از آنجا که عواملی مانند قرار داشتن گچساران در دروازه استان خوزستان و وجود تاسیسات نفتی موجب شده که این شهرستان در معرض آسیب های آلودگی هوا باشد دولت در تلاش است تا برای پیشگیری از آلودگی هوا بر سلامت شهروندان این منطقه از همه ظرفیت های موجود استفاده کند.
اهمیت توجه به انجام اقدام هایی به منظور پیشگیری از اثرات آلودگی هوا بر سلامت انسان و دیگر موجودات زنده به اندازه ای است که از بیست و چهارم تا سی ام دی ماه هر سال به عنوان هفته هوای پاک نامگذاری شده تا ضمن ایجاد فرصتی برای پرداختن به تهدیدها و راهکارهای مقابله با این مقوله در هر یک از مناطق کشورمان زمینه آموزش و فرهنگسازی در این خصوص شود.
کارشناسان اعتقاد دارند که هر فردی روزانه حدود ۲۲ هزار بار تنفس می‌کند و ۱۵ کیلوگرم هوا نیاز دارد، شاید انسان بتواند چند روزی بدون غذا و مدت کمی هم بدون آب زنده بماند، اما آدمی بدون هوا حتی نمی‌تواند چند دقیقه‌ای زنده باشد بنابراین بکارگیری اقدام های به حداقل رساندن آلودگی هوا ضرورتی برای سلامت انسان هاست.
آنان تاکید می کنند: در صورتی که غلظت آلاینده‌ها فراتر از ظرفیت تصفیه ریه باشد، وارد خون می‌شود و عوارض قلبی و تنفسی مانند اختلال در انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن، افزایش ضربان قلب، سکته قلبی ، کاهش ظرفیت شش‌ها، آسم، برونشیت و سایر خطرات برای ادامه زندگی بشر می شود.
افزایش زیرساخت های سنجش گرد و خاک
صاحب نظران می‌گویند: از آنجا که سوزش‌های چشمی، حساسیت‌های پوستی و احتمال بروز بیماری مانند سرطان از عوارض پیامدهای ریزگردهاست تجهیز اداره هواشناسی گچساران به دستگاه سنجش میزان گرد و خاک یکی از نخستین نیازها برای آگاهی بخشی به شهروندان به منظور انجام اقدام های پیشگیرانه است که مسئولان گام های نخست برای عملیاتی شدن این مهم را برداشته اند.
رییس اداره هواشناسی گچساران گفت: با توجه به اینکه شهروندان این شهرستان سالیانه تعداد پر شماری روزهای با پدیده گرد و خاک را تجربه می کنند اما از داشتن دستگاه سنجش گرد و خاک محروم بوده و دولت با پیش بینی اعتبار برای خرید این تجهیزات در صدد است تا با اطلاع رسانی به موقع به کاهش اثرات ریزگردها بر سلامت انسان گامی اثرگذار بردارد.
امید حسینی تاکید کرد: امسال یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان برای خرید دستگاه سنجش گرد و خاک در گچساران تصویب شده است.
وی بیان کرد: در صورت وجود چنین تجهیزاتی نسبت به صدور اخطارهای هواشناسی اقدام می شود تا شهروندان به ویژه بیماران قلبی و تنفسی با در خانه ماندن،خودداری از ورزش در هوای باز و استفاده از ماسک بر اثرات این پدیده بر سلامتی خود کم کنند.
حسینی ابراز کرد:در زمان حاضر کارشناسان هواشناسی با در نظر گرفتن کاهش دید افقی و سایر پارامترهای هواشناسی پدیده گرد وخاک را اعلام می کنند.
وی تصریح کرد: تجهیز شهرستان گچساران به دستگاه ثبت مکانیزه گرد و خاک ضرورتی است که افزون بر سلامت شهروندان به توسعه اقتصادی به ویژه در حوزه کشاورزی کمک می کند.
رییس اداره هواشناسی گچساران تصریح کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون ۸۱ روز با پدیده ریزگرد در شهرستان به ثبت رسیده است.
حسینی با اشاره به اینکه میزان دید افقی در شرایط عادی ۱۰ هزار متر است و کمتر از این میزان پدیده ریزگرد محسوب می شود تاکید کرد: کمترین میزان دید افقی بر اثر ریزگرد شهرستان در سال جاری ۵۰ متر بوده است.
آموزش و آگاهی بخشی
کارشناس آموزش و پایش اداره حفاظت محیط زیست گفت: برگزاری آموزش های کاربردی کوتاه مدت از برنامه های محیط زیست برای کاهش آلودگی های هوا بر سلامت مردم این شهرستان نفت خیز است.
داود حبیبی تاکید کرد: این دوره های آموزشی به صورت کلاس به کلاس به منظور توانمندسازی دانش آموزان مدارس در مناطق شهری و روستایی برنامه ریزی شده است.
وی عنوان کرد: در این دوره های آموزشی با مهارت های عملیاتی در خانه،مدرسه،خیابان برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر سلامت خود آشنا می شود.
حبیبی تصریح کرد: بازدیدهای دوره ای از واحدهای آلاینده و صدور اخطار و پلمب واحدهای متخلف از دیگر اقدام های محیط زیست در این خصوص است.
کاشت درخت
با توجه به اینکه برخی مناطق شهرستان گچساران به‌ویژه در حوزه دهستان‌های لیشتر بی‌بی حکیمه به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی تأسیسات نفتی دارای آلایندگی زیست محیطی است و بعضی دیگر مانند روستاهای آبشیرین و بی بی جان آباد در دل این تاسیسات هستند کاشت درخت یکی از راهبردهای عملیاتی دولت برای کاهش اثرات این آلودگی هاست.
مدیر خدمات شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران گفت: امسال ۲۰۰ هزار اصله نهال بومی منطقه در اداره فضای سبز این شرکت تولید شده است.
ابوالحسن غلامی افزود: این نهال ها با مشارکت تشکل های مردمی و کارکنان صنعت نفت گچساران کاشت می شود.
وی تصریح کرد: شرکت بهره‌برداری نفت و گاز گچساران نیز مانند دیگر شرکت‌های تابعه مناطق نفت خیز جنوب در راستای اهمیت و نقش فضای سبز در زیباسازی و تلطیف فضاهای تاسیساتی و مسکونی اقدامات سازماندهی شده‌ای را انجام می دهد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران با اشاره به اهمیت توسعه فضای سبز در کاهش آلودگی هوا گفت:ر پویش همگانی بذرکاری و نهال کاری در یکصد هکتار از اراضی ملی این شهرستان اجرا شد.
مجید نظری افزود: پویش مردمی بذرکاری با هدف تقویت پوشش گیاهی در ۳۰۰ هکتار از عرصه های منابع طبیعی گچساران امسال اجرا می شود.
وی با بیان اینکه برای اجرای این پویش، کاشت گونه‌های بادام و بلوط در نظر گرفته شده گفت: جنگل‌های در حفظ خاک، تولید آب و تعدیل آب و هوا، تولید اکسیژن و جذب گرد و غبار نیز نقش مهمی دارند.
نظری تصریح کرد:سال گذشته ۲۰ هکتار جنگل کاری با بذر گونه های جنگلی شامل بلوط، کنار، بادام در اراضی ملی خسارت دیده بر اثر آتش سوزی و خشکسالی این شهرستان انجام شد.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گچساران گفت:همچنین ۵۵ هزار اصله نهال در این شهرستان برای غرس در اسفند ماه خزانه گیری شده است.
نظری افزود: قرار است این درختان که از گونه های سازگار با اقلیم منطقه است همزمان با هفته درختکاری امسال (اسفند ماه) در جنگل های مناطقی مانند امامزاده جعفر، دیل،گناوه و پربالی غرس شود.
وی اظهار کرد: بیش از ۲ هزار هکتار جنگل های دست کاشت در گچساران وجود دارد.
پیشگیری از سوزاندن نفت
مدیرعامل شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران گفت: دستگاه‌های فرآورش سیار MOS و MOT در این شرکت از یک سال گذشته تاکنون از سوزاندن ۲۲۵ هزار بشکه نفت در این شرکت جلوگیری کرده است.
مهرداد کاهکش افزود: این دستگاه ها افزون به کمک کاهش حجم نفت سوزانده شده ،منجر به جلوگیری از آلودگی هوا نیز می شود .
پیش بینی عوارض آلاینده
شهردار دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران گفت: امسال ۲۱۰ میلیارد ریال عوارض آلایندگی به این شهرداری اختصاص یافته است.
رضا قشقایی افزود: سرفصل هزینه شدن این میزان اعتبارات آلایندگی اختصاص یافته مشخص شده و برای توسعه فضای سبز و حمل و نقل استفاده خواهد شد.
قشقایی ادامه داد: تاکنون در این راستا نیز اقداماتی شامل خرید وسیله نقلیه و حوزه حمل و نقل اتوبوس‌رانی در شهر دوگنبدان انجام شده است.
دیگر اقدام های مورد نیاز برای کاهش آلودگی هوا
از آنجا که فلرهای نفتی در نزدیکی برخی روستاهای گچساران مانند آب شیرین و بی بی جان آباد قرار دارد ( شعله باز که گازهای مازاد را می سوزاند) ساماندهی این منابع نفتی برای کاهش آسیب های آن بر سلامت انسان است.
فلر برای توصیف یک شعله بی حفاظ (باز) که گازهای مازاد را می سوزاند بکار برده می شود این پدیده معمولاً در تاسیسات نفتی نظیر پالایشگاه ها و همچنین در واحدهای شیمیایی به منظور حفظ ایمنی کارکنان و تجهیزات موجود در محل اتفاق می افتد.
مسئول روابط عمومی اداره کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به ساماندهی فلرهای نفتی مناطق مشابه در سایر نقاط کشور مانند عسلویه بر ضرورت تحقق مطالبه مردم این روستاها تاکید کرد.
هادی سینایی از مسئولان شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران خواست تا برای بهبود شرایط زندگی مردم روستای آب شیرین اقدام عاجل انجام دهند.
تهدیدها و توصیه های آلودگی هوا در گچساران
معاون نظارت و پایش اداره محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد گفت: شهرستان گچساران به دلیل وجود تاسیسات نفتی از سویی و قرار داشتن در دروازه استان خوزستان به عنوان یکی از کانون های ریزگردها در معرض آلودگی هوا قرار دارد.
عبدال دیانتی نسب افزایش میزان فضای سبز را نخستین گام برای کاهش اثرات ریزگردها بر محیط زیست و سلامت انسان عنوان کرد.
وی استفاده بیشتر از تزریق گاز به جای سوزاندن و بکارگیری تجهیزات مدرن در صنعت نفت را از دیگر راهکارهای کاهش آلایندگی های نفتی بر بدن انسان دانست.
معاون نظارت و پایش اداره کل محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: معاینه فنی به موقع خودروها، استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی به جای خودروهای تک سرنشین و دوچرخه نیز می تواند به کاهش آلودگی هوا کمک کند.
شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران یکی از طولانی ترین شبکه های خطوط مناطق نفت خیز را در گستره چهار استان کهگیلویه و بویراحمد ، خوزستان ، فارس و بوشهر راهبری می کند.
این شرکت با بهره گیری و توانمندی از ۱۰ واحد بهره برداری، پنج کارخانه نمک‌زدایی در مدار، ۲ کارخانه نمک‌زدایی در دست اقدام، ۱۱ ایستگاه فشار و تزریق گاز، سه مجتمع بزرگ پالایشگاهی گاز و گازمایع، سیستم گاز آغار و دالان مشتمل بر ۱۲ دستگاه شیرگاه و لخته گیر مایع و چندین واحد آزمایشگاه شیمیایی، ۶ واحد آبرسان، حدود ۱۱۰ تفکیک گر سرچاهی و بوستری، سه ایستگاه برق فشار قوی و بیش از ۶۷۰۰ کیلومتر خطوط لوله از قطر چهار تا ۵۲ اینچ دارد.
شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران دارای ۱۶ مخزن در مدار است که عمده تولید نفت از مخازن گچساران ، بی بی حکیمه و رگ سفید-۲ است،مخازن بینک، گلخاری، نرگسی، چلینگر، پازنان۲، منصور آباد، سیاهمکان، گرنگان، سولابدر، چهاربیشه، رودک، کیلورکریم و خاییز نیز به ترتیب چهارمین تا شانزدهمین مخازن در مدار این شرکت محسوب می شوند.