۱۹ سال پیش در چنین روزی ایران سیاهپوش جانباختن ۳۰ هزار تن از هموطنان بمی شد که زیر آوار مدفون شدند؛ زلزله ۶٫۶ ریشتری ساعت پنج و ۲۶ دقیقه بامداد روز جمعه پنجم دی ۱۳۸۲ که به مدت ۱۲ ثانیه شهر بم و حتی مناطق شرق استان کرمان را لرزاند، با حدود ۳۰ هزار کشته سومین زمینلرزه پرتلفات تاریخ ایران محسوب می شود.
قبل از وقوع زمینلرزه ۶٫۶ ریشتری سه پیشلرزه خفیف روی داد که ۲ لرزش حوالی ساعت ۲۲:۰۰ و ۲۲:۳۰ شب قبل و سومی هم ۴۵ دقیقه قبل از زلزله اصلی احساس شد. اما شدت زلزله، عمق کم، ساعت وقوع، طولانی بودن مدت زمین لرزه و نزدیکی کانون زلزله به شهر (فاصله مرکز زمین لرزه تا شهر بم حدود چهار کیلومتر بود) موجب خسارات فراوان شد. شاید از دلایل این حجم گسترده از خسارات جانی و مالی را بتوان به بافت قدیمی ساختمانهای منطقه و ناآگاهی مردم از چگونگی مواجه با زلزله دانست.
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر در نوزدهیمن سالروز زلزله بم و در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا در صورت وقوع زلزلهای همانند بم، مردم و مسئولان مواجهه بهتری با این بحران خواهند داشت، گفت: بله؛ قطعا دیگر شاهد آن حجم خسارات گسترده نخواهیم بود اما می توانیم از نظر آمادگی و نحوه مواجهه عملکرد خیلی بهتری داشته باشیم.
مهدی ولیپور با اشاره به وقوع زلزلهای پنج ریشتری که در ساعت ۱۷:۰۲ دقیقه سوم دی در عمق هشت کیلومتری زمین حوالی بشرویه در استان خراسان جنوبی را لرزاند، گفت: البته جغرافیا و شرایط متفاوت است اما در این حادثه تنها شاهد ترک خوردگی برخی ساختمانها بودیم و تلفات نداشتیم.
رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر دلیل این موضوع را نوسازی و مقاوم سازی ساختمانهای شهری و روستایی دانست و گفت: البته همچنان مسئولان در صدور مجوزهای ساخت و ساز باید سخت گیری و نظارت بیشتری داشته باشند و از ساخت سازههای ناایمن جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه آگاهی مردم نیز در این مدت نسبت به فراگیری آموزشهای امداد و نجات افزایش یافته است، گفت: هلال احمر و دیگر ارگانها در این حوزه کارهای زیادی را انجام دادند اما همچنان به علت حادثه خیز بودن کشور نیاز به برنامههای بیشتری وجود دارد.
ولیپور افزود: ایران در میان ۱۰ کشور حادثه خیز جهان قرار دارد و امروز با تغییرات اقلیمی، بیشتر در معرض حوادث قرار داریم از این رو باید در حوزه آموزشهای امدادی به مردم بیشتر کار شود.
به گفته او، کشور ژاپن نمونه بارزی در زمینه مواجهه با شرایط وقوع زمین لرزه است و ژاپنیها در طول سال به صورت مرتب در مانورهای آموزشی شرکت می کنند و این سبب می شود آموزشهای امداد و نجات در ذهن شهروندان نهادینه شود.
وی نبود اعتبارات کافی در هلال احمر برای آموزشهای امدادی را یکی از مشکلات دانست و گفت: باید با تامین این اعتبارات امکان برگزاری آموزشهای امدادی به صورت هر سه ماه یکبار مهیا شود تا مردم در صورت بروز حوادث و بلایا، بهترین واکنش را داشته باشند.
ولیپور اظهار داشت: اکنون هلال احمر دورههای مختلفی را از طریق فضای مجازی برگزار میکند که اثرگذاری بالایی دارد اما تمام آموزشهای امدادی را نمی توان محدود به فضای مجازی کرد.