به گزارش گروه علم و آموزش ایرنا از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) احمد فاضل زاده اظهار داشت: رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام در سال ۲۰۲۲ توسط گروه رتبه بندی موسسه نشان می‌دهد از میان دانشگاه های ۵۷ کشور اسلامی، در مجموع ۴۶۰ دانشگاه از ۳۰ کشور شرایط حضور در این نظام رتبه بندی را داشته اند.
وی افزود: ۱۰ دانشگاه برتر حاضر در این رتبه بندی از کشورهای عربستان، مالزی، مصر، ایران، قطر و پاکستان هستند که عربستان با چهار دانشگاه، ایران با ۲ دانشگاه و بقیه کشورها هر کدام با ۱ دانشگاه در میان ده دانشگاه برتر جهان اسلام قرار گرفته اند. به دلیل اینکه بسیاری از دانشگاه های کشورهای اسلامی در رتبه بندی های جهانی حضور ندارند رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام می تواند علاوه بر مشخص کردن جایگاه هر دانشگاه در بین کشورهای اسلامی با نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاه‌ها بر اساس هر معیار، اساس هدف‌گذاری و سیاست‌گذاری دانشگاه‌ها قرار گیرد.
دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ۲۰۲۲
رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام اظهار داشت: از میان دانشگاه های ۵۷ کشور اسلامی، در مجموع ۴۶۰ دانشگاه از ۳۰ کشور اسلامی شرایط حضور در این نظام رتبه بندی را داشته اند. بیشترین تعداد حضور دانشگاه ها متعلق به کشورهای ترکیه، ایران و پاکستان است که به ترتیب ۱۱۱، ۷۴ و ۴۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی دارند.
فاضل زاده گفت: تعداد ۷۴ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی حضور دارند. این در حالی است که در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام سال ۲۰۲۱ از ایران ۵۸ دانشگاه حضور داشتند.
وی ادامه داد: از میان دانشگاه های ایرانی حاضر در رتبه بندی، دانشگاه های علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران در زمره ۱۰ دانشگاه برتر جهان اسلام قرار دارند و دانشگاه های تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، صنعتی شریف، علوم پزشکی تبریز، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی مشهد، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان دانشگاه های حائز رتبه زیر ۵۰ هستند.
تعداد ۳۷ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شیراز، شهید بهشتی، تبریز، فردوسی مشهد، گیلان، اصفهان، یزد، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، سمنان، شهید باهنر کرمان، کاشان، بوعلی سینا، رازی، ارومیه، یاسوج، بین المللی امام خمینی، خوارزمی، شهید چمران اهواز، شهرکرد، کردستان، مازندران، محقق اردبیلی، زنجان، شهید مدنی آذربایجان، لرستان، مراغه، سیستان و بلوچستان، الزهرا، اراک، شاهد، تربیت معلم شهید رجایی، بیرجند، خلیج فارس، علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، هرمزگان و علامه طباطبایی می باشند.
تعداد ۲۳ دانشگاه علوم پزشکی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه های علوم پزشکی شامل: دانشگاه های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی بقیه الله، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی ارومیه، علوم پزشکی زاهدان، علوم پزشکی اردبیل، علوم پزشکی سمنان، علوم پزشکی شهرکرد و علوم پزشکی شاهرود می باشند.
تعداد ۱۳ دانشگاه صنعتی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه های صنعتی شامل: دانشگاه های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود، صنعتی نوشیروانی بابل، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، صنعتی سهند، صنعتی شیراز، صنعتی مالک اشتر، صنعتی کرمانشاه، صنعتی ارومیه در این نظام رتبه بندی قرار دارند.
از دانشگاه های کشاورزی تنها دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این رتبه بندی حضور دارد.
در جدول زیر تعداد و رتبه‌های دانشگاه های ایران در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ۲۰۲۲ نشان داده شده است. دانشگاه هایی که رتبه بندی آنها در بازه یکسان هستند همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی بر اساس حروف الفبا (به لاتین) مطابق با سامانه رتبه بندی موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام است.
روش‌شناسی رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلامی ۲۰۲۰
فاضل زاده گفت: در رتبه بندی دانشگاه های جهان اسلام ۲۰۲۲، دانشگاه‌هایی بررسی شدند که حداقل ۵۰۰ مدرک در سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۱۸ در پایگاه وب آو ساینس (WoS) به ثبت رسانده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی بین المللی نظیر «وب او ساینس» گردآوری شده است.
مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاه‌های کشورهای اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.
محاسبه تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه‌ها با نمره منفی است که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Neg Rep) آورده می شود.