مراغه- ایرنا- تنها مرکز مستقل و تخصصی تحقیقات نجوم کشور که طی سال ۱۳۸۲ در مراغه تاسیس شده بود، در سال ۱۳۹۸ و با اجرای طرح آمایش به دانشگاه مراغه ملحق، و متاسفانه فعالیت‌های آن هم به محاق رفت اما به گفته فرماندار این شهرستان اخیرا وزیر علوم دستور استقلال دوباره و احیای آن را صادر کرده است.

به گزارش ایرنا «داود اسدیان» معاون استاندار و فرماندار ویژه مراغه روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا به سفر اخیرش به تهران همراه با نماینده مردم مراغه و عجب‌شیر و دیدارشان با وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اشاره و بیان کرد: در این دیدار، مجوز استقلال دوباره مرکز تحقیقات نجوم و اختر فیزیک مراغه به امضا و تصویب وزیر علوم رسید.

به گفته وی استقلال این مرکز از مطالبه‌ها و نیازهای جدی مردم و دانشگاهیان شهرستان است و انتظار می‌رود تا روند اداری مربوط به استقلال این مرکز از دانشگاه مراغه در سریع‌ترین زمان ممکن طی شود و مردم بار دیگر شاهد شکوفایی و بالندگی علمی و پژوهشی آن باشند.

وی با اشاره به اینکه در سفر وزیر علوم به مراغه یک باب خوابگاه دانشجویی برای دانشگاه مراغه کلنگ‌زنی شده بود، اضافه کرد: در دیدار اخیر، وزیر محترم علوم دستور جدی برای آغاز عملیات اجرایی این خوابگاه صادر کردند و برخی از مشکلات مراکز آموزش عالی شهرستان نیز مطرح و برای رفع آنها قول مساعد اخذ شد.

به گزارش ایرنا مرداد ۱۳۹۸ را باید نقطه رکود فعالیت‌های این مرکز به شمار آورد زیرا بعد از آن نه تنها برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نجوم آماتوری، بلکه بسیاری از فعالیت‌های بین‌المللی آن هم روند کاهشی یافت و یک بام و دو هوای فعالیت محدود این مرکز زیر نظر دانشگاه مراغه آغاز شد.

مرکزی که پیشنهاد تاسیس آن به پشتوانه رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی که میراث علمی ارزشمند و به جامانده از تمدن عظیم ایرانی- اسلامی به شمار می‌رود، در اواسط سال ۱۳۸۰ به معاونت پژوهشی وزارت علوم ارائه شده بود.

شورای گسترش آموزش عالی نیز در اردیبهشت ماه ۱۳۸۱ با تاسیس این مرکز وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری موافقت اصولی به عمل آورد و در دیماه ۱۳۸۱ وزیر وقت علوم طی حکمی ماموریت راه‌اندازی مرکز پژوهشی اخترفیزیک در مراغه را به دکتر «علی عجب‌شیری‌زاده» محول کرد.

موافقت قطعی شورای گسترش با تاسیس این مرکز در خردادماه ۱۳۸۲ و تصویب اساسنامه مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه در آبان سال ۱۳۸۲ از جمله مراحل بعدی تکمیل ساختار مرکز بود و پس از انتخاب هیات امنای منطقه یک پژوهشی به عنوان هیات امنای مرکز، شرح وظایف، نمودار و پست‌های سازمانی مرکز نیز در مردادماه ۱۳۸۴ مورد تصویب هیات امنا قرار گرفت.

درج اعتبارات مرکز در قانون بودجه کل کشور نیز امری بود که بالاخره در قانون بودجه سال ۱۳۸۷ به انجام رسید و مرکز تا سال ۱۳۹۸ دوره‌های طلایی متعددی در زمینه‌های مختلف علمی و پژوهشی را پشت سرگذاشت تا جایی که در سال ۱۳۸۸ همایش بین‌المللی اخترفیزیک به مناسبت سال جهانی نجوم را برگزار کرد و علاوه بر محققان مقیم مرکز، پژوهشگرانی از دانشگاه‌های معتبر داخلی همچون صنعتی شریف و محققانی از موسسه‌های پژوهشی چون موسسه پژوهشی «ایزمیران» روسیه و رصدخانه «کوت دازور» فرانسه در قالب قراردادهای پژوهشی با این مرکز همکاری کردند.

برگزاری کارگاه‌های کشوری پیشرفته اخترفیزیک، کسب رتبه‌های برتر در شاخص نسبت مقالات ISI، کسب سهم ۰.۱۳ درصدی از تولیدات علمی کشور در سال ۱۳۸۶، چاپ و انتشار کتاب‌های تخصصی که آخرین مورد آن بر اساس محتوای سایت مرکز به سال ۱۳۹۷ برمی‌گردد، همکاری در برنامه‌های علمی بین‌المللی همچون پروژه کروناس - فوتون با مشارکت روسیه، فرانسه، ایران، بلژیک، سوئیس و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری نیز تنها بخش اندکی از دستاوردهای این مرکز تا سال ۱۳۹۸ بود.

گفتنی است میزگرد «مراغه پایتخت نجوم ایران» طی ۱۵ فروردین سال جاری در ایرنای مراغه برگزار و تاثیر فعالیت‌های تعطیل شده این مرکز در بخش نجوم آماتوری بر توسعه علمی و گردشگری این شهرستان با حضور کارشناسان بررسی شد؛ میزگردی که تاثیر استقلال دوباره مرکز را هم پیش‌رو قرار داده بود.