به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اکبر نصرالهی روز چهارشنبه در چهارمین همایش ملی سواد رسانه‌ای کشور در سالن اجتماعات باغ زیبا اظهار داشت: رسانه ها و مسئولان فکر می کنند سواد رسانه ای مال مردم است و اگر کشور با چالش و بحران در این زمینه مواجه است به این دلیل است که مردم سواد رسانه ای پایینی دارند. این در حالی است که اگر قرار به آموزش سواد رسانه ای و توجه به شاخص های آن باشد، در وهله نخست رسانه ها و بعد مسئولان باید سواد رسانه ای خود را ارتقا دهند.
وی افزود: متاسفانه تاب آوری کشور در خصوص اخبار جعلی پایین است و دلایل مشخصی دارد. یکی از دلایل اصلی آن این است که به مقوله سواد رسانه ای نگاه شعاری شده و خیلی جدی گرفته نمی شود.در حالی که اگر سواد رسانه ای مردم و مسئولان بالا باشد قدرت مانور تولیدکنندگان اخبار جعلی کاهش می یابد.
دست رسانه ها بسته است، به آنها اعتماد کافی وجود ندارد و آنها را محرم نمی دانندنصرالهی تاکید کرد: در عمل خیلی توجه شایسته و بایسته ای به این مقوله نمی شود و هر کسی فکر می کند سواد رسانه ای مربوط به حوزه دیگری است. در حالی که اگر مسئولان سواد رسانه ای کافی داشته باشند و این مقوله از حد شعار بالاتر رود دست رسانه ها در تولید و انتشار اخبار بالا می رود و به آنها اجازه داده می شود در عرصه رویدادها در انتشار و تولید اول باشند. با این وجود مانع ایجاد می شود و دست رسانه ها بسته است، به آنها اعتماد کافی وجود ندارد و آنها را محرم نمی دانند و این محدود به بخش خاصی نیست در حالیکه مقابله با اخبار جعلی همه دستگاه ها و رسانه ها را شامل می شود.
وی گفت: اگر رسانه ها اخبار درست را روایت کنند عرصه بر تولید و انتشار اخبار جعلی تنگ شده و اینها قدرت مانور پیدا نمی کنند. راه مقابله با اخبار جعلی این است که مسئولان و رسانه ها از برخورد شعاری با سواد رسانه ای پرهیز کنند.
نصرالهی ادامه داد: یکی از مهمترین مسائل و بحران های کشور اخبار جعلی و کثرت این نوع خبرهاست و در اعتراض های اخیر می بینیم که اخبار جعلی بر خلاف گذشته که بیشتر منابع ناشناخته و غیر مسئول این اخبار را تولید می کردند، حتی برخی برندهای صاحب نام رسانه ای هم تولید کننده اخبار جعلی بودند و نگران بدنامی خود نبودند و چون سواد رسانه ای مردم، رسانه ها و مسئولان پایین است این اخبار هم به راحتی پذیرفته می شد.
وی گفت: یکی از علت های داغ بودن اخبار جعلی این است که مردم به منابع اصلی اعتمادی ندارند و به همین دلیل قدرت مانور افراد و کنشگران سیاسی و اقتصادی و رسانه ای در این زمینه بیشتر می شود.
نصرالهی اظهار داشت: این که چرا اخبار جعلی تولید و منتشر می شود به دلیل پایین بودن سواد رسانه ای در حوزه مردم، مسئولان و رسانه هاست و در این سه حوزه باید برای مقابله با اخبار جعلی به بحث سواد رسانه ای مسئولان و رسانه و در درجه دوم در حوزه مردم توجه داشته باشیم.
نباید مقوله مربوط به سواد رسانه ای و مقابله با اخبار جعلی را محدود به وزارت خاصی بدانیموی افزود: نباید مقوله مربوط به سواد رسانه ای و مقابله با اخبار جعلی را محدود به وزارت خاصی بدانیم. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید به این مساله توجه بیشتری کند اما این که مقوله مقابله با اخبار جعلی را محدود به دستگاهی بدانیم اشکال بزرگی است و همه در تمامی حوزه ها باید به این مساله توجه داشته باشند.
نصرالهی ادامه داد: بخشی از جهاد تبیین بالا بردن آگاهی مردم در مواجهه با سونامی اخبار جعلی است و بنا به منویات مقام معظم رهبری آموزش رسانه ای بخشی از جهاد تبیین است و این اتفاق نمی افتد مگر این که به سواد رسانه ای توجه و نگاه غیرشعاری به آن داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: شاید یکی از علت های این تحرکات و ناآرامی های اخیر کثرت اخبار جعلی بود که کنشگران رسانه ای با توجه به شناختی که از جغرافیای ایران داشتند اقدام به انتشار آنها می کردند و اگر ما می گفتیم دروغ هستند مردم اعتمادی نداشتند.
باید سواد رسانه ای از کودکان و مهدهای کودک و مدارس بیشتر مورد توجه قرارگیرد
نصرالهی گفت: راه علاج این است که به مقوله سواد رسانه ای و مجازی به طور خاص توجه کرده و این مساله سواد رسانه ای کشور را بیمه و عمل کنشگران را محدود می کند.
وی تاکید کرد: باید سواد رسانه ای از کودکان و مهدهای کودک و مدارس بیشتر مورد توجه قرارگیرد که متاسفانه در این زمینه هم کار نمایشی و شعاری انجام می شود. اگر برخورد هوشمندانه و سریع به این مقوله داشته باشیم باید به سواد رسانه ای توجه جدی داشته باشیم.
وی همچنین گفت: این همایش هر دوره یک محور را مورد توجه قرار می داد که این دوره به موضوع اخبار جعلی اختصاص یافته است.
نصرالهی افزود: ۶۳ مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شده بود که در دور نخست داوری ۱۸ مقاله و در دور دوم ۱۰ اثر انتخاب شده که با ۶ مقاله سفارشی صاحب نظران و اساتید این رشته، در مجموع ۱۶ مقاله در چهار پنل ارائه خواهد شد.
وی اظهار داشت: موضوعات متنوعی از شناخت اخبار جعلی تا راهکارها و راهبردهای مقابله با اخبار جعلی موضوعات مقالات را شامل می شود که دوپنل صبح و دو پنل دیگر بعد از ظهر امروز برگزار می شود.
سامانه راستی آزمایی اخبار به زودی در دسترس قرار می گیرد
دبیر اجرایی چهارمین همایش ملی سواد رسانه‌ای کشور هم گفت: سامانه راستی آزمایی اخبار که با همکاری مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی و معاونت امور مطبوعاتی و امور اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی شده به زودی در دسترس قرار می گیرد.
حمید ضیایی پرور اظهار داشت: بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی هشت دستگاه از جمله وزارت خانه های فرهنگ و ارشاد اسلامی و ارتباطات و فناوری اطلاعات و رسانه ملی ملزم به مقابله با اخبار جعلی هستند. در این سند ۱۵ ماده ای به طور مشخص تکالیف دستگاه ها برای مقابله با اخبار جعلی مشخص شده است و ملاک ما در این زمینه سندی است که توسط شورای عالی فضای مجازی مصوب شده است.
وی افزود: مجلس هم طرحی برای مقابله با اخبار جعلی دارد که ۱۶ ماده پیش نویس و پیشنهادی دارد و توسط کمیسیون های تخصصی مجلس بررسی می شود.
وی گفت: هر دو طرح و سند یکی است و بر ضرورت واکنش دستگاه ها و نهادهای رسمی کشور در مقابله با اخبار جعلی و دیپ فیک ها و بالا بردن سواد رسانه ای و سواد مجازی مردم و آگاهی رسانی در این رابطه تاکید دارد.
ضیایی پرور با اشاره به برگزاری چهارمین دوره همایش ملی سواد رسانه ای کشور اظهار داشت: این همایش ها می توانند به آگاهی بخشی و روشنگری مردم و بالا بردن سواد رسانه ای جامعه کمک کنند.
وی خاطرنشان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ماموریت توسعه سواد رسانه ای کشور را بر عهده دارد. براساس ابلاغیه ها و ضوابط ، توسعه سواد رسانه ای و سواد مجازی به دستگاه های متعددی سپرده شده که هم راستاسازی ماموریت ها با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
ضیایی پرور گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در راستای قانون، اهداف و ماموریت های خود از سال ها پیش توسعه سواد رسانه ای را در دستور کار خود قرار داده و اقدام های اساسی در این رابطه اعم از شبکه سازی میان فعالان و کنشگران سوادرسانه ای در کشور را انجام داده است.
وی گفت: هدف از برگزاری این همایش تولید ادبیات علمی و محتوا بخشیدن به آن در حوزه سواد رسانه ای است. با توجه به این که بخش زیادی از محققان این حوزه اقدام به فعالیت های علمی و پژوهشی می کنند، این همایش آوردگاهی برای ارائه پژوهش ها و تحقیقات در این زمینه است.
ضیایی پرور از اقدام های دیگر انجام شده در این رابطه به سامانه مشاور رسانه ای (زینو) اشاره کرد که از سه سال پیش راه اندازی شده و هدف آن مشاوره دادن به خانواده ها، کنشگران و افراد فعال در حوزه رسانه است.
وی افزود: در حوزه پلتفرم ها و سکوها هم الزامات این پلتفرم ها به داشتن سواد رسانه ای تدوین و به تصویب شورا برای توسعه فعالیت کاربران در فضای مجازی رسیده و در دست پیگیری است.