به گزارش ایرنا استان لرستان با وجود بهره مندی از طبیعتی زیبا، مواهب الهی و آب و هوایی پاک و مطبوع طی سال های گذشته زیر چتر پدیده گرد و غبار قرار گرفته و این در حالی است که در زمان بروز پدیده گرد و غبار در این استان طبیعت بکر و دشت های لاله های واژگون هر از گاهی در هاله ای از غبار فرود می رود و نفسی به سنگینی کوه های سربه فلک کشیده را در وجود خود حبس می کند.
اکنون سال ها از گرفتاری دیار آبشارهای خروشان و رودهای همیشه جاری در معضل وارداتی پدیده گرد و غبار گذشته است و در حالیکه در ایامی از سال هاله ای از گرد و غبار بر فراز آسمان آبی لرستان چتری خاکستری گسترده می کند به تازگی پدیده وارونگی دما نیز مضاعف بر این مشکل شده است.
به گفته کارشناسان موقعیت خاص توپوگرافی استان و دره ای بودن منطقه شهر خرم آباد، موجب پذیرش و ماندگاری بیشتر ذرات گرد و غبار در این استان نسبت به دیگر استان های همجوار می شود و در فصول سرد سال نیز به دلیل عوامل آلودگی زا، پدیده وارونگی دمایی نیز در استان بروز بیشتری یافته تا جاییکه به گفته کارشناسان مربوطه زنگ خطر این پدیده در لرستان به صدا در آمده است.
لرستان استانی بهره مند از صنایع و واحدهای تولیدی قابل توجه نیست تا آلودگی صنعتی را در این استان انتظار داشت و همین موضوع نگرانی مردم استان را بیشتر می کند که در حالیکه بهره چندانی از صنعت ندارند آب و هوای پاک را نیز به علت بی توجهی های زیست محیطی در معرض خط می بینند.
قانون هوای پاک با اقدام دولت و مجلس شورای اسلامی مطرح و در ۲۵ تیر ۱۳۹۶ تصویب شد اما از تصویب تا اجرای آن راه‌های نرفته زیادی است، قانونی که پس از سال ها همچنان بر زمین مانده و مشکلات پیش روی هوای پاک و گلایه مندان این موضوع پابرجا هستند.
مهمترین منابع آلودگی هوای طبیعی مثل گرد و غبار، طوفان و آتش سوزی یا انسان ساخت مثل خودروها،صنایع و آلاینده‌های مربوط به بخش‌های خدماتی و خانگی است، بر اساس قانون ۳۴ ماده‌ای هوای پاک، آلودگی هوا عبارت است از انتشار یک یا چند آلاینده اعم از آلاینده‌های جامد، مایع، گاز، پرتوهای یون ساز و غیر یون ساز، بو و صدا در هوای آزاد، به صورت طبیعی یا انسان ساخت، به مقدار و مدتی که کیفیت هوا را به گونه‌ای تغییر دهد که برای سلامت انسان و موجودات زنده، فرآیندهای بوم شناختی (اکولوژیکی) یا آثار و ابنیه زیان‌آور باشد و باعث از بین رفتن یا کاهش سطح رفاه عمومی شود.
زنگ خطر پدیده وارونگی دما در لرستان بصدا درآمده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: در فصول سرد سال سطح زمین سرد می شود و هوای سرد و سنگین در لایه های زیرین باقی می ماند که به همین علت جابجایی هوا ایجاد نمی شود و آلودگی های زیاد باعث آلودگی هوا و غیرقابل استنشاق شدن آن می شود.
علی سالاروند اظهار داشت: با توجه به اینکه در پدیده وارونگی هوا لایه های هوای سرد زیرلایه هوای گرم است و جابجا نمی شود آلودگی در سطح زمین ماندگار می شود.
وی افزود: پدیده وارونگی دما عموما در شرایط پایداری جوی و زمانی که وزش باد نباشد، ایجاد می شود که طی سال های گذشته به دلیل تغییر اقلیمی در لرستان این پدیده بیش از گذشته رخ می دهد.
سالاروند ادامه داد: اکنون زنگ خطر پدیده وارونگی دمایی با توجه به شرایط موجود به صدا در آمده است که عواملی نیز باعث افزایش احتمال این پدیده در سطح اغلب شهرهای استان شده است.
وی عنوان کرد: خودروهای فرسوده، عدم تمایل به استفاده از حمل و نقل عمومی، ترافیک در سطح خیابان ها و استفاده از خودروهای تک سرنشین باعث شده است که احتمال پدیده اینورژن یا وارونگی دمایی در لرستان افزایش یابد و از طرفی به سرعت آلودگی هوا در استان ایجاد شود.
سالاروند با بیان اینکه اکنون براساس آمار موجود حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد مرگ های جهانی ناشی از آلودگی هوا است گفت: آلودگی هوا علاوه بر اینکه شرایط سختی برای افراد جامعه و ارتباطات زندگی روزمره ایجاد می کند تهدیدی بسیار جدی برای سلامتی محسوب می شود.
۴۲ روز آلوده در لرستان سپری شده است
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: استان به دلیل شرایط توپوگرافی و جغرافیایی تحت تاثیر پدیده آلودگی هوا قرار دارد و در صورت تداوم پدیده وارونگی دمایی شرایط بسیار سخت تری برای وضعیت آب و هوایی استان ایجاد می شود و این در حالی است که لرستان طی سالیان گذشته استانی بهره مند از آب و هوایی مطبوع و طبیعتی منحصر به فرد بوده است.
وی اظهار داشت:توجه به لزوم فرهنگ سازی در زمینه حمل و نقل عمومی، سوخت پاک، لزوم آنالیز موتورخانه دستگاه های اجرایی، خارج نمودن به موقع خودروهای فرسوده از رده مصرف و عدم استفاده از خودروهای تک سرنشین از اولویت های اقدامات پیشگیری و مقابله با آلودگی هوا در این استان به شمار می روند.
وی ادامه داد: در این راستا به مناسبت هفته هوای پاک در سطح استان اقداماتی به منظور فرهنگ سازی و آگاهی رسانی به مردم انجام و آموزش هایی در این حوزه در سطح مدارس استان توسط کارشناسان این اداره کل ارایه شده است.
وی بیان کرد: همچنین در اغلب شهرهای استان در هفته هوای پاک معاینه فنی خودروها بصورت رایگان انجام شد و برنامه های ورزشی، دوچرخه سواری و ورود بدون خودرو کارکنان دستگاه های اجرایی در دستور کار قرار گرفته است.
سالاروند عنوان کرد: همچنین تمام دستگاه های اجرایی براساس ماده ۱۷ قانون هوای پاک موظف به کنترل و آنالیز موتورخانه ها شده‌اند و در صورت عدم توجه به این مهم بعنوان ترک فعل با مسوولان مربوطه برخورد می شود و به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.
وی توضیح داد: در این راستا با انجام آنالیز موتورخانه، علاوه بر مصرف پایین سوخت، خروجی این سیستم ها نیز استاندارد خواهد شد.
قانون هوای پاک در لرستان موفقیت چندانی نداشته است
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با اشاره به اینکه قانون هوای پاک در سال ٩۶ به تصویب رسیده است گفت: متاسفانه اجرای این قانون در استان تاکنون پیشرفت خوبی نداشته و در ابعاد مختلف مغفول مانده است.
سالاروند با بیان اینکه پدیده آلودگی هوا باعث بروز مشکلات اقتصادی، آموزشی، بهداشتی و اجتماعی فراوانی می‌شود اظهار داشت: برخی شهرهای استان مستعد پدیده وارونگی دمایی هستند و در صورتی که تدابیر لازم در این خصوص(اجرای قانون هوای پاک ) اندیشیده نشود سال های آینده با مشکلاتی در این خصوص مواجه خواهیم شد.
وی، پدیده گرد و غبار، آتش زدن بقایای گیاهی(کاه کلش سوزی) و تردد وسایط نقلیه فرسوده را از مهمترین عوامل آلوده کننده هوا در استان لرستان عنوان نمود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان با بیان این موضوع که ١٧۶ تکلیف در قانون هوای پاک برای ۲۴ دستگاه در نظر گرفته شده است خواستار توجه بیشتر و جدی‌تر دستگاه‌ها به مفاد این قانون جهت دستیابی به هوای پاک و سالم شد.
توسعه و احداث خط تولید واحدهای تولیدی مستلزم رعایت مقرارت ابلاغی محیط زیست است
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت:براساس ماده ۱۱ قانون هوای پاک، هرگونه احداث، توسعه، تغییر خط تولید واحدهای تولیدی، صنعتی و معدنی مستلزم رعایت مقررات ابلاغی از سوی این سازمان می باشد و این سازمان موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه به استعلام های درخواست جواز تاسیس و بهره برداری پاسخ دهد.
سالاروند اظهار داشت: در صورت مخالفت محیط زیست و اعتراض متقاضی، مرجع استانی موضوع کمیته ماده ۱۱ قانون هوای پاک به اختلافات بین طرفین حداکثر ظرف مدت یک ماه رسیدگی می کند و در صورت آلاینده نبودن (بر اساس قوانین و دستورالعمل های ابلاغی سازمان)، مجوز مقتضی را صادر و در غیر این صورت تقاضا را رد می‌کند.
وی افزود: در این کمیسیون پرونده های متقاضیان احداث واحد های تولیدی براساس ضوابط موجود مورد بررسی قرار می گیرد و احداث آن منوط به رعایت تمامی الزامات زیست محیطی، بهداشتی و اصول فنی است.
سالاروند ادامه داد: در راستای کمک به اشتغالزایی و حمایت از سیاست های دولت سیزدهم جهت بررسی اعتراض متقاضیان احداث واحدهای صنعتی، خدماتی و کشاورزی، کمیسیون ماده ١١ قانون هوای پاک در این استان فعال است و با جدیدت تقاضاهای ارجاعی را بررسی و کارشناسی قرار می کند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست لرستان گفت: امسال ۶٣ واحد آلاینده تولیدی، صنعتی و خدماتی در استان شناسایی و به کمیته عوارض آلاینده سازمان حفاظت محیط زیست معرفی شد.
سالاروند افزود: این تعداد واحد تولیدی به عنوان صنعت آلاینده مشمول اخذ عوارض آلایندگی هستند که نسبت به سال گذشته تا حدودی افزایش یافته اند.
وی اظهار داشت: همچنین ۱۰ واحد خدماتی و صنعتی که در ارزیابی سه ماهه اول امسال جزو صنایع آلاینده بوده‌اند با پیگیری و نظارت‌های مستمر این اداره کل و اهتمام صاحبان صنایع، در سه ماهه دوم از فهرست واحدهای آلاینده خارج و پاک شده‌اند.
وی گفت: طبق ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده، لیست واحدهای تولیدی، صنعتی، خدماتی و معدنی جهت اخذ عوارض آلایندگی به معاونت محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور ارسال و پس از بررسی در کمیته عوارض آلایندگی ملی، فهرست نهایی به امور مالیاتی کشور ابلاغ می شود.
وی تاکید کرد: اداره کل حفاظت محیط زیست لرستان آمادگی دارد واحد های صنعتی خدماتی آلاینده را در صورتیکه برنامه اجرایی و اهتمام لازم برای رفع آلایندگی داشته باشند، برای دریافت تسهیلات به منظور ایجاد زیرساخت‌های لازم رفع آلودگی‌ها مانند ایجاد فیلتراسیون هوا و سیستم‌های تصفیه فاضلاب به صندوق ملی محیط زیست معرفی نماید.
موانع اجرای قانون هوای پاک در لرستان برطرف شود
دادستان عمومی و انقلاب مرکز لرستان با تاکید بر ضرورت رفع موانع پیش روی اجرای قانون هوای پاک در استان بیان کرد: طی سال های اخیر این استان با مشکل آلودگی هوا مواجه شده است بنابراین همه دستگاه‌ها موظفند تعامل مناسبی جهت رفع موانع اجرای قانون هوای پاک داشته باشند.
داریوش شاهون وند با اشاره به اهمیت قانون هوای پاک و نقش آن در سلامتی جامعه تاکید کرد: وظایف همه دستگاه‌ها براساس قوانین و ضوابط موجود ابلاغ و تعیین جدول زمانی معین برای اجرای دقیق این قانون انجام شود.
آلودگی هوا و وارونگی دمایی لرستان در حالی است که روزهای آلوده سال سموم با دُز پائین وارد بدن می شوند که دستگاه ایمنی بدن قابلیت دفع مواد را دارد اما در زمان آلودگی با دُز بالا امکان خودپالایی افراد در محیط وجود ندارد و آلودگی هایی ایجاد می شود که از آلودگی های اولیه نیز خطرناک تر است.