به گزارش ایرنا، طبق آخرین آمارها، سال ۱۳۴۸ حدود ۱۹ میلیون هکتار وسعت جنگل های کشور بوده که اکنون به ۱۱ میلیون هکتار در سطح کشور رسیده و عمده این از بین رفتن جنگل ها در مناطق زاگرس به ویژه کهگیلویه و بویراحمد اعلام شده است.
کهگیلویه و بویراحمد پس از شمال کشور با ۲۰ درصد وسعت، دومین مناطق دارای پوشش متنوع جنگلی و گیاهی و مرتعی می باشد به گونه ای که ۵۶ درصد مساحت استان معادل ۸۷۳ هزارو ۶۰۰ هکتار را جنگل و ۳۴ درصد معادل ۵۵۲ هزار و ۷۰۰ هکتار را مرتع تشکیل می دهد.
۹۰ درصد مساحت استان عرصه ملی است که ۵۵۰ هزار هکتار از مساحت استان را نقاط بحرانی تشکیل می‌دهد.
سال گذشته، بیش از ۳۴ فقره آتش‌سوزی گسترده در مناطق مختلف استان رخ داد و در این آتش سوزی ها بیش از یکهزارو ۵۵۰ هکتار از عرصه جنگلی و مرتعی استان دچار خسارت شد.
جنگل های زاگرس در حوزه کهگیلویه و بویراحمد علاوه بر تحمل آسیب هایی چون هجوم کرم جوانه خوار و پروانه سفید برگخوار (در سطح ۶۰ هزار هکتار)، طمع سودجویان برای زغال و خشکسالی و کم بارشی، هر ساله گرفتار زبانه های بی امان آتش شده و روز به روز این موهبت الهی را به مرز نابودی نزدیک تر می‌کند.
امسال با توجه به حجم زیاد بارندگی‌ها زیاد شاهد رشد پوشش علفی و سطح مراتع خواهیم بود و این مهم، زنگ خطر آغاز آتش سوزی ها در جنگل های کهگیلویه و بویراحمد را به صدا درآورده است.
۲ چالش اساسی در کهگیلویه و بویراحمدبرای مهار آتش سوزی ها
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: مناطق مختلفی از استان از جمله ارتفاعات کوه خامی، خائیز، کوه لار، کوه دیل و سایر جنگل‌ها و مراتع استان در ایام گرم سال مستعد آتش‌سوزی هستند.
سید علی احمدزاده گفت: برای مهار حریق استان با دو مشکل از جمله نبود پد بالگرد برای نشستن هلیکوپتر در ارتفاعات برای امداد رسانی سربع و انتقال آب برای مهار آتش‌سوزی‌ها مواجهیم.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد توصیه کرد که از محل اعتبارات حوادث و بودجه استانی، مکان‌هایی در ارتفاعات برای پد بالگرد مشخص شود و هلال احمر نیز به عنوان دستگاه متولی این مهم را پیگیری نماید.
وی تاکید کرد: برنامه ای برای احداث دریاچه مصنوعی در پای کوه‌هایی که بیشترین آتش‌سوزی‌ها در آنجا رخ می‌دهد مد نظر باشد.
احمدزاده عنوان کرد: در مواقع بحران بالگرد برای برداشت آب مسیر طولانی را طی می‌کنند اما در صورتی که دریاچه مصنوعی احداث شود در مواقع بحران در کمترین زمان ممکن امدادرسانی صورت می‌گیرد.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: محیط زیست با همکاری منابع طبیعی متولی مهار آتش‌سوزی‌ها در مراتع و جنگل‌ها هستند، ضمن اینکه از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان برای مهار آتش‌سوزی‌ها استفاده شود.
وی با بیان اینکه لازم است امدادرسانی از حالت سنتی خارج شود، گفت: در آتش سوزی تابستان امسال منطقه برمامیون باشت تا زمانی که نیروها توانستند به کوه خامی که دچار آتش‌سوزی شده بود برسند ۶ ساعت طول کشید و علاوه بر از بین رفتن توان نیروها، زمان برای امدارسانی از دست رفته بود.
احمدزاده ادامه داد: هلال احمر برای مواقع بحرانی باید به میزان نیاز امکانات در اختیار داشته باشد و در صورتی که بالگرد مستقر شود نیروها در کمترین زمان ممکن به محل حادثه هلی‌برن می‌شوند.
وی تصریح کرد: در آتش سوزی های امسال، دور درخت هایی که از پایین (نزدیک به ریشه) در حال سوختن بود، سنگ چین شد و اینگونه درخت نجات داده شد در حالی که نیروها اینچنین درخت هایی را رها می کردند.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: نیروها اطلاع نداشتند که این درخت را هم می توانند نجات دهند که به نظر می رسد در این باره ورود دانش بنیان ها می تواند چاره ساز باشد.
زنگ خطر آتش سوزی ها در کهگیلویه و بویراحمد
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: استان ها به لحاظ بلاخیز بودن تقسیم بندی شده اند که این استان در میان تمام استان های کشور از لحاظ زمینه ایجاد بحران و بحران خیز بودن رتبه یک کشور را کسب کرده است.
سید علی معتمدی پور افزود: توپوگرافی این استان متفاوت از سایر استان هاست و این استان بالاترین فرسایش خاک را در کشور دارد زیرا متوسط خاک در کشور در هر هکتار سه تا چهار تن در سال است.
وی تاکید کرد: این استان با وجود داشتن ۸۷ درصد جنگل از مساحت کل استان میزان فرسایش خاک، ۲۵ تن در طول سال از هر هکتار است.
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: این استان با توجه به آبخیز بودن و وجود جنگل شرایط ویژه ای را می طلبد و بحران کنونی در جنگل های استان یک نوع بحران خاموش است.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود، آتش سوزی های امسال سخت ترین نوع آتش سوزی ها نسبت به سالهای گذشته باشد زیرا وضعیت بارندگی مطلوب بوده و علفزار های زیادی رشد کرده اند.
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: مقطعی و مسکن بودن عملکردها نگاه به بحث بحران در این استان با توجه به شرایطی که وجود دارد غیر کارشناسی است.
معتمدی پور اضافه کرد: پیشنهاد می شود طرح جامع مدیریت بحران در استان طراحی شود و تمامی دستگاه ها پای کار بیایند.
وی ابراز کرد: حدود یک هزار و ۵۰۰ هکتار تنها در یک سال در آتش سوزی جنگل این استان از بین رفت و به تدریج این منابع خدادای در حال از بین رفتن است.
وی با اشاره به مدیریت بحران بلوط، گفت: بیشترین خسارت در زمینه آفات در کشور به این استان وارد شد اما برای نمونه در توزیع اعتبارات برای استان فارس که تنها بخش کوچکی از جنگل های آن مبتلا به آفت شده بودند بیش از یک و نیم برابر اعتبارات این استان، اعتبار تخصیص یافت.
حفاظت هوشمند با کمک شرکت های دانش بنیان راهی برای نجات جنگل ها
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۸۷ درصد از مساحت استان اراضی منابع طبیعی است و بحران های مختلفی در طول سال این جنگل ها را تهدید می کند.
سعید جاوید بخت عنوان کرد: چنانچه بخواهیم به طور فیزیکی این جنگل ها حفاظت شوند قطعا تعداد زیادی نیرو لازم است که اکنون منابع طبیعی استان با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است.
وی تاکید کرد: به خاطر صعب العبور بودن مناطق استان حفاظت از این همه جنگل و منابع ملی با این تعداد اندک نیرو شدنی نیست.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: باید به کارهای دانش بنیان و هوشمند روی آورد که یکی از مواردی در سفر دوم رئیس جمهور طرح آن ارائه می شود بحث حفاظت هوشمند در عرصه های منابع طبیعی در همه ابعاد است.
جاوید بخت اضافه کرد: حفاطت هوشمند فرهنگ سازی هایی در منطقه نیاز دارد و قطعا شرکت های دانش بنیان در این زمینه می توانند کمک زیادی به استان داشته باشند.
وی بیان کرد: چنانچه حفاظت هوشمند در استان اجرایی شود از تخریب عرصه ها، تصرف ها و آتش سوزی ها جلوگیری می کند.
پهبادهای هوشمند موثر در مدیریت بحران ها
دانش ساخت و استفاده از پهباد در سال های اخیر در شهرستان گچساران گسترش روزافزونی یافته است، دستاوردی که شرکت های دانش بینان نقش موثری در آن داشته اند.
معاون پشتیبانی و توسعه پارک علم و فناوری کهگیلویه و بویراحمد گفت: شرکتی به نام نوآوران آسمان رایان در گچساران با سه سال سابقه فعالیت، تولید انواع پهباد را انجام می دهد.
حبیب الله چاره گانی افزود: این پهبادها توانایی فیلمبرداری دارد و در زمان های بحران به ویژه آتش سوزی می تواند به خوبی فیلمبرداری انجام دهد.
معاون پشتیبانی و توسعه پارک علم و فناوری کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: این پهبادها هوشمند هستند که در بحران ها می توانند نقش مهمی ایفا کنند.
چاره گانی بیان کرد: در پارک علم و فناوری نیز یک طرح به استانداری داده شده است که یک یگان پهبادی طراحی شود که چندین پهباد با توانایی های مختلف روی یک خودروی باری باشند و هر جایی نیاز شد این پهبادها به مکان های بحران زده ارسال شوند.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد در این باره گفت: یک شرکت دانش‌بنیان در شهرستان گچساران در حال تولید پهباد است و اعتباراتی در حوزه حوادث در اختیار استان است که قصد داریم در حوزه پیشگیری هزینه کنیم به همین دلیل دستگاه‌های استانی که قصد خرید پهباد ساخت استان را دارند مورد حمایت قرار می‌گیرند.
احمد زاده گفت: تا جایی که امکان دارد دستگاه‌ها و ادارات دولتی محصولات خود را از تولیدات استان خریداری کنند تا شاهد رونق دانش‌بنیان‌ها و تقویت شرکت‌ها باشیم.
مساله آتش سوزی های زاگرس امری است که هر ساله تکرار می شود و در ظاهر هم کاری از دست کسی بر نمی آید ولی اگر در هر کاری مجموعه های مربوطه با هماهنگی لازم در آمادگی بسر برند قطعا شاهد آسیب های جدی در اتفاقات پیش رو نخواهیم بود.
تجربه های آتش سوزی های وسیع ، دامنه دار و طولانی مدت در جنگل های زاگرس حوطه استان کهگیلویه و بویراحمد نشان از این دارد که درختان بلوط زاگرس لحظه ای درنگ برای نفس کشیدن ندارند و هر بار باید منتظر فاجعه جدیدی باشند.
هر ساله در کهگیلویه و بویراحمد به علت فقدان امکانات خسارت های هنگفتی به عرصه های جنگلی و مرتعی و مهم تر از آن حیات وحش این مناطق گسترده وارد می شود.شایسته است از هم اینک فرهنگ سازی، آموزش و اطلاع رسانی نحوه ورود افراد به طبیعت گوشزد شود تا این خطر مهیب آتش سوزی کاهش یابد.
حتی یک بطری شکسته شیشه ای و یا یک بطری آب معدنی با چندین قطره آب موجود در آن می تواند نور خورشید را متمرکز و سبب ایجاد آتش سوزی شود.
در سال ۱۳۹۶ تعداد ۹۰ فقره آتش سوزی به میزان ۵۳۵ هکتار در سطح مراتع و جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد رخ داد.در سه ماهه تابستان سال ۹۷ نیز ۵۰ فقره آتش سوزی در وسعت ۳۵۵ هکتار از جنگل ها و مراتع این استان رخ داد.
سال ۹۸ ، به میزان ۳۵۰ هکتار از جنگل ها و مراتع استان در آتش سوخت.سال ۹۹ نیز آتش سوزی ها ادامه داشت به گونه ای که تنها در کوه خاییز بیش از ۲۰۰ هکتار از جنگل ها به تلی از خاکستر تبدیل شد.
در سال ۱۴۰۰ بیش از ۳۴ فقره آتش‌سوزی گسترده در مناطق مختلف استان رخ داد و در این آتش سوزی ها بیش از یکهزارو ۵۵۰ هکتار از عرصه جنگلی و مرتعی استان دچار خسارت شد.
استان کهگیلویه و بویراحمد با ۳۱۲ هزار و ۵۰۰ هکتار منطقه حفاظت شده و موقعیت اکولوژیکی و توپوگرافی خاص خود دارای پوشش گیاهی، جانوری و منابع حیاتی متنوعی است به گونه‌ای که افزون بر ۲۰ درصد پوشش جنگلی زاگرس و حدود ۴۰ درصد گونه‌های دارویی کشور را در خود جای داده است.
هم اینک هفت منطقه حفاظت شده با وسعت ۹۳ هزار و ۶۶۰ هکتار، دنای شرقی با وسعت ۲۸ هزار و ۲۰۲ هکتار، خاییز سرخ با مساحت ۳۳ هزار و ۲۳۵ هکتار، خامی با وسعت ۲۵ هزار و ۶۷۱ هکتار، دیل با ۱۰ هزار و ۳۸۱ هکتار، سولک با ۲ هزار ۴۲۸۷ هکتار و سیوک با ۱۲ هزار ۸۵۸ هکتار در این استان زیبای طبیعی وجود دارد.
کهگیلویه وبویراحمد همچنین دارای پنج منطقه شکار ممنوع شامل پادنای سمیرم، خرم ناز، لار و ماغر، حاتم و کوه تلرش است.