به گزارش ایرنا، به گواه تاریخ رشت، مبنای اولین‌های بسیاری چون اولین کتابخانه ملی ایران، اولین راه آهن کشور، اولین تئاتر، اولین شعبه بانکی ایران یا بانک سپه و نخستین داروخانه شبانه‌روزی در ایران شد تا سال ۱۳۹۴ که در کنار آدلاید استرالیا، بارسلونای اسپانیا، برگن از نروژ، بوداپستِ مجارستان، دیترویتِ آمریکا، لیورپولِ انگلیس، رمِ ایتالیا، مونته ویدئو از اروگوئه، سالوادورِ برزیل، سنگاپور و۲۲ شهر دیگر از ۴۶ کشور جهان به عنوان نخستین شهر خلاق خوراک ایران به عضویت شبکه شهرهای خلاق جهان پیوست.
پانزدهم دیماه ۹۹ نیز طی مراسمی در کاخ موزه نیاوران رشت به عنوان شهر ملی هنرهای سنتی ایران با محوریت رشتی‌دوزی موفق به دریافت گواهی‌نامه ملی و در سال ۱۴۰۱ نیز نامزد دریافت عنوان شهر جهانی صنایع دستی شد و قرار است ارزیابان یونسکو اوایل اسفند ماه برای بررسی وضعیت رشت به منظور ثبت عنوان شهر جهانی صنایع دستی وارد گیلان شوند.
مسئولان موظفند هر چه سریع تر موانع را مرتفع کنند
سیزدهم دیماه خبر نامزد شدن رشت برای دریافت عنوان شهر جهانی صنایع دستی منتشر شد و استاندار گیلان بدین منظور تشکیل جلسه داد و طی آن تاکید کرد: نگاه و برنامه راهبردی دولت فعال‌سازی صنایع دستی در بحث اشتغال است لذا برای ثبت رشت به عنوان شهر جهانی صنایع دستی هیچ بن بستی وجود ندارد و همه مسئولان باید هر چه سریع تر موانع احتمالی سد راه این اقدام را مرتفع کنند.
اسدالله عباسی در نشست بررسی راهکارهای تسریع ثبت رشت بعنوان شهر جهانی صنایع دستی افزود: صنایع دستی از مزیت ها و ظرفیت های گیلان است و مدیران دستگاه ها باید فرصت پیش آمده را قدر بدانند و تا حضور ارزیابان یونسکو - در اوایل اسفند ماه امسال بمنظور ارزیابی وضعیت رشت برای ثبت بعنوان شهر جهانی صنایع دستی به گیلان می آیند– مشکلات را رفع کنند و اگر در این راه به مانعی برخورد کردند، شخصا پای کار هستم.
وی هشدار داد: هیچ بن بستی در دولت سیزدهم وجود ندارد، موانع را برای ثبت یادشده مرتفع کنید، محکم بایستید و به این اقدام اصرار داشته باشید از شما حمایت می کنم.
عباسی با بیان اینکه ایجاد بازارچه های دائمی صنایع دستی باید شاخص عملکرد ارزیابی شهرداران استان باشد، هشدار داد: زمان برای فراهم سازی شرایط ثبت رشت به عنوان شهر جهانی صنایع دستی محدود است؛ مسئولان پای کار باشند و فرصت پیش آمده را قدر بدانند تا با همکاری و هماهنگی و تلاش شبانه روزی افتخار جهانی دیگری برای استان ثبت شود.
نیازمند مشارکت بیشتر هستیم
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان پس از گذشت ۲۰ روز از نشست بررسی راهکارهای تسریع ثبت رشت بعنوان شهر جهانی صنایع دستی گفت: ارزیابان یونسکو در اوایل اسفند ماه برای بررسی وضعیت شهر رشت به جهت ثبت بعنوان شهر جهانی صنایع دستی وارد گیلان می شوند و زمان زیادی نداریم لذا اگرچه مشارکت خوب است اما کافی نیست و نیازمند تعامل بیشتر مسئولان هستیم.
ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: با توجه به اهمیت بالای موضوع یاد شده و رقابت استان‌های دیگر در این خصوص لازم است همه دستگاه‌های اجرایی استان شامل استانداری، فرمانداری، شهرداری و شورای شهر پای کار باشند تا این اتفاق مهم و مبارک هر چه سریع‌تر محقق شود.
وی با تاکید بر اینکه واقعا زمان اندک است و نیازمند مشارکت بیشتر بویژه از سوی شورای شهر و شهرداری هستیم، ادامه داد: طرح نامگذاری و نصب نشانه‌های صنایع دستی در برخی میادین و خیابان‌های شهر رشت توسط شورای شهر رشت انجام شده است، ساختمان ممیزی (استانداری سابق) به مرکز صنایع دستی تبدیل می شود، محدوده اطراف عمارت کلاه فرنگی که موزه رشتی دوزی است نمایشگاه بر پا و تجهیز آن توسط کمیته امداد انجام می شود، هنرمندان شناسایی شده اند و در میدان شهرداری غرفه های صنایع دستی بر پا خواهد شد.
وی تاکید کرد: مشارکت خوب است اما کافی نیست.
رقیبان بسیارند؛ مدیران این فرصت را از کف ندهند
مشاور معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: اگر رشت عنوان شهر جهانی صنایع دستی را دریافت کند در مسیر اصلی گردشگری قرار می گیرد و ارزآوری به استان چند برابر خواهد شد.
فرزاد رشیدی در گفت و گو با ایرنا بیان کرد: رشت با ثبت جهانی در مسیر اصلی گردشگری قرار می‌گیرد و شهرهایی که ثبت جهانی شده اند بازدید کننده های خارجی آنان افزایش و گردشگری آنها توسعه می یابد.
وی اظهار داشت:۴۰ اثر جهانی در حوزه میراث فرهنگی و صنایع دستی ایران داریم که ۲ مورد میراث طبیعی - یکی از آنها جنگل های هیرکانی است که بخشی از جنگل های گیلان را شامل می شود - ۲۲ اثر میراث فرهنگی، یک صنعتی و ۱۴ اثر صنایع دستی ثبت جهانی شده اند که روستای قاسم آباد رودسر با محوریت چادر شب بافی یکی از آنها است.
وی ادامه داد: با تحقیقی که برای یونسکو انجام دادیم به آمار مالیات اواخر قاجاریه در گیلان که نگاه می کردیم ۹۶ درصد مربوط به صنایع دستی بوده است و این صنایع دستی بود که چرخه اقتصاد استان را می چرخاند؛ فامیلی های مانند؛ تورچی، ابریشمی، ابریشمیان، نوغانچی و چه بسیار دیگر نشانه پیشینه ارزشمند صنایع دستی در گیلان است.
مشاور معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: امروز در شرق گیلان قاسم آباد به ثبت جهانی رسیده در غرب ماسوله در حال جهانی شدن است در سه سوی گیلان بخشی از هیرکانیان به ثبت جهانی رسیده اند و اگر در مرکز موفق شویم شهر رشت را جهانی کنیم مطمئنا کریدور خوبی برای جذب گردشگر ورودی خواهیم داشت که جذب دلار داشته باشیم.
رشیدی افزود: وقتی قاسم آباد ثبت جهانی شد بر اساس آمار گمرک در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ صادرات صنایع دستی پنج برابر بیشتر شد و این موضوع ورود ارز را دو صد چندان خواهد کرد.
وی توضیح داد: ثبت جهانی ۲ گونه است ثبت هایی که مستقیم، یونسکو ثبت می کند و ثبت هایی که توسط شورای جهانی صنایع دستی انجام می شود که البته ثبت صنایع دستی در شورای جهانی صنایع دستی انجام می شود.
وی با بیان اینکه متاسفانه در برخی از کشورهای جهان صنایع دستی به نسل جدید انتقال پیدا نمی کند و یا در برخی جاها شغل های پایدار نیست اما یکی از سیاست هایی که شورای جهانی صنایع دستی با همکاری یونسکو در نظر گرفته، آن است که چطور می توانند صنایع دستی را در شهر ها و روستاها محور توسعه قرار دهند، و به همین دلیل ثبت روستاها و شهر ها در نظر گرفته شده است.
مشاور معاون وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تاکید بر اینکه قرار است رشت شهر جهانی صنایع دستی شود گفت: شهری که این عنوان را دریافت می کند باید حداقل هفت رشته بسیار فعال داشته باشد که خراطی، رشتی دوزی، معرق، منبت، البسه محلی، چرم و سفال هفت رشته صنایع دستی فعال در رشت است.
رشیدی ادامه داد: اهمیت صنایع دستی در شهر باید برای ارزیابان ملموس باشد؛ فقط اصفهان وشیراز شهر جهانی صنایع دستی شده است و الان کاندیدایی رشت رقیبان بسیاری دارد لذا باید مدیران این فرصت را قدر بدانند تا از کف نرود.
رشیدی گفت: به طور قطع اگر همدلی وجود داشته باشد و عنوان شهر جهانی صنایع دستی برای رشت دریافت شود، مهمترین ارمغان برای نسل نو خواهد بود.
بیش از ۲۷ هزار هنرمند صنایع‌دستی در ۴۲ رشته مختلف تولید محصولات هنرهای سنتی گیلان مشغول به فعالیت هستند و هفت شهر و روستای استان نیز با برندهای ملی و جهانی به عنوان شهر و روستاهای صنایع‌دستی معرفی شده‌اند.
صنعت دست بواسطه جاری شدن ذوق و هنر در تولید یادمان‌هایی از گذشته حامیان خویش را بی‌ارمغان رها نمی‌کند بلکه اصالت و قدمتی برآمده از صفای روستایی پاداشی است که در برابر این حمایت، نصیب خریداران تولیدات صنایع دستی می‌شود.
بنا به سیاست‌ها و اولویت‌های تعیین شده از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان، پس از ثبت جهانی قاسم‌آباد رودسر با محوریت چادر شب‌بافی، برندسازی در سطح ملی با هدف رونق صنایع دستی در منطقه بیش از همیشه مورد اهتمام قرار گرفت و پس از معرفی "فشتکه خمام" با عنوان روستای ملی حصیر بافی، شهر رشت نیز بعنوان شهر ملی رشتی دوزی و چهار روستای گیلان روستای ملی اعلام شد.
رشتی دوزی (قلاب دوزی رشت) یکی از رودوزی‌های سنتی ایران و از صنایع دستی گیلان است که در فهرست آثار ملی ایران - میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) - به ثبت رسیده‌است؛ در این کار زمینه پارچه به وسیله نخ‌های ابریشمین رنگین به گونه‌ای بسیار زیبا و چشم نواز تزئین می‌شود.
پانزدهم دیماه ۹۹ طی مراسمی در کاخ موزه نیاوران شهر رشت به عنوان شهر ملی هنرهای سنتی ایران با محوریت رشتی‌دوزی، روستای ارده شهرستان رضوانشهر با محوریت شال‌بافی، روستای جیرده شهرستان شفت با محوریت سفالگری سنتی، روستای عنبران محله شهرستان آستارا با محوریت گلیم‌بافی و روستای شالما شهرستان ماسال با محوریت چوب‌تراشی موفق به دریافت گواهی‌نامه ملی شدند.