به گزارش ایرنا، طرح «جهش تولید در دیمزارها» در پاییز ۱۳۹۹ مورد توافق وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) قرار گرفت، در قالب این طرح افزایش بهره‌وری تمام محصولات زراعی دیم و همچنین افزایش سطح زیرکشت دیم برخی محصولات نظیر گیاهان علوفه‌ای و دانه‌ها روغنی دیم در تمام مناطق دیم‌کاری کشور با توجه به امکانات و شرایط موجود مدنظر قرار گرفت.
در استان اذربایجان شرقی هم این طرح با توجه به روند کاهشی بارندگی ها مورد توجه مسوولان و بهره برداران قرار گرفته است .
بر اساس اعلام مدیر عامل شرکت آب منطقه ای استان آذربایجان شرقی میزان بارش‌های استان از ابتدای سال آبی جاری تا کنون حدود ۵۲ میلی متر گزارش شده است در حالی که در سال گذشته بالای ۱۰۴ میلی متر بارش داشتیم و مقایسه آمارها نشان می‌دهد که امسال حدود ۵۰ درصد کمتر از سال گذشته بارش اتفاق افتاده است و با وجود سپری شدن بیش از چهار ماه از ۲ فصل پربارش سال، هنور ۷۰ درصد مخازن سدهای استان خالی است.
اکبر فتحی رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی هم روز پنجشنبه در جلسه بررسی وضعیت اجرایی طرح جهش تولید در دیمزارهای استان با بیان اینکه میزان بارندگی ها در استان نسبت به سال های گذشته بسیار کاهش یافته است، گفت: تولید محصولات کشاورزی با بارش کمتر از ۱۰۰میلی متر باید تجربه شود تا با بحران مواجه نشویم.
وی اظهار کرد: لزوم بهره مندی از تجربه سایر کشورها در تولید محصول با بارندگی کمتر از ۱۰۰میلی متر کاملا احساس می شود و بر این اساس باید اقدام عملی انجام شود، گرچه همیشه میزان آب بسیار مهم است.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در خصوص تاکید مقام معظم رهبری در مورد توجه به دیمزارها با اشاره به طرح جهش تولید در دیمزارها افزود: شرایط اقلیمی کشور و کاهش بارندگی و افزایش دما ضرورت استفاده بهینه از نزولات آسمانی را ایجاب می کند، در این ارتباط ظرفیتی تحت عنوان کشت دیم همواره از گذشته در کشور وجود داشته است که با استفاده از بارندگی های طبیعی به تولید محصولات کشاورزی پرداخته می شود که حتی تجربه سایر کشورها امکان تولید محصول با بارندگی کمتر از ۱۰۰میلی متر را نیز ثابت کرده است.
وی ادامه داد: در راستای استفاده از این ظرفیت طرح جهش تولید در دیمزارها با همراهی ستاد اجرایی فرمان امام پیش برده می شود که براساس آن ضمن کاربرد ارقام مناسب و سازگار با محیط و شرایط، به زراعی، کم خاک ورزی و حفظ رطوبت خاک توجه وافری می شود.
وی افزود: نکته مهمی که در این طرح وجود دارد توجه به بحث آیش است، البته از گذشته کشاورزان بصورت تجربی اقدام به کشت بهاره کرده و یا بدون کشت بذر از رشد علف های هرز به عنوان علوفه در قالب آیش بهره می بردند.
فتحی گفت: در قالب طرح جهش تولید تلاش شده است در مناطق دارای پتانسیل و استعداد از بذر علوفه استفاده شده و کشت حبوبات به کشت پاییزه سوق داده شود تا از رطوبت استفاده بهینه شده و به افزایش راندمان منجر گردد. اقدامی که در مناطق ترکمنچای، هوراند، اهر و ورزقان امکان پذیر است.
فتحی با اشاره به اینکه اجرای طرح جهش تولید در سال های گذشته افزایش عملکردی بالغ بر ۶۱۰ میلیارد تومان را شامل شده است، تاکید کرد: باید تلاش شود تمامی اراضی دیم استان تحت پوشش این طرح قرار گیرد، اگرچه مشکلات فنی یا مشکلاتی مانند نبود بذر می تواند وجود داشته باشد اما به تدریج این موانع نیز حل خواهد شد. این امر تلاش مضاعف همکاران را می طلبد که در نهایت تحقق امنیت غذایی کشور را در پی خواهد داشت.
وی یادآور شد: دستیابی به آمار دقیق با تهیه نقشه کاداستری و GIS استان امکان پذیر است اما قراردادهایی که در قالب کشت قراردادی منعقد می شود نیز می تواند در این راستا کمک کننده باشد. برای مثال اگر حوزه گندم آبی به طور کامل تحت پوشش کشت قراردادی باشد به لحاظ تولید محصول آمار دقیقی در دسترس خواهد بود، علاوه بر گندم باید به کشت قراردادی سایر محصولات نیز توجه شده و از بخش های خصوصی، تشکل ها و اتحادیه ها به عنوان پشتیبان در این طرح بهره برده شود.
رئیس سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی با تشکر از همکاران صندوق بیمه کشاورزی گفت: علیرغم تمامی کاستی ها ۲۰۶ هزار هکتار در دیمزارها و ۵ هزار و ۷۰۰ هکتار در حوزه گندم آبی تحت پوشش بیمه قرار گرفته است که علیرغم ابلاغ دیرهنگام اقدام بسیار خوبی به شمار می آید.
وی گفت: قراردادهایی که در قالب کشت قراردادی منعقد می شود می تواند در راستای دستیابی به آمار دقیق کمک کننده باشد.
فتحی اظهار کرد: این ایام فرصت مناسبی برای ارائه عملکرد حوزه کشاورزی استان در سال گذشته در راستای جهاد تبیین است تا در جهت امیدافزایی در جامعه قدم های مثبتی در کنار سایر نهادها و ارگان ها برداشته شود.
وی با اشاره به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری در خصوص دقیق نبودن آمار حوزه کشاورزی گفت: واقعیت این است که یکی از چالش های اساسی بخش کشاورزی همواره عدم وجود آمار دقیق است تا برنامه ریزی های آینده بر مبنای آن صورت گیرد.
طرح جهش تولید در ۳۴۹ هزار و ۱۸۵ هکتار از دیمزارهای آذربایجان شرقی اجرا شده است
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی نیز در این جلسه با اشاره به طرح جهش تولید در دیمزارهای استان در سال زراعی گذشته، گفت: در این طرح مجموع سطح ابلاغی برای کشت انواع محصولات کشاورزی شامل گندم، جو، نخود، عدس، گلرنگ، کاملینا، کلزا، نباتات علوفه ای و بالنگوی شهری ۳۵۲ هزار و ۵۰۰ هکتار بوده که در سطح ۳۴۹ هزار و ۱۸۵ هکتار اجرا شده است.
علی رخ افروز، با بیان اینکه این سطح در محصولات گندم، جو، نخود، عدس و کلزا ۱۰۰ درصد تحقق یافته است، افزود: در محصول گلرنک ۱۵ درصد، در کاملینا ۱.۵ برابر (۱۵۰ درصد)، در نباتات علوفه ای ۹۵ درصد و در بالنگوی شهری ۳۰ درصد تحقق یافته است.
وی اظهار داشت: سطح ابلاغی ثانویه برای این محصولات در سال زراعی جاری در مجموع ۵۰۰ هزار هکتار بود که تاکنون در سطح ۴۱۷ هزار و ۱۷ هکتار اجرا شده و براساس این آمار، به طور متوسط ۸۳ درصد سطح ابلاغی محقق شده است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی گفت: سطح پیشنهادی طرح جهش تولید در دیمزارهای استان برای سال زراعی آینده (۱۴۰۲ - ۱۴۰۳) نیز در مجموع ۵۵۲ هزار هکتار است.
رخ افروز، سطح کاشت اراضی دیم استان را ۶۱۴ هزار و ۷۱ هکتار اعلام کرد و ادامه داد: عمده محصولات دیم استان شامل گندم، جو، نخود، نخود سیاه (لپه)، عدس، هندوانه، محصولات جالیزی، یونجه، اسپرس و سایر نباتات علوفه ای است.
مساحت کل اراضی کشاورزی استان یک میلیون و ۲۲۲ هزار هکتار است که به طور معمول سالانه در حدود ۸۰۰ هزار هکتار اراضی زیر کشت دیم می رود.
در آذربایجان شرقی سالانه در حدود ۴.۵ میلیون تن محصولات کشاورزی در زیربخش های مختلف زراعی، باغی ، دامی و شیلات تولید می شود.
در زمان حاضر متوسط تولید گندم دیم در کشور یکهزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار است و این میزان در سال پنجم اجرای طرح جهش تولید به یکهزار و ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار افزایش می‌یابد.