یکی از کارهای روزه مره تهیه نان است که این روزها با صرف کمترین زمان شهروندان در فروشگاه ها یا نانوایی ها حاضر شده و آن را خریداری می کنند اما در گذشته های دور همه مراحل تهیه نان از تبدیل آرد به گندم تا پخت آن با مرارت فراوان از سوی بانوان انجام می گرفت.
سخت ترین مرحله تامین نان آسیاب کردن گندم است که با ابزاری به نام آسک یا آسیاب کوچک انجام می گرفت این ابزار با استفاده از سنگ درست می شد که البته بعدها با ایجاد آسیاب های بادی و آبی درست کردن آرد از گندم آسان تر شد.
اما تولید آرد تازه اول کار بود و پس از آن درست کردن چانه، پهن کردن آن و پخت برای روی تابه ای که با آتش هیزم گرم می شد سختی های خودش را داشت.
کشاورزی سنتی
یکی دیگر از کارهای بسیار سخت برای گذران زندگی که گذشته های نه چندان دور در جای جای کهگیلویه و بویراحمد مرسوم بود اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی در بیشتر مناطق استان به دست فراموشی سپرده شده کشاورزی با استفاده از توان دست و کمک چهارپایان است.
در این شیوه کشاورزان همه مراحل کار از کاشت،داشت تا برداشت را در مسیری طاقت فرسا به شیوه سنتی انجام می دادند اما این روزها مرحله کشت در بیشتر مناطق استان با استفاده از ماشین آلات،آبیاری به صورت قطره ای یا بارانی و برداشت هم با استفاده از تجهیزات مکانیزاسیون کشاورزی انجام می گیرد.
در شیوه سنتی کشاورزان ابتدا زمین را با کلنگ زیر و رو کرده،سپس با استفاده از چهارپایان شخم زده و در مرحله بعدی اقدام به انجام کشت می شود.
ابزارهای زیادی هستند که سال های متمادی جزو امکانات روزمره زندگی مردمان کهگیلویه و بویراحمد بوده اند اما با پیشرفت تکنولوژی و مهاجرت مردم به شهرها جایگاه خود را در کابردهای روزمره از دست داده اند.
شهروندان برای انجام کارهای روزمره از وسایلی مانند کاسه های چوبی،سبدهای چوبی،آسیاب های دستی استفاده می کردند که با پیشرفت تکنولوژی دیگر خبری از این وسایل در زندگی خانواده های استان نیست و حالا باید ابزارهای قدیمی را تنها در موزه ها جست و جو کرد.
ظروف نیم کیز و کیز که به ترتیب پنج و 10 کیلوگرم ظزفیت دارند برای دادو ستد به شیوه پایاپای یا همان کالا به کالا استفاده می شده است به عبارت دیگر زمان های قدیم که ترازو در مناطق روستایی نبود مردم برای اندازه گیری گندم، جو و سایر مواد از این ابزار استفاده می کرد.
در همان سال ها اندازه گیری اشیا با ترازوهای دستی استفاده می شد اما با پیشرفت تکنولوژی اکنون ترازوهای دیجیتال جای این ابزار را گرفته است.
ابزار دیگری برای خرد مواد غذایی سیرکو نام دارند که برای کندن پوسته برنج از این ابزار استفاده می شده است.
سیرکو همچنین برای خرد کردن کاردک و برنج به منظور پخت غذای محلی آش کارده، آسیاب کردن داروهای خوراکی و گیاهی نیز استفاده می شده که البته در برخی مناطق هنوز کاربرد دارد.
ردپای ابزارهای قدیمی در موزه
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کهگیلویه و بویراحمد گفت: بیشتر ابزارهای قدیمی مانند وسایل کشاورزی کاربرد خود را در زندگی روزمره شهروندان از دست داده اند.
رحیم دادی نژاد تاکید کرد: وسایل قدیمی مربوط به دوران قاجار و پهلوی در موزه اشیای تاریخی نگهداری می شود اماوسایل قدیمی که مربوط به دوران کهن هستند در فهرست آثار ملی ثبت می شوند.
ثبت ملی
مدیر کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه ابزارهای مورد استفاده مردم در دوران خیلی قدیمی ثبت می شود گفت:امسال ۶ شی منقول تاریخی موزه ای استان در فهرست آثار ملی ثبت شدند.
سعید طالب پور اظهار کرد: شاخص ترین اشیای ثبت شده در فهرست آثار ملی شی سنگی کتیبه دار می باشد و مربوط به دوره ساسانی است که با خط پهلوی روی آن نوشته شده است.
طالب زاده به دیگر اثر شاخص منقول اشاره کرد و گفت: شی سنگی با کاربری دارویی است که در کاوش‌های "دِه پایینِ " "سادات محمودی" شهرستان دنا، بدست آمده از دیگر موارد اشیای ثبت شده استان در فهرست آثار ملی است.
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان یادآور تصریح کرد: با این ۶ اثر ثبت شده امسال ۳۵ اثر منقول استان در فهرست آثار ملی ثبت شدند.
وی با بیان اینکه جاذبه‌های تاریخی فرهنگی و موزه‌ها در مبحث گردشگری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند،گفت: این جایگاه می‌تواند برای انتقال فرهنگ تأثیرگذار باشد.
کهگیلویه و بویراحمد بخشی از تمدن عیلام بوده و در دوره بعد از اسلام و همچنین بعد از ورود آریایی‌ها جزئی از خاک تمامی حکومت‌های ایران بوده است.
این استان با ۶۹۰ اثر منقول و غیر منقول ثبت شده در آثار ملی ظرفیت‌های خوبی برای ایجاد موزه دارد.
کهگیلویه و بویراحمد در دوره‌های تاریخی مختلف با نام‌هایی مانند بلاد شاپور، جبال گیلویه و کهگیلویه شناخته می‌شد.