سه سال پس از شروع پاندمی کرونا در دنیا بیش از ۶۷۸ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند و ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر جان باختند. حدود ۷۰ درصد مردم دنیا دستکم یکبار واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند و انواع واکسن این بیماری حدود ۱۳.۹ میلیارد بار در دنیا تزریق شده است.
بشر امروز روزهای سختی را پشت سر گذاشته است. میلیونها نفر از بین رفتند و میلیاردها نفر عزاردار شدند. روزهای سخت پاندمی با صحنه‌های دلخراش، مرگ های بالا و اجساد مانده بر زمین مانده گذشته است. کرونا زندگی بشر را عوض کرد. کسب و کارها و مدارس تعطیل شدند. روابط اجتماعی، رفت و آمدها کاهش یافت و آثار اقتصادی، فردی و اجتماعی، فرهنگی، سیاسی آن بی شمار است. کرونا روی وضعیت جمعیت دنیا اثر گذاشت، آثاری که هنوز ادامه دارد. میلیون نفر ورشکست شدند و به وادی فقر افتادند، میلیون ها نفر دچار افسردگی و خودکشی و بیماری‌های مزمن جسمی و روانی شدند. افت تحصیلی در دنیا بی سابقه بود. گروه کوچکی نیز کاسبی کردند و سود بردند.
بروز بیماری و مرگ پاندمی با امیکرون آخرین بازنده فعال خانواده کرونا تمام نشده اما میزان مرگ آن در دنیا به کمتر از ۴۰۰ نفر در روز رسیده و به جز ژاپن با مرگ روزانه حدود ۱۰۰ نفر و ۷ کشور تایوان، روسیه، شیلی، پرو، فیلیپین، آمریکا و کره جنوبی با مرگهای دور رقمی و ۱۵ کشور با مرگهای تک رقمی در بقیه کشورها آمار مرگ کرونا به صفر رسیده است.
در این سه سال سخت جهان، هفت موج کرونا را تجربه کرد. امواج سینوسی که ایران را هم تکان داد. بر اساس اعلام رسمی اولین موارد ابتلا به کرونا در ووهان چین مشاهده شد. گر چه اعلام رسمی آن با تاخیر همراه بود اما اولین موارد ابتلا به این ویروس در دسامبر
۲۰۱۹ تایید شد. به همین علت سازمان بهداشت جهانی نام این بیماری را کووید-۱۹ گذاشت و سرانجام در ۱۱ مارس ۲۰۲۰ یعنی ۲۰ اسفند ۱۳۹۷ پاندمی (همه گیری جهانی) را اعلام کرد.بروز بیماری و مرگ پاندمی با امیکرون آخرین بازنده فعال خانواده کرونا تمام نشده اما میزان مرگ آن در دنیا به کمتر از ۴۰۰ نفر در روز رسیده است
در ایران پیک اول کرونا از ابتدای اسفند ۹۸ با اعلام اولین موارد ابتلا و مرگ در قم شروع شد و تا اردیبهشت ۹۹ ادامه داشت. پیک دوم کرونا بلافاصله بعد از آن و از خرداد ۹۹ با بازگشایی زودهنگام اماکن عمومی شروع و تا شهریور همان سال ادامه داشت.
پیک سوم کرونا نیز بلافاصله از اواخر شهریور ۹۹ شروع شد و تا دی ۹۹ تداوم یافت. پیک چهارم کرونا از فروردین ۱۴۰۰ شروع شد و تا نیمه خرداد ادامه داشت. بلافاصله پس از کاهش موارد ابتلا در پیک چهارم در اواسط خرداد ۱۴۰۰، دوباره روند افزایشی کرونا در کشور این بار با سویه خطرناک دلتا مشاهده شد که پیک پنجم را رقم زد، دوره‌ای که سخت‌ترین و مرگ آورترین پیک کرونا را با مرگ های روزانه بالای ۷۰۰ نفر به وجود آورد.
روزهای سخت کرونا بر مردم چه گذشت
مدیریت کرونا در ایران نقش مهمی در افزایش یا کاهش مرگ‌ها داشت. زمانی که واکسن در ایران کم بود و مردم برای پیدا کردن واکسن سرگردان بودند و حتی به کشورهای اطراف سفر می‌کردند. بدترین روزهای پیک کرونا را مردم به چشم دیدند. بعد از آن پیک ششم با سویه امیکرون از بهمن ۱۴۰۰ در ایران شکل گرفت و با وجود خفیف‌تر بودن علایم آن و کمتر بودن میزان مرگ و میر، به علت سرایت بالاتر آن نسبت به سویه‌های قبلی اکثر مردم ایران را مبتلا کرد. با وجود کاهش موارد ابتلا و مرگ کرونا در ایران به خصوص بعد از افزایش موارد واکسیناسیون در سال ۱۴۰۱ باز هم زیرسویه‌های امیکرون روند ابتلا و مرگ را ادامه دادند تا پیک هفتم هم شکل بگیرد.
از ابتدای زمستان ۱۴۰۱ برخی کارشناسان و مسئولان وزارت بهداشت زمزمه‌های شکل گیری پیک هشتم کرونا را به صدا درآورند. پیش بینی آنها این بود که پیک هشتم بسیار خفیف خواهد بود اما تا نوروز ۱۴۰۲ ادامه می‌یابد. با این حال وضعیت جامعه نشان می‌دهد که پیک هشتم چندان جدی نبود. اکثریت مردم در آخرین فصل سال ماسک را کنار گذاشته‌اند. توصیه‌های وزارت بهداشت برای تزریق دز یادآور واکسن نیز چندان جدی نیست و گر چه واردات واکسن ممنوع و سبد واکسیناسیون محدود شده است اما تعداد پایین موارد ابتلا و به خصوص صفر بودن آمار مرگ در بسیاری از روزها ضرورتی برای تزریق واکسن ایجاد نمی‌کند.
جهان به وضوح نشانه‌های افول قدرت ویروس کرونا را مشاهده می‌کند به خصوص اینکه «تدروس آدهانوم» دبیر کل سازمان بهداشت جهانی ۲۴ شهریور (۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲) اعلام کرد: پایان همه‌گیری کرونا نزدیک است. او گفت: این خوشبینانه‌ترین چشم اندازی است که از آغاز پاندمی کروا و فوت بیش از ۶ میلیون بیمار ترسیم شده است.
با وجود هشدارها در مورد پیک هشتم کرونا در ایران در مورد شکل گیری این پیک بین کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد. «سعید کریمی»معاون درمان وزیر بهداشت اوایل بهمن امسال اعلام کرد که موارد ابتلا و بستری کرونا در ایران کم شده و احتمالا از پیک هشتم کرونا عبور کرده‌ایم اما «ایرج خسرونیا» رئیس جامعه متخصصان داخلی ایران اعلام کرد: پیک هشتم کرونا اصلا شکل نگرفت که بخواهد تمام شود.
کاهش محدودیت‌های کرونا
اکنون میزان ابتلا به بیماری کووید۱۹ در کشورها به کمترین میزان در سه سال گذشته رسیده و آمار مرگ در بسیاری از کشورها صفر شده است. اکثر کشورها محدودیت‌های تردد، داشتن کارت واکسن یا تست منفی را برای مسافران خارجی برداشته‌اند و ماسک زدن دیگر اجباری نیست.
«محسن فرهادی» معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: اکثر کشورها محدودیت داشتن تست منفی یا کارت واکسن را برای مسافران خارجی برداشته‌اند. اما هنوز سازمان بهداشت جهانی پایان پاندمی کرونا را اعلام نکرده است. علت آن این است که هنوز موارد انتقال این بیماری در دنیا وجود دارد و چشم انداز آینده این بیماری روشن نیست و نگرانی‌ها از جهش ویروس کرونا از بین نرفته است. تا زمانی که ابتلا به این بیماری در دنیا و انتقال آن وجود دارد. بعید است وضعیت پاندمی را منتفی کنند.
او گفت: سازمان بهداشت جهانی به طور مرتب جلساتی را در مورد آخرین وضعیت کرونا در دنیا تشکیل می‌دهد تا بررسی کند که آیا زمان اعلام پایان پاندمی کرونا رسیده است یا نه. تا آن زمان همچنان در شرایط همه‌گیری جهانی هستیم و باید اصول بهداشتی را در حد لزوم رعایت کنیم. اکنون به نوروز ۱۴۰۲ نزدیک می‌شویم و خریدها، دید و بازدیدها و مسافرتها افزایش می یابد در این شرایط از مردم به خصوص افرادی که دارای علایم سرماخوردگی هستند می‌خواهیم که در خانه بمانند و افراد دارای ضعف ایمنی نیز همچنان در اماکن پر
جمعیت ماسک بزنند و بهتر است همچنان از روبوسی کردن و در آغوش گرفتن یکدیگر پرهیز کنیم.اکثر کشورها محدودیت داشتن تست منفی یا کارت واکسن را برای مسافران خارجی برداشته‌اند. اما هنوز سازمان بهداشت جهانی پایان پاندمی کرونا را اعلام نکرده است
با وجود این خوش‌بینی‌ها اما همچنان نظرات بدبینانه و همراه با نگرانی هم در بین کارشناسان وجود دارد. «دکتر حمید سوری» متخصص اپیدمیولوژی به پژوهشگر ایرنا می‌گوید: وضعیت فعلی کرونا در ایران چندان روشن نیست. چون در مورد وضعیت پراکندگی ویروس در ایران، نوع زیرسویه‌های در حال چرخش و میزان افراد مبتلا به امیکرون در کشور اطلاعات دقیقی نداریم. ضمن اینکه در سطح بین‌المللی نیز معلوم نیست در آینده چه اتفاقی می‌افتد. رفتار ویروس کرونا قابل پیش بینی نیست و هر زمان ممکن است با یک جهش ویروس به نقطه اول برگردیم.
او می‌افزاید: اعلام پایان پاندمی شاخص دارد. شاخص این است که حداقل دو دوره ۱۴ روزه میزان ابتلا به کرونا صفر باشد اما چون آمارهای در دسترس وزارت بهداشت عموما آمار مرگ و موارد بستری است از وضعیت ابتلا و انتقال ویروس در جامعه اطلاعات دقیقی نداریم، بنابراین نمی‌توانیم پیش بینی دقیقی از آینده کرونا داشته باشیم. به طور کلی در کشور به صورت انفعالی عمل می‌کنیم. در سطح دنیا نیز با وجود کاهش موارد ابتلا و مرگ هنوز انتقال برخی زیرسویه‌های امیکرون در دنیا ادامه دارد و موارد مرگ این بیماری نیز در برخی کشورها دیده می‌شود.
با اینکه متخصصانی مانند دکتر سوری معتقدند جنگ با کرونا تمام نشده است اما، از زمان پیدایش ویروس کرونا و اعلام پاندمی و پس از عوارض سنگین و کم سابقه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، فردی و اجتماعی کرونا هیچ زمانی چنین آرامشی در دنیا حاکم نبوده است. سفر بین کشورها افزایش یافته است. بسیاری از مردم به زندگی و کار روزمره بازگشته‌اند و احتمال اعلام پایان پاندمی کرونا از سوی سازمان بهداشت جهانی در آینده نزدیک وجود دارد.