ابوالفضل ظهره‌وند در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی ایرنا درباره وابستگی سیاست خارجی ایران در رژیم پهلوی ، گفت: مهمترین دستاورد انقلاب در حوزه سیاست خارجی،تعامل با محیط پیرامونی جهان خارج است آنهم از زاویه‌ای که ایران همواره در تلاش بوده که گفتمان و نوع رویکرد خود را در قبال مسائل مختلف به جهانیان نیز معرفی و مطرح کند چراکه بحث بر سر انقلاب و تغییر اساسی است.
کارشناس مسائل سیاست خارجی بیان کرد: یکی از اتفاقاتی که در سیاست خارجی ما رخ داد بحث سیاست «نه شرقی، نه غربی» در چارچوب موازنه منفی بود. ایران جزو کشورهای عدم تعهد بود و کشورهای عدم تعهد نیز شاید به نوعی عدم وابستگی به بلوک شرق و غرب منتها بر پایه موازنه مثبت داشتند.
ظهره‌وند عنوان کرد: لذا برخی از کشورهای پیگیری کننده عدم تعهد در همکاری نظامی یا اقتصادی با غرب بودند مانند مصر که در عین حال با روس‌ها هم کار می‌کرد ضمن اینکه هند هم در حوزه مسائل نظامی و شاید امنیتی با بلوک شرق و روس‌ها کار می‌کرد اما ایران اینگونه نبود و هرگونه سلطه با شرق و غرب را نفی می‌کرد زیرا اساسا قدرت‌ها و بلوک‌هایی که در آن زمان وجود داشتند هر نوع تعامل و ارتباط راهبردی را منوط به یکسری ملاحظات خودشان می‌کردند.
استقلال‌طلبی ایران تبدیل به اراده استراتژیکی و راهبردی و مهندسی اجتماعی می‌شود
سفیر اسبق ایران در افغانستان گفت: جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر هم همین موضع را اتخاذ کرده است و ضمن تاکید و تایید بر داشتن ارتباط با شرق و غرب اما بحث استقلالی را مطرح می‌کند که خروجی این استقلال‌طلبی تبدیل به اراده استراتژیکی و راهبردی و مهندسی اجتماعی خواهد شد.
ظهره‌وند توضیح داد: نفی سلطه شرق و غرب به این مفهوم است که ما می‌خواهیم سبک زندگی خاص خودمان را بیرون از تاثیر و تاثر از شرق و غرب و ملاحظات آنها پیش ببریم و هنجارهای خودمان که همان هنجارهای قرآنی و اسلامی است را به صحنه آورده و در حوزه اقتصاد، مسائل شهری، فرهنگی و حوزه‌های مختلف به آن نماد بدهیم و این یک پارادایم جدید است.
وی در ادامه افزود: این پارادایم یا زیستار جدید قطعا تحول خود را در سیاست خارجی نشان می‌دهد و تبیین و دفاع از این نظرات و شناسایی فرصت‌ها و تهدیدها در عرصه سیاست خارجی است زیرا به هر حال برخی به هم می‌ریزند و تهدیداتی را شکل می‌دهند و برخی هم با استفاده از این فرصت آغوش باز کرده و دست دراز می‌کنند.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا ادامه داد: ما این زیستار جدید را در خلال این ۴۴ سال با فراز و فرودهایی تحت هدایت‌های ولی امر مسلمین رهبر معظم انقلاب جلو بردیم و کماکان با همین فراز و فرودها ادامه خواهد داشت.
ظهره‌وند تاکید کرد: باید در چهل و پنجمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، یک تحول اساسی در نحوه مدیریت سیاست خارجی و ارائه گفتمان خودمان داشته باشیم زیرا در هر حال در شرایط گذار به سر می‌بریم.
وی با اشاره به سیاست مقاومت جمهوری اسلامی ایران در برابر زیاده خواهی های کشورهای استکباری در بیش از چهار دهه گذشته، عنوان کرد: این مقاومت در عرصه سیاست خارجی تبدیل به پدیده مقاومت شد و همگرایی برخی کشورها مانند عراق، سوریه، لبنان، یمن و در مقطعی حتی در افغانستان و پاکستان و گرایشی که در کشورهای آسیای مرکزی می‌بینیم، نشان دهنده این است که توانسته‌ایم حوزه نفوذ یا مقاومت را داشته باشیم.
الگوی ایران برای بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین وجه الهام‌بخش دارد
کارشناس مسائل سیاست خارجی خاطرنشان کرد: امروز حتی برای بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین که تجربه چپ و راست را داشتند و با آمریکا مقابله کردند و ناکامی‌های فراوانی داشتند امروز الگوی و شیوه زیستاری ایران وجه الهام‌بخش دارد.
ظهره‌وند بیان کرد: اگر ما با شیوه بهتر و فعال‌تر برخورد کنیم این الگو قطعا در آفریقا که امروز بسیار گرفتار و نیازمند هستند و همچنین در آمریکای لاتین و در کشورهای همسایه می‌تواند راهگشا باشد.
خروجی سیاست خارجی پس از پیروزی انقلاب اسلامی را در هسته‌ای می‌بینیم
وی گفت: اگر قرار باشد در سیاست خارجی در فرایند این ۴۵ سال دستاورد مشخصی را مطرح کنیم، باید عرصه هسته ای و اداره اقتصاد کشور با همه فراز و فرودهای آن و حرکت به سمت خوداتکایی به جای وابستگی را مثال بزنیم زیرا کشوری که بتواند ۴۴ سال در مقابل فشارها و تحریم‌های آمریکا بایستد دارای ظرفیت بلند و بزرگی است.
ظهره وند در عین حال افزود: البته افکار عمومی انتظار دارد که تاثیرات آن را در سفره خودشان بهتر ببیند و این حق و مطالبه طبیعی آنهاست.
ایران توانسته ژئوپلتیک منطقه را حفظ کند
این کارشناس مسایل منطقه ای ادامه داد: امروز ایران به عنوان یک کشور پیشران که در این بخش از آسیا محوریت دارد و به عنوان قلب زمین توانسته جغرافیای سیاسی منطقه را حفظ کند، جیگاه ویژه ای دارد و به همین دلیل غرب همچنان به دنبال آن است که ایران را وادار به تمکین از سیاست های خود کند.
سفیر اسبق ایران در ایتالیا خاطرنشان کرد: بزرگترین دستاورد را شرایط گذار امروز در محیط بین‌الملل می‌بینم و به جرات می‌توانم بگویم اگر اتحاد جماهیر شوروی سابق فروپاشید و اگر امروز آمریکا قدرت نرم خود را در منطقه از دست داده، مرهون جریان مقاومت است که ایران پایه گذار آن بود.
ظهره‌وند یادآور شد: ما نباید از این پتانسیل عظیمی که نصیب کشورمان شده غفلت کنیم و اجازه بدهیم که آمریکایی‌ها و غربی‌ها بتوانند با فریبکاری این دُر گرانبها را از ما بگیرند و دوباره موقعیت هژمونیک و سلطه خودشان را بر روابط بین‌الملل حاکم کنند.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم دستاوردهای انقلاب را برشماریم فهرست بلندبالایی است. ایران امروز توانسته از وضعیت سال ۵۷ که حتی نمی‌توانست سیم خاردار تولید کند به جمع کشورهای دارای توان هسته ای برسد و در حوزه های مختلف علمی روی لبه مرز قرار بگیرد و بدنه اجتماعی خود را به اندازه‌ای قوی کرده که چهارمین ظرفیت مهندسی دنیا را در خود دارد.
مهمترین مساله برای ما اقامه قسط و عدل است
کارشناس مسائل سیاست خارجی افزود: اما ما نباید تنها به این موضوعات بسنده کرده و قانع باشیم چراکه مهمترین مساله برای ما اقامه قسط و عدل است و ما در این حوزه کم‌کاری کرده‌ایم. امروز جای مدل‌های قسط‌آمیز و مدل‌هایی که بتواند الگوهای خاص خود را در حوزه اقتصاد، فرهنگ و اجتماع عملیاتی و عرضه کند خالی است.
ظهره‌وند بیان کرد: اگر ما بتوانیم این خلاءها را هم پر کنیم قطعا جمهوری اسلامی ایران شاخص‌تر خواهد بود و مردم هم رضایتمندی بیشتری خواهند داشت.