بحران آلودگی هوا یکی از ره‌آوردهای انقلاب صنعتی است که از حدود سه سده قبل آغاز و با توسعه صنعت و شهرنشینی بر میزان و شدت آن روز به روز افزوده شد،این آلودگی با ورود حجم زیادی خودرو به چرخه زندگی انسان ها افزایش یافت به طوری که گویی اختیار از دست دولتمردان خارج شد و آلودگی بود که در هوای شهرها بیداد می کرد، بعد از آن از نخستین دهه های قرن بیستم بود که دولت ها به ارتباط بین آلودگی هوا، تخریب محیط زیست و سلامت انسان ها پی بردند و در صدد کاهش آن برآمدند.
در این راه کشورهای توسعه یافته پیشتاز هستند که با اجرای برنامه های اصولی و علمی در صدد کاهش آلایندگی هوا برآمدند اما در این میان کشورهای در حال رشد از این غافله عقب ماندند و اوضاع هوا در این کشورها روز به روز بد و بدتر شد، تا جایی که بیماری ها افزایش یافت و خسارت های اقتصادی با شدت بیشتری خود را نشان داد، در این شرایط بود که دولتمردان در این کشورها هم به فکر چاره افتادند و سعی کردند در کنار توسعه، محیط زیست خود را هم حفظ کنند.
یکی از اقداماتی که دولت ها برای این راه انجام دادند در گام اول جلب توجه افکار عمومی به موضوع اهمیت هوا و حفظ محیط زیست بود از این رو تلاش کردند تا یک روز را به روز هوای پاک اختصاص دهند، البته این روز در دنیا با عناوین مختلفی شناخته می شود اما در ایران به عنوان هفته هوای پاک نامگذاری شده که امسال این هفته با شعار تحقق هوای پاک، حقوق عامه، اراده ملی از ۲۴ تا ۲۹ دی تعیین و برای هر روز هم یک نام در نظر گرفته شده است.
در واقع در ایران به علت بحران آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهای دیگر از سال ۱۳۷۴ روز ۲۹ دی ماه روز ملی هوای پاک نامگذاری شد اما به علت اهمیت موضوع، در کشور یک هفته به نام هوای پاک نامگذاری شده است که در این مدت از زوایای مختلف به مبحث آلودگی هوا پرداخته می شود، بر این اساس امسال روز یکشنبه ۲۵ دی هوای پاک؛ حمل و نقل عمومی نامگذاری شد که سرپرست دفتر هوا و اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست دراین باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: وسایل نقلیه موتوری مانند خودرو ، موتورسیکلت های کاربراتوری و حمل و نقل عمومی بیشترین سهم را در آلودگی هوا در کلانشهرهای کشور از جمله تهران دارند.
داریوش گل علیزاده افزود: حدود ۲۵ میلیون خودرو در کشور تردد می کند که از این تعداد ۶.۵ میلیون به سن فرسودگی رسیده اند، این در حالی است که ۸۰ درصد ناوگان حمل و نقل عمومی پایتخت دیزلی و فرسوده است که سهم زیادی در انتشار آلودگی هوا دارند که با توجه به اهمیت موضوع به یکی از بندهای قانون هوای پاک که نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی است همواره تاکید می شود.
وی تاکید کرد: بنابراین برای رسیدن به هوای پاک باید حمل و نقل عمومی را به ویژه در کلانشهرها با تاکید بر حمل و نقل پاک توسعه دهیم، البته این توسعه باید با از رده خارج کردن خودروهای فرسوده انجام شود چون خودروهای فرسوده هم میزان مصرف سوخت و هم میزان انتشار آلایندگی آنها بالا است.
وی اظهار داشت: بر اساس قانون هوای پاک ، بخشی از نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی کشور بر عهده وزارت کشور است از این رو اکنون سازمان شهرداری های وزارت کشور برنامه ریزی کرده و با برخی از خودروسازان داخلی قراردادهایی را برای تامین اتوبوس، مینی باس و ون با هدف توسعه حمل و نقل عمومی منعقد کرده است، البته اجرای آن به اعتبارات و اقدامات بیشتری نیاز دارد تا عقب ماندگی ها جبران شود، در بحث حمل و نقل عمومی انتظار ما بر این است که اگر قرار است اتوبوس هایی به ویژه برای کلانشهرها وارد شوند با تاکید بیشتر بر خودروهای برقی یا گازسوز باشند که آلودگی بسیار کمتری به همراه دارند.
برای رسیدن به هوای پاک باید حمل و نقل عمومی را به ویژه در کلانشهرها با تاکید بر حمل و نقل پاک توسعه دهیمگل علیزاده ادامه داد: در سنوات گذشته حمل و نقل خودروهای دیزلی در تهران ممنوع بود اما بعد از سالها دوباره داریم به سمت حمل و نقل دیزلی پیش می رویم، این در حالی است سهم سوخت و خودروهای دیزلی در انتشار ذرات معلق نسبت به سایر منابع متحرک بسیار بالا است، بنابراین اگر بتوانیم به سمت خودروهای گازسوز برویم قطعا میزان انتشار آلاینده های ناشی از این خودروها کمتر می شود و اثرش را می توانیم در کیفیت هوا ببنیم.
وی گفت: در واقع حمل و نقل عمومی زمانی کارآمد است که استانداردهای آن رعایت شود و حداقل استاندارد آن این است که فردی دستکم در فاصله ۵۰۰ متری از محل سکونت یا کارش به یک سامانه حمل و نقل عمومی دسترسی داشته باشد تا آن اشتیاق ایجاد شود و احساس راحتی کنند از طرفی هم در تمام نقاط پرترافیک و پرتردد که مردم بیشتر از خودروهای شخصی استفاده می کنند حمل و نقل عمومی توسعه داشته باشد.
9014