به گزارش ایرنا محمد غفاری روز شنبه در نشست تخصصی بهره گیری از آموزه های زلزله شهر بم در سالن اجتماعات دانشگاه جندی شاپور دزفول افزود: پویش جهادی "رویداد بم سفیر نوسازی برای ایران قوی" از امروز در ۳۵ نقطه کشور آغاز شده و قرار است به مناسبت پنجم دی ماه سالروز زلزله بم، ظرف سه روز در ۱۰۰ شهر نشست علمی برگزار شود.
وی افزود: ۹۰ درصد خاک ایران بر روی نوار زلزله واقع شده و به طور متوسط هر سال یک زلزله بزرگ و هر ۱۰ سال یک زلزله با بزرگی ۶ درجه و بیشتر در ایران به وقوع می‌پیوندد.
غفاری بیان کرد: میزان خطرپذیری شهرهای کشور در خصوص زلزله تفکیک شده است که خوزستان در وضعیت بهتری نسبت به سایر نقاط قرار دارد.
وی ادامه داد: وقتی اتفاقی می‌افتد همه امکانات را برای کمک رسانی به آسیب دیدگان بسیج می‌کنیم حال آنکه بهتر است قبل از وقوع حادثه ورود کنیم تا تلفات جانی و مالی کمتر شوند.
کارشناس شرکت بازآفرینی شهری ایران گفت: اگر ۲۰ درصد بودجه سالانه را به مقاوم سازی واحدهای مسکونی ناپایدار اختصاص دهیم می‌توانیم قبل از اینکه اتفاقی بیفتد جان انسانها را نجات دهیم زیرا سرمایه انسانی بزرگترین سرمایه هر کشور و مملکتی است.
وی با بیان اینکه ایران جزو ۱۰ کشور اول حادثه خیز دنیا است، افزود: طبق آمار، ۱۱ میلیون و ۵۱۵ هزار و ۳۵۵ نفر در بافت فرسوده، ۲ میلیون و ۷۱۲ هزار و ۸۹۸ نفر در بافت تاریخی و ۶ میلیون و ۶۵۱ هزارو ۸۹۱ نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی کشورمان زندگی می‌کنند.
۳۳ درصد جمعیت ایران در بافت های ناکارآمد زندگی می‌کنند
غفاری اظهارکرد: ۳۳ درصد جمعیت شهرهای کشور در ۱۶۶ هزار و ۶۹۴ هکتار بافت‌های ناکارآمد زندگی می‌کنند که نشان می‌دهد وضعیت شهرهای ما بسیار ناپایدار است ضمن اینکه یک سوم جمعیت کشور در مناطق آسیب پذیر زندگی می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ۴۹ درصد ابنیه‌ها در شهرهای کشور ناپایدار هستند، افزود: پویش "رویداد بم سفیر نوسازی برای ایران قوی" تلنگری است تا از آموزه‌های زلزله بم برای بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده استفاده شود.
کارشناس شرکت بازآفرینی شهری ایران بیان کرد: طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری، راهکارهای خوبی برای بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته و بسته‌های تشویقی بسیار خوبی در این خصوص ارائه شده است.
وی با بیان اینکه پاییز امسال روند نوسازی در تهران چشمگیر بوده است، به قوانین بالادستی برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده بعد از زلزله بم اشاره کرد و افزود: تلاش زیادی برای نهادینه کردن فرهنگ بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی انجام شده تا فرآیندها با سرعت بیشتری انجام شوند.
غفاری بیان کرد: ۱۷ مهر ماه ۱۴۰۱ مصوبه جدیدی برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده با همکاری شرکت بازآفرینی شهری ایران و وزارت گردشگری امضا شده و در حال تدوین است که طبق آن، بسته‌های تشویقی برای بافت تاریخی درنظر گرفته شده تا این بافت حفظ و سکونتگاه‌ها امن شوند.
وی به چالش‌های تحول آفرین در حوزه مسکن اشاره کرد و افزود: هزینه ساخت بسیار بالا است و ناچاریم الگوی مصرف را به سمت کوچک سازی واحدهای مسکونی اجرا کنیم؛ از نظر اقتصادی برای ساخت و ساز در بافت قدیم نیازمند اصلاح الگوها هستیم.
بانک‌ها ملزم به اختصاص ۲۰ درصد اعتبارات خود برای قانون جهش تولید مسکن شده‌اند
این کارشناس اظهارکرد: با حجم بالای بافت‌های فرسوده شهری و روستایی روبرو هستیم که اصلاح ساز و کارهای مالی و مدیریتی در نوسازی واحدهای فرسوده به عنوان راهکار ارایه می‌شود به همین منظور بانک‌ها ملزم شده اند ۲۰ درصد اعتبارات خود را به تولید مسکن و قانون جهش تولید مسکن اختصاص دهند.
وی افزود: واگذاری قسمتی از اختیارات شرکت‌ها و شهرداری‌ها به اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق اعطای گواهینامه تعیین صلاحیت، تامین زیرساخت‌ها و فراهم نمودن خدمات عمومی در سکونتگاه‌های غیررسمی از محل عوارض ماده ۳۹ قانون مالیات بر ارزش افزوده از دیگر راهکارها است.
غفاری بیان کرد: رویکرد اصلی شرکت بازآفرینی شهری ایران آموزش، نوسازی و مقاوم سازی مسکن، معیشت، بهداشت و توانمندسازی برای مقاوم سازی، خدمات زیربنایی و روبنایی است.
وی درخصوص ارایه تسهیلات نوسازی مسکن در بافت فرسوده و ناکارآمد نیز گفت: برای تهران تسهیلات ۴۵۰ میلیون تومانی، برای شهرهای بالای یک میلیون نفر تسهیلات ۴۰۰ میلیون تومانی، برای شهرهای کمتر از یک میلیون نفر ۳۵۰ میلیون تومان و برای خانه‌های محدوده حرم‌های شاه چراغ، امام رضا(ع) و دیگر شهرهای مذهبی ۶۰۰ میلیون تومانی با نرخ ۱۸ درصد ارایه می‌شود.
کارشناس شرکت بازآفرینی شهری ایران اظهارکرد: برای اسکان موقت در دوران نوسازی نیز به منظور تسریع در روند بازسازی، ۶۰ میلیون تومان تسهیلات برای کلانشهرها به ازای هر واحد ارایه می‌شود.
وی افزود: در حال حاضر ۲۰۰ محله در کشور در حال نوسازی است.
محمود سام نژاد شهردار سابق بم نیز در این نشست گفت: در حادثه ناگوار بم همه مردم دنیا پشت مردم بم بودند؛ غصه خوردند و کمک کردند.
وی افزود: مردم خوزستان و دزفول در دوران دفاع مقدس با تقدیم هزاران شهید روزهای سختی کشیدند ولی با ایستادگی و پایداری خود افتخار آفریدند.
سام نژاد اظهارکرد: پیشگیری از مخاطرات در راس آنها زلزله مسئله مهمی است که در آموزه‌های دینی نیز به آن پرداخته شده است.
وی ادامه داد: همه کسانی که به نوعی دستی در کارهای اجرایی دارند واقف هستند که اگر بتوانیم به هر شکل ممکن جلوی خطر را بگیریم هزینه‌های انسانی و مالی زیادی کاهش می‌یابد.
شهردار سابق بم بیان کرد: زلزله‌های زیادی در طول تاریخ اتفاق افتاد ولی بعد از زلزله بم و افراد زیادی که در این حادثه تلخ کشته شدند تلنگری به دولت و دستگاه‌های اجرایی وارد شد تا حساسیت بیشتری نسبت به مقاوم سازی و نوسازی صورت گیرد.
وی افزود: این تصور درخصوص مقاوم سازی بین مردم بم وجود داشت که می‌گفتند با وجود ارگ چند هزار ساله بم و قنات‌های فراوان با زلزله هم اتفاقی نمی‌افتد؛ در واقع این تصورها باعث شد آنچنان که باید مردم و مسوولان در زمینه مقاوم سازی اقدام نکنند.
سام نژاد گفت: شهرک رزمندگان بم که بیشتر رزمندگان و جانبازان در آن سکونت داشتند با وجود ساختمان‌های جدید بیشترین خسارت را دید و افراد بسیاری در این حادثه جان باختند این در حالی بود که برخی ساختمان‌های قدیمی مقاومت بیشتری نسبت به ساختمان‌های جدید داشتند.
وی افزود: ساختمان‌هایی که حداقل مسائل مقاوم سازی را انجام داده بودند جان ساکنان را نجات داده بود البته ساختمان‌ها غیرقابل سکونت تخریب شده بود ولی نیروی انسانی حرف اول را در دنیا می زند که باید به آنها توجه کرد.
شهردار سابق بم با تاکید بر اینکه حداقل مقاوم سازی در زلزله بم باعث نجات جان مردم زیادی شد، گفت: مسوولان اجرایی وظیفه دارند در این خصوص تلاش کنند تا شاهد اتفاقات شهر بم با حجم زیاد خسارات که همه دنیا را تکان داد، نباشیم.
وی افزود: بیش از یک سوم افراد شهر از جمله افراد نخبه و تحصیلکرده را به سادگی و سهل انگاری کوچک در زلزله بم از دست دادیم، البته جان‌هایی که در بم از دست دادیم برکاتی نیز به همراه داشت که باعث شد چند زلزله دیگر در زرند، ریگان و فاریاب به واسطه توجه به بازسازی بعد از زلزله بم، تلفات کمتری داشته باشند.
مقاوم سازی هنگام ساخت و ساز رعایت شود
سام نژاد بیان کرد: مسوولیت داریم حداقل مقاوم سازی را هنگام ساخت و ساز رعایت کنیم زیرا حادثه خبر نمی‌کند؛ کشورهای زلزله خیز مانند ژاپن و اندونزی اگرچه نمی‌توانند جلوی زلزله را بگیرند ولی با مقاوم سازی از بروز خسارت جلوگیری می‌کنند.
وی با بیان اینکه زلزله بم با ۶.۳ ریشتر حدود ۴۰هزار کشته داشت، افزود: تاکید زیادی در دین مبین اسلام به حفظ جان شده است و مردم نباید خود را به هلاکت بیندازند.
شهردار سابق بم به چالش‌های موجود هنگام بازسازی این شهر نیز اشاره کرد و گفت: بعد از زلزله همه کمک می‌کردند ولی پس از مدتی کمک‌ها قطع شد و با وجود وعده‌های فراوان، برای هر اقدام پیگیری‌های زیادی لازم بود.
سام نژاد با بیان اینکه برخی تئوری‌های مصوب شده در منطقه قابل اجرا نیست، افزود: پایان بازسازی بم سریع اعلام شد که با این اقدام مسائل و مشکلات زیادی به وجود می‌آمد.
ساعت ۵:۲۶ صبح روز جمعه پنجم دی‌ماه ۸۲ بود که خبر تلخ زلزله بم نه تنها ایران بلکه جهان را لرزاند؛ خبر کوتاه بود اما عمیق، عمقی که پس از گذشت ۱۸ سال همچنان خبرساز است.
در حادثه دلخراش زلزله ۶.۶ ریشتری در عمق ۷.۵ کیلومتری زمین، طبق آمار ارایه شده ۳۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند و به همین مناسبت هر سال مراسم گرامیداشت یاد و خاطر این جانباختگان در سطح ملی برگزار می‌شود.
شهرستان بم در فاصله ۱۹۵ کیلومتری شرق مرکز استان کرمان واقع شده است.