اتحادیه اروپا به عنوان سومین تامین کننده اصلی تسلیحات اوکراین، روز شنبه دهمین بسته تحریمی علیه روسیه را به مناسبت نخستین سالگرد جنگ در اوکراین اعلام کرد. در این بسته علاوه بر شخصیتها و نهادهای روس، ۷ نهاد ایرانی نیز که ادعا شده در تولید و ارسال پهپاد به روسیه همکاری دارند به فهرست تحریمها اضافه شدهاند.
اتحادیه اروپا با بیان این ادعا که ارتباط مستقیم میان شرکتهای ایرانی تولید کننده پهپاد با مجتمعهای صنعتی و نظامی روسیه خطر بزرگی بشمار میرود، «نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، «سازمان جهاد خودکفایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی»، شرکتها «اوج پرواز ما دو نفر»، «پرآور پارس»، «صنایع هوایی قدس» و «صنایع هوایی شاهد» را تحریم کرده است.
ادعای اتحادیه اروپا در مورد پهپادهای ایرانی و تحریمهای وضع شده درحالیست که جمهوری اسلامی بارها ادعاهای مطرح شده در این زمینه را رد و تصریح کرده است که هیچ سلاح و پهپادی برای استفاده در جنگ با اوکراین به روسیه نداده است.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان پیشتر در این زمینه گفت: کشورهایی که بزرگترین صادرکننده تسلیحات و تجهیزات به یک طرف جنگ هستند مایلند با دامن زدن به خبرهای کذب و جعلی افکار عمومی جهانی را دچار گمراهی و خطا کنند.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران نه در یک طرف جنگ و نه در کنار یک طرفی دیگر قرار دارد، تاکید کرد: ایران چنین طرحهایی را حتی در دست پیگیری هم ندارد. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان خاطرنشان کرد: رویکرد جمهوری اسلامی ایران تشویق طرفین برای توسل به راهکار سیاسی و همچنین تشویق جامعه بینالمللی برای کمک به شکل گیری راهکار سیاسی به منظور پایان دادن به جنگ است.
اما این روزها روایتهای جدیدی از سوی مقامات غربی درباره جنگ اوکراین شنیده میشود. به رویدادی که اینک یک سال از آغاز آن، با تشویق رهبران غربی و تحریک اوکراین میگذرد، «جنگ جهانی» اطلاق و برای آن از مونیخ تا نیویورک نشستهای بینالمللی تدارک دیده میشود.
نمونه بارز آن در جریان ملاقات نخست وزیر انگلیس با معاون رئیس جمهوری آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ آلمان مشهود است. دو طرف در این دیدار ضمن مرور آخرین تحولات اوکراین، جنگ جاری در این کشور را جنگ جهانی نامیدند.
بر اساس بیانیه دفتر نخست وزیر انگلیس ریشی سوناک و کاملا هریس «در مورد چگونگی تسریع اقدامات بین المللی در مورد اوکراین بحث کردند تا این کشور بتواند در جنگ با روسیه پیروز شود. آنها همچنین در مورد اینکه جامعه بین المللی چگونه می تواند اطمینان حاصل کند که اوکراین دیگر با تهدیدات مشابه روبرو نخواهد شد، بحث کردند.»
بر اساس این بیانیه، سوناک و هریس موافق بودند که «جنگ ولادیمیر پوتین در اوکراین یک جنگ جهانی است، که بر امنیت غذایی، انرژی و هنجارهای پذیرفته شده بین المللی تاثیر گذاشته است.» آنها بر همین اساس «کشورهایی را که از تلاش های پوتین از نظر سیاسی و نظامی حمایت می کنند، محکوم کردند.»
اما شواهد نشان میدهد که انگلیس و آمریکا به دلیل سودهای کلانی که شرکتهای تسلیحاتی طی یک سال گذشته به جیبزدهاند چندان تمایلی به پایان جنگ ندارند.
به همین خاطر هنگامی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه شهریور ماه گذشته برای انجام مذاکرات صلح با کییف اعلام آمادگی کرد و از اوکراین خواست خصومت را کنار بگذارد، ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین تحت تاثیر القائات مقامهای جنگطلب غرب اعلام کرد که زمانی آماده مذاکره است که رئیس جمهوری دیگری در روسیه به قدرت برسد.
رئیس جمهوری آمریکا هم که کشورش ضمن مداخلات گسترده و حمایت تسلیحاتی و سیاسی از اوکراین به نوعی یک طرف جنگ شده، اخیرا به جای کییف، طرح چین برای حل این بحران را رد کرده است. جو بایدن رئیسجمهور آمریکا جمعه (۲۴ فوریه) در مصاحبه با شبکه ایبیسی نیوز پس از انتشار طرح صلح پکن درباره جنگ اوکراین، ادعا کرد، این ایده که چین درباره نتیجه جنگ مذاکره خواهد کرد، منطقی نیست.
وی مدعی ٔشد: من چیزی در طرح چین ندیدم که نشان دهد در صورت پیش رفتن طبق آن، جز برای روسیه، برای دیگران هم مفید باشد. این ایده که چین قصد دارد درباره عاقبت جنگی که کاملاً برای اوکراین ناعادلانه است مذاکره کند، منطقی نیست.
طرح چین از هر دو طرف میخواهد با کاهش تنش تدریجی موافقت کنند و درباره استفاده از تسلیحات اتمی هشدار میدهد. این طرح به تعبیر خبرگزاری رویترز، عمدتاً تکرار موضع چین از زمانی است که روسیه عملیات نظامی ویژه خود در اوکراین را در تاریخ ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (پنجم اسفند ۱۴۰۰) آغاز کرد.
از سویی، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که به مناسبت نخستین سالگرد جنگ اوکراین برگزار شد ادعا کرد: روسیه برای پیروزی می جنگد اما اوکراین برای بقا مبارزه می کند. وی بر همین اساس از اعضای شورای امنیت سازمان ملل خواست که فریب مذاکرات صلح و آتشبس موقت توسط روسیه را نخورند.
همچنین وزیر امور خارجه انگلیس در اظهاراتی که هیچنشانی از دورنمای رسیدن به صلح در آن دیده نمیشود مدعی شد که نظم بینالملل بواسطه جنگ اوکراین در معرض خطر است. او با بیان این ادعا که رئیس جمهوری روسیه مایل به راه اندازی جنگ فرسایشی علیه اوکراین است، عنوان کرد: جنگهای جهانی در قرن بیستم نشان داد که تبعات تداوم جنگ در اوکراین چه وحشتناک خواهد بود.
جیمز کلورلی بدون اشاره به تاثیر دخالت کشورش در طولانی شدن جنگ اوکراین هشدار داد که اگر درگیریها ادامه یابد صدها هزار نفر دیگر کشته و زخمی خواهند شد و کمبود جهانی غذا، سوخت و قیمت های سرسام آور ادامه مییابد. وی با بیان این مطلب مدعی شد: «به این دلایل و دلایل دیگر، پوتین نمی تواند و نباید در جنگ اوکراین برنده شود. آنچه در میدانهای جنگ در معرض خطر است، نظم بین الملل است.»
اما دلیل آشفتگی نظم بینالملل را نه با ادعا بلکه در آمار و ارقام میتوان جستجو کرد که به وضوح نشانگر تاثیر مخرب سیاستهای جنگ طلبانه غرب در یک سال اخیر است. بررسی دادههای «موسسه کیل برای اقتصاد جهانی» که روز ۲۱ فوریه ۲۰۲۳ منتشر شد نشان میدهد که ایالات متحده با ارسال ۴۶.۶ میلیارد دلار تسلیحات نظامی، بزرگترین تامین کننده مهمات اوکراین بشمار میرود. بعد از آن انگلیس با ارسال ۵.۱ میلیارد دلار و اتحادیه اروپا ۳.۳ میلیارد دلار به ترتیب در ردیف دوم و سوم قرار دارند.
این آمار مربوط به دوره ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲ (۴ بهمن ۱۴۰۰) تا ۱۵ ژانویه ۲۰۲۳ (۲۵ دی ۱۴۰۱) و درحالیست که ایالات متحده ، انگلیس و آلمان این روها در صدد ارسال تانکهای پیشرفته به اوکراین هستند. آلمان هم به سایر کشورهای غربی اجازه داده تا تانک های آلمانی را از ناوگان خود به اوکراین ارسال کنند. همچنین رئیس جمهوری آمریکا، در جریان سفرش به کییف در ۲۱ فوریه، از تخصیص نیم میلیارد دلار دیگر برای ارسال کمک های نظامی به اوکراین خبر داد
اما نکته مهم سودهایی است که به واسطه تداوم جنگ اوکراین نصیب شرکتهای نظامی میشود. تازهترین دادههای آماری نشان میدهد که غول صنایع دفاعی انگلیس موسوم به بیامئی سیستمز در عرض یک سال گذشته سود کلانی را به واسطه سفارشهای تسلیحاتی دول غربی، در پی جنگ اوکراین به جیب زده است.
طبق گزارشهای منتشر شده، این شرکت انگلیسی ۳۷.۱ میلیارد پوند سفارش در یک سال گذشته دریافت کرده که با احتساب سفارشهای عقب مانده به ۵۸.۹ میلیارد پوند میرسد. بیامئی سیستمز این روزها سرگرم ساخت جنگافزارهای الکترونیک برای جتهای F-۳۵ است و انتظار دارد که در سال جاری میلادی (۲۰۲۳) هم سفارشهای بیشتر و سود بالاتری را به جیب بزند.
به این ترتیب آشکارا پیداست که چرا جوسازی درمورد پهپادهای ایرانی میتواند برای تقویت روایت ساختگی و ادعایی غرب از جنگ اوکراین مفید و تداوم درگیریها به سود بازیگران جنگ طلب در بلوک غرب باشد.