به گزارش خبرنگار ایرنا، پروژه رصد خانه مهر بوشهر در سال ۸۴ و پس از گذشت حدود ۲ سال از عملیات احداث، مورد بهره برداری قرار گرفت تا روستایی محروم کانون فعالیت نجومی در نزدیک سواحل خلیج فارس شوند.
این رصدخانه اکنون از لحاظ تجهیزاتی و دانش آموزی به عنوان یکی از رصدخانه‌های فعال و شناخته شده در سطح جهان مطرح است.
قرار گرفتن رصدخانه مهر در روستای گورک سادات شهرستان تنگستان به عنوان یکی از مناطق کم برخوردار استان بوشهر نویدبخش رونق گردشگری نجومی در این منطقه است.
در روز احداث این پروژه شاید کمتر کسی فکر می‌کرد افرادی از اقصی نقاط کره خاکی از بستر این روستا آسمان پر رمز و راز را به نظاره بنشینند.
رفته رفته این مهم با توسعه فعالیت‌های بین المللی رنگ واقعیت به خود گرفته تا اهالی این روستا در موارد متعددی شاهد حضور فعالان بین المللی نجومی از کشورهایی مانند فرانسه و رومانی باشند.
با پیشرفت تدریجی رصدخانه اکنون این مرکز با وجود جوانانی با انگیزه، به چشم و چراغ مردم روستا تبدیل شده تا از این رهگذر علاوه بر رصدی به آسمان، نگاهی به رونق گردشگری نجومی نیز وجود داشته باشند.
رصدخانه مهر در واقع نخستین رصدخانه کشور در حوزه آموزش دانش آموزان است که مدل این رصدخانه از لحاظ معماری و نحوه قرار گرفتن گنبد در سطح تراز اول دنیا است.
این رصدخانه تا ۱۰ سال اول بیشتر میزبان دانش آموزان استان بوشهر بود که برای دوره های مختلف ستاره شناسی و شب های رصدی در این مرکز مستقر میشدند.
با گذشت زمان، رصدخانه مهر با پویایی خود آرام آرام پا را از عرصه دانش آموزی فراتر گذاشت و تبدیل به کانونی فعال برای حضور فعالان نجومی سراسر استان بوشهر شد.
از سال ۹۳ و رفته رفته با تداوم فعالیت‌هایی که نویدبخش بین المللی شدن رصدخانه بود با حضور دانش آموزانی فعال، رصدخانه میزبان کارهای توسعه محوری مانند جشنواره های متعدد و رویدادهای فرهنگی هنری شد.
یکی از این رویدادها، جشنواره کاوشگران آسمان ویژه دانش آموزان هم استانی بود که دانش آموزان برای برگزاری آن یک شبانه روز کمپ زدند تا علاوه بر آموزش های نجومی نحوه کار تیمی در محیط زیست و مهارت های مختلف اجتماعی را فرا بگیرند.
از ویژگی بارز این جشنواره خودرهبری دانش آموزانی بود که از پیش تر آموزش های موردنیاز را فراگرفته بودند.
رویدادهای چهارگانه تقویمی اعتدالین بهاری( نوروز) و پاییزی (جشن مهرگان)، انقلابین زمستانی (شب یلدا) و تابستانی(تیرگان) از دیگر رویدادهای بود که طی این چندسال دانش آموزان بوشهری آنها را با کارهای علمی پژوهشی خود تلفیق کرده بودند.
رصدخانه مهر در مسیر توسعه فعالیت های خود از آسمان نمای دیجیتال به شکل پرتابل تجهیز شد که با توجه به قابلیت حمل، سایر شهرها و مدرسه های استان نیز از مزیت آن برخوردار شدند.
از سال‌های ۹۶ و ۹۷ فعالیت های رصدخانه مهر رنگ و بوی ملی و جهانی به خود گرفت که نقطه برجسته آن ارتباط تصویری دانش آموزان بوشهر با انوشه انصاری نخستین فضانوردی ایرانی بود که این نشست پرسش و پاسخ سرآغاز انگیزه و اشتیاق زیاد دانش آموزان هم استانی به علم نجوم شد.
انصاری با غیرت و تعصب ایرانی خود فعالان نجومی استان بوشهر را به گروه های مختلف جهانی لینک کرد که این ارتباط منجر به برگزاری نخستین رویداد شبکه جهانی ستاره شناسی مدارس(NASE) در خاورمیانه در استان بوشهر و رصدخانه مهر شد.
سال ۹۷ کارینا توما و ماریا رز ۲ پروفسور بین المللی علم نجوم برای تربیت مدرسان نجوم به استان بوشهر آمدند که این دوره موثر نیز تربیت مدرسان بین المللی ستاره شناسی در استان بوشهر را به ارمغان آورده بود.
در ادامه این موفقیت حاصل شده بوشهری‌ها در زیر مجموعه اتحادیه بین المللی ستاره شناسی(IAU) به عنوان مهم ترین نهاد مدیریت پروژه های ستاره شناسی، شبکه جهانی ستاره شناسی دانش آموزان(SINA) را تاسیس کردند تا فعالیت دانش آموزان در حوزه نجوم به شبکه ای بین المللی از دانش آموزان بست داده شود.
با این سیر صعودی برای پیشرفت در حوزه فعالیت های نجومی اکنون رصدخانه مهر به عنوان کانون فعالیت‌های نجومی استان با گذشت زمان زیاد از فعالیت اکنون چشم انتظار تعمیراتی اساسی است تا بتواند مسیر درخشان آغاز شده را همچنان با صلابت ادامه دهد.
بنیان گذار رصدخانه مهر آموزش و و پرورش استان بوشهر می گوید: با توجه به عمر ۱۷ ساله فعالیت این رصدخانه اکنون نیاز مبرم به تعمیرات اساسی دارد.
وی از رصدخانه مهر به عنوان فرزند خود یاد کرده و خود را عاشق فعالیت در مجموعه و آموزش آینده سازان این مرز و بوم معرفی می کند.
از دیدگاه کرمی اکنون پنج میلیارد ریال اعتبار برای تعمیر و نگهداری تجهیزات نیاز است تا چرخ دنده ها اصلاح و بازسازی شود و همچنین گنبد مستهلک شده آن نیز مورد بازسازی قرار گیرد.
وی ادامه داد: زیرساخت های کنونی رصدخانه پاسخگوی نیازها نبوده چراکه ابزار قدیمی و مستهلک شده به نحوی که اکنون همانند گذشته امکان ارائه آنلاین برای معلمان برزیل، تانزانیا، ژاپن و اسپانیا وجود ندارد.
به عقیده کرمی یکی از موانع پیشرفت رصدخانه، سوءمدیریت در بودجه های تخصیصی بوده است که منجر شد تا در سنوات گذشته اقدام های موردنیاز این حوزه صورت نگیرد.
وی ساخت و ساز اطراف رصدخانه را دیگر چالش های این مرکز می داند چرا که به گفته وی در صورت ساخت و سازهای غیراستاندارد در این محدوده و افزایش آلودگی نوری رصدخانه کارکرد واقعی خود را از دست خواهد داد.
به عقیده کرمی باید مدیریت ساخت و ساز در محدوده رصدخانه بخوبی اجرایی شود تا خللی در روند فعالیت های رصدخانه رخ ندهد.
کارشناس بین الملل رصدخانه مهر استان بوشهر نیز توضیح داد: حاصل تمام پروژه های این مرکز در چند سال اخیر تبدیل رصدخانه به مرکزی پژوهشی، آموزشی و پرورشی در کلاس جهانی است.
به گفته مهدی رکنی اتحادیه بین المللی ستاره شناسی IAU رصدهایی به صورت سالانه برگزار می کند که برخی از آنها به میزبانی این رصدخانه و به صورت آنلاین انجام می شود.
او ادامه داد: این جایگاه مرهون تلاش معلمان، دانش آموزان و بسیاری از فعالان علم نجوم در استان بوشهر است که تلاشی بی نهایت برای موفقیت رصدخانه مهر داشته و هیچگاه مهر خود را از این مرکز دریغ نکردند.
حاصل این فعالیت ها اکنون تبدیل به پروژه هایی بین المللی شده که دانش آموزان سراسر دنیا آنها را اجرا می کنند.
شبکه جهانی ستاره شناسی مدارس ،بسیاری از دوره هایی که در آمریکا، کانادا، تانزانیا، کانادا و تایلند برگزار می کند از این مرکز برای برخی از دوره ها بهره می گیرد.
رصدخانه‌ای که کشورهای فعال حوزه علم نجوم روی آن حساب ویژه باز کردند حالا بدون تردید در سایه پیشرفت روزافزون علم و بویژه در حوزه نجوم کمترین انتظارشان این است که به فراخور جایگاه این مرکز شاهد توسعه فعالیت‌های نجومی باشند.
رکنی بر این باور است که برای خدمت رسانی بیشتر به دانش آموزان ایران و جهان و همچنین برای پیشبرد فعالیت های بین المللی باید تجهیزات رصدخانه تعمیر و بازسازی شود تا شرایط برای ارتقاء کیفیت کار مرکز نیز فراهم شود.
وی افزود: یکی دیگر از موفقیت های رصدخانه مهر سفرهای علمی اعضا است که سال قبل اعضای رصدخانه به عنوان نماینده ایران و آسیا در پروژه علم در صحنه اسپانیا حضور پیدا کردند.
حضور اعضای رصدخانه استان بوشهر در مجمع عمومی اتحادیه بین المللی ستاره شناسی IAU تابستان امسال در بوسان کره جنوبی دیگر موفقیتی بود که با بیش از ۱۴ ارائه علمی آموزشی پژوهشی همراه شد که برخی از آنها نیز با همراهی فعالان نجومی اسپانیا و ژاپن صورت گرفت.
از دیدگاه رکنی این همراهی کشورهای خارجی بیشتر به واسطه موقعیت جهانی رصدخانه مهر است که ظرف چند سال گذشته حاصل شده است، از جمله ارائه دو مقاله آموزشی در دانشگاه کمبریج که حاصل دستاوردهای علمی و آموزشی اعضای این مجموعه است.
استان بوشهر اکنون در کمیسیون آموزش IAU به عنوان عضویت همکار فعال شناخته می شود که همین جایگاه باعث شده دستاورهای رصدخانه در دنیا ارائه و همچنین در پروژه های بین المللی شرکت داده شود. یکی از مهمترین این پروژه ها رویداد جهانی ADIS است که برای برگزاری جشن‌های چهارگانه ایرانی صورت گرفته و هم اکنون بعد از دو سال اجرا توسط تیم ایران به میزبانی ژاپن و سایر کشورها و با حضور بیش از ده کشور فعال برگزار می گردد.
کارشناس آموزش رصدخانه مهر استان بوشهر نیز اظهار کرد: این رصدخانه به صورت هفتگی میزبان دانش آموزان استانه بوشهر در مقاطع تحصیلی دبستان تا دوره متوسطه است.
به گفته مریم پاپری برگزاری کارگاه‌های مختلف آموزشی و همچنین رصد آسمان ویژه مدارس و دانشگاه در کانون فعالیت های رصدخانه بین المللی مهر واقع است.
مدرسه ها برای بازدید دانش آموزان، دانشگاه ها برای بازدید دانشجویان و خانواده ها برای بازدید گروهی می توانند با هماهنگی با رصدخانه در این مکان حضور یابند.
پاپری بازدید از نمایشگاه رصدخانه، بخش آموزشی، آشنایی با نرم افزارهای مختلف نجومی و صورت های فلکی از مزیت های مهم و قابل توجه برای داوطلبان بازدید از رصدخانه مهر عنوان می کند.