به گزارش ایرنا، حفاظت از محیط زیست به هرگونه تلاش به منظور حفظ سلامتی محیط و انسان‌ها در سطوح شخصی، سازمانی یا دولتی اطلاق می شود که امروزه در جوامع مختلف بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
با توجه به رشد جمعیت و فناوری،صیانت از محیط زیست گاهی نادیده گرفته شده و راه برای تخریب آن باز می شود که نیازمند وضع قوانین و مقررات و محدودیت هایی علیه فعالیت‌های تخریبگرانه محیط زیست است.
حفاظت از محیط زیست احتیاج به توجه به فعالیت‌های مختلف انسانی دارد؛ تولید زباله، آلودگی هوا و از بین رفتن تنوع زیستی ناشی از معرفی گونه‌های مهاجم و گونه‌های در حال انقراض بعضی از موارد مرتبط با حفاظت محیط زیست است.
حفاظت مؤثر و موفق از محیط زیست نه در توان و امکانات یک سازمان یا نهاد که در گرو شکل‌گیری یک عزم ملی، جلب مشارکت و حمایت‌های عمومی و همچنین همکاری نهادهای مختلف است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست زنجان، این استان با دارا بودن ۵۰۰ هزار هکتار مناطق حفاظت شده در کشور که گونه های منحصر به فردی را نیز در خود جای داده برای هر مخاطبی جذاب است و می تواند برای نسل های بعدی نیز به یادگار بماند و در این میان کمبود محیطبان مشکل اصلی این دستگاه به شمار می رود.
خبرنگار ایرنا برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با محمدرضا یافتیان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان گفت و گو کرده و از او درباره اهمیت این بخش و اقدامات صورت گرفته پرسیده است.
ایرنا. در خصوص وظیفه ذاتی محیط زیست توضیح دهید؟
یافتیان: محیط زیست مقوله بسیار وسیعی را در بر می گیرد، اگر بگوییم وظایف این سازمان به چه چیزهایی محدود می شود، شاید نتوان برای آن مرزی قائل شد؛ محیط زیست یک مفهوم بین بخشی است که بسیاری از مجموعه ها و حتی خود مردم در آن نقش آفرین هستند، از طرفی در اصل ۵۰ قانون اساسی به صراحت وظیفه دولتمردان و مسوولان در قبال محیط زیست تعیین شده است.
در واقع محیط زیست امانتی است برای نسل های بعدی و نسل فعلی هم باید آن را حفظ کند که در صورت توجه به این مهم می توان مسیر حرکتی را برای خود مشخص کرد.
برای اینکه بهتر بتوانیم به ماموریت ها به صورت متمرکز بپردازیم، محیط زیست به ۲ بخش محیط زیست انسانی و محیط زیست طبیعی تقسیم می شود.
در بخش محیط زیست طبیعی بحث حیات وحش، شامل حیات گیاهی و جانوری در مناطق چهارگانه استان مطرح بوده و مسوولیت های مختلفی بر عهده محیط زیست گذاشته شده است.
ایرنا. در خصوص آخرین وضعیت مناطق حفاظت شده استان و شمار گونه های جانوری توضیح دهید؟
در استان زنجان ۵۰۰ هزار هکتار معادل ۱۳ درصد مساحت آن، تحت حفاظت است که بخشی پناهگاه امن، بخشی حدود هشت درصد از کل مناطق استان نیز شکار ممنوع محسوب می شود و مناطق حفاظت شده یک رده بالاتر از شکار ممنوع بوده و بعد مناطق امن قرار دارد.
این استان سه منطقه حفاظت شده شاخص واقع در شهرهای ماهنشان، طارم و سرخ آباد سهرین زنجان دارد که این منطقه تنها زیستگاه آهوان شمالغرب کشور است.
گونه شاخص منطقه طارم کل و بز و در منطقه ماهنشان نیز گونه شاخص قوچ و میش ارمنی وجود دارد.
باید توجه داشت میانگین مناطق حفاظت شده در کشور حدود ۱۱ درصد است که در این خصوص استان زنجان بالاتر بوده و این موضوع قابل توجه است.
در این میان یکی از مشکلاتی که در منطقه حفاظت شده سهرین زنجان وجود دارد، مستثنیات است.
کشاورزانی زمین دارند و به کار کشت مشغول هستند، تغییر الگوی کشت از دیم به آبی، انتقال آب در مناطق حفاظت شده و حضور کشاورزان غیر بومی موجب شده تردد در این منطقه افزایش یابد و این موضوع اقدامات محیطبانی را بسیار سخت و دشوار کرده است.
با این حال در سرشماری دی سال گذشته مشاهده شد که شمار آهوان در دشت سهرین زنجان حدود ۳۵ درصد کاهش یافته و این موضوع بسیار اسفناک بود، به طوری که یک هزار و ۳۵۰ راس آهو به ۸۵۰ راس رسیده بود.
با اقدامات اتخاذ شذه توسط یگان حفاظت معاونت محیط طبیعی اداره کل توانستیم تا حدی آن را تعدیل کنیم و آماری که یک ماه پیش اعلام شد، بیانگر افزایش ۱۰ درصدی شمار آهوان نسبت به سال گذشته است هرچند هنوز تا ایده آل در این زمینه فاصله داریم اما بارقه های امیدی را ایجاد کرد چون اجرای سیاستهای موثر، حضور محیطبانان و آموزش های ارائه شده در مناطق حفاظت شده و با مشارکت مردم این مهم بهبود یافت.
همچنین در منطقه حفاظت شده طارم نیز یک هزار و ۳۰ راس قوچ و میش ارمنی طی سال گذشته سر شماری شد که این میزان در دی امسال به یک هزار و ۲۰۰ راس رسید و افزایش ۱۵ درصدی را نشان داد.
در منطقه حفاظت شده ماهنشان نیز گونه شاخص کل و بز است که شمار آنها در سال گذشته ۷۳۰ راس بود که این تعداد امسال به ۸۲۰ راس افزایش یافت و ۱۱.۵ درصد افزایش دارد بنابراین در مجموع باید گفت افزایش ۱۳ درصدی در سطح حیات وحش استان به وقوع پیوسته که آمار مطلوبی است.
ایرنا. در خصوص وضعیت فعلی محیطبانان این اداره کل و چگونگی تامین علوفه آهوان توضیح دهید؟
برای اینکه وظایف خود را در نگهداری از حیات وحش به خوبی ایفا کنیم، بحث تامین علوفه مورد نیاز آهوان دشت سهرین سالانه مورد توجه قرار می گیرد، ضمن آنکه به اندازه کافی علوفه انبار شده تا در فصل سرد سال که این گونه ها به غذای خود به صورت طبیعی دسترسی ندارند، محیطبانان برای توزیع علوفه اقدام کنند.
در این ارتباط یک دستگاه تراکتور معیوب با اعتبار ۳۵ میلیون تومان تعمیر شد و در این منطقه قرار گرفت تا علوفه به شکل مطلوب توزیع شود، همچنین یک خیر زنجانی نیز ۲ تن یونجه اهدا کرد و در این راستا، از تمامی خیران در خواست می کنیم برای حفظ محیط زیست کمک حال این اداره کل باشند.
هم اکنون محیط بانان این اداره کل به صورت شبانه روزی کار می کنند اما کمبود نیروی انسانی موجب شده این قشر به مدت طولانی در سر کار خود باشند و در این میان، تامین نیرو می تواند مشکلات این بخش را کاهش دهد.
در زمان حاضر ۴۶ محیطبان در سطح استان فعالیت می کنند که حقوق دریافتی آنان بسیار پایین است و در واقع با نیاز ضروری فاصله زیادی داریم، امیدواریم مسوولان سازمان های مرتبط به ویژه سازمان امور اداری و استخدامی نگاه خاصی به این حوزه داشته باشند، چون ضرورت ایجاب می کند به محیط بانان همانند نیروی انتظامی نگریسته شود.
به منظور صیانت از محیط بانان استان برای فعال کردن جی پی اس خودروها و موتورسیکلت ها اقدام کرده ایم، در عین حال نیزز بحث دوربین های لباسی به اصطلاح یقه ای نیز بیشتر برای درگیری ها با متخلفان و شکارچیان به کار گرفته شده است.
از طرفی در ۲۴ آذر امسال ۲ قلاده پلنگ نر و ماده در منطقه فیله خاصه دشتی طارم مشاهده شد که نشان دهنده این است که منطقه از سلامت نسبی برخودار است ولی نبود تجهیزات کافی موجب شد نتوانیم به صورت حرفه ای از آن فیلمبرداری کنیم.