کشورهای اروپایی به خاطر وابستگی انرژی به روسیه و مجاورت با منطقه جنگی بیشترین آسیب را از بحران اوکراین دیده اند؛ از افزایش چند برابری بهای گاز گرفته تا سیل پناهجویان اوکراینی به کشورهای مختلف قاره سبز. از نگاه ناظران تبعات این بحران بر اروپا به حدی است که دست کم حتی در چند سال پیش رو نیز با آن درگیر خواهد بود.
هزینه تریلیون دلاری برای اروپا
جنگ اوکراین در یک سال گذشته خسارات‌های هنگفت سیاسی، اقتصادی و امنیتی برای اروپا به دنبال داشته و بحران انرژی ناشی از تحریم نفتی و گازی روسیه را شاید بتوان «فوری‌ترین» و «اصلی‌ترین» تاثیر جنگ اوکراین بر اقتصاد اروپا دانست. تاثیری که البته با اصرار آمریکا بر تشدید تحریم‌های ضد روسی روز به روز بیشتر خود را نشان می‌دهد.
با تبدیل بحران انرژی به بحران اقتصادی، اروپا طی چند ماه اخیر خسارت‌های سنگینی متحمل شده طوری که بنابر اعلام منابع رسمی این کشورها، «تورم بی‌سابقه»، «رکود اقتصادی « «ورشکستگی گسترده شرکت و فروشگاه‌ها و ناتوانی‌ها» و...این روزها اعتصاب‌های کمر شکن، تحمل این وضع را برای بسیاری از مردم به ویژه قشر متوسط به پایین جامعه اروپا «غیر ممکن» کرده است.
رسانه‌های معتبر و رسمی این کشورها می‌گویند میلیون‌ها اروپایی در تامین هزینه‌های زندگی به مشکل خورده و اقدام به کم کردن از وعده‌های غذایی خود می‌کنند تا کودکان آنان گرسنگی نکشند.
در چنین فضایی «بلومبرگ» خبر از خسارت سنگین و یک تریلیون دلاری اروپا از بحران انرژی خبر داده و نوشته این تازه آغاز ماجراست و این وضع احتمالا سال‌ها ادامه خواهد داشت چرا که قرار نیست قیمت انرژی به این زودی‌ها پایین بیاید.
از نگاه ناظران، ماراتن کشورهای اروپایی برای پر کردن مخازن گاز در تابستان که با وجود قیمت بالا انجام گرفت، فعلا تا حدودی از فشار کمبود عرضه کاسته است. اما پس از زمستان امسال، اروپا باید ذخایر گاز خود را مجددا پر کند و گاز چندانی از روسیه نمی‌تواند وارد کند و این وضعیت، رقابت برای دریافت محموله‌های گاز را تشدید می‌کند. اروپا ممکن است امسال با کمبود گاز مواجه شود و اکنون که واقعیت عیان شده است، هشدارهای بیشتری در این باره شنیده می‌شود.
از طرفی نظرسنجی نشریه «فایننشال تایمز» از کارشناسان اقتصادی نشان داد، اقتصاد منطقه یورو سال آینده کوچک تر خواهد شد چرا که نرخ بالای تورم و کمبود احتمالی منابع انرژی، به کاهش تولید خواهد انجامید و بازار کار را تحت تاثیر قرار خواهد داد. حدود ۹۰ درصد از ۳۷ اقتصاددانی که در این نظرسنجی شرکت کرده اند، معتقدند که اقتصاد منطقه یورو عملا در رکود به سر می برد و اکثر آنها پیش بینی کردند که تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در سال آینده کاهش خواهد یافت.
بحران در بخش بهداشت و درمان اروپا
سیستم بهداشتی در کشورهای اروپایی در آستانه فروپاشی قرار دارد. اروپا که در دوره پاندمی کرونا آزمون سختی را پشت سر گذاشت، با یک بحران بهداشتی جدیدی رو در رو است. بی کفایی پرسنل بهداشتی، اعتصابات و کمبود دارو در بسیاری از کشورهای اروپایی سیستم بهداشتی در این قاره را در آستانه فروپاشی قرار داده است.
بیمارانی که برای معاینه پزشکی ناگزیر از انتظار در صفوف طولانی هستند و یا بیمارانی که به علت عدم مداخله به موقع جان خود را از دست می‌دهند، وضعیت وخیم سیستم بهداشتی در کشورهای اروپایی را بوضوح نمایان می‌کند.
مشکل ظرفیت در بیمارستان‌ها و کمبود پرسنل بهداشتی در فرانسه سیستم سلامتی در این‌کشور را مختل کرده است. بیماران بخش‌های اورژانس در برخی از مناطق فرانسه برای درمان حداقل ۱۲ ساعت و گاهی ۹۰ ساعت منتظر می‌شوند. اکثر پرسنل بهداشتی در آلمان به علت ویروس کوویدـ۱۹ و بیماری‌های فصلی در مرخصی به سر می‌برند.
در درمانگاه‌های بزرگسالان و اطفال تخت خالی برای بستری شدن باقی نمانده و بحران کمبود دارو نیز به قوت خود باقی است.
سیستم بهداشتی در انگلستان نیز از حمل بار بخش‌های اورژانس ناتوان است. اتحادیه پزشکان انگلستان که تعداد بیماران در انتظار درمان در آن به بیش از ۷ میلیون نفر رسیده، وضعیت بخش‌های اورژانس در این‌کشور را آشفته توصیف کردند.
بر اساس آمار اتحادیه پزشکان انگلستان، به‌علت عدم مداخله به موقع هر هفته ۵۰۰ نفر در بخش‌های اورژانس جان خود را از دست می‌دهند. مردم انگلستان معتقد به تنظیم سیستم ملی بهداشتی در کشور هستند.
اتریش که ۴۸۰ نفر در آن به بیماری‌های دستگاه تنفسی مبتلا هستند، با کمبود دارو دست و پنجه نرم می‌کند. بیماران در این‌کشور هنوز هم امکان دسترسی به ۵۰۰ قلم دارو را ندارند.
اعتراضات خیابانی این روزها در بیشتر کشورهای اروپایی، واکنشی به اوضاع ناگوار بهداشتی و اقتصادی- معیشتی است.
در انگلیس نیز که این روزها با موج بسیار گسترده‌ای از اعتصاب‌ها روبه‌رو است، گزارش‌ها نشان می‌دهد که رستوران‌ها و مهمانسراها در این کشور در حالی که امیدوار بودند در کریسمس سال جاری بعد از سال‌ها شرایط سخت کرونایی بهبود شرایط کاری را تجربه کنند به دلیل اعتصاب‌ها در آستانه ضررهای بالای اقتصادی قرار دارند.
در فرانسه نیز بحران اقتصادی به اعتراضات خیابانی دامن زده است. چند روز پیش نیز خیابان‌های پایتخت فرانسه شاهد تظاهرات بزرگ مردمی در اعتراض به سیاست‌های دولت در قبال روسیه و عضویت این کشور در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بود.
ماهی گیری آمریکا از آب گل آلود
در آمریکا نیز مردم این کشور این روزها با تورم بی‌سابقه و رکود اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند.
بر اساس گزارش‌ها با توجه به اینکه بسیاری از آمریکایی‌ها در حال حاضر از مشکلات مالی رنج می‌برند، جست‌وجوی عبارت «هزینه زندگی» از سوی کاربران آمریکایی در مرورگر «گوگل» به بالاترین میزان در یک دهه اخیر رسیده است.
به نوشته روزنامه وال استریت ژورنال، طبق گزارشی که توسط گوگل منتشر شده، جست و جوهای کاربران آمریکایی در مورد «هزینه زندگی» و «کمک‌های مالی» در مرورگر گوگل در سال ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود در ۱۰ سال اخیر رسیده است.
اما از طرفی، مقامات کاخ سفید در پی بهره گیری از بحران به نفع خود برآمده اند. از نگاه ناظران، زمستان سخت اروپا به نفع آمریکاست و واشنگتن در حال فروش گاز طبیعی مایع شده (LNG) با قیمت بالا به اروپایی‌هاست و از این محل درآمد بسیار بالایی به دست آورده است.
بنابراین خسارت هنگفت اروپا از جنگ اوکراین در حالی است که بر اساس گزارش‌ها آمریکا سودهای هنگفتی را از فروش سلاح و همچنین فروش گاز به اروپا به جیب زده است.
پایگاه خبری «پولیتیکو» اوایل ماه اخیر گزارش داده بود که مقام‌های ارشد اروپایی از دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا خشمگین هستند و آمریکا را به سود بردن از بحران اوکراین با فروش گاز با قیمت‌های هنگفت و فروش تسلیحات متهم کرده‌اند.پایگاه خبری «پولیتیکو» اوایل ماه اخیر گزارش داده بود که مقام‌های ارشد اروپایی از دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا خشمگین هستند و آمریکا را به سود بردن از بحران اوکراین با فروش گاز با قیمت‌های هنگفت و فروش تسلیحات متهم کرده‌اند. موضوعی که گروه دیگری از تحلیلگران حوزه بین‌الملل آن را تعمیق نقش آمریکا در تامین امنیت اروپا و گسترش سلطه این کشور بر حوزه انرژی در جهان ارزیابی می‌کنند.
در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند که با توجه به افزایش فشارها بر مردم در کشورهای اروپایی و افزایش سرما در ماه های آتی می توان به زودی شاهد افزایش خیزش های مردمی در اعتراض به وضعیت موجود در دیگر کشورهای قاره سبز بود که جرقه آن اکنون در آلمان و پاریس زده شده و آینده نزدیک می توان در سایر ممالک اروپایی نیز شاهد آن بود.