به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، مجله تایم نوشت که در میانه مواجهه ایران و چین با فشار کشورهای غربی بر سر چندین مساله، سید ابراهیم رییسی روز سهشنبه در سفر سه روزه اش به پکن با همتای چینی خود شی جین پینگ برای کمک به اجرای یک سند همکاری ۲۵ ساله بین دو کشور، دیدار کرد.
این سفر مورد توجه که به دعوت رییس جمهوری چین صورت گرفته، اولین سفر رییسی به یک کشور شرق آسیا و اولین سفر یک رییس جمهور ایران در ۲۰ سال گذشته به این کشور است.
سران دو کشور پیشتر یکبار در ماه سپتامبر (شهریور/مهر) در نشست سازمان همکاری شانگهای در ازبکستان دیدار کرده بودند. در سال ۲۰۲۱ همزمان با شروع دوره ریاست جمهوری رییسی، تهران و پکن به اجرای یک سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله متعهد شدند و روز سه شنبه نیز شماری از اسناد همکاری دو جانبه را امضا کردند.
آرشین ادیب مقدم استاد سیاست و مطالعات بینالملل در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی لندن گفت: ما در میانه نظم سازی جدید و خطر در سیاست جهان هستیم. بدین ترتیب، الگوهای اتحاد جدید در حال ظهور و تقویت هستند. پیوند ایران- چین باید به عنوان بخشی از این آرایش جدید مشاهده شود.
روسیه و چین هر دو عضو سازمان همکاری شانگهای، یک سازمان سیاسی، اقتصادی و امنیتی اوراسیا هستند. این نهاد که در سال ۲۰۰۱ تشکیل شد، روسیه، چین و کشورهای شوروی سابق در آسیای مرکزی را گرد هم آورد. در سال ۲۰۱۷ گسترش یافت و شامل هند و پاکستان شد. ایران در سپتامبر سال گذشته تفاهم نامهای برای پیوستن به این سازمان امضا کرد. این گروه قصد دارد به عنوان وزنه تعادلی در برابر نفوذ غرب عمل کند و بزرگترین سازمان منطقهای جهان محسوب میشود.
انتظار میرود اجرای سند همکاری راهبردی ۲۵ ساله نقش برجستهای داشته باشد. هدف از این پیمان سرمایهگذاری میلیاردها دلاری چین در بخشهای نفت و گاز ایران در ازای عرضه آن به پکن است.
چین در حال حاضر بزرگترین شریک تجاری ایران است اما در اولین سال ریاست جمهوری رییسی تنها ۱۶۲ میلیون دلار سرمایه گذاری کرد. بر اساس اطلاعات ثبت شده توسط گمرک ایران برای ۱۰ ماهه نخست سال جاری صادرات تهران به پکن ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بود در حالی که ۱۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار کالا از چین وارد شده است.
علاوه بر این، انتظار می رود موضوعات منطقهای مانند جنگ روسیه در اوکراین و توافق هسته ای ۲۰۱۵ ایران با قدرت های جهانی، که چین یکی از امضاکنندگان آن است، مورد بحث و بررسی قرار گیرد. هرچند مذاکرات هستهای متوقف شده، اما علی باقری کنی مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران، در میان هیات ایرانی که به چین سفر کرده، حضور دارد. تحریم ها مانع بزرگی برای توسعه قراردادها و پروژههای جدید ذیل پیمان همکاری ۲۵ ساله است.
همچنین روابط ایران با دولت های عربی در دستور کار قرار دارد. در پایان سال گذشته، تهران سفیر چین در ایران را پس از پیوستن پکن به شورای همکاری خلیج فارس در صدور بیانیه ای که حاکمیت ارضی ایران در تنگه هرمز را زیر سوال برد، احضار کرد. تهران در این جلسه «نارضایتی شدید» خود را ابراز کرد. در حالی که برخی ممکن است انتظار داشته باشند که این موضوع در پکن مورد بحث قرار گیرد، ادیب مقدم معتقد است که از نظر راهبردی از طرحح این مساله اجتناب میشود.
او گفت که کشورها احتمالا مساله «شورای همکاری خلیج فارس را از روابط دوجانبه خود دور نگه میدارند، زیرا میدانند که منافع آنها الزاما نباید در هر صحنه جغرافیای سیاسی همسو باشد».