توده هوای سرد که از هفته گذشته بر کشور سایه افکنده و خراسان جنوبی نیز از آن بی‌نصیب نمانده، موجب وضعیت بحرانی مصرف گاز شده و طی روزهای اخیر اُفت فشار گاز را در این استان پهناور به همراه داشته است.
این در حالی است که با گازرسانی به اقصی نقاط کشور و استان، استفاده از وسایل قدیمی نفت‌سوز تبدیل به نوستالژی شده و نسل امروز ذهنیت کمتری از آن دارد.
با وجود مزایای فراوان گاز طبیعی و بهره‌مندی اکثر جمعیت کشور از این نعمت خدادادی اما بحران مصرف گاز برای چند روز زمستان هم ضرورت استفاده از سوخت جایگزین را بیش از پیش نشان داد و بسیاری از شهروندان به توصیه مسوولان علاوه بر صرفه‌جویی در مصرف گاز برای تهیه سوخت جایگزین هم اقدام کردند.
اولین نسل چراغ‌های خوراک‌پزی که با سوخت نفت فشرده کار می‌کرد دارای سه پایه و مخزن نفت برنجی بود که برای روشن کردن آن مقدار کمی نفت داخل تنوره می‌ریختند و روشن می‌کردند.
به‌محض داغ شدن تلمبه می‌زدند و نفت فشرده به‌صورت بخار از چراغ خارج شده و آن را روشن می‌کرد. این چراغ در اشکال مختلف وجود داشت که نوع بزرگ آن برای رب پختن و بزرگ‌تر از آن‌هم برای تنور نانوایی و سایر موارد استفاده می‌شد.
بعدها چراغ‌های فتیله‌ای رونق گرفت، این چراغ هم نوعی چراغ خوراک‌پزی بود که شکل آن گرد و آبی‌رنگ بود. سوخت آن نفت و دارای سه فتیله قابل تنظیم بود که برای خوراک‌پزی از آن استفاده می‌شد.
برای آشپزی در آن زمان بیشتر، مردم خواهان چراغی بودند که بتواند کار آشپزی و گرم کردن خانه را همزمان انجام دهد و از آن حداکثر استفاده را ببرند. طولی نکشید که چراغ والور و پس از آن چراغ علاءالدین به خانه‌ها راه یافت.
این ۲ چراغ کاربردهای دوگانه داشت که هم می‌توانستند خانه را گرم کنند و هم از آن به عنوان چراغ خوراک‌پزی استفاده شود در صورتی که چراغ خوراک‌پزی فقط مخصوص طبخ غذا بود.
مردم خراسان جنوبی در قدیم عمدتا غذای خود را داخل خانه روی این چراغ‌ها می‌پختند و همه ما از آن دوران خاطرات فراوانی داریم.
با آمدن وسایل برقی و گازی به بازار به‌مرور زمان چراغ‌های نفت‌سوز به خاطرات پیوستند و راهی انباری یا زینت‌بخش دکورهای منازل شدند.
تصاویر دریافتی از شهرهای و روستاهای مختلف خراسان جنوبی حاکی است که در شرایط اضطراری روزهای اخیر وسایل گرمایشی نفت‌سوز و چوب‌سوز بار دیگر در دسترس قرار گرفت تا برای گرمای منازل از آنها استفاده شود.
البته استفاده از کرسی برقی هم در شرایط افزایش مصرف و افت فشار گاز راهکاری برای گرم نگهداشتن خانه است.
به گفته مدیرعامل شرکت گاز خراسان جنوبی، هرچند در حال حاضر قطعی گاز به دلیل افت فشار شبکه نداریم اما همچنان شبکه‌های گازرسانی استان افت شدید دارد و قطع خود به خود گاز در برخی مناطق استان قابل پیش‌بینی است لذا مردم آمادگی لازم را برای جایگزینی وسایل گرمایشی و تجهیزات سوخت دوم داشته باشند.
با ورود موج سرما به کشور و استان طی روزهای اخیر دمای هوا تا ۲۰ درجه زیر صفر هم در خراسان جنوبی کاهش یافت و برودت هوا طی سال‌های گذشته بی‌سابقه توصیف شده است.
مسوولان رده‌های مختلف کشوری و استانی طی روزهای اخیر بی‌وقفه تلاش کردند بحران ناشی از کاهش شدید دما و افزایش ناگهانی مصرف گاز مدیریت شود اما یکی از پیامدهای این شرایط می‌تواند توجه جدی به بهینه‌سازی مصرف انرژی باشد که امروز به‌صورت گاز طبیعی در اختیار ماست.
خبرنگار ایرنا در خراسان جنوبی