به گزارش ایرنا از سفارت ایران در بلگراد، سمینار «جایگاه زن در ایران و صربستان» با حضور جمعی از اندیشمندان و فعالان فرهنگی و اجتماعی، به میزبانی «انجمن قدرت و پیشرفت زنان صربستان» و با همکاری مشترک رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بلگراد، دانشگاه الزهرا (س) و اداره ارتباطات فرهنگی بین‌المللی زنان و خانواده سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به صورت حضوری و مجازی در سالن شهرداری منطقه ساوسکی ونانس در مرکز شهر بلگراد برگزار شد.
در این سمینار، «زهرا سادات میرهاشمی» استاد دانشگاه و مدیر گروه فقه دانشگاه الزهرا(س) به صورت برخط از ایران و «لیلا کریمی» عضو هیأت علمی دانشگاه بقیه الله(عج) و متخصص بهداشت باروری، «سوتلانا پروشفسکی» موسس و رئیس انجمن، «یاسمینا ماجگایه» استاد دانشگاه در رشته محیط زیست و «اسلاو سولار» اقتصاددان و هنرمند از اعضای جنبش زنان برای قدرت و پیشرفت سخنرانی کردند.
رئیس انجمن قدرت و پیشرفت زنان صربستان در این سمینار گفت: از جنبه های فعالیت ما توانمندسازی، تقویت امنیت اقتصادی و حقوق زنان و همچنین مبارزه با فقر و نابرابری اجتماعی به عنوان یکی از اولویت های اساسی جامعه زنان در صربستان و جهان است.
وی با بیان اینکه یکی از مفاهیم کلیدی در دستیابی به امنیت و برابری اقتصادی، توانمندسازی اقتصادی است، افزود: این نوع توانمندسازی به معنای افزایش توانایی زنان و مردان، مشارکت و بهره مندی در فرآیند کار تحت شرایط مناسب و به رسمیت شناختن سهم، منزلت و امکان مذاکره در مورد آنها و توزیع عادلانه سود حاصل از کار است.
خانم پروشفسکی ادامه داد: توانمندسازی اقتصادی به زنان کمک می کند تا امنیت و کار پیدا کنند و همچنین با کار در منزل، منابع مالی زندگی خود را تامین کنند، این موضوع از طریق برنامه، کارگاه و آموزش هایی انجام می شود که زنان آسیب پذیر را تضمین می کند، توانمندسازی همچنین از طریق برنامه های حمایت مالی و اقدامات فعال نیز دنبال می شود.
به گفته وی، انجمن قدرت و پیشرفت زنان صربستان بر اقتصاد متمرکز و به دنبال توانمندسازی زنانی است که خشونت را تجربه کرده اندو این مهم از طریق برگزاری دوره های آموزشی برای زنان میسر است.
زنان ۲۴ درصد از املاک و مستغلات را در اختیار دارند
وی با اشاره به اینکه توانمندسازی اقتصادی زنان و برابری موقعیت های اشتغال بخشی از منافع ملی است، گفت: زنان تنها ۲۴ درصد از املاک و مستغلات را در اختیار دارند و از هر چهار زن روستایی، سه زن برای کار خود دستمزد دریافت نمی‌کنند و ۶۰ درصد از آنها هم از حق بازنشستگی برخوردار نیستند.
رئیس انجمن قدرت و پیشرفت زنان صربستان ادامه داد: آنچه در صربستان بیش از همه نادیده گرفته می شود، برجسته کردن الگوهای خوب است که در پی سازماندهی کمپین ها و برنامه های مربی گری، حمایت از مادران کارمند و زنان کارآفرین است، وظیفه و اولویت ما مبارزه مداوم برای رسیدن زنان به موقعیت های تصمیم گیری است، ما می خواهیم صربستان محیط مناسب و بی دغدغه و امن برای رشد یک دختر و تحصیل و کار و پیشرفت او باشد.
خانم پروشفسکی با بیان اینکه دختران بهترین دانش آموزان مدرسه هستند، اضافه کرد: تعداد بیشتری از این افراد در دانشگاه ها ثبت نام می کنند و با نمرات بالاتری فارغ التحصیل می شوند و به همین دلیل به توانمندسازی نیاز است.
وی افزود: توانمند سازی زنان در مهمترین قوانین و اسناد برنامه ریزی گنجانده شده تا آن را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد اما برای توانمندسازی اقتصادی زنان در صربستان باید بسیج سراسری از سوی مقامات دولتی و سازمان های مدنی صورت گیرد.
پیشرفت در زمینه برابری حقوق زن و مرد در صربستان
یاسمینا ماجگایه نیز گفت: مردم صربستان بخصوص زنان برای حفظ ارزش های خود تمام تلاششان را کرده اند.
وی با اشاره به تاریخچه تلاش های زنان صرب و تاسیس اولین مدرسه توسط دختر ووک کارجیچ زبانشناس و احیا کننده زبان صربی در قرن ۱۹ افزود: از آن زمان توجه به حقوق زنان بتدریج مورد توجه قرار گرفت، گرچه هنوز در آن زمان زنان از تحصیلات عالی محروم بودند اما با اختراع ماشین تایپ و اشتغال زنان در این عرصه، فعالیت های اجتماعی آنان بیشتر شد.
این استاد دانشگاه افزود: مادر کانون و محور آرامش خانواده است به همین دلیل در فرهنگ صربی از واژه ها و مفاهیمی چون "مادر طبیعت"، "مادر خانواده"، "مادر جامعه" و... استفاده می شود.
ماجگایه اضافه کرد: پیشرفت های زیادی در زمینه کسب حقوق برابر زنان با مردان در صربستان شده است.
اسلاو سولار عضو دیگر انجمن قدرت و پیشرفت زنان هم گفت: زنان از آغاز تمدن تا به امروز در جهان برای حقوق خود مبارزه کرده اند. موقعیت زنان در صربستان هم پس از جنگ جهانی اول بهتر شده است. از آنجا که تعداد زیادی از مردان سال های بسیاری را در جبهه های جنگ سپری کردند، زنان مشاغل بیشتری را به دست گرفتند. آنها شجاعانه برای گرفتن مدرک دانشگاهی جنگیدند و در مبارزه بسیار فعال بودند نمونه بارز آن میترا میتروویچ، نویسنده، مترجم و حامل نشان پارتیزان ۱۹۴۱ است. وی میتروویچ در سال ۱۹۴۵ اولین وزیر زن شد و مدیریت وزارت آموزش، علم و فرهنگ را بر عهده داشت.
وی با برشمردن تاریخچه ای مفصل از مبارزات زنان در یوگسلاوی گفت: زنان در صربستان در بیشتر بخش ها با دستمزدهای کمتری کار می کنند. آنها اغلب ثبت نام نشده، بدون بیمه اجتماعی و درمانی هستند. حتی این اتفاق می افتد که یک زن پس از مرخصی زایمان به یک موقعیت کاری پایین تر منتقل و در مواردی نیز حتی اخراج می شود. با اینکه تعدادشان از آقایان بیشتر است، تحصیلاتشان بالاتر است، سخت تر شغل، پیدا می کنند و سخت تر پست های مدیریتی را بدست می آورند.
بر اساس داده های نشریه موسسه آمار جمهوری صربستان در سال ۲۰۲۰ زنان بخش تحصیلکرده‌تر جمعیت یعنی ۶۰ درصد را تشکیل می‌دهند. دانشجویان تحصیلات تکمیلی در سال تحصیلی ۲۰۱۹/۲۰۲۰ اکثرا زنان هستند نسبت به تعداد مردان شاغل، تنها ۷۳ درصد زنان شغل دارند.
بیشترین تفاوت در بازار کار در سنین ۵۵ تا ۶۴ سال ثبت شده است. فقط ۴۰درصد زنان در این سنین شاغل هستند در حالی که ۶۱ درصد مردان در این سن دارای کارت کار هستند.
دستمزد زنان در مشاغلی که اکثریت نیروی کار را تشکیل می دهند نیز کمتر است.
به نوشته همین نشریه، زنان در بخش های بهداشت و درمان ۸۵ درصد حقوق یک مرد را دریافت می کند دریافت می کنند. ۷۷ درصد زنان در بخش بهداشت و درمان و در سیستم شاغل هستند. زنان ۷۵ درصد کارکنان آموزش و پرورش را تشکیل می دهند اما ۱۳ درصد کمتر حقوق می گیرند. در ادارات دولتی، آنها تنها ۸۴ درصد از حقوق همکاران مرد خود را دریافت می کنند. در صنایع تبدیلی ۱۰ درصد کمتر، هنرمندان زن ۷ درصد کمتر از هنرمندان مرد دستمزد می گیرند. بزرگترین تفاوت در بخش مالی و بیمه است، تنها یک سوم زنان در پست های مدیریتی و قانونگذاری هستند. گرچه در حال حاضر زنان بیشتری در پست های مدیریتی حضور دارندو برای مثال از مجموع ۲۸ وزیر، ۳۲ درصد آنها زن هستند.
ماجگایه اضافه کرد: زنان، وقتی بازنشسته می شوند، بیشتر در مضیقه هستند، زیرا حقوق بازنشستگی و از کار افتادگی کمتری نسبت به مردان دریافت می کنند، زنان هنوز تنها ۲۵ درصد از کل دارایی را در صربستان دارند و آن هم فقط۱۳ درصد مالک زمین کشاورزی هستند.
وی با بیان اینکه قانون برابری جنسیتی که در سال ۲۰۲۱ تصویب شد، امیدهایی را ایجاد کرده، ادامه داد: این قانون در زمینه مراقبت های بهداشتی و بیمه سلامت اولین اقدام است همچنین گامی در ارزیابی کار بدون مزد در خانوارها برداشته شد، استراتژی برابری جنسیتی برای دوره ۲۰۲۱-۲۰۳۰ توسط قوه مقننه هماهنگ با مقررات اروپایی تصویب شده است، اما باید سازگار باشد.
دستاوردهای مهم در حوزه زنان ایران
دکتر میرهاشمی نیز در سخنرانی آنلاین خود گفت: در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر استیفای حقوق زنان به دلیل ستمی که در نظان طاغوتی برآنان رفته تاکید شده که این نکته کلیدی است. از نظر قانون اساسی خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است و زن در چنین برداشتی از واحد خانواده ازحالت(شیء بودن) و یا (ابزار کار بودن) در خدمت اشاعه مصرف‌زدگی و استثمار، خارج شده و ضمن باز یافتن وظیفه خطیر و پر ارج مادری همرزم مردان در میدانهای فعال‌حیات است و در نتیجه پذیرای مسؤولیتی خطیرتر و برخوردار از ارزش و کرامتی والاتر خواهدبود».
وی افزود: در پرتو حمایت های قانونی و دستورات اجرایی، شاهد دستاوردها و پیشرفت های مهمی در حوزه زنان در جمهوری اسلامی ایران هستیم.
این استاد دانشگاه با برشمردن پیشرفت های زنان در حوزه های مختلف علمی، ورزشی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، اظهار داشت: امروز ۵۶درصد کل دانشجویان دانشگاهها را دختران تشکیل می دهند. بیش از ۳۴ درصد اعضای هیات علمی دانشگاهها زن و بیش از ۴۰ درصد پزشکان متخصص و ۳۰درصد پزشکان فوق تخصص خانم هستند.
به گفته وی، امید به زندگی در میان زنان به ۷۸سال رسیده و در عرصه ورزشی هم قهرمانی و هم عمومی با توجه به اهمیت سلامت زن به عنوان محور خانواده پیشرفت های خوبی شده و فعالیت بیش از ۱۶ هزار باشگاه ورزشی و کسب بیش از ۳۳۰۰ مدال در رقابت های جهانی توسط زنان ایرانی نشان از تحولات بزرگ در این زمینه دارد.
میرهاشمی درباره اشتغال زنان گفت : یکی از طرح های بسیار مهم، طرح ملی شبکه کسب و کارهای پایدار خانواده محور بوده که کمک زیادی به اشتغال زایی و توانمند سازی اقتصادی زنان و خانواده ها کرده و نرخ بیکاری زنان به ۱۳.۷ درصد کاهش یافته است.
وی پوشش های تامین اجتماعی زنان خانه دار، روستائیان و عشایر، زنان سرپرست خانوار را از اقدامات مهم در راستای توانمندی سازی آنها ذکر کرد و ادامه داد: به دلیل پهناوری ایران، موضوع آموزش زنان برای توانمند سازی از طریق مراکز مختلف اهمیت دارد و دانشکده فنی و حرفه ای از یک ظرفیت عالی در این زمینه برخوردار است.
لیلا کریمی متخصص بهداشت باروری نیز ضمن بررسی پیشرفت های زنانبعد از پیروی انقلاب اسلامی و مقایسه آن با قبل از انقلاب در حیطه های آموزشی، بهداشتی گفت: اسلام شان و جایگاه والایی برای زنان قائل است. بر همین مبنا یکی از مهمترین افتخارات و دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی، هویت‌بخشی به نیمی از جمعیت کشورمان (زنان) است.
وی با اشاره به آمارهای مرتبط با حضور موفق زنان کشورمان پس از پیروزی انقلاب اسلامی افزود: در عرصه‌های مختلف اجتماعی، پژوهشی، علمی، ادبی، هنری، سیاسی، اقتصادی، پزشکی، تکنولوژیکی و فناوری، ورزشی و علوم نوین شاهد تحولات چشمگیر در این بخش اثرگذار جامعه هستیم.