به گزارش روز یکشنبه گروه علم و آموزش ایرنا از تارنمای نیوز مدیکال، در سال‌های اخیر بسیاری از مطالعات تحقیقاتی برای ارزیابی استفاده درمانی از نانوداروها انجام شده است. این اقدام به دلیل افزایش پایداری و حلالیت آنها، توانایی غلبه بر موانع حمل و نقل و زمان طولانی مدت گردش خون است.
در طول توسعه نانوداروها در ابتدا در مطالعات آزمایشگاهی این نانوداروها ارزیابی شده و پس از آن امیدوارکننده‌ترین فرمولاسیون در جوندگان انتخاب و ارزیابی می‌شوند. مطالعات روی جوندگان به ویژه برای غربالگری مؤثر در مقیاس بزرگ نانوداروها مناسب نیستند زیرا پرهزینه و وقت گیر است، در نتیجه، توجه زیادی به ایجاد مدل‌های حیوانات جایگزین برای ارزیابی فعالیت نانوداروها در مطالعات داخل بدن شده است.
گورخرماهی در این راستا به‌عنوان مدل امیدوارکننده برای تحقیقات بالینی نانوداروها استفاده می شود. این اقدام به دلیل در دسترس بودن، مزایای اقتصادی و توانایی ارزیابی مکانیسم‌های مختلف زیستی نانوداروها است.
چندین ویژگی در گورخرماهی برای ارزیابی مؤثر استفاده از نانوداروها در تنظیمات بالینی بسیار سودمند است، به‌عنوان مثال گورخرماهی باروری بالایی دارد که به‌طور بالقوه روزانه صدها تخم می‌گذارد. آنها همچنین مراحل رشد کاملاً مشخص داشته و جنین و لارو دارای اندازه کمی هستند.
همچنین گورخرماهی تقریباً ۷۰ درصد از همسانی ژنتیکی با انسان دارد. یکی دیگر از مزیت‌های مهم استفاده به‌عنوان یک ارگانیسم مدل، شفافیت نوری آنها است که می‌تواند از طریق دستکاری ژنتیکی یا روش‌های مبتنی بر مواد شیمیایی انجام شود.
گورخرماهی پارامترهای فیزیولوژیکی قابل مقایسه‌ای نیز با پستانداران نشان می‌دهد. مانند ترکیب خون و سیستم‌های اندام از جمله سد خونی مغزی، سیستم قلبی عروقی و سیستم ایمنی بدن آن شبیه به پستانداران است. این موضوع برای ارزیابی نانوداروهای درمانی مفید خواهد بود.
از دیگر مزایای اصلی گورخرماهی می‌توان به هزینه‌های کم پرورش در مقایسه با جوندگان و رشد سریع جنین آن اشاره کرد. این خصوصیات این ماهی را به‌عنوان ارگانیسم مدل برای تحقیقات بالینی نانوداروها تبدیل کرده و می‌توان برای ارزیابی سمیت، فارماکوکینتیک و اثربخشی مورد استفاده قرار گرفت.
سمیت نانوداروهای مختلف روی گورخرماهی به‌عنوان ارگانیسم مدل مورد بررسی قرار گرفته است، به‌عنوان مثال سمیت نانومواد BAF۲ تقویت شده با RE۳+ در لاروهای این ماهی مورد بررسی قرار گرفت که نشان می‌دهد نانوذرات دوپ شده زیست‌سازگاری بیشتری نسبت به همتای تقویت نشده خود دارند.
گورخرماهی از نظر نوری شفاف است و می‌تواند از نظر ژنتیکی اصلاح شود. این موضوع اجازه می‌دهد تا رفتار گردش خون، توزیع بیولوژیکی، رفتار تجمع و پروفایل‌های انتشار نانوداروها از طریق مدل‌های آن در مطالعات بالینی ارزیابی شوند.
ویژگی‌های گورخرماهی همچنین امکان استفاده از آنها به عنوان ارگانیسم مدل برای ارزیابی اثربخشی درمانی نانودارو ها که طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها از جمله سرطان، اختلالات عصبی، التهاب، دیابت و چاقی را هدف قرار می‌دهند فراهم می‌کند.