آنتونی بلینکن و جیمز کلورلی وزیران خارجه آمریکا و انگلیس عصر سه شنبه به وقت محلی پس از رایزنی های دو جانبه در واشنگتن وزیران خارجه انگلیس و آمریکا در یک نشست خبری مشترک ادعاهای ضد ایرانی خود را درباره اعدام جاسوس انگلیس و برنامه هسته ای ایران تکرار کردند.
بلینکن در این نشست خبری با بیان اینکه ما درباره ایران با یکدیگر گفتگو کردیم، اظهار داشت: ما در محکوم کردن اعدام علیرضا اکبری، شهروند دو تابعیتی انگلیسی- ایرانی که اقدامی سیاسی و غیرمنصفانه بود،کنار دولت انگلستان ایستادهایم.
وزیر خارجه آمریکا مدعی شد: این الگوی دیگری از سوء رفتارهای ایران شامل بازداشت، شکنجه، اعترافات نادرست و اعدامهای ناعادلانه است.
وی همچنین با ادعای حمایت از ایرانیان و نیز در پشتیبانی از ناآرامی ها در ایران مدعی شد که واشنگتن به همکاری با سایر متحدان و شرکا برای پاسخگو کردن ایران ادامه می دهد.
وزیر خارجه آمریکا همچنین در بخش دیگری از سخنانش با طرح اتهاماتی گفت: از اعدام علیرضا اکبری وحشتزده شدیم، همانطور که از دیدن سرکوب دستهجمعی معترضان ایران، دادگاههای ساختگی، اعدامها و استفاده از خشونت جنسی به عنوان ابزاری برای سرکوب اعتراضات وحشت زده شدهایم.
وی مدعی شد: نقض حقوق بشر از سوی ایران بدون عواقب نخواهد ماند. به همراه بسیاری از کشورها در حال انجام اقدامات چندجانبه و یکجانبه و استفاده از سازوکارهای سازمان ملل، برای پاسخگو کردن ایران هستیم.
پیش از این نیز، رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در اولین واکنش دولت بایدن پس از اعدام "علیرضا اکبری" گفت: از شنیدن خبر اعدام علیرضا اکبری یک شهروند انگلیسی-ایرانی وحشت کردم.
مذاکره کننده ارشد آمریکا مدعی شد: بازداشت های ناعادلانه، اعترفات اجباری، دادگاه های ساختگی و اعدام ها با انگیزه سیاسی که جمهوری اسلامی انجام می دهد، باید متوقف شود.
این مقام دولت بایدن درباره مذاکرات رفع تحریم ها نیز مدعی شد: در خصوص برجام، ایرانیها چند ماه پیش فرصت بازگشت سریع به توافق را از بین بردند.
وی ادعا کرد: فرصتی که توسط همه طرفهای مشارکتکننده شامل اروپاییها، روسیه و چین مورد تأیید قرار گرفته بود، ایرانی ها رد کردند.
بلینکن ادامه داد: به همین دلیل، برجام چند ماه است در دستور کار ما نبوده و تمرکز ما روی این توافق نیست و روی اتفاقاتی که در داخل ایران به رخ می دهد، متمرکز هستیم.
جیمز کلورلی وزیر خارجه انگلیس نیز درباره اعدام جاسوس کشور خود علیرضا اکبری ادعا کرد که این اقدام با انگیزههای سیاسی انجام شد اما توضیح بیشتری در این باره ارائه نکرد.
این مقام انگلیسی با بیان اینکه لندن در پی این اعدام، تحریمهایی را علیه اعمال کرد، ضمن تکرار ادعاهای ضد ایرانی گفت: ایران از ما، آمریکا و سایر دوستان میخواهد این تحریمها را برداریم و آنچه ما میگوییم این است اگر خواستار لغو تحریم ها هستند، باید رفتار خود را بطور اساسی تغییر دهند.
وی سپس ادعا کرد: متاسفانه هیچ نشانهای از اینکه آنها (ایران) آماده انجام چنین کاری (تغییر رفتار) هستند مشاهده نمیکنیم.
وزیر خارجه انگلیس همچنین مدعی شد که در واکنش به رفتارهای ایران، درباره اقدامات بیشتری که ممکن است انجام دهیم گمانه زنی نمی کنیم. وی در عین حال تهدید کرد پاسخ خود را به آنچه گفتم، محدود نمیکنیم. هر جا بتوانیم با ایران گفتگو میکنیم و امیدواریم آنها در مقطع زمانی نه چندان دور به آنچه می گوییم، گوش دهند.
قوه قضاییه ایران روز شنبه اعلام کرد علیرضا اکبری، محکوم به افساد فیالارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور از طریق جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی دولت انگلیس به دار مجازات آویخته شد. اعلام این خبر تاکنون واکنش های مداخله جویانه آمریکا و اروپا را به همراه داشته است.
اجرای این حکم خشم لندن را بر انگیخت و علاوه بر نخست وزیر و وزیر امور خارجه این کشور، نمایندگان طرفدار رژیم صهیونیستی و گروهک تروریستی منافقین در انگلیس، به واسطه تابعیت مضاعف نامبرده و با گرفتن ژست بشردوستی، اجرای حکم دادگاه ایران را محکوم کرده و برلزوم تشدید فشارها علیه ایران تاکید کردهاند.
وزیر امور خارجه انگلیس پیش از سفر به واشنگتن اعلام کرد که در واکنش به اجرای مجازات اعدام اکبری، کاردار سفارت ایران را احضار، دادستان کل ایران تحریم کرده و سفیر انگلیس در تهران را برای رایزنی فراخوانده است.
کلورلی در نشست خبری مشترک با بلینکن در واشنگتن، همچنین با تکرار ادعاهای ضد ایرانی درباره استفاده از پهپادهای ایران از سوی روسیه در جنگ اوکراین مدعی شد: ایران اکنون پا را فراتر گذاشته و پهپادهایی را در اختیار روسیه قرار داده که از آنها برای کشتن غیرنظامیان در اوکراین استفاده میشود.
وی در تداوم ادعاهای خود و هراس از پیشرفت برنامه هسته ای ایران بدون کوچکترین اشاره ای به نقض برجام از سوی آمریکا و تعلل اروپا، برنامه هسته ای ایران را تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی خواند و مدعی شد: تهدید دیگر برای صلح و امنیت بینالمللی از برنامه هسته ای ایران ناشی میشود که هیچگاه پیشرفتهتر از این نبوده است.
وزیر خارجه انگلیس مدعی شد: ایالات متحده آمریکا و انگلستان مصمم هستند که ایران هرگز نباید به سلاح هستهای دست پیدا کند.
این ادعاهای غرب در حالی است ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریمهای ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.
اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریمهای یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورایعالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هستهای با اعطای فرصتهای ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.
ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هستهای برجام صورت گرفت.
دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده است.
جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقعبینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران، سندی است که تحریمها به صورت حداکثری رفع و منطقه هم از اجرای آن بهرهمند شود.
دولت دموکرات بایدن سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران تاکنون تحریم هایی را همگام با متحدان غربی خود اعمال کرده و اگرچه نقش خود را در حوادث اخیر ایران منکر شده و مدعی است در پی تغییر رژیم نیست، اما از آغاز ناآرامی ها در ایران از هیچ اقدامی فروگذار نکرده و به صراحت اعلام کرده است که به جای تمرکز بر مذاکره و رویکرد دیپلماسی که همواره شعار آن را سرداده ، بر ناآرامی های ایران متمرکز است.