به گزارش ایرنا، مطالعه سد خرسان ۳ از سال ۸۶ آغاز شد و شرکت توسعه منابع آب و انرژی ایران اهداف عمده احداث این سد را تولید انرژی برق-آبی، تنظیم جریان، افزایش عمر مفید سدهای پایین دست و کاهش هزینه های سیستم های سیلاب در سدهای خرسان ۲ و ۳ ذکر کرده است.عملیات اجرایی ساخت این سد در شهریور ٩٧ آغاز شد.
طبق آخرین آمار، سد خرسان۳ با ۲۴ کیلومترمربع وسعت، حدود ۱۹۵ متر ارتفاع، یک میلیارد و ۱۸۵ میلیون مترمکعب حجم و ۳۹ کیلومتر طول یکی از بزرگترین سدهای بتنی کشورخواهد بود.
ساخت این سد پیامدهای منفی اجتماعی و اقتصادی فراوانی به گفته کارشناسان بر جای می گذارد اما موضوعی که نباید براحتی از کنار آن گذشت تاثیرات منفی ساخت این سد بر دهمین ذخیرگاه زیست ایران در منطقه دنا در کهگیلویه و بویراحمد است.
اطلاعات موجود نشان می دهد با احداث این سد، ۱۷ روستای استان کهگیلویه و بویراحمد و چهار روستای چهارمحال و بختیاری که پیشتر بخشی از استان کهگیلویه و بویراحمد بودند زیر آب خواهند رفت.میلیون ها اصله درخت بلوط از بین می رود و بخشی از تاریخ سرزمین ایران هم برای همیشه زیرآب مدفون می شود.
۸۰۰ خانوار با افزون بر ۱۰ هزار نفر جمعیت باید از این روستاها کوچ داده شوند مردمی که شغلی غیر از کشاورزی و دامداری بلد نیستند و پس از کوچ به دامان حاشیه شهرها پناه خواهند برد.
پیامدهای منفی زیست محیطی ساخت این سد ،فعالان محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد را به تکاپو واداشته است بطوری که یکی از این فعالان با اطمینان به ایرنا می گوید: ساخت سد خرسان ۳ چنان بر وضعیت آب و هوایی دنا تاثیر می گذارد که نسل های آتی دیگر در قله های دنا برفی نخواهند دید.
اما سد خرسان ۳ چه پیامدهای زیست محیطی دارد که به جای بارش برف در دنا ،هوای گرم و شرجی به منطقه هدیه خواهد کرد . فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد می گوید: دریاچه پشت سد خرسان ۳ بدلیل وسعت فراوان باعث شرجی و گرم شدن هوای منطقه شده و چون دریاچه در قلب منطقه حفاظت شده دنا واقع میشود با افزایش دما اقلیم و هوای رشته کوه دنا رو به گرمی می رود و در اندک زمانی مانع ریزش برف در این منطقه میشود.
هادی سینایی معتقد است با گرم شدن هوا ، آفتهای مختلف وارد جنگلهای زاگرس جنوبی شده و کاری که کرم جوانه خوار در مناطق گرمسیری با جنگل های بلوط کرد در تمام جنگلهای مناطق سردسیری پخش می شود و دیری نمی گذرد که پوشش جنگلی منطقه رو به نابودی می رود.
وی ادامه می دهد: برای آنکه چرخ کارخانه های فولاد را در دل کویر مرکزی ایران بچرخانند می خواهند در کهگیلویه و بویراحمد جان های بی شماری از بلوط های۱۰۰ تا ۵۰۰ ساله ای را بگیرند که ریشه های ۹ متری آنها در عمق خاک رفته و به تقویت سفره های آبی زیر زمینی و جلوگیری از فرسایش خاک کمک می کنند.
"برای آنکه به صنعت آب بری در استان های کویری جان تازه ای ببخشند، می خواهند جان یکصدو بیست کیلومتر مربع از خاکی را بگیرند که برای تشکیل هر سانتی متر از آن ۱۰۰ تا ۱۰ هزار سال باید زمان بگذرد . کهگیلویه و بویراحمد با ۲ درصد در هکتار بیشترین فرسایش خاک در کشور را به خود اختصاص داده است . قرار است جان مراتع و گونه های بیشماری از گیاهان گرفته شود که اندمیک منطقه هستند."
فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد می گوید: با ساخت سد خرسان۳ افزون بر ۶ میلیون اصله درخت مقدس بلوط و دیگر گونه های جنگلی کهگیلویه و بویراحمد برای همیشه نابود می شود. همان درخت قابل احترامی که طی سالیان متمادی و در ایام سخت ، وسیله ارتزاق ۱۰ هزار نفر جمعیت ساکن همان ۱۷ روستایی بوده که قرار است زیر آب بروند . با یک حساب سرانگشتی ۶ میلیون اصله درخت و درختچه برای جمعیت ۱۰ هزار نفری همان ۱۷ روستا به ازاء هر نفر ۶۰۰ اصله درخت از دست می رود .
سینایی می افزاید منطقه ای که قرار است سد در آن احداث شود زیستگاه بی شماری از حیات وحش با تنوع های متفاوت و قلمروهای خاص است که معلوم نیست چه سرنوشت شومی در انتظار آینده آنهاست.
وی تاکید می کند که سوای از تعهدات اخلاقی و ملی ، با ثبت دنا بعنوان دهمین ذخیرگاه زیست کره کشور و نخستین آن پس از انقلاب اسلامی،برای کشور تعهد بین المللی ایجاد شده است بنابر این حفاظت از ذخیرگاه جهانی دنا وظیفه دولت است و نباید در کنار آن فعالیتی صورت گیرد که زیانی متوجه ان کند و صدای نهادهای بین المللی را بلند کند.
یکی دیگر از فعالان محیط زیست استان تاکید کرد بدون تردید با ساخت سد تعداد زیادی از درختان چند هزار ساله بلوط زیر آب می روند و در پی آن زیستگاه جانوران و حیات وحش نابود می شود.
وی می گوید با نابود شدن زیستگاه و رفتن زیر آب ،شماری از گونه های حیاط وحش منطقه به ویژه های گونه های شاخص با احداث این سد بزرگ از بین می روند.
وی که خواست نامش برده نشود ،ابراز کرد: این سد تأثیر مستقیم بر روی هوای منطقه دنا دارد، درجه حرارت دنا را به شدت افزایش میدهد و در دنا دیگر ریزش برف صورت نمی گیرد وموجب به هم خوردن اکوسیستم منطقه می شود.
وی تاکید می کند :طول دریاچه پشت سد ۳۷ کیلومتر و از آتشگاه تا لماگون است و دریاچه عظیمی با ۲ میلیارد متر مکعب حجم دارد بنابراین تاثیر مستقیمی بر دمای منطقه خواهد داشت.
به گفته او، ۲۵ گونه نادر درخت در منطقه منحل احداث سد خرسان ۳وجود دارد که تعدادی منحصر بفرد است و با طرح انتقال آب سد خرسان ۳، ممکن است کارون برای همیشه خشک شود.
ذخیره گاه دنا در شانزدهم تیرماه سال ۱۳۹۰ به عنوان دهمین ذخیره گاه زیست کره ایران ثبت شد و بر اساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست کشور افزون بر یک هزار و ۵۲۰ گونه گیاهی و جانوری در این منطقه شناسایی شده است.
بر اساس اعلام سازمان محیط زیست، ذخیرهگاه زیستکره، مناطق حفاظت شده طبیعی - زیستی بینالمللی هستند که علاوه بر حفاظت، دستاوردهایی مانند ارائه سایتهای مطالعاتی کمنظیر به دانشمندان و تجربه مهارت انسان در پشتیبانی از توسعه پایدار را نمایان میکنند.
اعلام ذخیرهگاههای زیستکره برای جلوگیری از تغییرات برگشتناپذیر و بهرهبرداری ناپایدار از منابع طبیعی، در عین نیاز به بهرهبرداری از طبیعت (با توجه به رشد روزافزون جمعیت) شکل گرفته و به یکی از تقسیم بندیهای مهم حفاظتی جهان تبدیل شده است.
فعالان محیط زیست از مسئولان کهگیلویه و بویراحمد درخواست کردند صدای اعتراض مردم استان را به گوش دولتمردان برسانند و تا دیر نشده جلوی نابودی استان و ذخیره گاه دنا را بگیرند.