به گزارش ایرنا، مصرف مازوت با تولید آلاینده خطرناک اکسیدهای گوگرد می‌تواند برای شهری مثل اصفهان با شرایط خاص توپوگرافی که وزش باد چندانی را هم نمی‌تواند داشته باشد به معنی رسیدن به مرز خفگی باشد.
اینکه تصمیم گیران کارگروه اضطرار آلودگی هوای اصفهان در هشت روز گذشته مجبور به تعطیلی سه روز کاری مراکز آموزشی شدند نشان دهنده همین موضوع است؛ اتفاقی که روز گذشته با اعلام رسمی مصرف مازوت در نیروگاه شهید منتظری نشان از چرایی تشدید آلودگی هوای اصفهان طی روزهای پیش بود.
تشدید آلودگی هوای اصفهان در روزهای گذشته آنچنان بود که با وجود بارندگی روزهای شنبه و یک شنبه، همچنان شاخص کیفیت هوای آن، ناسالم برای گروه های حساس اعلام شد.
این شرایط در حالی بود که مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان برای حل موقت شرایط اضطراری آلودگی هوای اصفهان پیشنهاد تعطیلی ۲ ماهه نیروگاه شهید منتظری را در گفت و گو با رسانه ها مطرح کرد. پیشنهادی که با توجه به کاهش مصرف برق در فصل سرما و بنابراین مازاد ظرفیت تولید برق نیروگاه های کشور منطقی است، اما باید دید که مدیریت متمرکز شبکه ملی برق در تهران این پیشنهاد را چقدر برای تنفس این روز و شب های اصفهان جدی می‌گیرد.
شرایط برای اصفهان ویژه است
در همین ارتباط مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در پاسخ به اینکه تا چه اندازه پیشنهاد تعطیلی موقت نیروگاه شهید منتظری برای کاهش آلودگی هوا اصفهان عملیاتی و قابل پیگیری است، گفت: پیشنهادهای استان در این رابطه به مرکز تصمیم گیری کشور داده شده است تا پیگیری شود. از سازمان حفاظت محیط زیست کشور هم درخواست کرده ایم که با دیسپاچینگ‌های ملی (مرکز کنترل سیستم قدرت برق و گاز) هماهنگ کنند که پیشنهاد محیط زیست استان که به مرکز کشور ابلاغ شده را پیگیری کنند.
به گفته این مقام استانداری اصفهان، شرکت توانیر کشور مسوول دیسپاچینگ برق است و مثل تابستان که برق را مدیریت و اعمال محدودیت به بخش های مختلف می کنند، این موارد هم باید از این مرکز مدیریت شود.
شیشه فروش افزود: تمام تلاش‌ها این بوده است که اقدام به مازوت سوزی نشود اما با توجه اینکه مدیریت متمرکز شبکه ملی گاز مسوولیت تامین سوخت را در کشور دارد، این تصمیم گیری برای مصرف مازوت از تهران مدیریت و به شرکت های گاز استان ها اعلام شد.
به گفته وی بخشی از اعمال محدودیت‌ها که دیسپاچینگ ملی گاز به استان اصفهان داده است، شامل صنایع فولاد، سیمان، برخی صنایع و همچنین نیروگاه شهید منتظری است و پیرو همین موضوع، گازرسانی به نیروگاه شهید منتظری قطع شده است و این نیروگاه مازوت مصرف می کند.
«شرایط آلودگی هوای اصفهان ویژه است و تصمیمات در کارگروه‌های اضطرار تشکیل شده در هفته گذشته و هفته پیش رو، منجر به تعطیلی مراکز آموزشی شده است» شیشه فروش با بیان این گفته ها، با گریز به قانون هوای پاک بر انجام وظایف تمامی دستگاه ها در جهت کاهش انتشار آلاینده ها تاکید کرد.
قانون هوای پاک سال ۱۳۹۶، با ۳۶ ماده و ۳۹ تبصره تصویب و در آن تاکید شد که باید تمامی دستگاه‌ها اقدامات جدی در جهت پیشگیری از انتشار آلاینده ها انجام دهند، اقداماتی که به گفته شیشه فروش دستگاه هایی چون وزارت نیرو به آن مکلف شده اند و شواهد آلودگی هوا نشان می دهد که تا چه اندازه این دستگاه ها متعهد به انجام وظایفشان بوده اند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در این رابطه افزود: تبصره‌های این قانون، وزارت نیرو را مکلف کرده است که باید ۳۰ درصد از نیاز برق را از انرژی های تجدید پذیر و پنل‌های خورشیدی تامین کند و وزارت نفت مسوول شده است که سوخت تولیدی بنزین و نفت گاز، نفت کوره و نفت سفید را مطابق استاندارد ملی عرضه کند.
وی در ادامه گفت: در این قانون وزارت نیرو موظف است سوخت نیروگاه ها را گوگرد زدایی کند و نیروگاه ها هم مکلف هستند که خروجی خودشان را برای کاهش انتشار آلاینده‌ها فیلترگذاری کنند.
شیشه فروش اما موضوع مصرف مازوت در نیروگاه شهید منتظری را به دلیل اعمال مدیریت دیسپاچینگ ملی گاز خواند و اینکه از تصمیم گیری های استان خارج بوده است: پیگیری های استان اما همچنان ادامه دارد که این مساله حل شود و البته این نیاز به یک عزم جدی دارد که سازمان محیط زیست کشور که متولی حفاظت آب، خاک و هواست در جهت رفع مشکلات این حوزه وارد شود و وزارت نفت و نیرو هم متناسب با وظایفی که دارند در جهت گوگرد زدایی از سوخت و فیلترگذاری در خروجی نیروگاه ها اقدام کنند.
تعطیلی موقت نیروگاه برای حفظ سلامت عموم مهم است
برای شهری که به گفته کارشناسان، در چاله کوه صفه قرار گرفته، ویژگی‌های اقلیمی و توپوگرفی شرایط آن را خاص تر از سایر شهرهای ایران کرده است و از سویی به دلیل اشباع اتمسفر آن تا شعاع ۵۰ کیلومتر، دیگر قدرت خودپالایی ندارد،مصرف مازوت با تولید اکسیدهای گوگرد می تواند شریط را از آنچه هست، بغرنج تر کند.
گذشته از بستگی کیفیت مازوت به لحاظ محتوای گوگردی آن که می‌تواند شدت آلودگی هوا را متاثر کند، احتراق این سوخت به انتشار ذرات معلق و اکسیدهای گوگرد منجر می‌شود که طبق گفته های کارشناسان مهم ترین آلاینده های هوای اصفهان هستند و می توانند در صورت افزایش انتشار، نفس های اصفهان را بیشتر از پیش به شماره بیاندازند.
در این خصوص پژوهشگر مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به خبرنگار ایرنا گفت: این خطه از نظر آلودگی هوا در شرایط بحرانی قرار دارد؛ شرایطی که هوا ساکن و اوج وارونگی دماست و از آذرماه شروع و تا دی ماه ادامه دارد.در این محدوده زمانی توان پخش و رقیق سازی آلاینده ها در جو حداقل است و بنابراین آلودگی هوا تشدید می شود.
به اعتقاد یعقوب حاجی زاده، دستکم بایددر این مدت ۲ ماه، منابع انتشار را کم و حتی تعطیل شود تا غلظت آلاینده ها در هوا زیاد نشود.
وی افزود: در شرایطی از مازوت استفاده می‌شود که وارونگی دما بر هوای شهر حاکم و هوا در حالت سکون است؛ شرایطی که رقیق سازی و صعود آلاینده ها به جو فوقانی را نداریم و آلودگی در جوِ پایین انباشت می‌شود که این بدترین زمان برای استفاده از مازوت است.
حاجی زاده تصریح کرد: مازوت سرشار از گوگرد است و وقتی می سوزد گاز دی اکسید گوگرد تولید می‌کند که با غلظت فراوان در شبانه روز وارد هوای شهرهای مجاور می‌شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در ادامه گفت: مناطق مسکونی اطراف نیروگاه شهید منتظری، شاهین شهر و نوار شمالی شهر اصفهان با شدت بیشتری تحت تاثیر آلودگی ناشی از مصرف مازوت قرار می‌گیرند.
به گفته وی در زمان استفاده از مازوت به عنوان سوخت، غلظت دی اکسید گوگرد و همچنین آلاینده‌های ثانویه ناشی از آن مثل ذرات سولفات در جو بالا می‌رود که میزان ذرات معلق ریز را افزایش می‌دهد.
این دانش آموخته دکترای تخصصی کنترل آلودگی هوا گفت: وقتی میزان ذرات معلق ریز افزایش می‌یابد، شاخص کیفی هوا در شهر و به خصوص در مناطق شمال اصفهان به شدت بالا می برد و این باعث بروز مشکلاتی برای سلامت افراد می‌شود.
حاجی زاده در ادامه با اشاره به تبعات مصرف سوخت مازوت برای سلامتی شهروندان اصفهانی گفت: افزایش آلودگی هوا باعث افزایش مراجعه کنندگان گروه های حساس به اورژانس ها و مسمومیت های مقطعی در کوتاه مدت می شود و منجر به ایجاد مشکلات قلبی، عروقی، تنفسی و تشدید آسم در میان مدت می شود و در بلند مدت میزان شیوع سکته قلبی و مغزی و انواع سرطان را بیشتر می‌کند.
به اعتقاد وی راه حل آنی و کوتاه مدت برای جلوگیری از مصرف مازوت و کاهش آلودگی ناشی از آن، در شرایط فعلی استفاده از سوخت گاز است و اگر به دلایلی تامین گاز مقدور نباشد برای حفظ سلامتی عموم، نیروگاه شهید منتظری باید حداقل در هفته های وقوع وارونگی دما تعطیل شود.
حاجی زاده ادامه داد: راه حل میان مدت این است که همزمان نیروگاه باید از مازوت با درصد گوگرد کمتر استفاده و سامانه های مجهز و به روز تصفیه هوا نصب کند و نیز فرآیندهای نیروگاه تبدیل به سیکل ترکیبی شوند.
این پژوهشگر مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: با توجه به شرایط جوی حاکم بر اصفهان که اکثر روزهای سال، هوا ساکن است و توان اکولوژیک و قدرت خودپالایی جو بسیار پایین است، راهکار اصلی و بلند مدت حذف نیروگاه یا انتقال آن به مکان دیگر است.
از نگاه وی در روزهایی که با مشکل تامین گاز مواجه هستیم، راهکار علمی این نیست که به جای گاز مازوت استفاده شود، بلکه باید به گزینه تعطیلی نیروگاه روی آورد. پیشنهادی که شاید اشتغال کارکنان نیروگاه و تامین برق را تحت تاثیر قرار دهد اما به باور وی در مقابل اهمیت حفظ سلامت ساکنان اصفهان قابل توجه است.
این دانش آموخته دکترای تخصصی کنترل آلودگی با اشاره به مقایسه میزان تولید برق در تابستان و زمستان ، گزینه تعطیلی نیروگاه برق شهید منتظری را قابل بررسی دانست و افزود: بنا به نظر کارشناسان وزارت نیرو در تابستان تا ۶۸ هزار مگاوات تولید و مصرف برق در کشور وجود دارد در صورتی که در زمستان میزان مصرف برق کشورحدود ۴۰ تا ۳۵ هزار مگاوات است، بنابراین تولید برق در زمستان را می توان از طریق نیروگاه‌های دیگر که در شهرهای کمتر آلوده تامین کرد.
از نگاه حاجی زاده تعطیلی مقطعی نیرو گاه اصفهان به مدت چند هفته شاید مشکلی خاصی برای تامین برق شبکه کشور ایجاد نکند چرا که می‌توان ظرفیت تولید برق نیروگاه های دیگر را افزایش داد؛ همان کاری که وزارت نیرو در روزهای گرم سال انجام می دهد.
حالا اما باید دید پیشنهاد مقامات اصفهان و البته کارشناسان برای تعطلی موقت نیروگاه شهید منتظری که قرار است سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با آن با دیسپاچینگ های ملی گاز و برق رایزنی کند، به کجا خواهد رسید؟ آیا نتیجه رایزنی، راه به حال اصفهان، این کلانشهر آلوده ایران خواهد برد یا نفس های آن در گرو چرخش چرخ های نیروگاه شهید منتظری خواهد ماند.
به گزارش ایرنا، نفت کوره یا مازوت یکی از هیدروکربن های نفتی و ارزان ترین ماده سوختنی برای متورهای دیزلی و برخی نیروگاه ها ست.
به دلیل اینکه استفاده از این سوخت ، آلودگی بسیاری در هوا به ویژه در شرایط پایداری جوی بوجود می آورد ، استفاده از آن برای واحدهای صنعتی خاصه در مناطق پرجمعیت و دچار معضل آلودگی هوا محدود یا ممنوع است.
اصفهان کمترین تعداد روزهای پاک و همچنین میزان بارش سالانه را در مقایسه با سایر کلان شهرها دارد و ویژگی های جغرافیایی و اقلیمی آن شرایط را برای این کلانشهر سخت تر کرده است.