با توجه به اینکه آموزش و پرورش یکی از ارکان اجتناب پذیر جامعه به شمار می رود و در میان خانواده ها نیز کیفیت و کمیت این موضوع بسیار مهم و قابل توجه محسوب می شود اما در این چند ساله هر بار میزبان مهمان‌های ناخوانده‌ای از جمله کرونا، آلودگی هوا و برودت هوا بوده است.
چه بسیار نوآموزانی که در ابتدای مهرماه طعم خوش حضور در مدرسه را نچشیدند و هنوز به خوبی کتاب‌های درس را لمس نکرده بودند که وارد فضای مجازی شدند و با واژه آنلاین آشنا شدند اما در نهایت آموزش مجازی با کاهش کرونا به حضوری تغییر یافت.
دانش آموزان، اولیا و مربیان خراسان شمالی خرسند از این موضوع و با نظم بخشیدن به فضای مدرسه، آموزش حضوری در سال تحصیلی(۱۴۰۱-۱۴۰۲) را آغاز کردند و همه چیز به روال عادی بازگشته بود ولی در اواخر دیماه سال جاری چندروزی به‌دلیل آلودگی هوا و بعد از آن هم برودت هوا و یخبندان و تصمیمات ستاد بحران برای این قشر از افراد جامعه،آموزش حضوری تبدیل به غیر حضوری و خانه نشینی دانش آموزان شد.
اگرچه بارش برف دیماه جاری زمینه خوشحالی مردم خراسان شمالی را فراهم کرد ولی سرمای بی سابقه و افت فشار گاز مدارس را از تاریخ ۱۹ دیماه تاکنون به تعطیلی کشاند و علاوه بر نگرانی و دلواپسی والدین و دانش آموزن، بار دیگر دردسرهای آموزش مجازی نمایان شد.
سختی تحصیل مجازی و تبعات آن برای دانش آموزان امری بسیار مهم است و از طرفی ضعف در فراگیری دانش و مهارت کافی، نبود تمرکز در محیط خانه و دوری از شور و نشاط حضور در مدرسه می‌تواند در بلندمدت مشکلاتی را برای دانش آموزان و کودکان و نوجوانان به همراه داشته باشد.
ضعف در فراگیری دانش و مهارت کافی، نبود تمرکز در محیط خانه و دوری از شور و نشاط حضور در مدرسه می‌تواند در بلندمدت مشکلاتی را برای دانش آموزان ایجاد می کند.
حال والدین و معلمان با این فکر که چه تصمیمی برای ادامه آموزش گرفته خواهد شد، دغدغه مندند که اگر همچنان مجازی باشد، مشکلاتی از قبیل دور شدن دانش آموزان از محیط گرم مدرسه و همسالان خود و برنامه های روزمره زندگی خانواده ها را در برخواهد گرفت.
اما این نگرانی که بعد از حضوری شدن و عقب ماندن دانش آموزان از تحصیل چگونه جبران خواهد شد سوال بسیاری از اولیای دانش آموزان است هرچند که معلمان چه در آموزش حضوری و چه غیر حضوری همیشه پای کار بودنه اند و از هیچ تلاشی فروگذار نیستند.
مشکلات آموزش در بستر شاد
یکی از مشاوران تحصیلی در خراسان شمالی در رابطه با فضای مجازی و ارتباط دانش آموزان با این فضای نو به ویژه کودکان می گوید: دانش آموزان و معلمان با وجود عواملی چون کرونا، آلودگی هوا و مورد آخر که در این روزها گریبان گیر این قشر شده است، مجبور به استفاده از فضای مجازی برای آموزش شده اند.
هرچند با پیدایش کرونا و مجازی شدن آموزش تا حدودی دانش آموزان و خانواده ها با این فضا آشنایی پیدا کرده اند اما باز هم با نبود فرهنگ استفاده از تلفن همراه و در یک کلام نبود سواد رسانه ای و در مواقعی تحصیلات کم والدین باعث اختلال جدی در عملکرد تحصیلی می شود، از طرفی کودکان وارد دنیای بسیار وسیعی می شوند که تنوع زیادی دارد و این تنوع موجب می شود به مباحث آموزشی و تحصیلی کمتر توجه کنند یا در مواقعی حتی نادیده بگیرند.
دکتر علی افشین می گوید: اکنون فضای مجازی چنان دانش آموزان را درگیر کرده که گویی خبری از دنیای واقعی نیست و ساعت های زیادی در گوشی خود و پیام رسان هایی نظیر شاد، اینستاگرام، تلگرام، روبیکا سپری می کنند.
وی تصریح می کند: به طور قطع دنیای مجازی مزایایی نیز دارد اما اگر به خوبی و درستی مدیریت نشود معایب و مخاطرات فراوانی را برای نوجوانان و جوانان، خانواده ها و جامعه در پی خواهد داشت که غیر قابل جبران خواهد بود و خود دروازه ای برای ورود به آسیب های اجتماعی، اختلالات روانی، اختلال تحصیلی خواهد بود.
امروزه دانش آموزان بیشتر اوقات خود را در فضای مجازی سپری می کنند و این موجب شده تحت تاثیر باورها، سلائق و تصایر غیرواقعی قرار گیرند
امروزه نوجوانان و جوانان به ویژه دانش آموزان بیشتر اوقات خود را در فضای مجازی سپری می کنند و این موجب شده تحت تاثیر باورها، سلائق، فرهنگ ها، تصاویر غیرواقعی و اندیشه های نادرست قرار بگیرند که این عوامل موجب شکل گیری هویت نادرست و کاذب می گردد که بسیار برای آینده خطرناک است.
این مشاور تحصیلی در ادامه می گوید: همچنین استفاده بی رویه دانش آموزان از فضای مجازی و پیام رسان های مختلف و عمق بسیار زیاد آن موجب شده تا دانش آموزان بیشتر وقت خود را در این فضا باشند که این عامل وابستگی و اعتیاد آنها را موجب شده است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه هر ابزاری که به درستی استفاده نشود مشکلاتی را برای فرد به همراه خواهد داشت گفت: استفاده طولانی مدت از تلفن همراه و عدم تحرک و عزلت در اتاق موجب افسردگی، تنهایی و انزوا، پرخاشگری و ضعف روانی کودکان می شود.
دکتر افشین بیان می کند: همچنین میلیون ها کابر در فضای مجازی با اکانت های مختلف و ناشناس با هم در ارتباط هستد و دانش آموزان ناخواسته با افرادی که نمی شناسند ارتباط برقرار می کنند که موجب ارتباط نادرست و وابستگی آنها می شود.
این در حالی است که فضای مدرسه محیط شاداب و پرنشاطی برای دانش آموزان است و موجب تخلیه درست انرژی و نیز مشارکت اجتماعی دانش آموزان می شود.
مخالفت آموزش و پرورش خراسان شمالی با آموزش مجازی
بارش برف و موج سرما که از اواخر دیماه سال جاری به خراسان شمالی رسید و کل استان را در بر گرفت این سرما چهره سخت و استخوان‌سوز خود را به مردم این خطه نشان داد و طولی نکشید که مصرف گاز به حد هشدار رسید و در همین راستا ستاد مدیریت بحران تصمیم بر غیر حضوری دانش آموزان و در هفته اول دورکاری کارمندان این استان را نهایی کرد.
اما از سرگیری آموزش مجازی همانا و ادامه دار بودن دغدغه والدین و مربیان همانا...
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی در خصوص مجازی و غیر حضوری بودن مدارس استان می گوید: «مخالف حتی یک ساعت آموزش مجازی هستم».
ابولقاسم اکبری تصریح می‌کند: نظام آموزشی مخالف برگزاری آموزش به صورت مجازی است چرا که دوران کرونا و تجربه ثابت کرده است که دانش آموزان آسیب های بسیاری را متحمل شده اند و این امر موجب افت تحصیلی و حتی بازماندن از تحصیل شد.
وی می افزاید: هرچند در این مدت مربیان و خانواده ها پای کار بوده و تمامی تلاش خود را برای آموزش دانش آموزان انجام دادند اما حضوری بودن آموزش و حضور دانش آموز در کلاس درس و پرس و پاسخی که بین وی و معلمش رد و بدل می شود در ذهن آنها باقی می ماند.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی می افزاید: اما با شرایط پیش آمده تصمیم نهایی برعهده ستاد بحران استان و ماهم تابع دستورات هستیم.
۱۸۹ هزار و ۸۳۶ دانش آموز خراسان شمالی در بیش از ۲ هزار باب آموزشگاه استان زیر نظر ۱۹ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد ۱۰۸ هزار دانش آموز در مقطع ابتدایی و مابقی متوسطه است.
در مجموع ۴۸ درصد دانش آموزان استان را دختران تشکیل می دهند و ۳۶ درصد دانش آموزان در مناطق روستایی مشغول به تحصیل هستند.
خراسان شمالی با یک میلیون نفر در شمالشرق کشور واقع است.