوق خاصی از فعالیت‌هایش سخن می‌گوید و از سخنانش پیداست که برای او زندگی ملال‌آور و غم‌بار معنایی ندارد.

کتابدار است و جان و روحش سالهاست که با کتاب و کتابخانه عجین شده؛ نیمی از عمر خود را لابه‌لای قفسه‌های کتاب‌ و جغرافیای سرزمین‌های شناخته و ناشناخته سپری کرده است و حالا او در آستانه ۶۷سالگی و پس از گذر از راهی که سال‌ها پیش برای خود برگزیده از به ثمر رسیدن تلاش‌هایش احساس رضایتمندی دارد.

بازگشت به کار پس از بازنشستگی

فاطمه جوکار متولد ۱۳۳۴ و دارای مدرک فوق دیپلم است. او مادر پنج فرزند است که به گفته خودش تمام فرزندانش به برکت تلاش و کوشش همیشگی‌شان به مدارج عالی علمی و موفقیت‌های قابل‌توجهی رسیده‌اند. همسرش کارشناس ارشد و کارمند بازنشسته منابع طبیعی است. این بانوی پرتلاش هم سال ۱۳۸۵ بازنشسته شده اما کار کردن را به خانه‌نشینی ترجیح داده و از آن زمان تاکنون هم به صورت افتخاری در انبار کتاب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مشغول به کار شده است.

جوکار در آئینی که برای تکریم و تجلیل از سالها فعالیتش ترتیب داده بود ابراز کرد: خوشحالم که امروز شاهد به ثمر رسیدن تلاش‌هایم هستم و به کار من ارزش و بهایی داده شده است. من سال ۵۴ در تهران در دوره کتابداری شرکت و فعالیت‌هایم را در این عرصه آغاز کردم و سال ۱۳۸۵ بازنشسته شدم؛ در واقع ۳۰ سال به صورت رسمی خدمت کردم و حدود ۱۷ سال پس از خدمتم نیز همچنان فعالیت‌های خود را در این عرصه ادامه دادم.

صبح‌ها کتابداری، بعدازظهرها خیاطی

این کتابدار با تجربه که علاقه بسیاری به هنر خیاطی دارد به فعالیت‌هایش در این عرصه اشاره کرد و پرداختن به این هنر را راهی برای کسب درآمد و کمک هزینه معیشتی خود دانست. او در این باره گفت: هر روز صبح تا ظهر را به کار کتابداری مشغول بودم و بعدازظهرها خیاطی می‌کردم؛ البته کار خیاطی را برای کسب درآمد بیشتر و دریافت کمک هزینه معیشتی انجام می‌دادم.

جوکار ادامه داد: نیمی از زندگی من در کتابخانه می‌گذرد؛ من با اینکه کار نظافت و تمیز کردن منزل را به کارگر می‌سپارم اما نظافت محل کارم را خودم به عهده می‌گیرم. هر بار که همسرم از این کار من شاکی می‌شود و از من برای نظافت محل کارم گله می‌کند به او پاسخ می‌دهم که کتابخانه محل دوم زندگی من است و من این کار را از روی علاقه و با عشق انجام می‌دهم.

تشویق خانواده‌ها به اهدای کتاب

مسئول انبار مرکزی کتاب اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس معتقد است که خانواده‌ها می‌توانند با اهدای کتاب‌های اضافه خود که در گوشه خانه خاک می‌خورند نقش مهمی در ترویج فرهنک کتاب و کتابخوانی ایفا کنند. او که خودش نیز در این زمینه فعالیت‌های قابل توجهی دارد در این باره گفت: من معمولا خانواده‌ها را تشویق می‌کنم که کتاب‌های مازادی را که نمی‌خواهند و در منزل آنها بدون استفاده مانده اهدا کنند. من از روزی که آقای حمیدرضا قانعی مسئولیت اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس را به عهده گرفتند حدود ۱۳ هزار جلد کتاب اهدا کرده‌ام.

وی تلاش برای بهسازی وضعیت انبار کتاب اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس را خواستار شد و گفت: بسیاری از مدیران هنوز نمی‌دانند چنین انباری با این دسته‌بندی و خصوصیات وجود دارد.

این کتابدار با سابقه اشاعه فرهنگ کتابخوانی در جامعه را ضروری دانست و افزود: امیدوارم فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه اشاعه پیدا کند و برنامه‌ریزی جامع و هدفمندی برای نهادینه کردن فرهنگ مطالعه انجام شود.

الگوسازی از تکریم فعالان عرصه کتاب

روح اله منوچهری مدیرکل کتابخانه های استان فارس نیز در مراسم تکریم از این کتابدار باسابقه استمرار فعالیت‌های فاطمه جوکار در عرصه کتاب و کتابخوانی و تلاش‌هایی که پس از پایان خدمت توسط او انجام شده را قابل تقدیر دانست و گفت: افراد فعال در عرصه کتاب و کتابخوانی عمدتا از بانوان هستند که افزون بر اینکه وظایف مادری و همسری را در خانواده به نحو مطلوب و شایسته‌ای انجام می‌دهند، وظایف کاری خود را نیز به نحو احسن دنبال می‌کنند به گونه‌ای که هرساله استان فارس در حوزه ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی خوش می‌درخشد؛ بدون شک تکریم و تقدیرهای این‌چنینی در جامعه الگو می‌شود. امیدواریم شاهد افزایش این بانوان و مادران در محیط اجتماعی باشیم.

راه‌اندازی شورای عالی با بهره‌گیری از تجربه کتابداران باسابقه

اسماعیل محبی‌پور معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری فارس نیز در این آیین بر ضرورت راه‌اندازی شورای عالی کتابخانه‌ها با بهره‌گیری از تجربه کتابداران باسابقه که به‌عنوان بانک اطلاعاتی استان هستند تأکید کرد و گفت: در استان فارس ظرفیت‌های پیدا و پنهان بسیاری داریم که بخش اعظمی از این ظرفیت‌ها از دید مسئولان و مردم پنهان مانده است. این ظرفیت‌ها باید در قالب شورا و کارگروه‌ها تجمیع شوند چراکه شوراها نقش مهم و بسزایی در پیشبرد اهداف‌مان در استان دارند.

وی با اعتقاد به اینکه قرآن به کتاب قسم خورده است، گفت: کتاب ماندگار است و به ما عمق می‌دهد؛ ظرفیت ماندگاری کتاب و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی برای ما که کشورمان دارای اصالت و ریشه است اهمیت بسیاری دارد. متاسفانه سرانه مطالعه در کشور بسیار پایین است و ما از کشورهای توسعه یافته جهان بسیار عقب هستیم و باید تدابیر لازم برای حل این مشکل اتخاذ شود.