پسر کوچک " چارلز سوم " پادشاه انگلیس که به «دوک ساسکس» معروف می باشد، چندی است از حلقه سلطنت خارج شده و به همراه همسر آمریکایی خود با انجام مصاحبه و انتشار مستندهایی در تلاش برای ضربه زدن به وجهه خانواده سلطنتی انگلیس است.
وی این اظهار نظر تکان دهنده و هولناک را در حالی بیان کرد که در زمان حضورش در افغانستان همچنان "شاهزاده" در حلقه سلطنت انگلیس بود و همین موجب شد تا برخی تحلیلگران این اظهارات او را برای خانواده سلطنتی انگلیس بسیار هزینه و دردسرساز ارزیابی کنند.
هری ۳۸ ساله به تازگی در کتاب خود با عنوان “اضافی - Spare” که قرار است چند روز آینده منتشر شود، حقیقتی را از زندگی و در واقع سیاست غرب و به طور خاص انگلیس در افغانستان مستند سازی کرد که از زمان طرح این موضوع در هفته گذشته تا به امروز هیچ گوش شنوایی در محاکم بین المللی، دولت های مدعی دفاع از حقوق بشر و یا گروه های مرتبط با آن در جهان برای پیگیری جدی این موضوع پیدا نشده است.
هری دو بار بین سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ میلادی به عنوان افسر نیروی زمینی و پس از آن طی سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳ به عنوان خلبان در بالگردهای تهاجمی «آپاچی» در ۶ ماموریت در جنگ افغانستان حضور یافت.
وی اعتراف کرده است که در ماموریت اول ۲۵ نفر را در هلمند کشتم و بدون اینکه احساس گناه و یا شرم کنم با آرامش خیال به تخت خواب رفتم چون از نظر من کسانی که کشته بودم، انسان نبودند، بلکه مهره های شطرنج بودند.
هری افزود:"وقتی خودم را غرق در شدت سردرگمی میدان جنگ دیدم، به خانواده آن ۲۵ نفر فکر نکردم. آنها مانند مهره های شطرنج باید از صفحه حذف می شدند. آدم های بد قبل از نابود کردن افراد خوب باید از بین بروند.
اگرچه شاید برخی تصور کنند این نوع قضاوت در باره ملت یک کشور دیگر فقط به شاهزاده هری با ویژگی های روحی روانی خاص امروزی خودش اختصاص دارد، اما خود او در یک مصاحبه حتی افشا گری کرد که در ارتش انگلیس چنین آموزش هایی به ما داده شد تا به کسانی که به دست ما کشته می شوند، نگاه انسانی نداشته باشیم وگرنه وقتی آنها را می کشیم با مشکلات روحی مواجه می شویم.
برخی تحلیلگران این قبیل قضاوت انگلیسی ها و قساوت قلب آنها نسبت به دیگر ملل جهان را ادامه نظریه قدیمی یهودیان افراطی می دانند که "خود را قوم برگزیده خداوند فرض می کنند و معتقدند که دیگران حیواناتی شبیه انسان هستند! "
ظاهرا باید هر از چندگاهی چنین اعتراف هایی را از سوی خود غربی ها شاهد باشیم که چهره واقعی آنها را آشکار می کند، چون آنها خودشان گوش شنوایی برای تظلم خواهی مظلومان جهان ندارند و پیشتر حتی جورج بوش (پدر) نیز حمله به افغانستان را بخشی از جنگ صلیبی خوانده بود.
اما ظاهرا او فراموش کرده است که یک افغانی نیست که به خانه آنها (انگلیس) رفته باشد، بلکه او خود دعوت نشده وارد حریم مردم افغان شده که اکنون حتی صاحب خانه را نیز انسان هم قلمداد نمی کند و حتی او از این حقیقت غافل است که انسان ها یا مهره های شطرنجی که او کشته، همچون خود او دارای خانواده هایی هستند که با عواطف گرم انسانی منتظر بازگشت عزیزشان می باشند.
اگرچه این اعترافات تاکنون با واکنش هایی کمی در داخل انگلیس و خارج آن رو به رو بوده است، اما هیچ یک از آنها موضع سیاسی رسمی و موضعی از سوی محافل حقوق بشری نبوده است که بتواند دادگاه بین المللی جنایتکاران جنگی را به میدان آورد، لذا تحلیلگران به آینده چنین اظهاراتی، ولو مستند چندان خوشبین نیستند که پیگیری آن بتواند به نفع مردم مظلوم افغانستان ختم شود.
با این وجود هری بابت این موضوع با انتقاداتی از سوی مردم و مقامات افغانستان مواجه شد، از جمله تعدادی از استادان و دانشجویان ۲۰ دانشکده از یک دانشگاه استان هلمند در جنوب افغانستان و محل تمرکز نیروهای متجاوز انگلیسی روز یکشنبه دست به اعتراض زدند.
"ملا عبدالله" یک شهروند هلمند که ۴ عضو خانواده‌اش را سال ۲۰۱۱ در جریان حملات انگلیس از دست داد، اظهار کرد: "ما از جامعه جهانی می‌خواهیم که این فرد را محاکمه کند. ما باید غرامت دریافت کنیم. "
خبرگزاری رسمی افغانستان "باختر" هم روز جمعه در گزارشی، این اعترافات شاهزاده هری را مصداق بارز ارتکاب جنایت جنگی خواند و نوشت: "برای اثبات این ادعا، سندی قوی تر از گفته های این شاهزاده انگلیسی که در ذات خود یک اعتراف است، وجود ندارد. "
این خبرگزاری افزود، "اگرچه هری در طول ۱۰ سال فعالیت در ارتش انگلیس، افغانستان را بمباران نکرد، اما نقشه و کروکی داده است. بالاخره ده ها روستای ما را ویران کرده و شهروندان افغان را به جرم مسلمان بودن، انسان بودن و افغان بودن و به جرم این که از وطن در برابر متجاوزین دفاع کردند، کشت.
این نوشتار می رساند که نیروهای خارجی فقط با یک هدف و آن هم ویرانی افغانستان و نابودی ملت آن به اینجا آمده بودند و جنابات زیادی مرتکب شدند.
در همین ارتباط چندی پیش نیز وزارت دفاع انگلیس دستور بررسی مستقل گزارش‌های منتشر شده از سوی روزنامه گاردین را در ارتباط با جنایات جنگی ارتش این کشور طی مأموریت‌شان در افغانستان صادر کرد.
روزنامه "نِن تکی" افغانستان هم یکشنبه گذشته در گزارشی از سکوت مجامع بین المللی در قبال اظهارات شاهزاده انگلیسی انتقاد کرد و نوشت: "در حالی که «هری» و دوستانش برای اشغال به اینجا آمده بودند، سرزمین و فضای افغانستان را زیر چتر ظلم و ستم آوردند و سر افغان ها را در میز قمار چرخاندند، اما تاکنون سازمان های حقوق بشری، دادگاه کیفری بین‌المللی، عفو بین‌الملل، سازمان ملل، شورای امنیت، رهبران کشورهای امریکایی و اروپایی، رؤسای ده‌ها کشور اسلامی، اتحادیه جهانی علما و حتی نهادهای فکری و... واکنش کوچکی هم نشان نداده اند. "
"انس حقانی" از رهبران گروه طالبان نیز روز جمعه ضمن متهم کردن هری به "جنایت جنگی"، به بخشی از کتاب او به شدت انتقاد کرد و به نحوی خواستار اعمال عدالت از سوی دادگاه کیفری بین‌المللی شد و با کنایه نوشت: "من انتظار ندارم که دیوان کیفری بین‌المللی شما را احضار کند یا فعالان حقوق بشر شما را محکوم کنند، زیرا آنها برای شما کر و کورند. اما امیدوارم این جنایات در تاریخ بشریت به یادگار بماند. "
"انعام الله سمنگانی" سخن‌گوی طالبان نیز در این خصوص گفت: "هر نیروی غربی باید مانند هری با تمام افتخار از افغان‌کشی های خود حکایت کند، تا دنیای بی‌خبر بداند که خبر تنها آن نیست که مدعیان حقوق بشر و رسانه‌های آزاد می‌گویند. "
"بلال کریمی" معاون سمنگانی هم در توئیتی گفت: "چنین «جنایاتی» منحصر به یک کشور نمی‌شود بلکه همه کشورهایی که به افغانستان حمله کردند، داستان مشابه دارند. افغان‌ها «جنایات اشغالگران» را فراموش نمی‌کنند. "
البته واکنش برخی مقامات و رسانه های غیر افغان در این خصوص نیز قابل توجه بود، از جمله "ریشی نوناک" نخست وزیر این کشور گفت :"در باره مسائل مربوط به خانواده سلطنتی اظهار نظر نمی کنم. "
ژنرال "چیپ چپمن" نظامی ارشد انگلیسی هم در باره این اظهارات نوشت: "پرنس هری احمقی بیش نیست که جزئیات کشتارهای خود در افغانستان را منتشر کرده است. او فقط برای خودش دردسر ایجاد کرده است و باید مراقب خودش باشد، جنگجویان جهادی حتما با او تسویه حساب خواهند کرد. "
"کریس هانتر" افسر پیشین ارتش انگلیس نیز روز جمعه در برنامه "جی بی نیوز" لندن در باره ادعاهای اخیر این شاهزاده کشورش نوشت: "او نه تنها به سوگند وفاداری اش خیانت کرده است، بلکه در واقع به خانواده خودش نیز خیانت کرد، او این کار را برای پول انجام می دهد و در واقع این "بی انصافی" است. "
"سین بل" یک فرمانده بازنشسته نیروی هوایی انگلیس در این خصوص نوشت: "هیچ کس در ارتش به کشتن کسی در میدان جنگ افتخار نمی کند، چون "یا می کشی و یا کشته می شوی"، با این وجود اعتراف شاهزاده هری به قتل ۲۵ نفر در افغانستان می تواند "نادرست" تفسیر شود. "
"ریچارد کمپ" فرمانده سابق نیروهای انگلیسی در افغانستان هم در مصاحبه با بی بی سی گفت که هری با این اظهار نظر به شهرت خود لطمه زده است و در عین حال امنیت خود را به خطر انداخته است چون مردم را به انتقام تحریک کرد. "
نشریه "دیلی میرور" انگلیس نیز به نقل از یک افسر ارتش این کشور به نام "کولینز" که در پیشتر در عراق نیز ماموریت داشت، نوشت: "اظهارات مغرورانهٔ شاهزاده هری می تواند برای نیروهای انگلیس زیانبار باشد، چون او با این اظهارات خانواده خود را بر باد داده و اکنون در تلاش بر باد دادن خانواده دیگر خود که ارتش است، اقدام کرده است. "
نشریه "واشنگتن تایمز" نیز با همین تم ضد شاهزاده، این قبیل سخنان را برای نیروهای انگلیسی دردسر ساز و حتی مایه نابودی شاهزاده ارزیابی کرد و ضمن انتقاد شدید از او نوشت: "در سیستم نظامی گری این قبیل اظهارات کاملا خطا است. "
اغلب شخصیت های رسمی انگلیسی و در واقع غربی نه تنها اقدامات جنایت کارانه انگلیسی ها در افغانستان را محکوم نکردند بلکه شاهزاده هری را مورد شماتت قرار دادند، اما در مقابل شخصیت های غیر رسمی رویکردی متفاوت این این موضوع داشتند.
مثلا "رِمی کَنازی" شاعر، نویسنده، فعال سیاسی و حقوق بشری مقیم نیویورک خطاب به شاهزاده انگلیس نوشت: "هری با آن همه خون روی دستانش هنوز متوجه نمی شود که حمله و اشغال افغانستان در واقع چقدر نژادپرستانه و خشونت آمیز بوده است. "
پروفسور "مارک اون جونز" استاد دانشگاه بن حمد قطر نیز در صفحه توئیتر خود نسبت به جنایات پرنس هری در افغانستان نوشت:"چگونه ممکن است کسی آنقدر سنگدل باشد؟ چون او حتی نوشته است که اگرچه تعداد کشته های آن روز ۲۵ نفر است، این تعدادی نیست که من را راضی کند اما باعث شرمساری من نیز نمی شود. "
"رابرت کارتر" روزنامه نگار انگلیسی در این خصوص گفت: "اگرچه خانواده سلطنتی به معنای واقعی کلمه افغان‌ها را قتل عام کرده اند، با این حال برخی از مسلمانان انگلیس هنوز هم برای چاپلوسی، به خدای خود برای آنها (خانواده سلطنتی) دعا می کنند که در پناه خود حفظ شان کنند، در روز قیامت برایشان آرزوی مغفرت می کنم. "
"جان پلیگر" روزنامه نگار استرالیایی و منتقد شدید سیاست خارجی کشورهای آمریکا، استرالیا و انگلیس نیز در این خصوص نوشت: "با وجود همه ناله ها و شکایت ها از شاهزاده هری و همسرش، اعتراف او به کشتار ۲۵ نفر در افغانستان، کشوری که هیچ تهدیدی برای او نبوده و نیست و فقیر و گرسنه مانده است، نگاهی اجمالی به نظام ظالمانه ای را که توسط خانواده اش پشتیبانی می شود به ما ارائه می دهد. "
در هر حال، همانگونه که مشخص شد اظهارات شاهزاده هری سند محکمی برای ارتکاب به جنایت جنگی از سوی دولت انگلیس است، باید منتظر بود و دید آیا غیر از چند مورد واکنش منفی از سوی برخی شخصیت های منفرد حامی حقوق بشر آنها به صورت گروهی نیز اقدامی برای پیگیری خواسته افغان ها می کنند و یا کشورها و نهادهای بین المللی چون شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز اقداماتی برای پیگیری قضایی این موضوع حرکتی انجام می دهند.
البته رسانه های بی طرف نیز در این بین مسئولیت سنگینی دارند تا جنایت مورد نظر و بسیاری جنایت های دیگر مدعیان دمکراسی و حقوق بشر را در افغانستان و حتی دیگر نقاط جهان به خوبی اطلاع رسانی کنند؛ چون این نمونه کوچکی از اقدامات آنها است و به اعتراف افتخارآمیز وزارت دفاع انگلیس، "ارتش این کشور طی دو دهه گذشته با بالاترین استانداردها و با شجاعت و حرفه ای گری در بسیاری از عملیات های موسوم به "دستگیر کن و بکش" واحد های ویژه ارتش معروف به "ای ای اس" را در افغانستان و مخصوصا هلمند شرکت داده است. "
تاکنون افراد زیادی از اعضای این واحد و نیروی هوایی انگلیس اعتراف کرده اند که بین خودشان بر سر اینکه «چه کسی می تواند بیشتر آدم بکشد»، رقابت می‌کردند و همچنین آن واحد تلاش می‌کرده با صحنه سازی ها رکورد تعداد قتل واحد قبلی را بشکند.
مثلا بر اساس این اسناد، نیروهای ویژه ارتش انگلیس عمدا غیرنظامیان را هدف قرار می دادند و پس از هر رویدادی با گذاشتن اسلحه در محل آن، این تصور را ایجاد می کردند که فرد کشته شده، برای کشتن نیروهای انگلیسی با استفاده از سلاح، تلاش کرده بوده است.
نکته دیگری که این جنایت های عمدی و وحشتناک را چند برابر تشدید می کند، انکار و کتمان این اسناد و مدارک از سوی فرمانده نیروهای ویژه ارتش انگلیس و دیگر فرماندهان عالی رتبه نیروهای این کشور یاست.
چندی پیش یک سازمان خیریه اقدام علیه خشونت مسلحانه مستقر در لندن که در زمینه تحقیق و دادخواهی کار می‌کند، در گزارشی نوشت، حدود ۱۳۵ کودک در نتیجه عملیات نظامی ارتش بریتانیا در افغانستان پس از سال ۲۰۰۷ کشته شده اند. اما داده‌های ارتش بریتانیا در زمینه پرداخت غرامت به خانواده‌های این قربانیان، فقط ۶۴ مورد را تایید کرده است.
اعتراف ها برای جنایت انگلیسی ها به همین نقطه ختم نمی شود و چندی پیش روزنامه گاردین به نقل از "سر نیک کارتر" ژنرال بازنشسته و فرمانده پیشین ستاد نیروهای مسلح انگلیس، سقوط دولت پیشین افغانستان (غنی) را شکست سیاسی دولت انگلیس خواند و آن را ناشی از ناتوانی لندن در "درک شرایط سیاسی محلی در یک دوره ۲۰ ساله" دانست.
یادآوری می شود با وجود برخی از این اعترافات، سازمان عفو بین‌الملل فروردین ماه ۱۴۰۱ در واکنش به سرپوش گذاشتن انگلیس بر جنایات نظامیان این کشور در افغانستان تصریح کرد: عدم تمایل انگلیس برای پیگیری جدی این موضوع خشم اخلاقی را تشدید کرده است. اگر انگلیس مایل به طرح دعوی علیه ارتش خود نیست، همان طور که در رابطه با جنایات جنگی مرتکب شده توسط نیروهای خود در عراق به طرز شرم‌آوری نشان داده است، دیوان کیفری بین‌المللی باید این کار را انجام دهد. "
ظاهرا باید از این پس به تدریج منتظر این واکنش های رسمی باشیم. روز جمعه "مایک والاس" عضو پارلمان اتحادیه اروپا در خصوص اظهارات شاهزاده هری نوشت:"با توجه به اینکه جنگ ناتو - امریکا در افغانستان کاملاً غیرقانونی بود و زندگی میلیون ها انسان بی گناه را نابود کرد، چگونه از رسانه ها و سیاستمداران درخواستی برای محاکمه این فرد نفرت انگیز "پرنس هری" برای جنایات جنگی مرتکب شده وجود ندارد؟ "
سخن آخر این که اکنون باید با توجه به این که اعتراف ها برای ارتکاب جنایت علیه بشریت در افغانستان از سوی نیروهای متجاوز انگلیسی در افغانستان یکی پس از دیگری خودنمایی می کند، باید منتظر بود و دید آیا کشورها و نهادهای بین المللی و گروه های حقوق بشری اقدامی علیه این جنایات انجام می دهند یا این که این بار نیز موضوع را به جنایت خوب و بد مانند تروریسم خوب و بد و سایر توجیهات خود ختم کرده و موضوع را مختومه اعلام می کنند.