به گزارش خبرنگار ایرنا، فروردین امسال بود که خبر مرگ یکی از خبرنگاران، جامعه رسانه‌ای کردستان را در بهت فرو برد.
همه، او را بانوی قوی و محکم در برابر مشکلات می‌دانستند، کسی که سالها پنجه در پنجه سرطان انداخت و با امید زندگی کرد تا شایدبیماری را زمین‌گیر کند ولی عاقبت این سرطان بود که او را از پا درآورد.
قرار بود که با او مصاحبه‌ای در همین زمینه داشته باشم و اینکه چطور می‌شود با امید بر سرطان غلبه کرد، با همان خوشرویی همیشگی استقبال کرد ولی به قول قدیمی‌ها اجل امانش نداد و مصاحبه با خانم گلاویژ مرادی، برایم حسرت ابدی شد.
خیلی‌ها را هم می‌شناسم که با این بیماری سالها زندگی کرده‌اند، گاهی آنها غالب بودند و گاهی بیماری، ولی هیچ وقت دست از زندگی نکشیده‌اند.
پاییز امسال وقتی جواب آزمایش ابتلا به سرطان خون یکی از آشنایان مثبت اعلام شد، انگار دنیا بر سرمان خراب شد ولی همان زمان نمونه‌های زیادی برایمان شمردند که با وجود سن بالا و یکی - دو بار شیمی درمانی حالشان خوب شده است و به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند.
سرطان چیست؟
سرطان نوعی بیماری است که در آن، برخی از سلول‌های بدن، بدون توقف شروع به تقسیم شدن می کنند و به بافت‌های اطراف گسترش می یابند.
سرطان می تواند از هر جای بدن انسان شروع شود که از تریلیون ها سلول ساخته شده است.
در حالت طبیعی، سلول‌های بدن رشد می‌کنند و تقسیم می‌شوند تا سلول‌های جدیدی را تشکیل دهند که بدن به آنها نیازمند است.
هنگامی که سلول‌ها پیر می‌شوند یا آسیب می‌بینند، آنها می‌میرند و سلول‌های جدید جایشان را می‌گیرند.
هنگامی که سرطان بروز می‌کند، این روند در هم می‌شکند و سلول‌های پیر و آسیب دیده، در حالی که باید بمیرند، زنده می‌مانند؛ این سلول‌های اضافی می‌توانند بدون توقف تقسیم و یا منجر به تشکیل تومور شوند.
هنگامی که سرطان بروز می‌کند، این روند در هم می‌شکند و سلول‌های پیر و آسیب دیده، در حالی که باید بمیرند، زنده می‌مانند؛ این سلول‌های اضافی می‌توانند بدون توقف تقسیم و یا منجر به تشکیل تومور شوند.
بسیاری از سرطان‌ها تومورهای جامد را تشکیل می دهند که توده ای از بافت هستند.
سرطان خون، مانند لوسمی‌ها، تومورهای جامد ایجاد نمی‌کنند. تومورهای سرطانی بدخیم هستند، به این معنی که می‌توانند به بافت‌های مجاور گسترش یافته یا حمله کنند.
علاوه بر این، برخی از سلول‌های سرطانی می‌توانند از طریق خون یا سیستم لنفاوی به نقاط دوردست بدن سفر کرده و تومورهای جدیدی را به دور از تومور اصلی تشکیل دهند.
برخلاف تومورهای بدخیم، تومورهای خوش‌خیم به بافت‌های مجاور گسترش نمی‌یابند.
با این حال، تومورهای خوش خیم در برخی موارد ممکن است بسیار بزرگ باشند که اگر برداشته شوند، معمولاً دوباره رشد نخواهند کرد؛ در حالی که تومورهای بدخیم ممکن است دوباره رشد کنند.
لزوم آگاهی از بیماری
سرطان از جمله بیماری‌های شایع است که تا کنون افراد زیادی را سراسر جهان درگیر کرده و از آن دسته بیماری هایی است که از یک نقطه در بدن آغاز شده و در صورت تشخیص دیرهنگام، می‌تواند تمام بدن فرد را درگیر کند.
اگر چه نام این بیماری، همواره وحشت و ترس زیادی را برای بیمار و خانواده وی به همراه دارد اما خوشبختانه پیشرفت‌هایی که در راستای درمان سرطان در سال های اخیر رخ داده است، نقطه امیدی برای غلبه بر آن شده و آنچه مهم است، داشتن شناخت و آگاهی کافی از این بیماری است.
فاصله گرفتن از سرطان با افزایش آگاهی
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با بیان اینکه، شعار ملی امسال "فاصله بی خبری از عوامل خطر سرطان، علائم و نشانه های سرطان تا تشخیص و درمان به موقع سرطان را کم کنیم " است، اظهار کرد: هدف کلی این پویش کاهش بروز و مرگ و میر ناشی از سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان با هدف افزایش آگاهی و جلب مشارکت مردم در خصوص قابل پیشگیری بودن سرطان و شیوه های آن( با تاکید بر اولویت‌های منطقه‌ای)است.
دکتر فرزام بیدارپور ادامه داد: اصلاح باورهای نادرست مردم در خصوص سرطان از جمله درمان ناپذیر بودن آن و جلب مشارکت سیاستگزاران و مجریان سلامت(درون بخشی و برون بخشی) در کنترل عوامل خطر سرطان (با تاکید بر اولویت‌های منطقه‌ای) از دیگر اهداف همین پویش است.
مردان کردستانی سرطانی‌تر از زنان
وی با اشاره به آمارهای مربوط به سرطان در کردستان گفت: تعداد موارد جدید مبتلا به سرطان در استان، ۲هزار و ۸۷۸ نفر است که ۴۶ درصد آن در زنان و ۵۴ درصد نیز در میان مردان بوده است.تعداد موارد جدید مبتلا به سرطان در استان کردستان، ۲هزار و ۸۷۸ نفر است که ۴۶ درصد آن در زنان و ۵۴ درصد نیز در میان مردان بوده است.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به اینکه میزان بروز خام سرطان ۱۶۹.۲۴ و استاندارد شده سنی کل سرطان‌ها ۱۷۴.۲۵ در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت کردستان برآورد شده است، افزود: این میزان در جمعیت مردان برابر با ۱۸۰.۵۵ و ۱۹۵.۴۲ و در زنان ۱۵۷.۵۴ و ۱۵۵.۱۷ است.
شایعترین سرطان‌ها در کردستان
دکتر بیدارپور درباره شایعترین سرطان‌ها در کردستان اظهار کرد: سرطان پستان، معده، پوست(غیرملانوما)، پروستات و کولورکتال از شایعترین انواع بیماری در استان هستند.
وی اضافه کرد: شایع ترین سرطان در بین مردان کردستانی، معده، پوست(غیرملانوما)، پروستات، کولورکتال و مثانه و در زنان نیز، پستان، پوست(غیرملانوما)، کولورکتال، معده و تیروئید است.
غربالگری برای تشخیص زودهنگام
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان با اشاره به بخشی از برنامه های پیشگیرانه سرطان، گفت: در زمینه برنامه‌های غیر واگیر، برنامه غربالگری تشخیص زود هنگام سه سرطان شایع (سرطان روده بزرگ، پستان و دهانه رحم) در گروه‌های هدف در تمام مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی در حال انجام است.
دکتر بیدارپور یادآور شد: در برنامه غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان روده بزرگ، زنان و مردان ۵۰ تا ۶۹ ساله استان می توانند با مراجعه به مراکز بهداشتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کردستان، مورد بررسی قرار گیرند.
در برنامه غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان روده بزرگ، زنان و مردان ۵۰ تا ۶۹ ساله استان می توانند با مراجعه به مراکز بهداشتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی کردستان، مورد بررسی قرار گیرند.
وی اضافه کرد: در این مراکز تست‌های اختصاصی به صورت رایگان انجام می‌گیرد و اگر مراجعان علامت احتمالی داشته و تست مثبت باشند، برای بررسی بیشتر به پزشک معرفی خواهند شد و در قدم بعدی کولونوسکوپی انجام می‌شود.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان ادامه داد: از ابتدای سال جاری تا کنون ۲۸ هزار و ۲۱۵ نفر از گروه هدف این برنامه در استان، غربالگری شده‌اند که ۲۷ هزار و ۲۱۶ نفر طبیعی و ۹۵۵ نفر مشکوک و نیازمند ارجاع جهت پیگیری‌های تخصیصی تر بودند.
دکتر بیدارپور ادامه داد: برنامه غربالگری و تشخیص زود هنگام سرطان سینه در مراکز خدمات جامع سلامت شهری و روستایی، توسط پزشک و ماما با انجام معاینات رایگان برای بانوان ۳۰ تا ۶۹ سال انجام می گیرد.
وی افزود: اگر در معاینه و شرح حال، فرد دارای مشکل باشد برای انجام ماموگرافی و سونوگرافی به متخصصان برای تشخیص نهایی سرطان ارجاع می‌شود.
معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان بیان کرد: در این برنامه از ابتدای امسال تاکنون، ۵۱ هزار و ۶۵۸ نفر از زنان در گروه سنی ۳۰ تا ۶۹ ساله در کردستان غربالگری شدند که ۵۰ هزار و ۴۷ نفر طبیعی، هزار و ۴۶۸ نفر مشکوک و ۱۴۳ نفر نیازمند پیگیری‌های تخصصی‌تر بودند.
دکتر بیدارپور گفت: برنامه غربالگری و تشخیص زودهنگام سرطان سرویکس (دهانه رحم ) نیز برای بانوان ۳۰ تا ۵۹ ساله انجام می‌گیرد که در آن مراجعان ضمن انجام معاینات سرویکس، تست پاپ اسمیر هم انجام خواهند داد.
وی در خصوص اجرای این برنامه نیز اظهار کرد: از ابتدای سال جاری تاکنون ۴۳ هزار و ۲۰۶ زن در گروه هدف ۳۰ تا ۵۹ سال در استان غربالگری شدند که ۴۲ هزار و ۴۶۷ نفر طبیعی و ۷۳۹ نفر مشکوک بودند.
هشتم تا ۱۵ بهمن، هفته ملی "پویش ملی سرطان" است.
روز شمار این هفته با عناوین "پیشگیری از سرطان با شیوه زندگی سالم"، " پیشگیری از سرطان با محیط سالم"، "سرطان و اهمیت تشخیص زودهنگام آن"، "سرطان و بهبود کیفیت زندگی بیماران و خانواده ها"، "سرطان و جایگاه نهادهای دولتی و حاکمیتی، "سرطان و نقش زنان و خانواده در مدیریت آن"، "سرطان و نقش سازمان های مردم نهاد و خیریه" و "مدیریت سرطان در کودکان و جوانان" نامگذاری شده است.