به گزارش خبرنگار ایرنا، جامعه بشری در طول تاریخ همواره با انواع بلایای طبیعی و غیرطبیعی دست به گریبان بوده به طوری که هر سال، ۲۰۰ میلیون انسان درگیر این حوادث غیرمترقبه می شوند. کشور ایران نیز در ردیف ۱۰ کشور بلاخیز دنیا است و بعد از هند، بنگلادش و چین مقام چهارم را در آسیا دارد. بحران های فراگیر ملی به علت گستردگی حادثه، جمعیت بزرگ تحت تاثیر و محدودیت در ظرفیت پاسخ دهی ارگان های مسئول در مدت زمان کوتاهی باعث ایجاد حجم بالایی از تقاضاهای امدادی، بهداشتی و درمانی می شوند و مدیریت آنها نیازمند استفاده هماهنگ و به جا از تمام منابع مادی و انسانی است.
شناسایی نقاط قوت و قابل بهبود در مدیریت بحران های ایجاد شده براساس مدل های علمی مطرح جهانی و استفاده از آنها در ارتقای کیفی مدیریت بحران می تواند بسیار موثر و مفید واقع شود. کشورمان ایران در طول سال با مخاطرات زیادی مواجه است و در ۱۰ سال گذشته در زمره در ردیف ۱۰ کشور بلاخیز دنیا بوده است بگونه ای که از ۴۵ مخاطره طبیعی در دنیا بیش از ۳۳ مخاطره در کشورمان و از جمله در مازندران در حال رخ دادن است.
مدیریت بحران دارای چهار مرحله آمادگی، مقابله، پیشگیری و بازسازی است و وجود خلایی در یکی از این مراحل، کار مدیریت بحران را با مشکل اساسی مواجه خواهد کرد و در این راستا نقش مدیریت بحران در حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی و تخصصی کردن کارها بر کسی پوشیده نیست.
استان مازندران هفت هزار کیلومتر رودخانه دارد که حدود ۵۰۰ کیلومتر ان در درون شهرها واقع شده اند و همین امر نیز خطر بروز سیلاب های مخرب و ویرانگر را بیش از هر زمان دیگری آشکار می سازد. سیلاب های ویرانگری که در چند سال گذشته در مازندران بوقوع پیوست و خسارت های فراوانی نیز بر جای گذاشت که نمونه تازه آن سیلاب ویرانگر مردادماه امسال در این استان است.
اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری، شناسایی واحدهای مسکونی غیرمقاوم، بازسازی پل های روستایی و مردمت و بهسازی خانه های روستایی و بهسازی رودخانه ها و سردهنه های کشاورزی در کنار افزایش اعتبارات برای اجرای طرح های مختلف به منظور مقابله با حوادث غیرمترقبه و بلایایی طبیعی تنها نمونه کوچکی از اقدامات اداره کل مدیریت بحران استانداری مازندران در بحث مدیریت بحران و کاهش خسارت ناسی از بروز حوادث غیرمترقبه در این استان است.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری مازندران با حضور در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران مرکز مازندران، اقدامات این اداره کل برای مقابله با حوادث غیرمترقبه در این استان را تشریح کرد.
مازندران رکورددار بیشترین میزان دریافت اعتبارات پیشگیرانه
حسینعلی محمدی شیرکلاهی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، با بیان اینکه مازندران در بحث دریافت اعتبارات پیشگیرانه برای اجرای طرح های مختلف مقابله با حوادث غیرمترقبه روکورددادر بیشترین میزان دریافت اعتبارات دولتی در طی یکسال است، میزان اعتبار تخصیص یافته به این نهاد برای مقابله با حوادث غیرمترقبه در این استان طی سالجاری را ۷۹۲ میلیارد تومان اعلام کرد.
وی با بیان اینکه این میزان اعتبار از محل ماده ۱۷ قانون مدیریت بحران کشور تخصیص یافته است، افزود: از مجموع اعتبارات، بیش از ۲۲۳ میلیارد ریال برای بهسازی و پایدار سازی راه های ارتباطی در شهرهای بهشهر، نکا، گلوگاه، ساری و بابل، ۵۷۰ میلیارد ریال اعتبار از محل اعتبارات جزء یک ماده ۱۷ تملک دارایی و ۱۱۰ میلیارد ریال نیز از محل اعتبارات جزء یک ماده ۱۷ هزینه ای برای جبران خسارت ناشی از سیلاب هشتم مردادماه امسال، ۹۰۰ میلیارد ریال نیز در قالب مرحله دوم اعتبار برای جبران خسارت ناشی از سیلاب غرب مازندران، ۹۹ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال نیز در قالب کمک بلاعوض در بخش مسکن و کمک معیشتی به سیلزدگان غرب مازندران، ۲۱۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال نیز در قالب تسهیلات بخش مسکن با عاملیت بانک های ملت و مسکن، ۳۶۰ مییارد ریال اعتبار نیز در قالب تسهیلات کشاورزی، سه میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال نیز برای بازسازی راه ها و پل های آسیب دیده و پایدار سازی مناطق رانشی و احداث سردهنه های زراعی در ۱۶ شهرستان و ۱۶۰میلیارد اعتبار نیز از محل سفر رهبر معظم انقلاب اسلامی برای احداث دیواره حفاظتی در شهرستان های نوشهر و چالوس تخصیص یافته است.
اجرای طرح های آبخیزداری با رویکرد جهادی
وی با بیان این اینکه مطالعات انجام شده برای اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری در دو مرحله شناسایی - توجیهی و تفضیلی و اجرایی است، اظهار داشت: از مجموع ۲.۴ میلیون هکتار مساحت مازندران، طرح های مطالعاتی برای اجرای طرح های آبخیزداری و آبخوانداری در یک میلیون و ۹۲۸ هزار و ۷۸۱ هکتار از زمین های زیر پوشش اداره کل منابع طبیعی مازندران - ساری برابر با ۳۸ درصد پایان یافت که از این مقدار نیز در ۶۹ هزار و ۲۹۸ هکتار از این اراضی طرح های آبخیزداری و آبخوانداری عملیاتی و اجرایی شده و در ۴۸۱ هزار و ۷۹۶ هکتار نیز مطالعاتی صورت نگرفته است.
وی مجموع مساحت زیرپوشش اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه نوشهر را ۶۴۳ هزار و ۲۱۹ هکتار ذکرکرد و گفت که از این مقدار، ۳۵۶ هزار هکتار دارای مطالعات توجیهی، ۲۴۷ هزار و ۱۸۲ هکتار دارای مطالعات تفضیلی و تنها ۴۳ هزار و ۲۸۵ هکتار از اراضی در حال مطالعه و ۳۵۲ هزار و ۳۷۲ هکتار نیز فاقد مطالعه است و در مجموع طرح های آبخیزداری و آبخوانداری تنها در ۲۵ درصد مساحت زیرپوشش این نهاد در سرشاخه ها عملیاتی و اجرایی شده است.
فرسایش زمین در مازندران هفت تا ۱۰ برابر بیشتر از شاخص جهانی
مدیرکل مدیریت بحران استانداری مازندران با بیان اینکه مقدار فرسایش زمین در این استان ۱۵.۹ تن در هکتار است و این به منزله این است که این میزان هفت تا ۱۰ برابر بیشتر از شاخص جهانی است چرا که شاخص جهانی زمین پنج تا هشت تن در هر هکتار است، خاطرنشان کرد: طق بررسی های صورت گرفته ۷۶.۷ درصد مساحت مازندران با زمین با شیب بیش از ۵۰ درصد است و این به لحاظ فنی به منزله سیل خیز بودن استان و فرسایشی بودن زمین ها است.
محمدی با بیان اینکه برای جلوگیری از فرسایش زمین در استان مطالعات لازم در دو بخش شناسایی - توجیهی و تفضیلی و اجرایی در دست اقدام است، گفت: از مجموع یک میلیون و ۹۲۹ هزار و ۷۸۱ هکتار از اراضی زیرپوشش اداره کل منابع طبیعی مازندران منطقه ساری، کار مطالعاتی تاکنون در ۷۳۱ هزار و ۲۳۵ هکتار برابر با ۲۸ درصد انجام و در ۴۸۱ هزار و ۷۹۶ هکتار از اراضی نیز کار مطالعاتی صورت نگرفته است.
وی اراضی زیر پوشش اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران منطقه نوشهر را نیز ۵۴۳ هنزار و ۲۱۹ هکتار اعلام کرد و گفت که از این میزان در ۳۵۶ هکتار از اراضی دارای مطالعات توجیهی، ۲۴۷ هزار و ۱۸۲ هکتار دارای مطالعات تفضیلی و تنها ۴۳ هزار و ۲۸۵ هکتار در حال مطالعه است که ۳۵۲ هکتار و ۳۷۲ هکتار فاقد طرح مطالعه بوده و عملیات اجرایی نیز در حدود ۲۵ درصد از سرشاخه ها آغاز شده است.
وی گفت: با اجرای طرح آبخیزداری و آبخوانداری در بحث کنترل فرسایش، رسوب، مدیریت، کنترل سیلاب و مدیریت و آبخوانداری و آبخیزداری، علاوه بر تزریق آب های زیرزمینی و عبور از تنش آبی، بحران خشکسالی و بحران های احتمالی پیش رو آب در بخش کشاورزی، صنعت و آشامیدنی رفع خواهد شد چرا که با اجرای عملیات آبخیزداری در هر هکتار علاوه بر جلوگیری از ۱۰ متر مکعب فرسایش زمین، یکهزار متر مکعب روان آب کنترل و به سفره آب های زیرزمینی نفوذ می کند و ۵۳۰ متر مکعب آب نیز قابل استحصال است.
شناسایی و ارزیابی ساختمان های ناایمن و ناپایدار با اولویت مناطق جمعیتی
این مقام مسئول از شناسایی و ارزیابی ساختمان های ناایمن و ناپایدار با اولویت مناطق جمعیتی بر اساس چک لیست وزارت کشور و سازمان نظام مهندسی در مازندران خبر داد و با بیان اینکه در مرحله نخست، تصمیمات لازم در جهت شناسایی و اولویت بندی ساختمان های بلند مرتبه و ناایمن مربوط به شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر به شهرداران مرتبط و سایر دستگاه های اجرایی ذیربط ابلاغ شد و در مرحله نخست قرار است ساختمان های ناایمن در شهرهای زیر ۲۰۰ هزار نفر جمعیت مورد بررسی و اقدام قرار گیرد.
محمدی از تشکیل کارگروه شناسایی ساختمان های ناایمن و ناپایدار در مازندران خبر داد و گفت: اقدمات خوبی در این زمینه صورت گرفته است و در همین راستا نیز شناسایی واحدهای مسکونی ناایمن و ناپایدار در چهار شهر بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به کاهش ۳۹ درصدی حجم بارش باران نسبت به دوره نرمال که بروز پدیده خشکسالی در مازندران را به همراه داشته است، از تشکیل و راه اندازی کارگروه مقابله با تنش آبی و خشکسالی در استان خبر داد و گفت که در این راستا در بحث پیش بینی و پیشگیری ۱۲ پروژه بعنوان ابر پروژه در مازندران پیشنهاد شد که برای اجرای این طرح ها به ۲۲ هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز است تا بسیاری از مشکلات ناشی از حوادث غیرمترقبه رفع شود.
وی با بیان اینکه مازندران یکی از پنج استان بلاخیز درکشورمان است و به همین خاطر نیز تعدد حواث و و سوانح نیز در این استان بالاست، گفت: مازندران هفت هزار کیلومتر رودخانه دارد و بر همین اساسی نیز لایروبی و ساماندهی این رودخانه ها اکنون در دستور کار است و در این راستان نیز با توجه به اعتبارات تخصیص یافته، عملیات لایروبی و ساماندهی در ۸۰۰ کیلومتر از این روخانه های استان طی امسال آغاز شده است.
تهیه برنامه استانی کاهش خطر حوادث و سوانح
مدیرکل مدیریت بحران استانداری مازندران از تهیه سند ابلاغی کاهش خطر و آمادگی و مقابله با حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی و از اخذ موافقت اولیه سازمان مدیریت و برنامه ریزی در این بخش خبر داد و با بیان اینکه علت بسیاری از سیلاب ها در مازندران، سازهاه های تقاطع غیر استاندارد از جمله شامل پل ها و واحدهای مسکونی است، گفت: تاکنون ۲۳۷ سازه تقاطع غیراستاندارد بر روی رودخانه های مازندران شناسایی شده است که اقدامات اولیه با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی برای اصلاح، بهسازی و یا جا به جایی این سازها نیز انجام شده است.
محمدی گفت: طبق تاکید استاندار مازندران طرح جامع حوزه پیش بینی و پیشگیری با رویکرد هشت ساله به منظور مقابله با حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی در این استان تهیه شده است که در این راستا نیز اقدامات خوبی در آینده نزدیک انجام خواهد شد.
برنامه ریزی برای رشد ۳۰ درصدی بیمه واحدهای مسکونی روستایی
وی با بیان اینکه ضریب نفوذ بیمه در مازندران پایین است از برنامه ریزی برای رشد ۳۰ درصدی بیمه واحدهای مسکونی در سال آینده خبر داد و گفت: در همین راستا نیز امسال در قالب امضای تفاهمنامه با بنیاد برکت، ۱۵ هزار واحدهای مسکونی روستایی با اولویت خانوارهای در معرض آسیب دیده از محل اعتبارات این اداره کل در استان بیمه می شوند تا ضریب پوشش بیمه ای افزایش یابد.
وی افزود: همچنین در بحث پیش بینی و پیشگیری احداث پایگاه های چند منظوره در مازندران در دستور کار قرار گرفته است و در این راستا نیز نسبت به ساخت ۱۷ سالن چند منظوره در استان اقدام شد که تاکنون پنج سالن به طور کامل احداث و تکمیل، پنج سالن نیز نیمه تمام و برای ساختت هفت سالن چند منظوره نیز در حال برنامه ریزی و پیگیری هستیم.
نیم نگاهی به حوادث غیرمترقبه امسال در مازندران
مدیرکل مدیریت بحران مازندران، سیلاب گسترده در مردادماه امسال و آبگرفتگی هشت شهرستان در مناطق غربی، وقوع ۴۳ زلزله که دو مورد آن بالای چهار ریشتر بود و ۵۳ مورد آتش سوزی در ۶۱ هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی استان را از جمله حوادث غیرمترقبه سالجاری در این استان عنوان کرد.
ارزیابی خسارات وارده سیلاب
محمدی گفت: سیلاب مردادماه امسال در مازندران در مجموع بیش از ۵۱ میلیارد تومان در بخش های مختلف خسارت وارد کرد که از این میزان ۴۱ میلیارد تومان به تاسیسات زیربنایی، بیش از چهار میلیارد تومان در بخش مسکونی و معیشتی و بیش از ۹ میلیارد تومان نیز در بخش کشاورزی و دامی خسارت وارد شد ضمن اینکه در حادثه سیل ۱۱ نفر نیز کشته و دو نفر نیز مفقود شدند.
فرهنگ سازی و آموزش راهکار مقابله با حوادث غیرمترقبه
وی گفت: با توجه به اهمیت و نقش برنامه های فرهنگی و آموزشی با هدف ارتقا و تقویت آمادگی شهروندان در مواجهه با انواع مخاطرات و اتخاذ تمهیدات لازم از سوی این اداره کل و با همکاری دستگاه های ذیربط بصورت جدی در دستور کار قرار گرفته که در این راستا حدود ۵۳۲ هزار نفر در سال جاری در حوزه مدیریت بحران و آمادگی در برابر زلزله کمک های اولیه خروج - اضطراری آموزش های لازم را کسب کردند. وی ابلاغ برنامه های سازمان مدیریت بحران کشور به تمام دستگاه های امدادی و ایمنی و انجام مانورها و برنامه های تمرینی به منظور ارتقای آمادگی نیروهای درگیر، انجام مانور ایمنی در برابر زلزله در تمام مدارس، برگزاری هشت مانور و برپایی ۱۵ کلاس آموزشی با حدود ۱۱ هزار نفر و اجرای برنامه های فرهنگی و هنری با حضور سه هزار و ۵۰۰ نفر از دانش آموزان را از جمله اقدامات اداره کل مدیریت بحران استانداری مازندران عنوان کرد.
شناسایی ۲۸۵ مکان برای اسکان اضطراری
وی با بیان اینکه شناسایی اماکن لازم با هدف استقرار و اسکان اضطراری افراد و خانوارهای آسیب دیده از وقوع بلایای مختلف طبیعی همراه با پیش بینی تجهیزات و امکانات مورد نیاز آنان در دستور کار این اداره کل با مشارکت تمام دستگاه های اجرایی ذیربط قرار دارد، گفت که در این راستا تاکنون ۲۸۵ مکان در شهرستان های مختلف استان توسط هلال احمر و با همکاری دستگاه های اجرایی استان شناسایی شدند.
محمدی شمار ماشین آلات سنگین، امدادی و ایمنی دستگاه های اجرایی ذیربط در مازندران را یکهزار و ۲۲ دستگاه عنوان کرد که بخشی از آن فرسوده است و موضوع بازسازی و نوسازی این ناوگان از طریق سازمان مدیریت بحران کشور و دستگاه های اجرایی ذیربط به وزارتخانه های متبوع اعلام شده است.