دکتر غلامعلی حداد عادل روز دوشنبه در مراسم اختتامیه بیست و چهارمین کنگره ملی شعر دفاع مقدس و مقاومت اظهار کرد: امروز در جوار آرامگاه سعدی و حافظ هستیم و انتخاب شیراز به عنوان مرکز ثابت برگزاری این جشنواره در چهار نوبت اخیر انتخابی شایسته است چراکه شیراز به خصوصیات فراوانی به ویژه شعر و ادب شناخته میشود.
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: همه ما از جوانان بااستعداد شیراز گرفته تا دیگر هنرمندان و ادب دوستان کشور باید شکرگزار نعمت وجود حافظ و سعدی باشیم؛ در باب سعدی و حافظ سخن بسیار میتوان گفت اما در میان سخنانی که از بزرگان ادب فارسی درباره این دو شاعر شنیده ام این سخن از ارزش بسیاری بارزی برخوردار است که گفته میشود« اگر روزی همه آثار نو و کهن ادبی محو و نابود شود و از دسترس ما خارج شود و فقط آثار حافظ و سعدی باقی بماند میتوان ماه بلند زبان و ادبیات فارسی را با آنچه از این دو شاعر به جا مانده دوباره بنا کرد.
حداد عادل اضافه کرد: بدون اغراق بیش از هفتاد سال است که خواننده شعر حافظ هستم؛ درهمین پاییز امسال دو بار تمام دیوان حافظ را از آغاز تا انجام با درنگ بر سر تک تک ابیات خوانده ام و هنوز مشتاق خواندن بیشتر هستم.
وی، با بیان اینکه هر انقلاب راستین سبب تحول و دگرگونی در زبان و ادب خواهد شد،گفت: زبان یک امر اجتماعی است که با تحولات اجتماعی تحول میپذیرد. انقلاب هم یک تحول اجتماعی عظیم و اصیل است. طبیعی است هر انقلاب میتواند تحول زبانی و ادبی در پی داشته باشد.
او، با اشاره به اینکه انقلاب با کودتا فرق دارد، افزود: کودتا معمولا باعث رفتن و آمدن و تعویض افراد و حتی تغییر رژیم میشود اما جامعه سر جای خود است؛ لذا کودتا باعث تحول ادبیات و تحول اجتماعی نمیشود اما انقلاب از متن جامعه میجوشد و به تحول سیاسی می انجامد؛ انقلاب ما چنین انقلابی بود و انتظار بود که به تحولی در زبان و ادبیات بینجامد که چنین نیز شد. کارنامه درخشان انقلاب، برهانی بر صحت این سخن است.
حداد عادل با بیان اینکه انقلاب مشروطه باعث تحول در ادبیات و زبان شد، گفت: روشنفکران از طریق مشروطه تجدد را جستجو میکردند و پس از مشروطه رگه تجدد خواهی بر عدالت خواهی غلبه کرد. درواقع مشروطه مفاهیم تجدد را وارد زبان و ادبیات کرد و یکی از آن مفاهیم، مفهموم وطن بود که در شعر مشروطه خود را به منصه ظهور رسانده است. این در حالی بود که کودتای رضاخان تحولی در زبان ایجاد نکرد.
وی با اعتقاد به اینکه انقلاب اسلامی ادبیات نوینی به وجود آورد و تحول اساسی ایجاد کرد، گفت: پس از انقلاب تحول عظیمی در زبان ادبیات و واژگان ایجاد شد و واژگانی نو وارد زبان فارسی شد.
او با اشاره به اینکه فهرست بالا بلندی از واژگان داریم که به برکت انقلاب مردمی شده است، گفت: این تحول در ادبیات، هم در شعر و هم در نثر بوده است. خاطره گویی و خاطره نویسی گونه برجستهای در ادبیات است.
وی با یادآوری اینکه چند هزار کتاب در حوزه دفاع مقدس داریم، گفت: در شعر هم تحول بیشتر از نثر بوده است. یکی از تأثیرات انقلاب در شعر فارسی تقید و التزام بیشتر به وزن و موسیقی عروضی بوده است. زبان شعر انقلاب زیبا، فاخر و استوار و سالم است.
حداد عادل با بیان اینکه شعر انقلاب مسیری معنوی، الهی، مردمی و ملی پیدا کرده است، گفت: انقلاب شعر سخیف پلید را نمیپذیرد؛ امروز با گذشت ۴۴ سال از انقلاب دشمنی دشمنان فزونی یافته و در چنین شرایطی استفاده هر چه بیشتر از هنر و ادبیات ضرورت بیشتری دارد.
این شاعر ادامه داد: ادبیات عبارت از هنری شدن زبان است. ما باید از هنر در حوزه زبان برای دفاع از ارزشهای انقلاب و دفاع مقدس استفاده کنیم.
رییس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با اعتقاد به اینکه شعر فارسی همیشه برانگیزاننده و انگیزه دهنده بوده است، گفت: شعر تأثیرگذاری بسیاری در جامعه دارد؛ امروز جهاد تبیین پادزهر توطئه تحریف است و شعر ابراز مناسبی برای جهاد تبیین به شمار میرود.
شعر دفاع مقدس غفلت ستیز است
سردار سعید کوشکی جهرمی مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان فارس هم اظهار کرد: جای بسی خوشحالی است که در شهر شیراز که شهر بزرگان شعر و ادب فارسی است میزبان کنگره ملی شعر دفاع مقدس هستیم.
وی ادامه داد: شعر دفاع مقدس غفلت ستیز، برانگیزاننده جان و ارتقا دهنده روح است. شعر دفاع مقدس ترکیب حماسه و عرفان و ترکیب حماسه و مرثیه است که در حال حاضر تبدیل به گنجینه ارزشمندی شده است.
۷۸۳۲ اثر به دبیرخانه این کنگره ارسال شد
حجتالاسلام محمدحسین انصارینژاد دبیر این کنگره نیز گفت: پس از فراخوان کنگره، در همه استانها یک دبیر علمی با سه داور مشخص کردیم؛ امسال ۷هزار و ۸۳۲ اثر به دبیرخانه این کنگره ارسال شد و با توجه به اغتشاشات اخیر از طریق رسانه ها دو محور ایران قوی و شهدای شاهچراغ (ع) به محورهای این کنگره اضافه شد و در این محورها، آثار فاخر و ارزشمندی را هم دریافت کردیم.
وی افزود: مرحله نهایی هم در قالب نشستی با داوران برگزار شد و داوری آثار با دقت نظر انجام شد و نفراتی برگزیده شدند که بسیاری از آنها از افراد مستعد و استعدادهای خوبی هستند که با پرورش آنها میتوانیم گامهای بزرگی در این مسیر برداریم.