به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا، نخستین نشست شورای فرهنگی بنیاد ملی نخبگان روز دوشنبه با حضور ناصر باقری مقدم قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، حجتالاسلام والمسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، سید احمد عبودتیان دستیار رئیس جمهور در امور مردمی سازی دولت، عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، حجتالاسلاموالمسلمین غلامرضا قاسمیان رئیس کتابخانه، موزه و اسناد مجلس شورای اسلامی، حجتالاسلاموالمسلمین سعید کرمی سرپرست دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در بنیاد ملی نخبگان، عباس ابراهیمی معاون نخبگان و سرآمدان، سید محمدصادق موحد معاون آیندهسازان و میثم شهبازی معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد در محل بنیاد ملی نخبگان برگزار شد.
در این نشست، باقریمقدم قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت: در سالهای گذشته رویکرد بنیاد ملی نخبگان این بود که فعالیتهای مختلف، پیوست فرهنگی داشته باشند. طرحهایی مثل «هستههای مسئله محور»، «رویدادهای رقابتی مسئله محور« و «توسعه فعالیتهای علمی و فرهنگی دانشجویان و طلاب مستعد» در بنیاد در حال اجرا هستند؛ این طرحها گرچه پیوست فرهنگی دارند اما عمدتاً در حوزههای فرهنگی و هویتساز به قدر کافی نتوانستند به نتایج کامل دست پیدا کنند و بیشتر روی حوزههای علمی و فناوری تمرکز داشتهاند.
وی ادامه داد: نیاز است اقدامات فرهنگی و هویتساز سند راهبردی کشور در امور نخبگان عملیاتی شوند؛ این قبیل اقدامات با محوریت اصول و ارزشهای انقلاب یا ترویج فرهنگ قرآن و عترت علیهالسلام و دلبستگی به وطن باید در فضای نخبگانی به صورت جدی انجام شوند.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در برخی موارد مانند تکریم مفاخر بنیاد ملی نخبگان عملکرد قابل قبولی داشته است، اضافه کرد: حدود ۲۰ برنامه در بنیاد ملی نخبگان در حال اجراست که اغلب این برنامهها با نام شهدا نامگذاری شدهاند. با این حال، نیاز به طراحی و اجرای شیوهنامهها و برنامههای خاص برای مسائل فرهنگی و هویتساز نیز احساس میشود که این امر باید ذیل شورای فرهنگی برنامههای بنیاد ملی نخبگان محقق شود.
باقریمقدم گسترش تعامل و همکاری این مجموعه با دفتر نهاد مقام معظم رهبری و نقش آن در توسعۀ برنامههای فرهنگی را ضروری دانست و اظهار داشت: برای برقراری هرچه بیشتر این ارتباط، دفتر نهاد مقام معظم رهبری در بنیاد ملی نخبگان ایجاد شده و یکی از مسوولیت های این دفتر در بنیاد تمشیت و دبیری شورای فرهنگی بنیاد است.
وی با بیان اینکه بیشتر مشکل نخبگان مسائل فرهنگی و هویتی است، تصریح کرد: سال آینده باید حرکت جهشی در حوزه فعالیتهای فرهنگی و هویتساز آغاز شود که البته این امر نیازمند حمایت نهادها و سازمانهای مختلف از جمله مجلس شورای اسلامی است.
قائم مقام بنیاد ملی نخبگان اظهار داشت: بنیاد ملی نخبگان در سالهای گذشته و همچنین در سال جاری در برخی حوزهها مانند حل مسئله یا اشتغال نخبگان اقدامات خوبی را شروع کرده است و اکنون نیاز است در حوزه برنامههای هویتساز اسلامی و دینی، روند جدیدی را آغاز کند که البته برخی اقدامات از جمله دیدار با علمای اخلاق در سال جاری اجرا شدند.
باقریمقدم با یادآوری اینکه در بنیاد ملی نخبگان و نظام نخبگانی کشور، دغدغه برنامههای فرهنگی وجود دارد، تأکید کرد: در اکوسیستمها دو نوع فعالیت فضاسازی فرهنگی و اقدامات فرهنگی خاص تعریف میشود. در حوزۀ نخبگان نیز همین مصداق وجود دارد و جامعه نیازمند خدمات متقابل نخبگان و کشور است. در این نگاه، هم نخبه در توسعه اکوسیستم کشور به صورت فعال حضور دارد و هم میتوان توانمندی آنان را به چرخه خدمترسانی به جامعه تزریق کرد. این همان نگاهی است که رهبر معظم انقلاب نیز بر آن تأکید داشته و دارند.
وی با بیان اینکه نظام نخبگانی باید به جامعۀ نخبگان خدمت کند و نخبگان نیز باید توان خود را برای خدمت به جامعه بومی هزینه کنند، افزود: نخبگان بخشی از گفتمان رایج در جامعه علمی هستند. امروز گفتمانهایی بعضا نامطلوب در حوزه فردگرایی و منفعتطلبی در جامعه علمی در حال ترویج و گسترش است که یک خطر بزرگ برای جامعه محسوب میشود. این قبیل موارد نشان میدهد که طراحی و اجرای برنامه در حوزه هویتسازی فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
نخبگان باید مورد توجه ارکان حاکمیتی قرار بگیرند
در ادامه این نشست، حجتالاسلام والمسلمین محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: موضوع فرهنگی و هویتسازی در جامعه نخبگانی بسیار با اهمیت است و رهبری نیز همواره بر این مهم تأکید دارند که جامعه باید سپهر فرهنگی تربیت کند.
وی با بیان اینکه زیستبوم مستعدی در ایران برای تحقق این هدف وجود دارد، افزود: زیستبوم ایران در حوزۀ فرهنگی و هویتساز، ظرفیتهای بسیاری دارد و بارها تجربههای موفقی در این بخش محقق شده است.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به لزوم پرورش و تربیت نخبه، اضافه کرد: باید ملزومات نخبهپروری نیز آماده باشد.
حجتالاسلام والمسلمین قمی تصریح کرد: در سالهای اخیر ادبیات اکوسیستم و زیستبوم نخبگانی در کشور رایج شده است؛ با این حال باید دانست اکوسیستم، سیستم نیست که قابل دستکاری باشد و تصمیمات دستوری در آن به نتیجه برسند بلکه در مواجهه با اکوسیستم باید رویکرد هدایتی پیش گرفت. به عبارت بهتر، زیستبوم رشد یک نخبه باید به صورت طبیعی فراهم شود و نخبه در یک بستر طبیعی رشد کند تا هم مورد حمایت قرار بگیرد و هم ابعاد مختلف فرهنگی و شخصیتی وی رشد کند.
وی اضافه کرد: نخبه برای اثرگذاری باید توانمندیهای متعدد و متنوعی داشته باشد و از طرفی مورد حمایت جدی نظام نخبگانی قرار بگیرد تا در نهایت بتواند توانمندیهای خود را در مسیر حل مسائل کشور به کار بگیرد؛ این یعنی مدیریت زیستبوم طبیعی نخبگانی.
وی افزود: باید دانست حمایت از نخبگان یک برونداد انگیزشی نیز محسوب میشود که نخبه را به سمت خودآگاهی اسلامی و انسانی سوق میدهد تا توانمندیها و ظرفیتهای خود را در مسیر خدمتگذاری به جامعه صرف کند؛ البته این حمایتها باید به نحوی باشد که فرد از کشور متوقع نباشد.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با بیان اینکه برای ایجاد زیستبوم طبیعی نخبهپروری میتوان از سنتها و داشتههای دینی و تمدنی بهره برد و از آنها اقتباس کرد، گفت: نخبه برای تبدیل شدن به فرد کارآمد و کارآ باید در یک سیستم طبیعی رشد کند و بعد از رسیدن به درک درست از نخبگی مورد حمایت ویژه قرار بگیرد. این مهم در مکاتب تربیتی بزرگانی مانند علامه طباطبایی نیز مصداق داشته و دارد.
وی یادآور شد: نخبه باید به دنبال گرهگشایی حل مسئله و اثرگذاری باشد و برای نیل به این هدف باید به عنوان یک فرد اثرگذار مورد توجه ارکان حاکمیتی قرار بگیرد. با این نگاه زیستبوم نخبگانی بیش از آنکه به دنبال حمایتهای معمولی از افراد نخبه باشد، به دنبال ایجاد فرصت برای اثرگذاری آنان و ایجاد میدان عمل برای فعالیت نخبگانی است. به عبارت دیگر حمایت در قالب محیط طبیعی انجام میشود تا جامعه نخبگانی به پویایی برسد.
حجتالاسلاموالمسلمین قمی بیان داشت: نخبهپروری نیازمند نگاه زیستبومی است؛ به این معنا که محیط به صورت طبیعی باید برای پرورش و بکارگیری نخبگان فعال و کنشگر شود چراکه تعلیم زمانی اثرگذاری بیشینه خواهد داشت که در یک فرآیند طبیعی رخ دهد. برنامههای فرهنگی نیز در موارد متعددی باید به صورت غیرمستقیم اجرا شوند و در آنها خود نخبه باید یک عنصر فعال در فضای نخبگانی قلمداد شود؛ به این معنا که برنامههای فرهنگی در فضای تعاملی بین خود نخبگان و مستعدان پیش رود. این روند یعنی ایجاد زیستبوم طبیعی رشد نخبگان.
وی خاطرنشان کرد: جریان فرهنگی با اقدامات دستوری و پولپاشی ایجاد نمیشود بلکه شرایط باید به نحوی باشد که خود نخبه به جای منفعل بودن، به یک فرد تأثیرگذار تبدیل شود.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی یادآور شد: در فعالیتهای فرهنگی مؤلفههای درونی واقعی مستعدان و نخبگان باید به صورت جدی مورد توجه قرار بگیرد. در بخش نخبگان فرهنگی، کشور دچار غفلت بزرگ شده و در حالیکه تحول بزرگ توسط نخبگان رقم میخورد، نخبگان فرهنگی در تمام این سالها مورد غفلت قرار گرفتهاند. نخبه فرهنگی البته باید تعریف دقیق داشته باشد و بر اساس آن شناسایی شود و در نهایت محیط برای اثرگذاری او فراهم گردد.
وی با بیان اینکه نخبه فردی جدا از جامعه دانشگاهی نیست، خاطرنشان کرد: نباید دور نخبگان دیوار کشید و آنان را از جامعه جدا کرد. در زیستبوم نخبگانی فعالیتهای فرهنگی زمان نتیجه مطلوب خواهند داشت که بر مبنای سیاست کنش و واکنش باشند. با این نگاه میتوان ادعا کرد مهمترین حمایت از نخبگان، تکریم و الگوسازی از آنان و معرفیشان به جامعه است چراکه این مهم سبب ارتقا منزلت اجتماعی و هویت اجتماعی آنان خواهد شد باعث میشود فرد نخبه در یک فضای طبیعی اثرگذاری تاریخی خود را بر جا بگذارد.
لزوم بسط رویکردها نسبت به نخبگان
در ادامه این نشست، سید احمد عبودتیان دستیار رئیس جمهور در امور مردمی سازی دولت، راهبری جریان فرهنگی نخبگان را وظیفه اصلی شورای فرهنگی بنیاد ملی نخبگان دانست و گفت: برای شکل گیری جریان فرهنگی نخبگان و قدرت گرفتن آن دو روش وجود دارد، اول اینکه نخبگان را در معرض برنامه ها، رویدادها، افراد و حوزه های مطالعاتی قرار دهیم که بالندگیشان همه جانبه شود که بطور معمول هم این روش در دنیا اجرا می شود و ما نیز در همین راستا می توانیم برنامه هایی برای تعالی ایشان به ویژه در حوزه وطن پرستی و دیانت ترتیب دهیم.
وی ادامه داد: روش دوم بسط رویکردها نسبت به نخبگان است که در دوره جدید بنیاد ملی نخبگان نیز در دستور کار بنیاد قرار گرفته و در آن گسترش دایره و مفهوم نخبگی سبب گشایش فضای جدید رو به افرادی خواهد شد که علی رغم بهره مندی از استعداد، پیش از این در این دایره قرار نداشتند و قرار گرفتن ایشان در کنار هم سبب شکلگیری طبیعی تربیت اجتماعی خواهد.
دستیار اجرایی رئیس جمهور در امور مردمی سازی دولت با بیان اینکه جریان فرهنگی بر بستر طبیعی قوام و دوام و اثرگذاری بیشتری دارد؛ گفت: برخی افراد در چارچوب ها و قوانین معین در میان نخبگان قرار نمی گیرند اما بی شک می توانند نخبه باشند در نتیجه سعه دایره نخبگانی امری مهم قلمداد می شود.
عبودتیان با اشاره به لزوم عمومیسازی و مردمی سازی نخبگی نیز گفت: اکوسیستم نخبگان باید طبیعی باشد، درها در ذیل تعریف های جدید در ساحت های مختلف باز شود تا استعدادهای برتر با قرار گرفتن در کنار یکدیگر و دستیابی به درک صحیح اجتماعی به تعریفی جدید از هویت شخصی و اجتماعی برسند.
وجود پیوست رسانهای در فضای فرهنگی نظام نخبگانی ضرورت دارد
حجتالاسلاموالمسلمین غلامرضا قاسمیان رئیس کتابخانه، موزه و اسناد مجلس شورای اسلامی نیز بیان داشت: علاوه بر پیوست فرهنگی در فعالیتهای مختلف، باید برنامههای ذاتی فرهنگی و هویتساز را نیز برای جامعه نخبگانی طراحی و اجرا کرد. جای این قبیل برنامهها در فضای نخبگانی خالی است.
وی افزود: برنامههای فرهنگی خوبی در کشور برگزار میشود که شناسایی آنها و استفاده از ظرفیتشان برای اجرای برنامههای فرهنگی در فضای نخبگانی، یک ضرورت است. شرکت جمعی از نخبگان در این برنامهها سبب خواهد شد حلقههای واسط و رابط بین نخبگان و برنامههای فرهنگی در سطح کشور ایجاد شود.
حجتالاسلاموالمسلمین قاسمیان ادامه داد: نخبگان باید در قالب اردوهای مختلف، پیشرفت و توسعه کشور را از نزدیک ببینند و از طرف دیگر توان خود را برای رفع نیازهای موجود در بخشهای مختلف کشور به کار ببندند. این مهم لازمۀ اقدامات فرهنگی با همکاری دیگر نهادها و سازمانهاست. در کنار این موارد میتوان با تهیه محتوای مناسب رسانهای، جریانی بزرگ برای مقابله با جریان ضددینی ایجاد کرد.
رئیس کتابخانه، موزه و اسناد مجلس شورای اسلامی یادآور شد: شناسایی نخبگان قرآنی و همچنین معرفی آنان به جامعه از سویی و معرفی اقدامات فرهنگی نخبگان حوزههای مختلف کشور در فعالیتهای ملی، دینی و فرهنگی از سوی دیگر، سبب میشود الگوی مناسب به جامعه دانشگاهی و نخبگانی ارائه شود. در واقع این افراد میتوانند به عنوان سفیر فرهنگی نخبگان و افراد کنشگر در حوزه مسائل فرهنگی نقشآفرینی کنند.
وی با تأکید بر اینکه برنامههای فرهنگی باید با فضای نخبگانی نیز هماهنگ باشند، بیان داشت: پیوست رسانهای امری مهم در فضای فرهنگی و موضوعی است که متأسفانه نظام نخبگانی در سالهای متوالی از آن غافل بوده است؛ برای این مهم باید از ظرفیتهای موجود در شبکههای مجازی و بستر اینترنت بهره برد تا فعالیتهای فرهنگی به صورت گسترده در رسانه معرفی و فراگیر شوند. در این بین، از ظرفیت نهادهای مانند شورای عالی جهاد، سازمان دارالقرآن و سازمان و تبلیغات اسلامی نیز نباید غافل شد.
اهمیت پایش دقیق المانهای هویتی نخبگان
در این نشست عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز گفت: اگر رصد و پایش دقیق از المانهای هویتی نخبگان وجود داشته باشد، میتوان تصویری شفافتر از قشر نخبگان ترسیم کرد و در نتیجه برنامههای فرهنگی را با دقت بیشتر و متناسب با هر تیپ نخبگانی طراحی و اجرا کرد.
وی افزود: ادراک هویتی نخبگان از خویش امری بسیار مهم است. با توجه به اهمیت این موضوع در اثرپذیری ادراک نخبگان از غیر، این مهم میتواند نقش بسزایی در طراحی برنامههای فرهنگی در حوزه نخبگان داشته باشد.
کلانتری ادامه داد: عدمتربیت همهجانبه نخبگان سبب میشود فرد تصویری درست از محیط پیرامون خود و همچنین افراد غیر نداشته باشد، در زندگی فردی و اجتماعی و حرفهای با مشکلات عدیدهای مواجه شود که حتی نخبگی او را تحتتأثیر قرار بدهد.
نخبگان باید فراتر از فرایند حل مسئله درگیر فرایند تصمیمگیری باشند
معاون فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در سطح نخبگی هویتبخشی امری بسیار ضروری است که باید دارای هویت کنشگری تمدنی باشد، تصریح کرد: نخبه باید بداند که در یک بزنگاه تاریخی قرار دارد و باید نقش تاریخی خود را ایفا کند. در واقع، وظیفه تاریخسازی خود را انجام دهد و داعی تمدن نوین اسلامی و کنشگر تمدن باشد.
کلانتری با تاکید بر اینکه یکی از اقدامات مهم در فضای نخبگان این است که افراد، فراتر از فرایند حل مسئله درگیر فرایند تصمیمگیری نیز باشند، اضافه کرد: یکی از آسیبهای موجود در فضای نخبگانی، کم عمق بودن تحلیلهای سیاسی و اجتماعی این افراد است که باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. این افراد باید بدانند که هیچ فردی در همۀ زمینهها صاحب نظر و نخبه نیست و نیاز دارد در بسیاری از زمینههای سیاسی و اجتماعی و مهارتها و دانش و توانمندی لازم را کسب کنند. لازمۀ این مهم انعطافپذیری و گشودن دریچههای یادگیری است. برای نیل به این مهم در گام اول باید برنامهها جذاب و متناسب با فضای نخبگانی کشور باشد.
فرهنگ، مقولهای زودبازده نیست/ قدم اول طراحی برنامههای فرهنگی شناخت دقیق وضعیت فعلی است
سید محمدصادق موحد معاون آیندهسازان بنیاد ملی نخبگان نیز در این نشست اظهار داشت: برای طراحی برنامههای فرهنگی در حوزه نخبگان، قدم اول شناخت دقیق وضعیت فعلی است. تجربیات بسیار خوبی در حوزه برنامههای فرهنگی وجود دارد که میتوان آنها را توسعه داد.
وی با بیان اینکه فرهنگ، مقولهای زودبازده نیست، خاطرنشان کرد: فرهنگ ابعاد متعددی دارد و از مؤلفههای بسیاری تأثیر میپذیرد. از طرف دیگر، موضوعاتی مانند منفعتطلبی، ریشه تاریخی و هویتی دارد و نباید انتظار داشت با برگزاری چند برنامه کوتاهمدت، نتیجه مطلوب حاصل شود. نکته مهم اینکه برنامه فرهنگی باید متناسب با اقتضاء جامعه مخاطب طراحی و اجرایی شود چراکه همه برنامههای فرهنگی برای همه اقشار جامعه نخبگانی اثرگذار نیستند؛ چراکه افراد گرایشهای مذهبی، سیاسی و اجتماعی متفاوتی دارند که هر کدام آنها نیازمند نوع خاصی برنامه فرهنگی است.
معاون آیندهسازان بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: بنیاد ملی نخبگان در دوره جدید فعالیتهای خود روی موضوع مسئلهمندی و مسئلهشناسی و همچنین روشهای حل مسئله، تمرکز کرده است چراکه معتقد است دغدغهمند کردن افراد در حوزه حل مسائل کشور، سبب افزایش دغدغهمندی آنان در امور فرهنگی نیز خواهد شد. در این حوزه نیز برنامهها و طرحهای خوبی در بنیاد ملی نخبگان در حال اجراست که میتواند پیشرو فعالیت های فرهنگی باشند.
موحد با بیان اینکه دوران دانشآموزی فرصتی مغتنم برای اجرای برنامههای فرهنگی است، یادآور شد: شناسایی کانونهای مردمی پرورش استعداد میتواند نقش بسزایی در این حوزه ایفا کند. این کانونها ظرفیت ویژهای برای برگزاری برنامههای فرهنگی دارند و به همین دلیل نباید از اثرگذاری آنها به خصوص در موضوع دلبستگی به وطن غافل شد.
وی تأکید کرد: باید دانست برنامه فرهنگی با اقدامات دستوری به موفقیت نمیرسد و برنامه دستوری دایره نخبگان را گستردهتر نخواهد کرد.
ذوق و حرفهایگری در ارائه خدمات فرهنگی لازمه اثرگذاری است/ برنامههای فرهنگی در حوزه نخبگان باید با محوریت خود نخبگان اجرایی شود
میثم شهبازی معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان نیز تصریح کرد: گرچه در کشور در حوزه فعالیتهای فرهنگی و رسانهای تجربیات خوبی به صورت موردی یافت میشود اما به صورت کلی در برنامههای فرهنگی ذوق و حرفهای بودن به معنای واقعی به صورت فراگیر وجود ندارد که این مهم یکی از ضعفهای امروز است.
وی افزود: در حوزه فرهنگ چند عارضه وجود دارد,؛ اول اینکه این قبیل فعالیتهای نتیجهگرا نبودهاند؛ در واقع در حوزه فرهنگ همواره در ارائه گزارشها، از نتیجه غفلت شده است. از طرف دیگر و به عبارت ساده، در بخش فرهنگ بودجههای زیادی هزینه میشود اما چون این هزینهها روی نتیجه تأکید ندارند، عملاً برونداد چشمگیری وجود نداشته است.
شهبازی ادامه داد: نکته مهم دیگر مقاومت جامعه دانشگاهی برای حضور در برنامههای فرهنگی است که این موضوع به دلیل پیشفرضهای نادرست دانشگاهیان نسبت به برنامههای فرهنگی و مجریان آن است. این موضوع سبب میشود برنامههای فرهنگی محدود به افرادی باشد که حتی در صورت عدمبرگزاری این برنامهها نیز، به دلیل فضای تربیتی خانوادگی، در مسیر مورد نظر، حضور فعال و کنشگر دارند. نکته مهم دیگر اینکه برنامههای فرهنگی عمدتاً یکطرفه هستند و فضای معلم-شاگردی دارند. این مدل اجرای برنامه فرهنگی در فضای دانشگاهی مورد اقبال قرار نخواهد گرفت چراکه نه با فضای نخبگانی همگن است و نه گشودگی لازم در فضای دانشگاهی برای برگزاری این قبیل برنامهها وجود دارد. به موارد فوق میتوان فقدان ذوق و حرفهایگری در ارائه خدمات فرهنگی را نیز اضافه کرد.
معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی نخبگان یادآور شد: در فعالیتهای فرهنگی، در گام اول باید فرایندی جذاب و گیرا طراحی شود و در گام بعد محتوای لازم به مخاطب ارائه شود. در واقع برای تعریف فعالیت فرهنگی در فضای نخبگانی باید ترازها و استانداردهای نخبگانی در طراحی و اجرای برنامهها رعایت شود و این قبیل برنامهها با کیفیت و شاخصهای بالاتری نسبت به سایر برنامههای فرهنگی طراحی و اجرا شوند؛ در غیر اینصورت، نه تنها نتیجه مطلوب حاصل نمیشود، بلکه ممکن است خود برگزاری برنامه فرهنگی نتیجه عکس دهد. نکته مهم دیگر اینکه در برگزاری برنامههای فرهنگی، رویکرد باید جذب و توسعه باشد و افراد جدیدی به دایره مخاطبان این قبیل برنامه ها اضافه شوند و جامعه هدف به صورت مستمر گسترده شود.
وی تأکید کرد: خود نخبگان نیز باید در طراحی و اجرای این قبیل برنامهها به کار گرفته شوند. در واقع، برنامههای فرهنگی در حوزه نخبگان باید با محوریت خود نخبگان اجرایی شود.
در پایان این نشست مقرر شد، جلسات این شورا برای برنامهریزی برنامههای فرهنگی بنیاد ملی نخبگان در سال 1402 به صورت منظم ادامه یابد و نتایج آن در برنامههای سال آتی اجرایی شود.