به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، رسیدگی به گزارش کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ درمورد کلیات لایحه بودجه سال آینده در دستور جلسه علنی روز یکشنبه - ۲ بهمن - مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و پس از سخنرانی آیت الله رئیسی رییس جمهور در دفاع از لایحه دولت، موافقان و مخالفان به بیان دیدگاههای خود پرداختند.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در بیان دلایل خود در مخالفت با کلیات بودجه، ابتدا از عملکرد دولت سیزدهم برای بهبود نماگرهای اقتصادی تشکر کرد و اظهار داشت: انتظار ما از دولت این بود که اصلاح ساختاری بودجه که مورد نظر رهبر معظم انقلاب بود را اجرایی کند، هرچند اقداماتی شده اما کافی نیست.
پورابراهیمی با اشاره به مالیات تولید ناخالص کشور و اینکه در قانون برنامه ششم این شاخص حدود ۱۰ درصد هدف گذاری شده است، افزود: گزارش ۱۰ سال اخیر نشان می دهد که این عدد امسال کمتر از ۵ درصد است یعنی به دلیل عدم اجرای سامانه های مالیاتی و عدم اتصال زیرساخت ها برای جلوگیری از فرار مالیاتی به میزان وصولی مالیات، فرار مالیاتی در کشور داریم.
وی خواستار اجرای کامل قوانینی چون سامانه مؤدیان و پایانه های فروشگاهی شد و گفت: اجرای این قانون به دلایل مختلف با تاخیر همراه بوده و حتی دولت نیز درخواست داده اجرای آن با چند ماه تاخیر انجام شود که به معنی از دست رفتن فرصت هاست.
نماینده مردم کرمان در مجلس با تاکید بر مولدسازی دارایی های دولت، افزود: ۱۰ هزار میلیارد تومان میزان دارایی های شناسایی شده دولت است که اگر بخش کوچکی از آن مولدسازی شود، بخش قابل توجهی از ناترازی بودجه حل می شود و البته در این خصوص رهبر انقلاب بر اساس مجوز شورای عالی هماهنگی سران قوا اختیارات کافی به دولت داده اند.
پورابراهیمی با تاکید بر اینکه بخشی از ناترازی در بودجه به نظام بانکی باز می گردد و اظهار داشت: انتظار ما از بانک مرکزی این است که مقررات و ضوابط در این بخش را بخصوص برای بانک های خصوصی به طور کامل اجرایی کند تا شرایط نگران کننده در این بخش نداشته باشیم تا از آثار منفی آن بر رشد پایه پولی و در نتیجه تورم جلوگیری شود.
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس به عملکرد بانک های دولتی نیز اشاره کرد و افزود: بدهی دولت به بانک های دولی از سال گذشته تاکنون حدود ۱۵۰ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است و از دولت انتظار داریم برای رفع این ناترازی برنامه ای مشخص کند.
وی به ناترازی در حوزه انرژی اشاره کرد و با توجه به کسری در حوزه گاز و برق، نیازمند حکم صریحی در لایحه بودجه در این خصوص دیده نشده است.
پورابراهیمی در ادامه خواستار اصلاحات در سیاست های ارزی شد و خاطر نشان کرد: ماده ۲۰ قانون احکام دائمی تاکید دارد که سیاست های ارزی کشور متناسب با نرخ تورم و قدرت ما در تجارت خارجی بر اساس نرخ ارز شناور مدیریت شده است.
وی اضافه کرد: نرخ ثابت با سیاست های ثبات بسیار متفاوت است. به جز اقدامات در حوزه سیاست های ارزی که ما اقدامات اخیر بانک مرکزی را در راستای ایجاد ثبات حمایت می کنیم اما تعیین نرخ ثبات را به صلاح کشور نمی دانیم که اتفاقات گذشته را رقم می زند. برای اینکه بتوانیم پایه های مستحکمی را در خصوص افزایش ارزش پول ملی داشته باشیم باید به مولفه مهم ناترازی ها از جمله ناترازی بودجه در کشور توجه کنیم و تصمیم گیری کنیم.
ضرورت اصلاح ساختار بودجه نویسی در کشور
علیرضا سلیمی نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مخالف با اشاره به دغدغه رهبر انقلاب نسبت به اصلاح ساختار بودجه بیان داشت: رهبر انقلاب فرمودند ترکیب غلط بودجه هنوز اصلاح نشده است سوال این است که در این لایحه چند درصد اصلاح ساختار بودجه صورت گرفته است.
علیرضا سلیمی ادامه داد: در این رابطه البته گام هایی برداشته شده اما نیاز است که قدمهای بلندتری در این مسیر برداشته شود.
نماینده مردم محلات در مجلس بیان داشت: در لایحه بودجه امسال حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه داشتیم و با مجوزهای که داده شد صندوق توسعه ملی این کسری را پوشش داد.
وی با بیان این احتمال که ممکن است در بودجه سال آینده نیز حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری داشته باشیم، افزود: سوال این است اگر مجوز برداشت از صندوق توسعه ملی داده نشود این کسری چگونه جبران می شود؟
سلیمی بر اجرای کالابرگ الکترونیک تاکید کرد و اظهار داشت: پرداخت یارانه به سبک فعلی سبب رشد نقدینگی و تورم می شود.
نماینده مردم محلات در مجلس در حوزه مسکن نیز گفت: قرار بود سال گذشته ۳۶۰ هزار میلیارد تومان به صندوق ملی مسکن واریز شود اما تاکنون رقمی واریز نشده است.
نیازمند شفافیت در بودجه هستیم
علی حدادی نماینده ساوجبلاغ در مجلس نیز با اشاره به ابلاغ سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه بیان داشت: باید ایجاد ثبات در قیمت کالاها، نرخ ارز و تک رقمی کردن تورم در بودجه دقت شود چرا که بودجه باید بر مبنای سیاست های کلی برنامه هفتم توسعه تدوین شود.
سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها بیان داشت: اصلاح ساختار بودجه باید به گونه ای شفاف می شد که تعهدات عمومی دولت به صورت دقیق و شفاف مد نظر قرار می گرفت. همچنین باید موضوع منابع و مصارف دولت به طور شفاف در این لایحه مطرح می شد.
وی با تاکید بر اجرای نظام کالابرگ الکترونیک، خواستار اجرای آن در سال آینده شد تا کالاهای اساسی به نرخ شهریور ۱۴۰۰ در اختیار مردم قرار گیرد.
این نماینده مجلس همچنین خواستار حمایت از بخش کشاورزی در بودجه سال آینده شد.
بودجه دولت فشار معیشتی را کم کند
مهدی عسگری نماینده کرج در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شاهد اصلاح ساختار در بودجه نیستیم، گفت: گویا درب سازمان برنامه بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و هنوز دولت در این سازمان تغییر نکرده است، مشخص نیست که بودجه در کجا و توسط چه کسانی بسته می شود. تا وقتی در این سازمان اصلاحات انجام نشود، خروجی آن تغییر نخواهد کرد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن بیان داشت: در شرایط وجود جنگ تمام عیار اقتصادی، نیازمند یک آرایش جنگی مناسب در برنامه ها، سیاست‌گذاری‌ها و بودجه دولت هستیم.
این نماینده مجلس خواستار آن شد که لایحه بودجه با بهبود شرایط اقتصادی، فشار معیشتی را از روی مردم کم کند.
نیازمند ایجاد ثبات در قیمت‌ها هستیم
سید کاظم دلخوش اباتری نماینده مردم صومعه سرا در مجلس نیز در مخالفت با کلیات این لایحه گفت: در سیاست های ابلاغی برنامه هفتم توسعه موارد متعددی وجود دارد که باید در بودجه سال آتی لحاظ شود، ایجاد ثبات در قیمت ها، نرخ ارز، تک نرخی کردن تورم در بودجه سال آتی دیده نشده است.
وی با بیان اینکه قیمت فروش هر بشکه نفت در بودجه ۸۵ دلار دیده شده است، رقم فعلی فروش نفت را ۶۸ دلار عنوان کرد و گفت: اگر قیمت نفت در بازارها کاهش یابد، کسری ایجاد می شود.
این نماینده مجلس نرخ ارز در بودجه را ۲۳ هزار تومان اعلام کرد و با یادآوری اینکه نرخ ارز در بازار آزاد بیش از ۴۰ هزار تومان است، این اختلاف در نرخ را موجب بروز شرایطی مشابه ارز ترجیحی دانست.
نماینده مردم صومعه سرا در ادامه با بیان اینکه برخی از طرح های ملی در لایحه بودجه به شکل استانی دیده شده و اختیار آنها به استان داده شده است، این کار را سبب اختصاص قطره چکانی بودجه برشمرد.
سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس بر ساماندهی آرد، نان و گندم در کشور تاکید کرد و افزود: در بودجه سال آینده منابع ۱۰۴ هزار میلیارد تومان منابع برای یارانه نان دیده شده است اما قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان کافی نیست و نیاز است هم برای جلوگیری از قاچاق آرد و هم بهبود شرایط کشاورزان در این زمینه تصمیم گیری شود.
بودجه باید تحول ایجاد کند
علیرضا پاک فطرت نماینده مردم شیراز در مجلس نیز در سخنانی با بیان اینکه قرار بود بودجه سال آینده تحول آفرین باشد، اما این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد مریض کشور ایجاد کند، اظهار داشت: این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد ایجاد کند فقط می‌تواند با روزمرگی کشور را اداره کند.
وی افزود: در لایحه بودجه به صرفه جویی در مصرف انرژی توجه ای نشده است در حالی که در کشور چهار برابر دنیا انرژی مصرف می‌کنیم و ثروتمندان کشور ۲۰ برابر فقرا از انرژی استفاده می‌کنند.
پاک فطرت با اشاره به بودجه بخش آموزشی در لایحه دولت بیان داشت: در این بودجه به بخش آموزش توجه نشده در صورتی که اگر بخواهیم شعار ایران قدرتمند را عملیاتی کنیم باید به حوزه آموزش توجه کنیم.
وی خواستار اصلاح ساختار اداری در قالب لایحه بودجه شد تا اهدافی چون رشد اقتصادی هشت درصدی و ثبات اقتصادی محقق شود.
نماینده مردم شیراز افزایش ۳۰ درصدی بودجه عمرانی در سال آینده را به این معنا دانست که در سال ۱۴۰۲ کارهای عمرانی کمتری نسبت به امسال انجام خواهد شد.
پاک فطرت پیش بینی قیمت ۸۵ دلاری برای فروش هر بشکه نفت و همچنین ۱۱۰ هزار میلیارد تومان منابع از محل فروش اموال مازاد دولتی را یکی از نقاط ضعف بودجه برشمرد و خاطر نشان کرد که با توجه به شرایط فعلی فروش نفت و نیز میزان تحقق فروش اموال دولتی در سال جاری، این منابع قابل تحقق نیست.
لایحه بودجه با سند تحول دولت انطباق ندارد
مالک شریعتی نیاسر نماینده مردم تهران در مجلس با بیان اینکه این لایحه به سند تحول دولت انطباق ندارد، اظهار داشت: برخی از تغییرات در لایحه بودجه اقدامی مثبت قلمداد می شود اما کافی نیست و ما انتظار بیشتری از دولت داشتیم.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه یکی از مهمترین بخش های سند تحول دولت به موضوع بهینه سازی مصرف انرژی اشاره دارد، افزود: ناترازی گاز در فصل زمستان باید چاره اندیشی شود و در این باره در لایحه بودجه پیش بینی های لازم در سال آینده صورت گیرد.
نماینده مردم تهران با طرح این ادعا که ناترازی عملیاتی بودجه سال آینده به حدود ۴۸ درصد می رسد، اظهار داشت: اگر قرار است قانون برنامه ششم توسعه تمدید شود، براساس این قانون باید سالی ۲ درصد سهم صندوق توسعه ملی افزایش پیدا می کرد، اما سهم صندوق همان ۴۰ درصد باقی مانده است.
وی خواستار شفاف سازی و ضابطه مند نمودن درآمد شرکت های دولتی در بودجه شد و تاکید کرد: مجلس برای اصلاح رابطه مالی دولت و شرکت نفت در بودجه ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مصوباتی داشت تا این شفافیت ایجاد شود که نیاز است در بودجه سال آینده نیز در این زمینه چاره اندیشی شود.
شریعتی نیاسر تجمیع یارانه های دولت در تبصره ۱۴ و پیش بینی کالابرگ الکترونیک در بودجه را از اقدامات مثبت دولت ارزیابی کرد و خواستار عادلانه سازی حقوق و مزایا در سال آینده شد.
این نماینده مجلس همچنین خواستار افزایش بودجه برای مقابله با آلودگی هوا، حفظ محیط زیست و توسعه حمل و نقل در کلانشهرها شد.