رابرت مالی مذاکره کننده ارشد آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم با ایران روز سه شنبه به وقت محلی در حساب کاربری خود در توییتر مدعی شد: همانطور که رابرت وود دیروز در سازمان ملل گفت سپتامبر، اولین باری نبود که رهبران ایران به توافقی که روی میز بود و مورد تایید همه بود، پشت کردند. اما این آخرین مورد، امید جمعی ما برای بازگشت سریع و متقابل به اجرای کامل برجام را از بین برد.
رابرت وود دیپلمات آرمریکایی عصر دوشنبه به وقت محلی در نشست دوره ای شورای امنیت سازمان ملل درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام با تکرار ادعاها درباره پیشرفت های برنامه هسته ای ایران و بدون اشاره به نقض برجام از سوی کشورش مدعی شد: آمریکا کاملا متعهد به حل نگرانی ها از طریق دیپلماسی است. ما چندین ماه است که درگیر مذاکرات جدی با هدف بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام بوده‌ایم.
این دیپلمات آمریکایی مدعی شد: با این حال، اقدامات و مواضع ایران دلیل عدم دستیابی به نتیجه بوده است. در ماه سپتامبر، یک توافق در دسترس بود. حتی به نظر می‌رسید که ایران نیز آماده موافقت با این توافق بوده، امادر آخرین لحظه، ایران خواسته‌های جدیدی را مطرح کرد که خارج از برجام بود.
وی با بیان این ادعا که آمریکا همچنان در خصوص نیت ایران تردید دارد، در ادامه ادعاهایش افزود: ما به صراحت اعلام کرده ایم که درهای دیپلماسی باز است. متأسفانه اقدامات ایران نشان می دهد که این هدف در اولویت آنها نیست.
دبیرکل سازمان ملل پیش از برگزاری این نشست در جمع خبرنگاران نیز گفت: همیشه معتقد بودم که برجام یک دستاورد مهم دیپلماتیک است و زمانی که این توافق زیرسوال رفت بسیار از آن ناراحت شدم .
دبیر کل سازمان ملل تصریح کرد: ما در حوزه خود همه تلاش ها را انجام خواهیم داد تا برجام از دست نرود.
گوترش در عین حال افزود: خطر جدی از دست دادن برجام وجود دارد. از دست رفتن این توافق، عامل بسیار منفی برای صلح و ثبات در منطقه و فراتر از آن خواهد بود.
امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نشست شورای امنیت با انتقاد از سیاست های یکجانبه آمریکا با تاکید بر اینکه فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی رسد، خطاب به آمریکا گفت: که فریب را متوقف کنید.
به گزارش ایرنا، امیرسعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد روز دوشنبه به وقت محلی در نشست دوره ای و عادی شورای امنیت درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام افزود: امروز همانطور که انتظار می رفت، اعضای شورا بار دیگر حمایت خود را از احیای برجام ابراز کردند و اجرای کامل آن به عنوان تنها اقدام عملی خواستار شدند. بدیهی است که برجام تنها با پرداختن به ریشه های اصلی وضعیت فعلی آن، یعنی خروج آمریکا از توافق در تاریخ ۸ می ۲۰۱۸، قابل بازگشت و احیاء است.
دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: فشار، ارعاب و رویارویی راه حل نیست و به جایی نمی رسد. اگر آمریکا واقعاً خواهان احیای برجام است، باید تنها بر دیپلماسی تکیه کند. ایران به نوبه خود بر تعهد خود به گفتگو و دیپلماسی تاکید می کند.
وی افزود: ما آماده‌ایم مذاکرات وین را از سر بگیریم، برای دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول همکاری کنیم و حتی نشست وزیران را در اسرع وقت ترتیب دهیم تا احیای برجام را اعلام کنیم. اما این امر در صورتی قابل دستیابی است که آمریکا متحده اراده سیاسی واقعی نشان دهد و آماده کار در جهت راه حل رضایت بخش باشد و موافقت کند که به طور کامل به تعهدات خود عمل کند.
سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل تاکید کرد: آمریکا اکنون توپ را در زمین خود دارد. باید نشان دهد که صادق، قابل اعتماد و قادر به اجرای وعده هایش است. اکنون وقت اقدام است.
ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده است.
ایران حداکثر شجاعت و بصیرت خود را با موافقت برای مشارکت در مذاکرات وین با هدف حفظ توافق برجام نشان داد اما تجربه ماه‌ها مذاکرات در وین ثابت کرد کاخ سفید به دلیل مشکلات داخلی و فشار رژیم صهیونیستی قدرت تصمیم‌گیری برای بازگشت به توافق هسته‌ای را ندارد و از این منظر، به تاکتیک مقصرنمایی و تعیین ضرب‌الاجل‌های ساختگی علیه ایران متوسل شده است.
گفت‌وگوها پس از ماه‌ها رایزنی‌های فشرده به مرحله‌ای رسیده است که چنانچه ایالات متحده آمریکا به عنوان طرف نقض کننده برجام مطالبات منطقی ایران و الزامات شکل‌گیری یک توافق پایدار و قابل اتکاء را بپذیرد، توافق نهایی حاصل خواهد شد.
قریب به اتفاق کشورهای مشارکت کننده در گفت وگوها، خواهان جمع‌بندی سریع‌تر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیم‌های سیاسی ایالات متحده آمریکا در خصوص چند موضوع باقی‌مانده مهم و کلیدی است.
جمهوری اسلامی ایران هم تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران سندی است که تحریم‌ها به صورت حداکثری رفع و منطقه هم از اجرای آن بهره‌مند شود.حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان در گفت وگوی تلفنی با جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به عنوان هماهنگ کننده مذاکرات، اعلام کرده است که جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به یک توافق خوب، قوی و پایدار آمادگی دارد.