عزت‌اله رئیسی اردکانی پدر آب ایران شامگاه سه شنبه در مناظرۀ داغ علمی که با محوریت محیط زیست برگزار شد به گوشه‌ای از رازو نیاز درخت و آب پرداخت و اظهار کرد: میلیون‌ها سال است که بین آب و درخت همزیستی مسالمت آمیز شگرفی وجود دارد؛ بشر از زمانی با بحران در حوزه محیط زیست روبه رو شد که توسعه بی‌هدف و سردرگم خود را آغاز کرد.
وی با بیان اینکه نگاه را به درخت باید تغییر داد و بایستی به نقش عمده و سازنده درخت در زندگی بشر اندیشید، گفت: درخت و آب در تأمین غذای جهان نقش دارند و بشر با تمام پیشرفت علمی نمی‌تواند کار آب یا یک درخت ساده را انجام دهد؛ هیچ چیز نمی‌تواند جای درخت را در تولید موادغذایی یا سایر موارد بگیرد؛ اگر بشر قرار باشد ماده غذایی آلی بسازد نیازمند راه‌اندازی کارخانه‌های عظیمی است؛ البته هنوز هم به این دانش نرسیده است. این کار از نظر اجرایی و اقتصادی امکان پذیر نیست.
او با اشاره به اینکه بخشی از آب در زمین فرو می رود و بخش دیگر آن بر زمین جاری می‌شود گفت: آب جاری شده بر زمین منبعی برای آب آشامیدنی و تولید محصولات کشاورزی است.
رئیسی اردکانی با بیان اینکه درختان زیستگاه پرندگان و جانوران هستند اضافه کرد: درختان در مرگ هم منشأ زندگی هستند؛ برگ، میوه، ریشه و تنه درخت در خاک می‌ماند و در یک مکانیزم پیچیده تبدیل به موادی می‌شوند که برای ادامه حیات درخت لازم است؛ درخت‌ها در طبیعت خودکفا هستند و خودشان از مرگشان ارثی بر جا می‌گذارند که این ارث می‌تواند موجب ادامه حیات شان شود.
وی یادآور شد: درختان نقش مهمی در پایین آوردن درجه حرارت دارند؛ انسان‌ها از مناظر زیبای جنگل، درختان و گل‌های زیبای آن لذت می‌برند و ساعات تفریح خود را در زیر سایه درختان می‌گذرانند و شادی و نشاط را تجربه می‌کنند.
رئیسی اردکانی ادامه داد: در ۱۰۰ سال گذشته بشر توسعه غیرعلمی را هدف اصلی خود قرار داده و طبیعت را برای رفاه زندگی‌اش به خدمت خود گرفته است. این در حالیست که آب و درخت در یک اکوسیستم قرار دارند.
او یادآور شد: تعداد گونه‌های جانوران و گیاهان در طبیعت و در یک سیستم اکوسیستمی تا حدی نگه داشته می‌شود و طبیعت اجازه افزایش یا کاهش را نمی‌دهد. بنابراین تعادل اکولوژیکی از موارد مهمی است که باید به آن پرداخته شود. چراکه تعداد گونه‌های مختلف جانوران و گیاهان نباید از مقدار معینی افزایش یابند و استفاده از منابع آب، خاک، زمین و هوا محدودیت دارد و هرگونه بهره‌برداری بیش از حد توان از منابع، تعادل اکولوژیکی را به هم می‌زند و مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند.
وی با اعتقاد به اینکه هیچ چیز در طبیعت بدون قاعده آفریده نشده است، گفت: حتی زلزله و سیل بخشی از تعادل اکولوژیکی هستند که خودِ طبیعت آنها را به عهده گرفته و باید وجود داشته باشند. ما زلزله را خطرناک می‌دانیم؛ در حالی که زلزله نقشی طبیعی دارد.
وقتی بشر تعادل اکولوژیکی طبیعت را به هم می‌زند طبیعت مجبور می‌شود به سمت تعادل جدید برود؛ این تعادل به ضرر بشر و منفی است.
او با بیان اینکه بحران آب از سال ۱۳۴۷ آغاز شده است، گفت: از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۷۰ بیشتر از سهمی که از بارندگی داشتیم استفاده کردیم؛ پنجاه سال اضافه برداشت کردیم تا با بحران آب روبه رو شدیم؛ اما فریاد آن فقط ۱۰ ساله که بلند شده است.
رئیسی اردکانی با اشاره به وضعیت بختگان گفت: در حوزه بختگان سه سد ساختیم. هزاران چاه حفر و ۹۰ مترمکعب آب به شیراز انتقال داده شد. این اقدامات موجب اتفاقات ناخوشایندی در این منطقه شد؛ ورودی آب رودخانه کر از سال ۱۳۸۶ تاکنون کاملا قطع شده است و اگر آبی هم می‌آید از حوزه‌های اطرافش است؛ در حال حاضر شوری دریاچه به ۳۵۰ هزار میلی‌گرم در لیتر رسیده و آب شور دریاچه وارد آبخوان دریاچه شده است.
از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۷۰ بیشتر از سهمی که از بارندگی داشتیم استفاده کردیم؛ پنجاه سال اضافه برداشت کردیم تا با بحران آب روبه رو شدیم؛ اما فریاد آن فقط ۱۰ ساله که بلند شده استوی اضافه کرد: در سالهای گذشته و قبل از این حوادث آبی که از دریاچه تبخیر می‌شد هزار میلیون مترمکعب بود که این تبخیر باعث افزایش رطوبت و کاهش نیاز آبی گیاهان می‌شد اما در حال حاضر باید با صرف هزینه های گزاف و با تانکر و بهره‌گیری از سوخت درختان اطراف دریاچه را آبیاری کنند؛ متأسفانه هزینه اقتصادی را به خاطر توسعه نابجا افزایش داده‌ایم.
پدر آب ایران یادآور شد: دریاچه‌ها در سرنوشت خود نقشی ندارند؛ روزی آنها از باران و سیلاب است اما انسان دارای فکر و اندیشه و خلاقیت است که با استفاده از این نعمت خدادادی به تکنولوژی و دانش عظیمی دست یافته و بسیاری از مواهب طبیعت را به خدمت خود گرفته و از آنها بهره می‌برد و گاهی هم سوء استفاده می‌کند. چرا انسان باید روشی برگزیند که خسارت عظیمی به خود و فرزندانش وارد کند؟
او افزود: متأسفانه انسان مراتع، جنگل‌ها و کوه‌های اطراف دریاچه را از تبخیر آب دریاچه محروم می‌کند. با حفر هزاران چاه، پمپاژ تغذیه مصنوعی آبخیزداری و سدسازی بیش از سهمی که طبیعت برای او تعیین کرده برداشت می‌کند.
وی گفت: چرا انسان با تفکر و اندیشه قدرت هماهنگی و تعامل ندارد، منافع فردی را بر منافع جامعه ترجیح می‌دهد، منافع سازمانی را بر منافع اصولی کشور ترجیح می‌دهد و فقط در حرف از منافع محیط زیست و توسعه پایدار می‌گوید؟ متأسفانه بهره‌برداری از منابع آب در استان توسط سیاستمداران و ذینفعان قدرتمند تصمیم گیری می‌شود.
کاشت یک میلیارد درخت در دستور کار
منصور رضایی سرپرست اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری فارس در این میزگرد اظهار کرد: صنعت و صنعتی شدن محاسن و معایبی دارد؛ یکی از معایب صنعت از بین رفتن پوشش‌های گیاهی و تغییرات اقلیمی است که باعث شده انسان برای ادامه زیست خود روی کره زمین با مشکلاتی مواجه شود؛ پس از بروز این مشکلات اساتید دانشگاه بهترین راه برای خروج از مشکلات، جذب کربن و کم کردن آن را کاشت درخت دانستند.
وی به پیمان کیوتو اشاره کرد و گفت: بر اساس این پیمان که پیمانی بین‌المللی بود و با هدف کاهش صدور گازهای گلخانه‌ای شکل گرفت کشورها ملزم به کاشت درخت شدند. پس از آن کشورهای مختلفی اقدام به کاشت درخت کردند و امسال با دستور رییس جمهور، پیگیری مجدانه وزیر جهاد کشاورزی چ رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری قرار شد در عرض چهار سال یک میلیارد درخت در کشور ایران کاشته شود و سهم استان فارس هم سالی بیست میلیون درخت است که هم باید تولید و هم کاشت کنیم.
رضایی ادامه داد: اساتید دانشگاه باید این موضوع را مورد توجه قرار دهند چراکه قرار است این کار با مردم و برای مردم باشد لذا نیاز به توضیحات و تبیین این موضوع است.
وی عنوان کرد: ایران به عنوان هفتمین کشور تولید کننده کربن شناخته می‌شود. جامعه جهانی در انتظار نشسته تا ببیند ما وظیفه‌مان را چگونه انجام می‌دهیم. ما در جامعه جهانی تعهدی داریم که باید تعهدمان را به منصه ظهور برسانیم.
رضایی با بیان اینکه همه مردم در کشور تعهدات فردی و اجتماعی دارند، گفت: باید بپذیریم که طبیعت دینی بر گردن ما دارد که باید این دین را با انجام اقداماتی از جمله کاشت درخت و مشارکت در طرح مردمی کاشت یک‌میلیارد درخت در طول چهار سال ادا کنیم.
وی اضافه کرد: زیبایی شهر شیراز به دلیل برخورداری این شهر از جنگل‌های حاشیه شهر و جنگل‌های منطقه کوهمره است. این در حالیست که اهالی کوهمره و شیراز قدر این جنگل‌ها را نمی‌دانند. امیدواریم یکی از خروجی های این جلسه در رابطه با ساماندهی جنگل‌های کوهمره باشد.
او گفت: نارنج‌های شهر شیراز زیبایی خاصی به این شهر بخشیده و میوه نارنج در شیراز از کیفیت خوبی برخوردار است که این ظرفیت باید مورد توجه قرار بگیرد؛ بایستی تمام تلاش خود را برای افزایش فضای سبز شهر و فضای سبز خارج از شهر و کمک به حافظت هر چه بهتر جنگل‌های شیراز به کار بگیریم.
شهر شیراز از ۱۲۵۰ هکتار فضای سبز برخوردار است
سیدجواد نقیبی رئیس اداره مطالعات و ترویج سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز هم اظهار کرد: شیراز در سالهای گذشته از باغ‌های فراوانی برخوردار بود؛ در واقع شیراز در گذشته به شهری در یک باغ معروف بود اما متأسفانه امروزه شاهد تقلیل در فضای سبز این شهر هستیم که این اتفاق ناخوشایند به واسطه سوداگری زمین و زمین‌خواری رخ داده است.
وی به بیان وضعیت کنونی فضای سبز شیراز پرداخت و گفت: شهر شیراز از ۱۲۵۰ هکتار فضای سبز برخوردار است که این فضا در سطوح مختلف فضای سبز قرار گرفته است؛ در واقع حدود ۳۳۰ پارک و باغ داریم.
او گفت: ارتفاعات پیرامونی شهر شیراز که جزو سلسله جبال زاگرس است حدود هفت یا هشت سال است که از منابع طبیعی به شهرداری تحویل داده شده است؛ این ارتفاعات حدود ۱۵۰۰۰ هکتار است که ۱۳ هزار هکتار از این مجموع به شهرداری تحویل داده شده است؛ در حال حاضر ۲۵۰۰ هکتار آن زیر کشت برده شده است.
نقیبی سرانه فضای سبز شهری را ۲۲/۵ مترمربع به ازای هر شهروند شیرازی دانست و گفت: هرچند این رقم به نسبت استانداردهای جهانی رقم خوبی محسوب می‌شود اما متأسفانه با زوال فضای سبز مواجه هستیم. در سنوات اخیر هم با پدیده‌های جهانی مانند تغییر اقلیم و خشکسالی‌های ممتد روبه رو بودیم؛ با این حال تلاش کردیم که از فضای سبز شهری حفاظت کنیم ولی متأسفانه باغات شیراز که در گذشته نزدیک به ۳۰۰۰هکتار بوده در حال حاضر تنها ۷۰۰ هکتار است؛ البته این باغات جزو عرصه خصوصی محسوب می‌شده و در اختیار شهرداری نبوده است.
وی گفت: باغ‌هایی که خشکانده شده و تغییر کاربری داده شده است بیشتر مواردی بودند که به دلیل شخصی بودنشان اجازه ورود به آنها را نداشتیم و این روند سالیان سال ادامه داشته و در نهایت باغات خصوصی دچار خسران بسیاری شدند. البته در طول این سال‌ها اقدامات ارزشمندی در ارتفاعات پیرامونی انجام شده است. به عنوان مثال ارتفاعات پیرامونی شیراز ۸۰۰ گونه گیاهی را در خود جای داده و در این مناطق شاهد تنوع زیستی بی‌نظیری هستیم.
نقیبی یادآور شد: ما با چالش‌های بسیاری در حوزه فضای سبز شهری روبه‌رو هستیم. هرچند نمی‌توان جلوی توسعه شهری را گرفت و بدون شک نگاه ما هم توسعه پایدار شهری است اما امیدمان در بحث فضای سبز به واسطه همین تنوع گونه‌ای در حوزه گیاهی و جانوری به ارتفاعات پیرامونی است؛ اقدامات خوبی انجام و ارتباط خوبی هم با دانشگاه برقرار شده است.
وی افزود: یکی از رویکردهای ما بحث سازگاری با کم‌آبی و بالا بردن تاب آوری فضای سبز است؛ اعتقادمان بر این است که شاه کلید حفاظت از محیط زیست سبز شیراز اقدامات آبخیزداری است که خوشبختانه چندین سال است که به این موضوع ورود کرده‌ایم و مطالعات دامنه‌داری هم در این زمینه انجام شده است.
او عنوان داشت: نخستین پارک آبخیر شهر شیراز در دروازه قرآن در حال احداث است و عملیات اجرایی آن از ابتدای امسال شروع شده است. این اقدامات در راستای حفاظت از منابع آب، خاک و منابع گیاهی و جانوری شهر شیراز است چراکه معتقدیم همه این موضوعات به هم گره خورده‌اند.
نقیبی بیان کرد: نگاه ما در سازمان فضای سبز به ویژه در سنوات اخیر یک نگاه جامع نگر است. هرچند شهرداری ارگانی خدمات‌رسان است ولی در سنوات اخیر در حال تبدیل شدن به یک نهاد اجتماعی و فرهنگساز است و درصدد است برای حفاظت از محیط زیست شهری به ایفای نقش بپردازد.
وی یادآور شد: یکی از معضلات زیست محیطی، عدم مطالبه گری از سوی شهروندان، سازمان‌های مردم نهاد و دانشگاه است. ما انتظار داریم که دانشگاه از شهرداری مطالبه‌گری کند تا با تشریک مساعی، تفاهم و همکاری بتوانیم این شهر را حفظ کنیم.
نمی‌توان به راحتی طرح کاشت یک میلیارد درخت را به وسیله مردم عملی کرد
همایون فرهمند عضو انجمن علمی دانشکده کشاورزی هم اظهار کرد: مستندات بسیاری است که بر اساس آن می‌توان گفت ایرانیان آئین‌هایی در رابطه با نگهداری از درخت و آب داشتند؛ به همان اندازه که آب در دین اسلام از مطهرات شمرده می‌شد در آیین باستان هم توجه به آب وجود داشته است اما متأسفانه این آئین‌ها در طول این سال‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند.
فرهمند ادامه داد: ما در کشور از شایسته‌سالاری فاصله گرفته‌ایم و افراد سر جای خود نیستند. اگر توانمندی‌ها را می‌دیدیم و از آنها به خوبی استفاده می‌کردیم شاهد این اتفاقات ناخوشایند در حوزه محیط‌زیست نبودیم. باید برگردیم و یک سری از آئین‌نامه‌ها را اصلاح کنیم و بپذیریم که در برخی جاها شایسته‌سالاری را رعایت نکردیم تا در یک بازه زمانی که ممکن است چند سال طول بکشد اصلاح ساختار صورت بگیرد.
وی بیان داشت: آیین درختکاری و آیین ستایش آب بسیار ستودنی است و در دین اسلام هم به این موضوعات تأکید بسیاری شده است؛ با وجود اینکه از این آموزه‌ها و باورها برخوردار هستیم اما هنوز این موارد رعایت نمی‌شود.
طرح کاشت یک میلیارد درخت در کشور را کدام کارگروه متخصص و با چه پشتوانه‌ای ارائه داده است؟ آیا این طرح از نوع شعاری نمادین دیپلماتیک است یا از نوع کارشناسی شده که باید وارد میدان شود؟فرهمند با بیان اینکه دین اسلام بسته‌های تشویقی برای کاشت درخت و احترام به آب در نظر گرفته است، گفت: ما باید امانتدار خوبی باشیم؛ ولی تاکنون امانتدار خوبی برای نسل‌های آینده نبودیم. البته مشکلات کشور مربوط به ۵۰ یا ۸۰ سال اخیر نیست.
وی با اشاره به طرح کاشت یک میلیارد درخت در کشور گفت: کدام کارگروه متخصصی و با چه پشتوانه‌ای این طرح را ارائه داده است؟ آیا این طرح از نوع شعاری نمادین دیپلماتیک است یا از نوع کارشناسی شده که باید وارد میدان شود؟
فرهمند به جنگل زدایی در طول سالهای گذشته اشاره کرد و گفت: نمی‌توان به راحتی طرح کاشت یک میلیارد درخت را به وسیله مردم عملی کرد. این طرح دغدغه‌های فعالان زیست محیط را زیاد می‌کند و پیش از آنکه پویشی برای تحقق این امر ایجاد شود باید این موضوع به صورت جدی مورد بررسی قرار بگیرد.
وی ادامه داد: دنیای غرب این مسیر را رفته به بن بست رسیده و برگشته است و ما باید از تجربه این کشورها بهره ببریم.
فرهمند با بیان اینکه شهر شیراز در مسیر پیشبرد برنامه‌های حوزه محیط زیست و فضای سبز نسبت به کلان‌شهرهایی مانند اصفهان، مشهد، تبریز و تهران عقب افتاده است، گفت: شیراز در پوشش گیاهی، خاک و آب با مشکلات بسیاری رو به رو است. اگر شهر شیراز یک برنامه جامع فضای سبز و یک نقشه راه خوب دارد باید این برنامه را به مرحله اجرا برساند. اگر چنین برنامه‌ای وجود ندارد بایستی حتما یک تیم پژوهشی بسیار قدرتمند از مراکز پژوهشی و دانشگاه‌ها برای نوشتن نقشه جامع فضای سبز شهر شیراز تشکیل شود؛ باید بر اساس یک سری پژوهش‌های آینده نگرانه در این مسیر قدم برداریم.
وی در خصوص درخت‌های نارنج شیراز گفت: باید مطالعاتی برای گونه‌های مختلف نارنج شیراز انجام شود و این مسئله با نگاهی کارشناسانه پیگیری شود.
فرهمند با اعتقاد به اینکه باید از کمی‌گرایی پرهیز کنیم، گفت: بخش عمده‌ای از مشکلات آب کشور از خشکسالی نیست بلکه از خشک مغزی است. اگر می‌خواهیم آئین‌ها را پاس بداریم بایستی حتما مطالعه کنیم.
وی گفت: قول می‌دهیم که تیم تخصصی کاملی در دانشکده کشاورزی، دانشکده هنر و معماری و علوم برای بازنگری طرح جامع فضای سبز شهر شیراز تشکیل دهیم.
تفکر درخت‌بانی را جایگزین درختکاری کنیم
بهمن ایزدی فعال محیط زیست نیز اظهار کرد: جامعه جوان نقش بسزایی در پیشبرد اهداف محیط زیست دارد و ما نباید از سرمایه‌های اجتماعی که صاحبان و مالکان اصلی این سرزمین هستند غافل شویم.
وی ادامه داد: در حافظه قدیم ما هنوز تصویر بسیار خوب ۵۰ یا ۶۰ سال گذشته به جا مانده که وقتی برای گذراندن اوقات فراغت در کوچه پس کوچه‌های قصردشت قدم می‌زدیم این تصور را از شیراز داشتیم که این شهر گوشه‌ای از بهشت است.
ایزدی بیان کرد: ما از باورها، دانش و فرهنگ گذشته‌مان بسیار فاصله گرفته‌ایم و در هیاهوی یک سری مسائل گم شدیم؛ یادمان رفت بچه‌های قنات هستیم؛ یادمان رفت چگونه باید حرمت آب، خاک، زمین و گیاه را حفظ کنیم.
مشکل از اینجا آغاز شد که متناسب با رشد جمعیت دولت‌ها به فکر ایجاد شغل افتادند و از منابع پایه برای ایجاد اشتغال و معیشت استفاده کردند. فکر می‌کردیم آب و خاک همیشه هست اما با مصرف بیش از اندازه از این منابع مهم سرزمین را تخریب کردیم و حالا کشور ایران درخصوص فرونشست زمین و فروچاله‌ها در صدر جهان قرار گرفته‌است و یک‌کلیکسیون از فروچاله‌ها دارد.
ایزدی یادآور شد: حدود ۵۴ سال است که با فرونشست زمین مواجه هستیم؛ در تهران و برخی از شهرهای ایران فرونشست بیداد می‌کند. اما مسئولان نسبت به این موضوعات بی‌توجه بودند.
وی گفت: چرای بی‌رویه دام‌ها، معدن کاوی و بر هم زدن تعادل زیست محیطی در شرایط کنونی، زمینی باقی نگذاشته و موجبات خشکی جنگل‌ها را فراهم کرده است، همه جا را ازبین برده‌ایم؛ متأسفانه اقلیم فارس که به دلیل تنوع ارزش‌ها فقط بایستی در آن راه برویم، نیایش کنیم و به جز محبت و مهر هیچ کار دیگری نکنیم مورد بی مهری قرار گرفته است.
نهال کاری جواب نمی‌دهد؛ سالیان سال است این کار به صورت نمادین انجام می‌شود اما تاکنون آن طور که باید جواب نداده و قرار است ۱۸ هزار میلیارد تومان به این کار اختصاص یابد البته با برآوردی که انجام داده‌اند به ۶۰ هزار میلیارد تومان نیاز استاو با اعتقاد به اینکه باید تفکر درخت‌بانی را جایگزین درخت کاری کنیم، گفت: نهال کاری جواب نمی‌دهد؛ سالیان سال است این کار به صورت نمادین انجام می‌شود اما تاکنون آن طور که باید جواب نداده است. قراراست ۱۸ هزار میلیارد تومان به این کار اختصاص یابد البته با برآوردی که انجام داده‌اند به ۶۰ هزار میلیارد تومان نیاز است. به جای نهال کاری باید تمهیدات بهتری اندیشیده شود.
ایزدی اضافه کرد: برای تحقق این امر قرار است از همکاری مردم و NGoها بهره گرفته شود اما آیا اعتمادی در مردم و سازمان‌های مردم نهاد برای انجام این کار وجود دارد؟
او افزود: علت از بین رفتن جنگل‌ها باید بررسی شود. در حال حاضر به دلیل چرای بی‌رویه تمام زیراشکوب‌ها از بین رفته است و این مسئله موجب بالا رفتن دمای خاک شده است؛ متأسفانه تمام شرایط به سمت خشکی و گرمی بیشتر تسهیل شده است.
وی بیان کرد: از هر نظر بستر را خالی از تعادل و فضای اکولوژیکی کرده‌ایم و حالا در این فضا شعار کاشت یک میلیارد درخت را سر می‌دهند. اگر می‌خواهیم مملکت به تعادل برسد باید مبتنی بر واقعیت کار کنیم؛ حرمت نگه داریم و دست از شعارها برداریم.
این فعال محیط زیست اظهار کرد: با تصمیماتی که در طول سالهای گذشته اتخاذ شد باغات قصردشت از دست رفت. مسوولان باید بر اساس شرایط بحرانی برنامه ریزی کنند.
قبل از درختکاری باید آنچه را که داریم حفظ کنیم
رزا وکیلی‌نژاد عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری هم گفت: جای تأسف دارد که به تازگی با مرگ تنها یوز ایرانی مواجه شدیم؛ هرچند این جلسه در خصوص درخت و آب که مایه حیات هستند برگزار شد اما زمانی می‌توانیم موفق باشیم که کل مجموعه محیط زیست را در یک چرخه پیوسته و هماهنگ ببینیم.
وکیلی نژاد ادامه داد: مفهوم شهر سبز مفهومی است که در قالب بحث‌های توسعه پایدار مطرح شده است و شهر سبز یا ساختمان سبز وامدار مفهوم توسعه پایدار هستند.
او یادآور شد: به طور کلی محوریت شهر سبز این است که محیطی داشته باشیم که در این محیط سلامت افراد، وضعیت اقتصادی، تعامل اجتماعی و شرایط اکولوژیکی و وضعیت آلودگی‌ها، آب و اقلیم منطقه در کنار هم به عنوان یک اکوسیستم کار کنند و بتوانند ارتقا کیفیت محیط را به همراه داشته باشند.
وی به شاخص EPI اشاره کرد و گفت: متأسفانه وضعیت شهرهای ایران در جریان شهر سبز وضعیت مناسبی نیست؛ درسال ۲۰۲۲ دانمارک بهترین عملکرد و هند بدترین رتبه را در شاخص EPI داشته‌اند.
وکیلی‌نژاد اضافه کرد: نمی‌شود راجع به آب و درخت حرف زد و بحث تولید زباله و آلاینده را مطرح نکرد. همه اینها یک چرخه پیوسته با هم هستند. متأسفانه زمین‌ها را که جای پوشش گیاهی یا بیابان بوده خراب کردیم آسفالت کشیدیم، آب‌های زیرزمینی را استخراج کردیم، ساختمان ساختیم و بار محیطی را به این اراضی اعمال کردیم و همین مسائل باعث شد محیط زیست در شیرازی که دارای تهویه طبیعی از کانال ورودی شهر بوده بر باد برود.
وی افزود: با ساختمان سازی، تراکم ساختمان‌ها در کنار همدیگر و افزایش جمعیت، پدیده جزیره گرمایی شهری را ایجاد کرده‌ایم؛ هرچند تغییر اقلیم جهانی در حال وقوع است اما سرعت رو به زوال رفتن ما بیش از جاهای دیگر است.
او گفت: ما زمانی می‌توانیم یک شهر سبز بسازیم که محله سبز داشته باشیم. محله سبز از خیابان سبز تشکیل شده و خیابان سبز در مجاورت ساختمان‌های سبز شکل گرفته است. باید با مطالعات دقیق یک سری فرآیند طراحی برای تحقق این امر پیشبینی شود.
وکیلی نژاد اضافه کرد: قبل از درختکاری باید آنچه را که داریم حفظ کنیم؛ برنامه ریزان شهری می‌توانند در این قضیه تأثیرگذار باشند؛ اگر قرار است شهر سبزی داشته باشیم و شیراز شهر سبز باشد باید با یک سری مطالعات کاملا علمی ریز اجزا را تأمین کنیم نه اینکه چشم بسته نسبت به ایجاد شهر سبز اقدام کنیم.