مرد جوان مقابل اتاق تعویض لباس در یک فروشگاه ایستاده بود و به کمک آینهای که بر روی دَرب اتاق نصب شده بود با دقت بسیاری لباسش را بررسی میکرد. مدام به آینه نزدیک و یا چند قدمی از آن دور میشد؛ گاهی به پُشت یا پهلو میایستاد تا لباس را دقیق برانداز کند. این چهارمین بار بود که برای تعویض لباس وارد رختکن شده بود اما این بار هم به نتیجهای نرسید. برگشت و نگاهی به لباسهای چیده شده روی قفسه فروشگاه انداخت. سپس به سمت پیشخوان فروشگاه لباس رفت و پیراهنهایی ساده از رنگهای متنوع که پُشتِ سر هم ردیف شده بودند را یکی یکی بررسی کرد. در حالی که دستی به روی یکی از پیراهنها میکشید، کمی گلویش را صاف کرد و رو به فروشنده که مردی میانسال بود گفت: به دنبال یک پیراهن طرحدار با یقه خاص هستم.
فروشنده نگاهی به سَر تا پای او انداخت و پاسخ داد: متاسفانه پیراهن مردانه طرحدار نداریم اما ممکن است پیراهنهایی که در قسمت انتهایی فروشگاه قرار دارد مورد پسندتان واقع شود.
مرد جوان با سردرگمی نگاهش را به انتهای فروشگاه چرخاند و چند لحظه به پیراهنها خیره شد. سپس ابروهای باریکش را در هم کشید و با ناامیدی برای پَس دادن لباس پرو شده به سمت رختکن رفت.
این نمونهای از رخدادی است که ممکن است در یک فروشگاه لباس رخ دهد و البته طبیعی نیز به نظر میرسد چرا که افراد از سلیقههای متفاوتی برخوردار هستند و این موضوع در لباس پوشیدن آنها نیز بازتاب مییابد. در این میان، برخی افراد به ویژه جوانترها وسواس و سختگیری بسیاری در انتخاب و خرید لباس دارند. لذا طراحان و تولیدکنندگان فعال در حوزه مد و لباس نقش بسزایی در پاسخگویی به نیاز جوانان و حفظ هویت فرهنگی در صنعت پوشاک دارند و یکی از دغدغههای این قشر مهیا کردن زمینهای برای جذب هر چه بیشتر خانوادهها و جوانان به سوی طرحهای داخلی است.
مأموریتی برای پاسخ به نیاز جامعه
محمد حسین شاکری زاده شیرازی یک فعال در حوزه مد و لباس در این باره گفت: مُد یک صنعت و نیروی خلاقانه است که از قدرت مُجاب کردن، اثر بخشیدن و دگرگون کردن برخوردار است. امروز مد و لباس صرفا با هدف پوشش نیست، مُد به شکلگیری هویت ما کمک میکند و پوشش هر فرد بیانگر شخصیت او است و نشان دهنده این است که وی نماینده چه کسی است.
شاکریزاده با اعتقاد به اینکه مُد جزئی از فرهنگ اصلی و پایهای کشور محسوب میشود، افزود: دولت و بخش خصوصی، تولیدکنندگان و عرضهکنندگان باید با آگاهی یافتن از اهمیت مُدِ فاخر و اصیل ایرانی، از طراحان برجسته و خلاق و طرحهای آنها جهت دوخت حمایت کنند. شاکریزاده فعال حوزه مد و لباس استان فارس: جدا از فرایند صدور پروانه کسب، دولت مجوز خانه مد را صادر کند
وی ادامه داد: میبایست به سمت تولید و انتخاب لباسهایی حرکت کرد که خلاقانه و نوآورانه هستند.
شاکری زاده گفت: دولت همانگونه که در بخش فروش و عرضه کالاهای اساسی، بازارچههای عرضه مستقیم محصولات ایجاد میکند میتواند جهت کمک به طراحان و و تولیدکنندگان لباسهای ایرانی اصیل اقدام به راهاندازی مراکز توسعه و بازار فروش لباسهای ایرانی کند تا از این طریق بتوانیم در مسیر پیشبرد استفاده از لباسهایی مطابق با فرهنگ اصیل ایرانی گام برداریم.
وی اظهار کرد: دولت بایستی برای کمک به توسعه کسب و کار طراحان مد و لباس جدا از صدور پروانه کسب جهت ارائه مجوز به این قشر هنرمند و فعال از طریق کارگروه ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اقدامات لازم را برای صدور مجوز خانه مد (مزون) انجام دهد.
تدوین و اجرای مصوبات در حوزه مد و لباس
شاکریزاده در رابطه با مهمترین اقدامات انجام شده در استان فارس در عرصه مد و لباس گفت: در یک سال اخیر بر خلاف سالهای گذشته به همت ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، جلسات کارگروه تخصصی مد و لباس به صورت مستمر و ماهانه با حضور مدیرکل ارشاد استان و فعالان عرصه طراحی مد و لباس برگزار شده است؛ در این جلسات افزون بر هماندیشی و بیان نقطه نظرات حوزه مد و لباس مصوبات اجرایی تدوین و اجرا میشود.
فعال در حوزه مد و لباس: تولیدکنندگان لباس حاضر به همکاری با طراحان مد و لباس نیستند و از طرحهای آماده و بعضاً کپی شده استفاده میکنند.
وی اضافه کرد: برگزاری مسابقه طراحی لباس، برگزاری دورههای و کارگاههایی آموزشی مد و لباس، شرکت در جشنواره مد و لباس کشوری در تهران، اعزام گروه ویژه مد و لباس از استان فارس به کشورهای همسایه برای حضور در نمایشگاه هفته فرهنگی ایران، ایجاد هویت و برند استانی تخصصی مد و لباس با نام دیبا و ارائه مجوز کسب و کار به فعالان حوزه طراحی و آموزش مُد و لباس از اتفاقات خوبی است که در استان فارس رقم خورده است.
او به بیان مشکلات افراد فعال در این عرصه پرداخت و گفت: مهمترین مشکل نبود ارتباط چندسویه بین طراحان، تولیدکنندگان و عرضهکنندگان حوزه مد و لباس است؛ متأسفانه تولیدکنندگان لباس حاضر به همکاری با طراحان مد و لباس نیستند و از طرحهای آماده و بعضاً کپی شده استفاده میکنند.
جلوگیری از ورود کالاها و لباسهای خارجی به صورت غیرقانونی
این فعال حوزه مد و لباس استان فارس اضافه کرد: بدون شک ورود کالاها و لباسهای خارجی به صورت غیرقانونی و قاچاق به کشور به تولید داخل لطمه میزند و حمایت دولت از طرحهای اصیل، فاخر و خلاق ایرانی طراحان لباس نیز میتواند مانع از سرخوردگی هنرمندان این عرصه شود.
طراحان لباس هیچ فضا و محلی برای ارائه آثار فاخر خود ندارند
شاکریزاده افزود: متأسفانه طراحان لباس هیچ فضا و محلی برای ارائه آثار فاخر خود ندارند و مجبور هستند فقط از طریق بسترهای ارتباطی مجازی به عرضه کالاهایشان بپردازند که نیاز است دولت فضا یا محلی ثابت و دائمی جهت ارائه آثار فاخر و ناب و بدیع طراحان لباس در نظر بگیرد تا از این هنرمندان حمایت کند.
مدیر مسئول موسسه فرهنگی هنری شهرراز در رابطه با رویکردهای این موسسه گفت: ما تمام تلاش خود را برای پیشرفت و اعتلای هنرمندان و طراحان مد و لباس از طریق آموزشهای دورهای، برگزاری مسابقات طراحی لباس، پشتیبانی فکری، معنوی و مالی از طراحان برجسته استان و همچنین ارتباط با صنعت تولیدکنندگان و عرضهکنندگان برای حمایت از طراحان مد و لباس به کار گرفتهایم.
شاکریزاده یادآور شد: درصدد هستیم با برگزاری جشنواره و رویدادهای حوزه مد و لباس جهت نمایش و معرفی طراحان، قدمی مثبت و رو به جلو در مسیر پیشبرد اهداف مورد نظر در این عرصه برداریم.
از دانش جهانی استفاده شود
آیدا عربلو از دیگر فعالان در این عرصه معتقد است برای جذب جوانان به مدهای داخلی باید بتوانیم از دانش جهانی در این صنعت بهره بگیریم و با حفظ اصالت ایرانیمان زمینه را برای استقبال مردم از تولیدات داخلی فراهم کنیم.
عربلو در این باره افزود: به نظر من ما در عرصه مد و لباس و برای جلوگیری از گرایش جوانان به مدهای وارداتی خیلی جای کار داریم چه بسا که بسیار هم عقب هستیم اما با توجه ویژه به فعالان این عرصه و استفاده از هنرمندان صاحبنظر و عالی رتبه داخلی که نه تنها نگرش خوب بلکه شناخت کافی از دانش جهانی در این عرصه دارند میتوانیم نقش بسزایی در پیشرفت صنعت مد و لباس داشته باشیم.
افزایش ارتباطات بینالمللی
این طراح لباس ادامه داد: با استفاده از دانش جهانی در این صنعت و برگرفتن و آوردن آن به داخل کشور و بومیسازی کردن این دانش با بهرهگیری از فرهنگ و اصالت غنی ایرانی میتوانیم در رتبههای اول جهانی در سطح بین الملل قرار بگیریم و و این در گرو ارتباطات بین المللی است تا هم منبع غنی و دست نخورده ما با دانش جهانی بدست طراحان داخلیمان شکوفا شود و هم زمینه کارآفرینی و اشتغالزایی خوبی فراهم شود؛ بدون شک تحقق این امر موجب حفظ و بیان ارزشهای ملیمان نیز خواهد شد.
طراح لباس: در عرصه مد و لباس و برای جلوگیری از گرایش جوانان به مدهای وارداتی خیلی جای کار داریم چه بسا که بسیار هم عقب هستیم
وی با بیان اینکه افراد فعال در عرصه مد و لباس با مشکلات و معضلات بسیاری در این عرصه رو به رو هستند، گفت: نداشتن ارتباط بینالمللی با کشورهای فعال در این حوزه به ویژه کشورهای همسایه و همجوار جهت شناساندن و معرفی قابلیتهای کشور در این زمینه و ایده گرفتن از سایر کشورها و همچنین ارائه طرحها و محصولات طراحان ایرانی در سطح بینالمللی از مهمترین مشکلات فعالان در این حوزه محسوب میشود.
کمبود شدید مواد اولیه با کیفیت ایرانی
او عنوان کرد: کمبود شدید مواد اولیه با کیفیت ایرانی و همینطور گران قیمت بودن مواد اولیه وارداتی و افزایش قیمت روز افزون آنها سبب شده این صنعت با ورشکستی روبرو شود؛ همچنین عدم حمایت مالی جهت برگزاری رویدادهای دائم برای نمایش محصولات با کیفیت طراحان ایرانی، صنعت مد و لباس را با معضلات بسیاری مواجه کرده است.
عربلو اضافه کرد: نبود نظارت در آموزش درست و اصولی که برگرفته از صنعت مد و لباس جهانی باشد و بومیسازی آن برای رقابت و شناساندن فرهنگ و اصالت ایرانی در جهان هم از مشکلاتی است که حل آن میتواند کمکشایانی به توسعه این صنعت کند.
وی بر ضرورت ایجاد بازار جهت عرضه به موقع محصولات با کیفیت تولید شده توسط طراحان و تولیدکنندگان ایرانی تأکید کرد و گفت: نبود قانون جدی مبارزه با کپی طرحهای طراحان ایرانی هم از دیگر مشکلاتی است که در این صنعت وجود دارد.
نبود قانون جدی برای مقابله با کپی برداری طرحهای طراحان ایرانی از مشکلات فعالان مد است
لزوم فراموش نکردن فرهنگ ایرانی
عربلو یکی از رویکردهای خود را در این عرصه فراموش نکردن فرهنگ و اصالت ایرانی قلمداد کرد و گفت: از دیگر رویکردهای ما استفاده از هزاران طرح و ایفای نقش اصلیمان در عرصه مد و لباس است؛ طرحهایی که برگرفته از لباس اقوام ایرانی و بیانگر فرهنگ ایرانی باشد و میتواند با به روزرسانی شدن نه تنها در عرصه داخلی بلکه در سطح بینالمللی هم جای عرضه داشته باشد و این مهم نیاز به حمایت ارگان های مربوطه جهت سهولت در انجام کار دارد.
وی در رابطه با شاخصترین اقدامات انجام شده در عرصه مد و لباس در استان فارس گفت: از نظر من ارتباط با چندین کشور همسایه در زمینه شناساندن فرهنگ و اصالت لباس و پوشش ایرانیان از مهمترین اقدامات در استان به شمار میرود.
پیگیری مداوم روندکاری طراحان استان
عربلو اضافه کرد: پیگیری مداوم روندکاری طراحان استان و ایجاد فضا و بستر مناسب جهت ارائه ایده ها و محصولات و همینطور تشویق آنها برای انجام هرچه بهتر کارشان از دیگر اتفاقات خوبی است که در استان فارس رقم خورده است.
وی افزود: ارتباط نزدیک کارشناس مد و لباس استان با مؤسسات و طراحان در زمینه شنیدن مسائل و مشکلاتشان و انتقال آن به نهادهای بالاتر جهت رفع و پیشبرد اهداف طراحان هم از رویکردهای خوبی است که در استان فارس دنبال میشود.
این طراح لباس اظهار کرد: جلسات مستمری در اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان به منظور پیشبرد نظریات و ایدههای طراحان استان برگزار میشود. همچنین نمایشگاههایی در سطح ملی برپا شده که امید داریم با همکاری سایر ارگانها شاهد ادامه یافتن برگزاری این رویدادها باشیم.
الگوبرداری از یک پیشینه اصالتی
پروانه امیریان مدیر گروه پیوند فرهنگ اقوام ایرانی هم بر این باور است که الگوبرداری از یک پیشینه اصالتی نقش بسزایی در نگرش جوانان در حوزه مد و لباس دارد. وی در پاسخ به این پرسش که چه راهکارهایی جهت جذب مخاطبان بیشتر به ویژه جوانان به پوشاک ایرانی و ایحاد جریان ذائقه ساز به منظور جلوگیری از گرایش جوانان به مدهای وارداتی ارائه میکنید، گفت: بدون شک تا به این جایگاه فکری و اهدافی نرسیم که مد و لباس در کشور باید از یک پیشینه اصالتی الگوبرداری کند نمیتوانیم تأثیر مثبتی بر نگرش افراد جوان داشته باشیم و تغییرات الگویی لازم را برای آنها ایجاد کنیم. در حقیقت تحقق این امر بودجه و حمایت خاص خود را میطلبد.
عدم توجه به زیربناهای مُد لباس
امیریان در ادامه گفت: به جهت اینکه مسئولین اداره کل فرهنگ و ارشاد استان فارس و کارشناس مد لباس در کشور توجه خاصی به این حوزه دارند و میدان را برای فعالین این حوزه هموار میکنند، بسیاری از فعالان در استان فارس با میل و رغبت بیشتری به این حوزه توجه میکنند و برای دستیابی به اهداف آتی تمام تلاش خود را به کار میگیرند.
مدیر آموزشگاه طراحی دوخت وصنایع دستی پرنیان اضافه کرد: از مهمترین مشکلات حوزه مد و لباس این است که در سطح کلان کشوری به زیربناهای مد و لباس توجه مطلوبی نشده و اهداف یکسانی در این عرصه دنبال نمیشود و فعالین هم با یکدیگر رقابت سازنده و تکمیلی ندارند.
امیریان فعال حوزه مد و لباس: به زیربناهای مد و لباس توجه مطلوبی نشده و اهداف یکسانی در این عرصه دنبال نمیشود و فعالان این عرصه هم با یکدیگر رقابت سازنده و تکمیلی ندارند
ضرورت توجه به الگو و اصالتهای ایرانی
وی با بیان اینکه اهداف و رویکرد ما در این عرصه توجه به الگو و اصالتهای ایرانی است، گفت: مدولباس بخش هویتی کشور ماست و دارای گنجینهای بسیار عظیم وارزشمند است که اصلا به آن توجه نشده؛ متأسفانه این گنجینهها آن طور که باید مورد استفاده قرار نگرفته است.
این فعال در حوزه مد و لباس اظهار کرد: سالهاست در این حوزه ریشهای و بنیادی، پروژههای ارزشمند و اساسی را در قالب مجموعه فعالیتهای گروه پیوند فرهنگ اقوام ایرانی که متشکل از متخصصین و فعالین اقوام کشوری هستند انجام دادهایم و پژوهشهایی که میتواند مبنا و اساس آموزش مراکز عالی و هنری باشد را نیز دنبال کردهایم اما متأسفانه توجهای به اینگونه فعالیتها نشده و حمایتی صورت نگرفته و حتی این دستاوردها مورد استفاده قرار نگرفته است. لذا نیاز است نگاه ویژهای به فعالیتهای انجام شده در این عرصه شود.
فارس، استان فعال در عرصه مد و لباس
سید رسول موسوی نژادیان، معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در رابطه با پیگیری و اقدامات انجام شده در عرصه مد و لباس گفت: حوزه مد و لباس، اقشار مختلف مردم را در تمام سطوح در برمیگیرد؛ لذا این حوزه یکی از مهمترین حوزههایی است که باید مورد توجه قرار بگیرد و ما تمام تلاش خود را برای حل دغدغههای افراد فعال در این عرصه به کار گرفتهایم؛ بر همین اساس کارگروه مد و لباس تحت نظارت شورای فرهنگ عمومی تشکیل شده است و فعالیتهای خود را ذیل این مجموعه انجام میدهد.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس ادامه داد: کارگروه مد و لباس در استانها نیز تشکیل شده است؛ در حال حاضر استان فارس که حضوری جدی در عرصه مد و لباس دارد به عنوان یکی از فعالترین استانهای کشور در این عرصه به شمار میرود.
معاون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس: یکی از فعالترین استانهای کشور در عرصه مد و لباس هستیم
نگاه به مد و لباس با رویکرد پژوهش و رویکرد حضور میدانی
موسوی نژادیان افزود: طی مدتی که کارگروه مد و لباس تشکیل شده و عمر زیادی هم از آن نمیگذرد اقدامات قابل توجهی در استان فارس انجام شده است و این استان از استانهای پیشتاز در عرصه مد و لباس محسوب میشود؛ در حقیقت مد و لباس در استان فارس هم با رویکرد پژوهشی و هم با رویکرد حضور میدانی دنبال میشود.
وی به بیان اینکه در چند ماه اخیر رویدادهای متعددی در حوزه مد و لباس در استان فارس تشکیل شده است، گفت: مسابقه زنده طراحی لباس در ۲۶ اردیبهشت ماه 1401 با حضور گسترده هنرمندان در شیراز برگزار شد و برگزاری این رویداد بازخورد بسیار خوبی در استان و کشور داشت؛ چهار کارگاه تخصصی مد و لباس هم در روزهای ۲۸ و ۲۹ اردیبهشتماه برگزار شد.
موسوینژادیان با اشاره به برگزاری نمایشگاه «ایران ویژند» اضافه کرد: استان فارس جزو استانهای برتر کشور در این حوزه شناخته شد که مورد تقدیر مسئول کارگروه مد و لباس در شورای فرهنگ عمومی کشور قرار گرفت؛ هنرمندان از مرکز استان و شهرستانهای مختلف حضور قابل توجهی را در این نمایشگاه داشتند.
حضور پررنگ هنرمندان مد و لباس در هفته فرهنگی ایران
این مقام مسئول یادآور شد: حضور هنرمندان مد و لباس فارس در هفته فرهنگی ایران در تهران هم از دیگر اتفاقات خوبی بود که در چند ماه اخیر رقم خورد؛ حضور استان فارس در این رویداد حضور پررنگ و جدی بود و تمامی این اتفاقات با محوریت ادارهکل و همراهی و همکاری بسیار خوب مؤسسات، مراکز و فعالان در عرصه مد و لباس رقم خورد.
وی عنوان کرد: در طی پنج ماه گذشته هفتههای فرهنگی ایران در کشورهایی از جمله سوریه و تاجیکستان برگزار شد که برای بخش مد و لباس در این رویدادها از هنرمندان فارس بهره گرفته شد. در واقع استان فارس به عنوان نماینده ایران در این بخش حضور داشت که این نشان از ظرفیتها و پتانسیلهای بسیار خوب فارس در این عرصه دارد.
ایجاد تعامل با سایر کشورها
موسوینژادیان بیان داشت: در میزبانی هفته فرهنگی تاجیکستان در شیراز از آثار فعالان عرصه مد و لباس کشور تاجیکستان بهره بردیم، پس از آن هم هفته فرهنگی ایران با حضور هنرمندان ما در این کشور برگزار شد و با برگزاری این رویدادها ارتباطات خوبی بین این دو کشور شکل گرفت.
وی با اشاره اینکه کارگروه استانی مد و لباس تاکنون چهار جلسه برگزار کرده است، گفت: اعضای کارگروه در این جلسات حضور پررنگی داشتند و این جلسات در نهایت منجر به تصمیمات بسیار خوبی شد.
کتاب اطلاعات جامع لباس های اقوام ایرانی در دست تهیه استتدوین کتاب اطلاعات جامع لباسهای اقوام ایرانی
معاون امور هنری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس به بیان رویکردهای این معاونت در حوزه مد و لباس پرداخت و گفت: برگزاری نشست تخصصی طراحان و کارشناسان لباس اقوام ایرانی در دستورکار است که این نشست با هدف تدوین کتاب اطلاعات جامع لباسهای اقوام ایرانی برگزار خواهد شد؛ در این نشست با بهرهگیری از الگوهای لباس اقوام ایرانی, به استانداردسازی الگوها و فراهم کردن زمینهای برای طراحی لباسهای جدید پرداخته میشود.
موسوینژادیان یادآور شد: چاپ کتاب اطلاعات جامع لباس های اقوام ایرانی با هماهنگی شورای فرهنگ عمومی و دبیر کارگروه مد و لباس بوده است و قطعا این کار تا مرحله نهایی پیگیری خواهد شد. در بحث کارهای پژوهشی در حوزه مد و لباس نه تنها از ظرفیت استان استفاده میکنیم بلکه ظرفیت ملی را هم پای این کار میآوریم.
رویداد تخصصی مد و لباس استان فارس در اسفندماه در راه استبرگزاری استارتآپ با هدف ایجاد تعامل بین صاحبان ایده و تولیدکنندگان
وی با بیان اینکه برگزاری استارتآپ با هدف ایجاد تعامل بین صاحبان ایده و خلاقیت و تولیدکنندگان و سرمایهگذاران هم در دستورکار قرار دارد، گفت: برگزاری استارتآپها زمینهساز تعامل و ارتباط بین طراحان با تولیدکنندگان خواهد بود. همچنین برگزاری رویداد تخصصی مد و لباس در قالب نمایشگاه برگزار میشود و درصدد هستیم این رویداد را در اسفندماه برگزار کنیم.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس اظهار کرد: برای صدور مجوزهایی جهت ایجاد تشکلها در حوزه مد و لباس اقداماتی در گذشته انجام شده است. ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از تشکیل تشکلهای صنفی استقبال میکند چراکه این تشکلها بازوان اجرایی و عملیاتی ادارهکل محسوب میشوند. اما این کار باید بر اساس یک سری چارچوبها و قواعدی شکل بگیرد تا تشکلها ساماندهی شوند. در حقیقت قرار است مجوزها برای راهاندازی خانه مد یا تشکلها بر اساس این چارچوبها و دستورالعملها صادر شود.