به گزارش ایرنا، کهگیلویه و بویراحمد قبل از انقلاب تنها نام استان بودن را یدک می کشید و در واقعیت حاکمیت مستقلی نداشت و مردم برای انجام امور اداری خود مجبور بودند به استانهای همجوار مراجعه کنند.
کهگیلویه و بویراحمد استانی سرشار از گنجینه های ارزشمند و توسعه محور در ابعاد گوناگون اما درعین حال سرریز از دردهای به جا مانده از گذشته،چالش های نهفته و محرومیت های عمیق و تاریخی دارد و در دوران قبل از انقلاب کوچکترین توجهی به این دیار و مردم نشده بود.
طی گفت وگویی شنیدنی با حاج محمد دانش آموز فرهنگی دوران پهلوی، فعال سیاسی آن دوران و از بزرگان کهگیلویه و بویراحمد عمق محرومیت و سختی های موجود زندگی مردم استان در دوران رژیم پهلویی روایت می شود.
حاج دانش آموز، جزو ۶ معلم نخست استان بوده است که برای اولین بار شروع به درس دادن کرده و دانش آموزانش اکنون به درجات مختلف علمی رسیده اند و مناصب متفاوتی دارند.
بازماندن از تحصیل سهم فرزندان دیار کهگیلویه و بویراحمد در دوران پهلوی
حاج محمد دانش آموز، جزو اولین معلمان استان بوده که از بویراحمد به بهبهان رفته زیرا آن زمان بویراحمد جزو خوزستان بود و کارهای اداری مردم استان در آنجا انجام می گرفت.
این فرهنگی بازنشسته می گوید که سال ۱۳۳۷ به دانشسرا رفته و مهرماه سال ۱۳۳۹ استخدام شده است.
او تاکید می کند: در قدیم مدرسه وجود نداشت و مکتب خانه بود و مردم به یک نفر معلم پول می دادند تا چند نفری را درس بدهد.
این معلم بازنشسته افزود: اما اولین مدرسه در روستای برایی نزدیک روستای تمنک تاسیس شد و بچه های روستاهای لما، تمنک، ده برایی، شترخون، تنگ رواق، چنار برم و تعدادی روستای دیگر به این مدرسه می آمدند و در مجموع تعداد آن ها به ۲۹ نفر می رسید.
وی تاکید کرد: به ندرت بچه های روستا می توانستند تحصیل کنند و در آن دوران شرایط واقعا برای تحصیل دشوار بود.
حاج دانش آموز می گوید: تمام ابزار کار ۹ جلد کتاب بود و هیچ تخته سیاهی و تجهیزاتی وجود نداشت و صبح و بعد از ظهر به دانش آموزان درس می داده است.
این معلم بازنشسته بیان کرد: برای اولین بار که وارد مدرسه شده دانش آموزان را تشویق به نماز خواندن کرده و در سکوی جلوی مدرسه دانش آموزان نماز خواندند.
وی تصریح کرد: در سال ۱۳۴۰ حقوق معلمان ۳۰۰ تومان حقوق بوده است و سالی یکبار باید به بهبهان برای دریافت حقوق می رفتیم.
حاج دانش آموز ادامه داد: آن زمان جاده ای وجود نداشت و جاده ای از طرف یاسوج به بابامیدان و شیراز اصلا نبود.تنها یک جاده ای خاکی بود که از یاسوج به سمت کاکان می رفت و از آنجا به سمت اردکان و شیراز می رفت.
این معلم بازنشسته گفت: آن موقع بانکی نبود که حقوق خود را دریافت کنیم و ۱۰ تومان از ۳۰۰ تومان حقوق به وکیل داده می شد تا از دارایی پول بگیرد.
وی تصریح کرد: یکبار در جاده گیر افتادیم و راننده ترسیده بود و می گفت ماشین ترمز ندارد اما اینقدر ما مردم استان در محرومیت بودیم که حتی نمی دانستیم ماشین ترمز ندارد به چه معناست و خطر بیخ گوشمان بود.
وجود پزشک و امکانات بهداشتی تنها در حد یک رویا در روستاها بود
حاج دانش آموز بیان کرد: پزشک در روستاها اصلا نبود و سر و کار مردم با داروهای محلی بود و اگر دست و پا شکستگی بود پا و یا دست هایشان را همین افراد روستا می بستند.
این معلم بازنشسته افزود: چنانچه زنی حامله بود زنان روستا برای کمک او می آمدند تا زایمانش را انجام دهد.
وی ابراز کرد: اواخر دوران پهلوی هم اگر کسی خیلی مریض می شد توسط الاغ و قاطر به بهبهان و یا شهرهای اطراف رسانده می شد.
حاج دانش آموز عنوان کرد: بیشتر مواقع به خاطر نبود پزشک افراد زیادی جان خود را از دست می دادند.
وی اضافه کرد: در گذشته بهداشت معنایی نداشت و مردم آب را در قابلمه روی آتش به جوش می آورند و با آن حمام می کردند و یا در رودخانه می پریدند و به نوعی حمام آن ها محسوب می شد.
مشارکت سیاسی مردم در زمان پهلوی معنایی نداشت
حاج محمد دانش آموز افزود: مشارکت سیاسی در گذشته معنایی نداشت، پیش از انقلاب اسلامی کدخداها و خان ها شناسنامه های مردم را جمع می کردند و به هر کسی که دلشان می خواست رای می دادند.
وی تاکید کرد: مردم خودشان اختیاری نداشتند و تصمیم گیرنده ها خان ها و کدخداها بودند و به نظر مردم اهمیتی داده نمی شد.
این معلم بازنشسته عنوان کرد: اکنون وضعیت فرق می کنند و رای مردم کاملا اختیاری است و هر کسی بیشترین رای را آورد پست می گیرد.
وقوع انقلاب خدمات بیشماری را به کهگیلویه و بویراحمد سرازیر کرد
این فرهنگی بازنشسته ادامه داد: مردم با سنگ و گل و چوب خانه می ساختند و خانه هایی به این شکل امروزی وجود نداشت.
وی تصریح کرد: مردم با الاغ سالی یکبار به شهرضا می رفتند تا بتوانند یک حلب نفت بیاورند تا بتوانند چراغ دستی را روشن کنند و شب ها بتوانند دور هم بنشینند اما اکنون هم از نعمت گاز برخوردارند.
حاج دانش آموز ابراز کرد: برق، مدرسه، گاز نبود و از این همه نعمت استان محروم بود و باید مردم شکر این نعمت جمهوری اسلامی را بدانند.
این فرهنگی بازنشسته تصریح کرد: مردم ایران به خدا اعتقاد داشتند و نظر لطف خدا بود که حکومتی سر کار بیاید که سر و کارشان با قرآن و دستور پیغمبر باشد.
وی افزود: استان کهگیلویه و بویراحمد در پیش از انقلاب در محرومیت کامل بود و حتی یک مدرسه ابتدایی دولتی در سال ۱۳۳۹ نبود.
حاج دانش آموز گفت: در حال حاضر همه مردم استان به ویژه دهستان ها از درمانگاه، کتابخانه، نعمت برق، مدرسه، گاز، آب، بانک و غیره بهره مند اند.
رونوشت نامه های امام خمینی (ره)به آیت الله ملک حسینی در خانه حاج محمد دانش آموز
وی عنوان کرد: قبل از انقلاب مرحوم آیت الله سید کرامت الله ملک حسینی از شیراز و سید عبدالله پسر فرزند آیت الله بهبهانی از اهواز و سید مهدی مجاهری از اصفهان و سید محمود رایگان از رامهرمز به بویراحمد می آمدند.
این معلم بازنشسته بیان کرد: روزهای پنجشنبه در منزل بنده گرد هم می آمدیم و در رابطه با انقلاب و رهبری امام خمینی (ره) فعالیت می کردیم.
حاج دانش آموز تاکید کرد: همه مردم هم اطلاع دارند که ما در این قسمت فعالیت هایی داشته ایم و فعالیت های زیادی داشته ام.
وی ادامه داد: نامه هایی که مرحوم آیت الله خمینی به مرحوم آیت الله سید کرامت الله ملک حسینی می داد، رونوشت آن ها را مرحوم ملک حسینی به من می داد و هنوز هم موجود هستند.
این معلم بازنشسته گفت: کارهایی باید انجام می شد در مسجد برای مردم تشریح می شد و مردم هم همکاری لازم را داشتند.
میوه درختان بلوط فریادرس مردم بویراحمد بود
این معلم بازنشسته عنوان می کند: پیش از انقلاب اسلامی، خوراک عمده مردم بلوط بود و بلوط ها را خشک و آسیاب می کردند و استفاده می کردند.
وی می افزاید: شاید مردم روستاهای استان سالی یک بار یا دو بار می توانستند برنج بخورند و وضع زندگی مردم آنچنان خوب نبود.
حاج دانش آموز تاکید کرد: اما اکنون به برکت انقلاب اسلامی چندین طرح مرغداری، گاوداری، مزرعه پرورش ماهی و در این روستا وجود دارد و هر چه بخواهی پیدا می کنی و امکانات روستاها به حدی رسیده که با شهرها برابری می کند .
این معلم بازنشسته گفت: به برکت انقلاب اسلامی محروم ترین نقطه استان از خدمات رفاهی بهره مند شده است و حتی جوانانی که در گذشته سرگرمی شان کلکله برد و گو بازی و علف ترکی بود اکنون در سالن های ورزشی گرم و سرپوشیده در روستاها مشغول بازی و ورزش اند.
البته این خطه پرظرفیت، در طول دولت های مختلف و به برکت انقلاب و نظام پیشرفت های چشمگیری داشته و خدمات و طرح های زیربنایی و زیرساختی فراوانی در حوزه های مختلف داشته اما راه های نرفته زیادی نیز هنوز دارد.
به حق استان کهگیلویه وبویراحمد را اکنون می توان شاخصی برای میزان سنجش نگاه تحول گرا، توسعه طلبانه و محرومیت زدایی دولتمردان در دولت های پس از انقلاب به ویژه در دولت سیزدهم در حوزه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، عمرانی، اقتصادی و زیربنایی دانست.
محرومیت ها و مشکلات انباشت شده از گذشته های دور در جای جای این سرزمین همچنان دردهای عمیقی هستند که تنها با نگاه عدالت محور و مردمی دولت سیزدهم درد آن التیام می یابد.
این استان با داشتن یک درصد جمعیت و مساحت کشور ، ۲۰ درصد نفت کشور را تولید می کند و باداشتن میلیون هاتن ذخایرارزشمند فسفات، یکی از پتانسیلهای معدنی کشور به شمار می رود.
وجود جنگلهای انبوه، رودخانه های پرآب، آبشارهای زیبا و مناطق بکر طبیعی در بویراحمد و همچنین ۳۰۰ جاذبه طبیعی و ۲۹۷ بقعه متبرکه، این استان را به منطقه ای برخوردار از جاذبه های ارزشمند گردشگری تبدیل کرده است.
بیش از ۸۲ درصد مساحت این استان را جنگل و مرتع تشکیل می دهد و شغل عمده مردم، دامداری و کشاورزی است که بیش از نیمی از آنان در روستاها زندگی می کنند. گویش استان کهگیلویه وبویراحمد که ۹۲ هزار نفر جمعیت آن را عشایر تشکیل می دهند، "لری" است که در مناطق مختلف با اندکی تفاوت لهجه همراه می باشد.