مصیب امیری روز چهارشنبه پس از بازدید خبرنگاران از بافت تاریخی میراث فرهنگی در جمع رسانه های فارس گفت: موضوعاتی که در رسانه‌ها و از طریق روزنامه نگاران و اصحاب رسانه حتی از سر دلسوزی مطرح شده صحیح نیست و اطلاعات ناقص باعث شده نتیجه‌گیری‌های درستی صورت نگیرد.
وی با بیان اینکه اگر بخواهیم موضوعی را خبررسانی یا اطلاع‌رسانی کنیم باید در وهله نخست از پیشینه یا زمینه آن آگاهی داشته باشیم؛ گفت: تصمیماتی که امروز گرفته می‌شود با تصمیمات ۲۰ سال گذشته اتخاذ شده کاملا متفاوت است چراکه با گذشت زمان موضع‌گیری‌ها مشخص و راه‌حل‌های منطقی‌تری برای پاسخ به نیازها پیدا می‌شود.
امیری اضافه کرد: در جایی گفته شده که قرار است حرم شاهچراغ (ع) کل بافت ۳۶۰ هکتاری تاریخی شیراز را در بر بگیرد اما این موضوع به شوخی بزرگ شبیه است چراکه آن طرح در سال ۸۲ در مقیاس ۵۷ هکتاری تصویب شده اما در حال حاضر این طرح به معنای این نیست که در مقیاس ۵۷ هکتاری تخریبی صورت گیرد و فضاهای جدید ساخته شود.
رئیس پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بیان کرد: در پاسخ به برخی که می‌گویند این طرح برای ساخت مجتمع‌های تجاری در حال اجرا است باید بگویم که همین مجتمع‌های تجاری فعلی هم رونق لازم را ندارند و بسیاری از آنها خالی از کسبه هستند. بحث سر ساماندهی است و قصد ما ساماندهی این منطقه است.
او با بیان اینکه استان فارس از انواع و اقسام ظرفیت گردشگری برخوردار است، گفت: فارس از لحاظ گردشگری تاریخی، فرهنگی و سلامت قطب اول کشور است و در گردشگری مذهبی از جایگاه قابل توجهی برخوردار است.
امیری عنوان کرد:بدون شک اگر قرار باشد اتصالی بین دو حرم شاهچراغ(ع) و حرم حضرت سید علاء الدین حسین (ع) صورت بگیرد، این مسیر ساماندهی می شود، دسترسی و رفت و آمد زائرین به این دو حرم تسهیل می گردد و این کار پسندیده‌ای است و این کار قطعا می‌تواند به ظرفیت گردشگری مذهبی شهر شیراز کمک کند. لذا طرح اتصال دو حرم به معنای تخریب گسترده در شیراز نیست.
وی عنوان کرد: در گذشته تصمیمات نادرستی در شیراز اتخاذ شده است که خیلی از این تصمیم‌ها اگر به درستی گرفته می‌شد در معرض این تخریب‌ها قرار نمی‌گرفتیم.
او گفت: آن اتفاقات افتاده و امروز همه دستگاه ها به جایی رسیدند که با یک هماهنگی و تعامل به نقطه‌ای برسیم که نیاز کنونی شهر حل شود.
امیری با اعتقاد به اینکه شهر موجود زنده است که نیازهایی دارد، گفت: در طول زمان این نیازها تغییر می‌کند اما این بدان معنا نیست که میراث فرهنگی یا راه و شهرسازی قصدشان این باشد که آثار و مناطق با ارزش را تخریب کنند.
وی گفت: بسیاری اوقات همین پلاک‌ها در بافت تاریخی توسط مردم بازسازی می شوند؛ لذا نمی‌توان نگاه صرف داشت. خانه‌های فرسوده نیاز به ترمیم و بازسازی دارند؛ در همین بافت تاریخی ۱۰ تا ۱۲ هزار پلاک داریم که نیاز به نوسازی و بازسازی دارند.
امیری یادآور شد: در طرح‌هایی که برای بافت تاریخی شیراز در گذشته ارائه سد نتوانستند به طرحی برسند که نیاز همه دستگاه‌ها را پاسخگو باشد. به اعتقاد من نیاز است که متناسب با شأن ، تعداد، تمرکز و اهمیت آثار تاریخی تسهیلاتی را برای ساکنین بافت در نظر بگیریم؛ وقتی شهر بتواند همپای مردم نیازها را مطابق با ضوابط فراهم کند قطعا شاهد تخریب‌ها و اتفاقات ناخوشایند نخواهیم بود
وی گفت: در ظرف چند سال گذشته بیش از ۲۰۰ منزل تاریخی ساماندهی و به اقامت‌های بومگردی و کافی شاپ‌ها تبدیل شدند که اگر این بناها به صورت متروکه رها می‌شدند شاید مالک این بناها بسیار راحت آنها را تخریب می‌کردند. اما خوشبختانه با همه اقداماتی که صورت گرفته و با حمایت سرمایه گذاران بخش خصوصی و حمایت دولت شاهد سرمایه گذاری سرمایه گذاران در شهر شیراز هستیم؛ باید همه نکات مثبت را هم دید.
امیری بیان کرد: بسیاری از بناها در گذشته از بین رفتند، برخی از بناها ممکن است دچار فرسایش شده و از بین رفته باشند اما در طول چند سال گذشته روند فرسایش و تخریب بناها در کل کشور و به ویژه بافت شیراز کمتر شده؛ البته همه باید حساسیت داشته باشیم تا با کاهش این اتفاقات ناخوشایند و افزایش سرمایه‌گذاری در بافت ارزش اقتصادی برای شهر شیراز ایجاد کنیم.
وی در خصوص هتل بین الحرمین که برای ساخت آن در سال ۷۴ هشت هکتار بافت تاریخی تخریب شده گفت: این محدوده سال ۷۴ تخریب شد تا محوطه‌ای را تحت عنوان دسترسی بین دو حرم ایجاد کند. ای کاش در همان زمان این اتفاق می‌افتاد و این دسترسی صورت می‌گرفت؛ متأسفانه این طرح سالها رها شد و پس از اجرا هم مجتمع‌های تجاری، اداری و پارکینگ از ابتدا تا انتهای این مسیر ساخته شد.
این مقام مسئول ادامه داد: عده‌ای تصور می‌کنند در طرح فعلی پیرامون حرم حضرت شاهچراغ (ع) قرار است مجتمع‌های تجاری ساخته شود. این فرض که قرار است در پیرامون حرم تخریبی صورت گیرد و مجتمع‌های تجاری ساخته شود دروغ محض است؛ کسانی که به پیشینه این طرح آگاهی دارند به خوبی می‌دانند که قرار نیست فضایی تخریب شود و اگر هم تخریب شود قرار نیست مجتمع یا برج تجاری ساخته شود.
وی اضافه کرد: ما حدود ۴۱۰ اثر تاریخی ثبت شده در مجموعه ۳۶۰ هکتاری بافت داریم و بسیاری از آثار تاریخی در شیراز مجموعه بافت تاریخی شیراز را پوشش می‌دهد.
او گفت: برخی این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا بافت یزد ثبت اما بافت شیراز ثبت نشده است. می‌توان گفت با حرائمی که در آثار تاریخی بافت شیراز وجود دارد این بافت قبل از ثبت بافت یزد به صورت غیر مستقیم ثبت شده است؛ بنابراین با وجود ضوابط حریم، قطعا ساخت و سازی در این محدوده صورت نمی‌گیرد.
امیری ، به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت: در این گزارش بررسی شده که از سال ۷۴ تا امروز با اجرای طرح‌های تدوین شده چه تغییر و تحولاتی در بافت تاریخی شیراز ایجاد و چه بناهایی تحت تأثیر قرار گرفته است. طرحی که در گذشته شبیه طرح بین الحرمین ارائه شده قرار نیست در شیراز اجرا شود.
وی یادآور شد: پژوهشگاه در این گزارش هیچ خط جدیدی نکشیده است؛ پژوهشگاه فقط هر طرح و ایده‌ای را با همکاری دستگاه‌ها روی نقشه پیدا کرده و این موضوع را تبیین کرده که اجرای این طرح‌ها چه عوارضی به دنبال دارد.
امیری با اشاره به بخشی از این گزارش گفت: در بخشی از این گزارش این گونه عنوان شده که مشاوری که این طرح را برای بافت تاریخی شهر شیراز تهیه و آماده کرده هیچ گونه بنای ثبتی و ارزشمندی را در مرز تخریب قرار نداده؛ این گزینه می‌تواند به عنوان گزینه مطلوب میراث فرهنگی باشد.
وی بیان کرد: تا امروز مبنای ما اجرای این طرح است و میراث فرهنگی همواره در بافت خدمت کرده است؛ ایجاد شائبه به نفع هیچ کسی نیست. اینکه گفته می‌شود در بافت تاریخی ۱۰ هزار قبر فروخته شود صحبح نیست؛ این گذر می خواهد تثبیت شود؛ برخی می‌گویند در این مسیر قرار است طرح هشت بهشت اجرا شود. به اعتقاد ما اجرای این طرح با درنظر گرفتن مواردی مشکلی ایجاد نمی‌کند.
رئیس پژوهشگاه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اظهار کرد: در حال حاضر مشاور می‌گوید که با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود گذرهای تاریخی شیراز و بهسازی و مرمت این گذرگاه‌ها و افزایش عبور و مرور در این مسیر می‌توان اتصال بین دو حرم را ایجاد کرد و ساکنین محدوده نیز می‌توانند از این طرح منافعی داشته باشند؛ اینها جای ابهام ندارد و نقشه‌ها و اسناد موجود نیست به شرایطی که صداقت به خرج بدهیم و از سر تعمد مطالبی را عنوان کنیم تا به جامعه شوک وارد شود.
موضوع بافت تاریخی شیراز سالهاست که در کانون توجه‌ها قرار دارد؛ در روزهای اخیر نیز انتشار گسترده تصاویر و مطالبی با ادعای آغاز عملیات تخریب خانه‌های تاریخی، شبهاتی را در اذهان ایجاد کرده و پاسخ مسئولان را در پی داشته است.
بحث تازه از کجا آغاز شد؟
روز چهارشنبه ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ انتشار خبری با تیتر “آغاز شمارش معکوس تخریب خانه های تاریخی شیراز” در یک رسانه، واکنش مسئولان استان فارس و دوستداران میراث فرهنگی را بر انگیخت.
در این خبر به نقل از یک استاد دانشگاه به تخریب تعداد زیادی از خانه‌های تاریخی اشاره و عنوان شده بود که در این شرایط سخت زندگی، به ساکنان این خانه‌های تاریخی فرصتی چند روزه برای ترک منازلشان داده شده و چنانچه خانه را ترک نکنند آب، برق و گاز آنها قطع خواهد شد.
در پی انتشار این خبر که بازخوردهای بسیاری در شبکه‌های اجتماعی داشت و موجب نگرانی مردم و دوستداران میراث فرهنگی از تخریب خانه‌های تاریخی پیرامون حرم شاهچراغ (ع) شد، اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل استانداری فارس این ادعا را تکذیب و اعلام کرد: استاندار فارس بارها مخالفت خود را با هرگونه تخریب و تعرض به بافت تاریخی شیراز و خانه‌های ارزشمند این بافت را اعلام کرده است.