آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور چهارشنبه گذشته (۲۱ دی) با حضور در مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد، کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ از همان روز و بر اساس ماده ۱۸۲ آیین‌نامه در مجلس تشکیل شد و به گفته رئیس مجلس کلیات این لایحه دوم بهمن ماه در دستور کار نمایندگان قرار می گیرد.
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان نهاد اصلی متولی آموزش عالی، امر تحقیقات و پیشبرد فناوری و نوآوری، با دارا بودن نزدیک به ۲ میلیون نفر دانشجو در مجموع دانشگاه‌های جامع و تخصصی، دانشگاه‌های با ماموریت خاص و دانشگاه‌های پیام نور، جامع علمی کاربردی، فنی‌حرفه‌ای و موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی و همچنین وجود ۵۰ هزار و ۷۹۷ نفر عضو هیات‌علمی نیازمند بودجه مناسب برای تامین هزینه‌های مختلف مراکز آموزش عالی شامل دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری، موسسات پژوهشی و مطالعاتی است.
علی خطیبی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درمورد مجموع بودجه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ اظهار داشت: مجموع بودجه این وزارتخانه شامل بودجه دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، موسسات پژوهشی و آموزشی در لایحه بودجه سال آینده بیش از ۵۲ هزار میلیارد تومان (همت) است.
رشد بیش از ۳۰ درصدی وزارت علوم در لایحه بودجه ۱۴۰۲
وی ادامه داد: این بودجه به تفکیک شامل اعتبارات هزینه‌ای، فعالیت‌های عمرانی و درامدهای اختصاصی است. اعتبارات هزینه‌ای دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری، پژوهشگاه‌ها و موسسات پژوهشی با رشد ۳۴ درصدی به رقم نزدیک ۳۸ هزار میلیارد تومان (۳۸ همت) رسیده است. این بودجه برای تامین حقوق و دستمزد، فعالیت‌های نیروهای شرکتی، تغذیه و به طور کلی فعالیت‌های جاری است. بر همین اساس بودجه دانشگاه‌ها ۳۳ درصد، بودجه پارک‌های علم و فناوری ۲۳ درصد و پژوهشگاه‌ها و بودجه موسسات پژوهشی ۲۸ درصد افزایش یافته است.
معاون مالی، اداری و منابع وزارت علوم خاطرنشان کرد: بودجه فعالیت‌های عمرانی دانشگاه ها و پارک‌ها با رشد ۱۸ درصدی به رقم چهار هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان (بیش از ۴ همت) رسیده است که با مجموع حدود ۳۸ هزار میلیارد تومان بودجه هزینه‌ای در مجموع به ۴۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد و مابقی ۱۰ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها باید تامین شود.
جدول شماره ۷ در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ - اعتبارات دستگاه های اجرایی ذیل دستگاه سیاست گذار
خطیبی همچنین درمورد میزان درآمد اختصاصی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها در سال جاری و احتمال تامین شدن یا نشدن این میزان از درآمد اختصاصی بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ نیز گفت: با توجه به اینکه انتظار داریم دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز آموزشی و پژوهشی تا پایان امسال ۶ هزار میلیارد تومان درآمد اختصاصی داشته باشند، تحقق رقم ۱۰ هزار میلیارد تومان برای درآمد اختصاصی سال آینده محتمل است.
وی یادآور شد: این درآمد باید از محل فروش تحقیقات، قرارداد دانشگاه‌ها با صنعت، فروش خدمات، آموزش‌های آزاد تامین شود. این پول به خزانه واریز شده و دوباره به دستگاهی برمی‌گردد که درآمد را کسب کرده است.
اختصاص ردیف جداگانه برای ساخت خوابگاه‌های متاهلی
معاون مالی، اداری و منابع وزارت علوم در تشریح بیشتر بودجه پیش بینی شده وزارت علوم در لایحه بودجه سال آینده توضیح داد: ردیف جدیدی در بودجه سال آینده وزارت علوم تحت عنوان ساخت خوابگاه‌های متاهلی با بودجه ۷۰۰ میلیارد تومان در راستای اجراهای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و ماندگاری نخبگان ایجاد شد که شرایط ساخت خوابگاه‌های متاهلی را تسهیل می کند.
خطیبی ادامه داد: امیدواریم با رایزنی‌ها بتوانیم رقم این ردیف را کمی ارتقا دهیم، زیرا کار موثر و اقدام جدیدی برای ساخت خوابگاه‌های متاهلی است که برای اولین بار اتفاق می‌افتد و از این بابت از دولت سپاسگزار هستیم.
وی در مورد بودجه بخش پژوهش در لایحه بودجه ۱۴۰۲ اظهار داشت: بودجه بخش پژوهش هم در همان بودجه پژوهشگاه‌ها دیده شده که حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است و نسبت به سال قبل افزایش یافته است ولی از بودجه کل دانشگاه‌ها هم بخشی باید صرف پژوهش شود.
معاون وزیر علوم با تاکید بر تخصیص پنج درصد از بودجه کل دانشگاه‌ها به فعالیت‌های فرهنگی در بودجه سال آینده اظهار داشت: بخش فرهنگ و تخصیص بودجه به این بخش در دانشگاه‌ها بسیار مظلوم است، سیاست ما این است که به فعالیت‌های فرهنگی بیشتر بودجه اختصاص داده شود.
خطیبی یادآور شد: مسوولان این وزارتخانه تاکید دارند دانشگاه‌ها پنج درصد از بودجه سال ۱۴۰۲ را صرف امور فرهنگی کنند و وزارت علوم سال آینده این موضوع را با جدیت از روسای دانشگاه‌ها و معاونان فرهنگی آنان مطالبه می کند.
تامین هزینه تغذیه دانشجویان/کسری ۴ هزار میلیارد تومانی
وی به مشکل تامین تغذیه دانشجویی اشاره کرد و اظهار داشت: بودجه سال آینده به لحاظ کلی رشد قابل قبولی دارد ولی در خصوص تامین تغذیه دانشجویان اگر بخواهیم با الگوی سنتی سال‌های گذشته پیش برویم به مشکل برمی خوریم. بر اساس الگوی موجود تغذیه دانشجویان تقریبا رایگان است؛ زیرا دانشجو برای نمونه ۶ هزار تومان پول غذا می‌دهد ولی دانشگاه باید ۶۰ هزار تومان برای آن هزینه کند که به این شکل دیگر تامین این هزینه امکان پذیر نیست.
امسال تقریبا چهار هزار میلیارد تومان برای تغذیه دانشجویان کسری داشتیم، یعنی از مهر تا پایان آذر که سه ماه پرکار است، به دلیل تورم و افزایش قیمت مواد اولیه و گرانی غذا، میزان تقاضای غذای دانشگاه‌ها بیشتر شد. برای نمونه اگر در دانشگاه تهران با ۳۰ هزار ظرفیت دانشجویی تا سال گذشته ۱۰ هزار نفر هر روز غذا از غذاخوری دانشگاه می گرفتند، امسال ۲۵ هزار نفر هر روز غذا می‌خرند. این وضع در همه کشور و همه دانشگاه‌ها یکسان است و بار زیادی را به دانشگاه ها تامین کرده است.
معاون وزیر علوم ادامه داد: اختلاف قیمت تمام شده و اختلاف قیمت فروش کاملا معنادار است زیرا دانشگاه‌ها باید مواد اولیه را از بازار تامین کنند و حتی با اینکه مواد اولیه را به قیمت تمام‌شده دولت به دانشگاه‌ها می دهیم باز هم قیمت غذا با قیمتی که دانشجو می‌پردازد خیلی تفاوت دارد.
خطیبی گفت: در حال بررسی ایجاد الگوهای جدیدی برای تغذیه دانشجویی هستیم تا این مشکل حل شود ولی تا آن زمان باید به نوعی فشار بودجه ای به دانشگاه ها را در حوزه تامین هزینه تغذیه دانشجویان رفع کنیم. اگر این دغدغه رفع شود بودجه خوبی بسته شده است، دولت به خوبی حمایت کرده و نگاه دولت به آموزش عالی نگاه اثرگذاری است.