گروه جامعه ایرنا - رئیس قوه قضاییه که تحول و تعالی در قوه قضاییه را بدون هوشمندسازی غیرممکن می‌داند، همواره بر تسریع در اجرای طرح‌های فناوری محور در دستگاه قضا برای افزایش کارآمدی و بهبود عملکرد بخش‌های مختلف قضاییه تاکید دارد و معتقد است که بی‌توجهی به دولت الکترونیک و هوشمندسازی دستگاه‌های حاکمیتی موجب کندی در روند خدمات رسانی به مردم و بروز نارضایتی آنها می‌شود.
در مبحث هفتم سند تحول قضایی نیز «تدوین و استقرار برنامه توسعه و ارتقای نظام فناوری قوه قضاییه» مورد تاکید قرار گرفته است و بهره‌گیری حداکثری از فناوری‌های جدید مانند هوش مصنوعی، تجمیع و یکپارچه‌سازی حداکثری سامانه‌ها با ایجاد میزکار یکپارچه قوه قضاییه، فراهم‌سازی امکان استعلام برخط اطلاعاتی که با تایید شخص و استعلام از قوه قضاییه در اختیار ایشان و افراد مورد تاییدشان قرار می‌گیرد؛ نظیر گواهی سوء پیشینه، ممنوع الخروج بودن، ممنوع المعامله بودن و وضعیت مالکیت رسمی اموال غیرمنقول، تقویت نظارت‌های الکترونیکی در قوه قضاییه با فراهم‌سازی دسترسی سلسله مراتبی سازمانی و مراجع نظارتی قوه قضاییه به مشاهده سامانه‌های مرتبط، ایجاد زیرساخت اطلاعاتی لازم برای پایش شاخص‌های تحقق سند تحول با ایجاد «داشبورد مدیریتی سند تحول» به منظور ارزیابی مستمر و برخط وضعیت اجرای سند با قابلیت دسترسی سلسله مراتبی سازمانی و استفاده از رویکرد خرید خدمات و زمینه‌سازی برای فعالیت شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان به جای تصدی‌گری محورهای اصلی موضوع فناوری در سند تحول قضایی است.
با توجه به تاکید سند تحول قضایی به تجمیع و یکپارچه سازی حداکثری سامانه‌ها با ایجاد میزکار یکپارچه قوه قضاییه و برای ارائه خدمات با کیفیت‌تر به مردم، پنجره واحد الکترونیک خدمات قضایی ایجاد شده است و در آن خدمات گوناگون و پرکاربرد ارائه می شود؛ خدماتی که بر سه محور بهره گیری از فناوری‌های نوین، ارائه خدمات آسان و ارزان قضایی و هوش مصنوعی بنیان نهاده شده است.
رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه دوم آبان سال جاری در شورای عالی مسئولان قضایی با اشاره به اقدامات دستگاه قضایی در زمینه راه‌اندازی پنجره واحد خدمات هوشمند و اتصال آن به درگاه ملی خدمات دولت هوشمند گفت: قوه قضاییه براساس تکلیف قانونی خود و براساس تاکیدهای سند تحول قضایی، تا پایان شهریور سال جاری پنجره واحد خدمات هوشمند خود را ایجاد کرد و همه خدمات پرکاربرد قضایی را در این پنجره قرار داد و آن را به درگاه ملی خدمات دولت هوشمند متصل کرد.
ارائه بیش از ۲۰ نوع خدمت در پنجره واحد خدمات هوشمند قوه قضاییه
محمد کاظمی فرد با بیان اینکه خدمات ارائه شده در پنجره واحد خدمات هوشمند قوه قضاییه، این امکان را به مردم می‌دهد که بدون حضور در دستگاه قضا، امور قضایی خود را پیگیری کنند، گفت: در پنجره واحد خدمات هوشمند قوه قضاییه بیش از ۲۰ نوع خدمت الکترونیک قضایی نظیر «ابلاغ الکترونیک»، «اطلاع‌رسانی وضعیت فعلی پرونده»، «دادخواست بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری»، «دریافت گواهی عدم سوءپیشینه»، «دریافت الکترونیکی نوبت حضور در مراجع قضایی، پزشکی قانونی و ثبت اسناد»، «سجل محکومیت‌های مالی»، «مقدمات شرکت در جلسات رسیدگی مجازی»، «ارتباط با قوه قضاییه» و «خدمات الکترونیک ثبتی» قرار داده شده‌اند.
یکی از خدماتی که در پنجره واحد خدمات الکترونیک قوه قضاییه ارائه می‌شود، صدور گواهی عدم سوء پیشینه است که تا سال گذشته در مدت ۴۸ ساعت یا ۲ روز کاری صادر می‌شد اما اکنون این زمان به ۳۶ ساعت کاهش پیدا کرده است و حتی گاهی امکان صدور آن در کمتر از یک روز هم می‌تواند انجام شود.
هرچند سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی سوم اردیبهشت اعلام کرد که شرط گواهی سوء پیشینه از بیش از ۹۰ درصد مجوزهای کسب و کار حذف شد و بسیاری از افرادی که مرتکب جرمی شده و پس از طی دوره زندان به آغوش جامعه بازمی گردند، می‌توانند از این فرصت برای کسب مجوز و اشتغال استفاده کنند اما گواهی سوء پیشینه همچنان یکی از مدارک لازم و مهم برای برخی امور و حرف و مشاغل است.
بیشتر بخوانید:
دریافت گواهی سوء پیشینه به عنوان یکی از مهمترین مدارک مورد نیاز برای استخدام و در حوزه فعالیت‌های مالی و اقتصادی، ثبت شرکت و کسب و کارها اکنون در فرایندی بسیار ساده و صرف زمانی بسیار کوتاه در پنجره واحد ارائه می‌شود و نیاز به مراجعه حضوری فرد نیست. هرچند اگر فردی بخواهد به صورت حضوری اقدامات خود را انجام دهد نیز قابلیت اجرایی دارد اما رعایت حقوق شهروندی و کاهش هزینه‌های مردم، از بین رفتن محدودیت مکانی، پیگیری ساده و سریع درخواست، از بین رفتن تشریفات زائد از ویژگی‌های ارائه گواهی عدم سوء پیشینه به صورت خود کاربری و از طریق پنجره واحد است.
همچنین کاظمی فرد در تیر سال جاری در یک نشست خبری با اشاره به استقبال کاربران از صدور گواهی عدم سوء پیشینه به صورت خودکاربری گفت که در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ میلیون گواهی صادر شده که تقریبا یک سوم از آنها به صورت کاملا خودکاربری بوده است همچنین از ابتدای امسال تا پایان آبان، یک میلیون و ۴۵۸ هزار و ۷۲۸ گواهی عدم سوء پیشینه صادر شده است که این عدد نسبت به سال گذشته با بیش از ۱۳ درصد رشد همراه است.
طبق اعلام رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه از مجموع گواهی عدم سوء پیشینه صادرشده در سال جاری ۳۶.۸ در صد از طریق خودکاربری بوده است.
چگونه گواهی عدم سوء پیشینه الکترونیکی دریافت کنیم؟
شهروندان می‌توانند با داشتن کد ثنا در سامانه جامع خدمات الکترونیک قضایی به نشانی https://adliran.ir/، گواهی عدم سوء پیشینه را به صورت الکترونیکی دریافت کنند؛ همچنین با مراجعه به سامانه قوه قضاییه می‌توان اصالت گواهی‌های صادر شده را بررسی کرد.
در درگاه خدمات الکترونیک قضایی برای ثبت درخواست گواهی عدم سوء پیشینه پس از ثبت نام ثنا و ورود با نام کاربری و رمز عبور و فراخوانی اطلاعات مورد نیاز از سامانه ثنا، انتخاب واحد قضایی بررسی کننده درخواست گواهی عدم سوء پیشینه، مرجع ارائه گواهی(به درخواست سازمان/اداره/شرکت و یا به درخواست شخصی) به همراه توضیح و سپس دریافت کد رهگیری و محاسبه و دریافت هزینه همچنین جستجوی درخواست گواهی عدم سوء پیشینه براساس شماره ملی، کد رهگیری و نام و نام خانوادگی و چاپ گواهی طراحی شده است.