به گزارش ایرنا از سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر، چهارمین نشست پژوهشی این جشنواره با حضور مهدی امین فروغی موسیقیدان، نویسنده و پژوهشگر حوزه هنر و فرهنگ با موضوع «ارتباط آیین‌های مذهبی با موسیقی» به میزبانی رادیو گفت‌وگو برگزار شد.
امین فروغی در این برنامه با اشاره به اینکه واژه موسیقی اصالت و تباری یونانی دارد، اظهارداشت: گفته شده است این واژه را از «میوز» اخذ کرده‌اند. بنا به باور یونانی‌های قدیم «میوز» نام ۹ خواهر نوازنده‌ای بود که بر کوه المپ بر چنگ خودشان می‌نواختند و موجب برتری و شادمانی خدایان می‌شدند.
وی گفت: بنا براین باور، این ۹ خواهر علاوه بر موسیقی بر سایر دانش‌ها و هنرهای بشری نیز سرپرستی می‌کردند.
این پژوهشگر حوزه هنر و فرهنگ افزود: در ادب فارسی نیز معادل واژه موسیقی، واژه رامش یا خنیا را داریم که به خواننده و نوازنده، خنیاگر یا رامشگر می‌گویند. همچنین در کتاب‌های دوره اسلامی از قرن سوم تا قرن نهم از موسیقی به عنوان «علم الالحان» یاد شده است.
امین فروغی بیان کرد: در باب چیستی موسیقی، ما با سه نظریه روبه رو هستیم. نظریه اول می‌گوید موسیقی ازلی است و با خلقت عالم آغاز شده است. نظریه دوم می‌گوید، موسیقی منشاء انسانی دارد و با خلقت انسان آغاز شد. نظریه سوم نیز موسیقی را صنعت و برساخته دست انسان‌ها مبتنی بر احساسات‌شان می‌دانند.
وی اظهارداشت: کسانی که نظریه اول را دنبال می‌کنند، پیرو فیثاغورث هستند. فیثاغورث نخستین فیلسوفی بود که به پیوند موسیقی و ریاضیات پی برد. او معتقد است که هر چه در عالم وجود سمت هستی می‌گیرد و به وجود می‌آید از بدو خلقت حرکتی را آغاز می‌کند. چه ما حرکت را ببینیم و چه آن را نبینیم. بسیاری از اندیشمندان این نظریه فیثاغورث را در تالیفات و تفکرات خود آورده‌اند. براساس این نظریه هر چه ما موسیقی دریافت می‌کنیم، برگرفته از موسیقی کیهانی است.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: نظریه دوم معتقد است که از لحظه آفریدن انسان نخستین و از همان لحظه‌ای که غم و شادی را تجربه کرد و قصد بروز آن را داشت، از همان لحظه موسیقی آغاز شد.
امین فروغی درباره تشریح دیگر نظریات موسیقی بیان کرد: در نظریه سوم، عقیده بر این است که موسیقی صنعت و همین سازهایی است که انسان‌ها براساس احساسات‌شان ساخته‌اند. این موسیقی هر آنچه که هست و منشاش هر چه که باشد؛ تمام حکما و فلسفه‌دان‌ها اذعان دارند که موسیقی پدیده‌ای معنوی است و با روحیات معنوی انسان سروکار دارند. همچنین از ابتدا در جهت تعالی اخلاق انسانی به کار می‌رفت. این را تاریخ به بانگ بلند به ما می‌گوید که هر کجا آیین پرستش، آیین نیایش یا دین بوده، پدیده موسیقی تمام قد در خدمت تعالی و رشد معنویات انسانی قرار گرفته است.
این موسیقیدان اظهارداشت: در تاریخ آمده است که ۲۵۰ سال پیش از میلاد مسیح در دوره (ایلامی)، موسیقی در فرهنگ نیایش و پرستش به کار می‌رفت. ما در سنگ نوشته‌های ایلامی می‌بینیم که پادشاه ایلامی به خنیاگران و رامشگران حقوق پرداخت می‌کرد تا در برابر مدخل اصلی پرستش‌گاهی که او وقف خدای شهر شوش کرده بود، از صبح تا شام بخوانند و بنوازند.
وی افزود: در تاریخ هر کجا که نام خدا، خدایان و خدابانو آمده باشد، یکی از این الهه‌ها و خدایان خدای موسیقی بوده است. در یونان قدیم باستان آپالو را داریم که خدای موسیقی بود. در مصر باستان نیز هدهور را داریم. همچنین در هند باستان نیز کریشنا را داریم.
امین فروغی در این نشست عمده صحبت‌های خود را به ارائه جزئیات تاریخی درباره فلسفه موسیقی اختصاص داد.
بخش پژوهش سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر از ۲۸ بهمن به مدت پنج شب به صورت مستقیم از رادیو گفت و گو پخش می‌شود و هنرمندان موسیقی و کارشناسان درباره موضوعات حوزه موسیقی به بحث و تبادل نظر می‌پردازند.
این جشنواره از ۲۸ بهمن تا سوم اسفند به دبیری بهزاد عبدی در بخش‌های رقابتی (جایزه باربَد) و غیررقابتی برگزار می‌شود. استان‌ها، نشست‌های پژوهشی، جشنواره جشنواره‌ها، سرود و بین‌الملل، جایزه‌های ترانه و موسیقی و رسانه از دیگر بخش‌های سی و هشتمین جشنواره موسیقی فجر است.