به گزارش ایرنا، ارائه خدمات به روستاییان منجر به جلوگیری از مهاجرت آنان و حتی افزایش مهاجرت معکوس می‌شود، طبق گفته وزیر کشور توسعه روستایی امروز مساله مهمی است که اهمیت بسزایی دارد و برای حل مشکل حاشیه‌نشینی در شهرها باید به روستاها توجه ویژه‌ای شود.
وجود حدود ۶۰ هزار منطقه مسکونی بدون جمعیت در کشور زنگ خطری برای افزایش حاشیه نشینی و کاهش جمعیت مولد است لذا برخورداری مناطق روستایی از خدمات آب، برق و گاز موضوعی حیاتی است و دولت سیزدهم هم بر این امر مهم تاکیدی جدی دارد.
در همین چهارچوب، دولت مردمی، طرح جهاد آبرسانی را با هدف تأمین آب مطمئن و پایدار برای روستاییان طراحی و اجرایی کرد و طبق اعلام مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب، در قالب این طرح بزرگ، آبرسانی به ۱۰ هزار روستای کشور، ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
خراسان رضوی با اقلیم خشک و کویری اش از نظر آب، وضعیتی بحرانی دارد و از ۳۷ دشت این استان، وضعیت ۳۴ دشت بحرانی است و سطح آب زیرزمینی آن افت کرده است و حدود ۹۰ درصد گستره خراسان رضوی و ۹۹ درصد پهنه شهرستان مشهد نیز در خشکسالی شدید قرار دارد.
اکنون بیش از هزار روستا در خراسان رضوی با بحران کم‌آبی مواجه هستند، که در شرایط اوج مصرف و نیز زمان های غیر از آن تعدادی از این روستاها با تانکر آبرسانی می‌شوند.
هزار و ۶۴ روستا، درگیر تنش آبی
شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی به یک میلیون و ۲۶۵ هزار مشترک آب و ۲۲۲ هزار مشترک فاضلاب در شهرها و روستاهای این استان، به جز مشهد، خدمت‌رسانی می‌کند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص وضعیت منابع آبی روستاهای استان اظهار کرد: هم اینک هزار و ۶۴ روستا در استان با مشکلاتی در حوزه آب آشامیدنی مواجه هستند.
سیدابراهیم علوی افزود: از این تعداد ۵۷۴ روستا در شرایط قرمز تنش، ۲۱۴ روستا در وضعیت نارنجی و ۲۷۶ روستا هم در شرایط زرد تنش آب آشامیدنی قرار دارند.
وی اضافه کرد: ۴۷۰ روستا با ۱۸۴ هزار نفر جمعیت در استان با تانکر آبرسانی می شوند که این رقم ۱۳ درصد پوشش جمعیتی آبفای خراسان رضوی در مناطق روستایی را تشکیل می دهد و از ابتدای سال جاری ۱۵۳ میلیون لیتر آب به این روستاها حمل شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی خاطرنشان کرد: تعداد نقاط زیر پوشش آب تانکری استان در سال گذشته، ۵۷۷ روستا بود، هر چند تعداد روستاها نسبت به سال گذشته کاهش یافته است ولی تداوم خشکسالی بر توان آبدهی چاه ها و قنوات در روستاهای بزرگ اثر مخربی داشته است.
علوی خاطرنشان کرد: ادامه پدیده خشکسالی منجر به کاهش آبدهی و خروج برخی منابع تامین آب شرب از مدار بهره برداری شده است.
جهاد آبرسانی در روستاهای خراسان رضوی
طرح جهاد آبرسانی به روستاها در دولت مردمی سیزدهم کلید خورد و طبق اعلام وزارت نیرو، تا کنون بیش از هزار میلیارد تومان در طرح جهاد آبرسانی کشور هزینه شده و قرار است تا پایان سال به هزار روستای کشور آبرسانی شود که تاکنون آبرسانی به ۶۰۰ روستا تمام شده و اجرای این طرح در ۴۰۰ روستا نیز پیشرفت ۸۰ درصدی دارد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی در خصوص اجرای این طرح در استان به خبرنگار ایرنا گفت: ۴۲۱ روستای محروم و بالای ۲۰ خانواری استان در شمول طرح جهاد آبرسانی هستند که از از این تعداد ۱۲۱ روستا با جمعیت ۱۰۶ هزار نفر در مرحله نخست با اعتبار پنج هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال توسط قرارگاه نیروی زمینی سپاه و بسیج سازندگی ظرف ۳۰ ماه تامین آب خواهد شد.
علوی افزود: ۳۰۰ روستای دیگر نیز از محل طرح های تملک دارایی های سرمایه ای با اعتبار چهار هزار میلیارد ریال از آب پایدار برخوردار خواهند شد.
وی اضافه کرد: تاکنون ۲۰۹ روستا در خراسان رضوی با جمعیت ۱۰۰ هزار نفر و با هزینه ۳۰۰ میلیارد ریال با مشارکت بنیاد فرهنگی و نیکوکاری "حاج اکبر ابراهیمی"، خیّر آبرسان کشور و دیگر افراد نیکوکار، تامین آب شده است و قرارداد آبرسانی به ۲۲۱ روستا هم با سرمایه گذاری و مشارکت افراد خیر و نیکوکار منعقد شده و در حال اقدام است.
مدیرعامل آبفای خراسان رضوی با اشاره به ارتقای کیفی آب شرب در ۱۴۷ شهر و روستای استان، اضافه کرد: وضعیت آب آشامیدنی در ۱۷ شهر و ۱۳۰ روستای استان با اجرای طرح کنترل کیفیت، بهبود یافته است.
وی خاطرنشان کرد: در برخی شهرها از جمله گناباد، کاخک، یونسی و بیدخت نیز سامانه دوم آبرسانی در قالب احداث ایستگاه های برداشت آب اجرا شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی افزود: سرانه تولید آب در استان به ازای هر نفر ۲۶۴ لیتر در شبانه روز و سرانه مصرف ۱۸۰ لیتر است که با مدیریت مصرف این سرانه قابل کاهش است و باید در راستای مدیریت منابع فعلی آب اقدامات لازم در حوزه مدیریت تولید، مدیریت توزیع و مدیریت مصرف صورت گیرد.
۱۰۰ روستای شهرستان مشهد، درگیر تنش آبی
آبرسانی به روستاهای شهرستان مشهد برعهده شرکت آب و فاضلاب مشهد است، سال ۹۹ طرح ادغام شرکتهای آب و فاضلاب شهری و روستایی اجرا شد و هم اینک ٢۹۵ روستای این شهرستان زیر پوشش شرکت آب و فاضلاب مشهد است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در خصوص وضعیت آبرسانی به روستاهای این شهرستان به خبرنگار ایرنا اظهار کرد: در این شهرستان ۳۵۰ روستا وجود دارد و از ابتدای سال ۹۹ که مسوولیت آب حوزه روستایی به این شرکت واگذار شده است، آبرسانی ۲۲۲ روستا به این شرکت محول شد که ۱۴۰ روستا از این تعداد با تنش آبی مواجه شدند.
حسین اسماعیلیان افزود: هم‌اینک تعداد روستاهای واگذار شده به این شرکت به ۲ هزار و ۹۵۰ روستا رسیده اما با اجرای طرحهای آبرسانی شرکت، در حال حاضر تعداد روستاهای دارای تنش آبی به کمتر از ۱۰۰ روستا کاهش یافته است.
وی گفت: با توجه به خشکسالی و افت آبهای زیرزمینی، قنوات و چشمه های روستاها خشک شده و پیش بینی می شود در زمان اوج مصرف سال آینده ۱۰۰ روستا دچار تنش آبی باشد که آبرسانی به آنها به صورت تانکری و یا با طرح جیره بندی اجرا خواهد شد.
اسماعیلیان افزود: در مجموع ۱۲۱ هزار مشترک آب در ۲۹۵ روستای زیر پوشش این شرکت هستند و هم اکنون کمبود آب ۳۰ تا ۴۰ روستایشهرستان مشهد به صورت تانکری تامین می شود.
وی اضافه کرد: ۳۶ روستا در شهرستان رضویه نیز از خط انتقال سد دوستی آب می گیرند که در صورت کاهش بارندگی ها و حجم ذخیره آب این سد، سال آینده با مشکل مواجه خواهند شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: منابع آبی روستاهای منطقه شامل ۱۸۰ حلقه چاه، قنات و چشمه است و با توجه به افزایش جمعیت روستایی به ویژه در حاشیه شهر، موضوع ایجاد مخازن، حفر چاه، و استفاده از منابع جدید در دستور کار است.
اسماعیلیان افزود: در این راستا از ابتدای امسال ۱۲۰ کیلومتر خط انتقال و شبکه توزیع اجرا شده و حدود ۱۲ باب مخزن ذخیره آب ساخته شده و یا در دست ساخت است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهدگفت: تاکنون طرحهای زیادی برای آبرسانی به روستاهای شهرستان مشهد عملیاتی شده است و تلاش می شود اجرای طرحهای آبرسانی به روستاها شتاب گیرد.
وی گفت: همچنین در سفر رییس جمهور، ۳۰ میلیارد تومان برای آبرسانی به روستاهای مشهد اختصاص یافت که تامین نیمی از این مبلغ از محل اعتبارات ملی و نیمی از محل اعتبارات استانی است که محقق شده و طرح ها در حال اجراست.
شناسایی چهار هزار انشعاب غیرمجاز
گرفتن انشعابات غیرمجاز آب، منجر به برهم خوردن توازن و عدم اجرای عدالت در آبرسانی به خصوص در مناطق روستایی می‌شود. ساخت باغ ویلاها و استفاده از اشتراک غیرمجاز برای آبیاری فضای سبز آنها و همچنین پرکردن استخرها، مهمترین چالش و معضل حوزه آب به خصوص در شرایط خشکسالی است.
مدیر منطقه پنج شرکت آب و فاضلاب مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از معضلات موجود در حاشیه و حریم شهرها، ساخت بی رویه باغ ویلاها و استفاده از انشعاب غیرمجاز آب است.
عباس اسحاقیان افزود: ظرفیت انتقال آب به روستاها محدود است، در این شرایط استفاده از انشعابات غیرمجاز توسط باغ ویلاها هیچ توجیهی ندارد و دهیاران و مردم باید هوشیار باشند تا در صورت اطلاع و یا مشاهده انشعاب غیرمجاز، دستکاری شمارشگر و یا هر مورد مشکوک دیگر، از طریق تماس با شماره ۱۲۲ و ورود به کلید چهار و یا مراجعه به وبگاه شرکت آب و فاضلاب مشهد به نشانی www.abfamashhad.ir بخش "سوت زنی" گزارش خود را اعلام کنند.
وی اضافه کرد: تماس با پیغام‌گیر دفتر حراست به شماره ۳۷۶۴۴۱۰۰ و تماس با شماره همراه ۰۹۹۸۱۴۵۹۳۸۱ متعلق به دفتر بازرسی و رسیدگی به شکایات، در ساعات اداری و یا ارسال پیامک در تمامی ساعات شبانه روز از دیگر روشهای اعلام گزارش مربوط به انشعابات غیرمجاز است.
اسحاقیان ادامه داد: امسال شناسایی، جمع آوری و تعیین تکلیف هشت هزار انشعاب غیرمجاز آب هدفگذاری شده و از ابتدای امسال چهار هزار انشعاب غیرمجاز در محدوده فعالیت این شرکت شناسایی و تعیین تکلیف شده است.
وی تاکید کرد: بیشترین اشتراکات غیرمجاز مربوط به باغ ویلاهاست که آب زیادی نیز مصرف می کنند، در حالی که این آب متعلق به روستاییانی است که از آن محروم هستند.
جمعیت روستایی خراسان رضوی بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است که این استان در شاخص نسبت جمعیت روستا به شهر، رتبه نخست کشور را دارد، لذا تامین زیرساختها و ارائه خدمات از جمله آبرسانی برای اشتغالزایی و جلوگیری از مهاجرت در این خطه باید مورد تاکید و توجه جدی مسوولان باشد.