به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، رضا ماحوزی در آیین گشایش این کنگره در موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص چگونگی برگزاری این کنگره توضیح داد: اردیبهشت سال ۱۴۰۱ به ابتکار ریاست مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی و دبیرخانه جشنواره بین المللی فارابی و با هدف شناسایی و بازخوانی اندیشه‌های عقلی و فلسفی یکی از حکمای بزرگ ایرانی و درواقع جهانی، حکیم ابونصر محمد فارابی ملقب به معلم ثانی که سهمی بزرگ در تأسیس فلسفه اسلامی و تغذیه فلسفه‌های یهودی و مسیحی داشته و درک بشریت از دین و معرفت را به نور عقل روشن ساخته است، مقرر شد با استفاده از ظرفیت‌های موجود در جامعه علمی ایران و با کمک و مشارکت مراکز دانشگاهی و دانشمندان فارابی شناس خارج از کشور، نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی در اسفندماه امسال برگزار شود.
وی ادامه داد: این پیشنهاد با استقبال دانشمندان فارابی شناس ایرانی مواجه شد. پس از نهایی کردن برنامه اولیه این رویداد و انتخاب اعضای کمیته علمی، محورهای چندگانه‌ای متناسب با اندیشه این حکیم بزرگ و اقتضائات روز محافل فلسفی و اجتماعی و سیاسی و هنری زمانه، شناسایی شد و به تأیید کمیته علمی این کنگره رسید.
دبیر نخستین کنگره جهانی فارابی افزود: بلافاصله بخش بین‌الملل کنگره نیز فعال شد تا علاوه‌بر شناسایی فارابی شناسان برجسته و شهیر کشورهای دیگر، علاقه‌مندان به این رویداد را فرابخواند. به این منظور فراخوان این رویداد در سطحی گسترده در دو سطح داخلی و خارجی به اطلاع دانشگاه‌ها، استادان و محققان فارابی‌شناس رسانده شد.
به گفته ماحوزی، در سطح داخلی چندین مرکز علمی و دانشگاهی و در سطح بین‌الملل، همسو با پیشنهاد راه‌اندازی کارگروه علمی مشترک ایران و قزاقستان در امر فارابی‌شناسی که به پیشنهاد رهبر انقلاب در دیدار با رئیس جمهور قزاقستان راه‌اندازی شده بود، دانشگاه الفارابی قزاقستان و کمیته علمی وزارت علوم و آموزش عالی قزاقستان نیز به این رویداد دعوت شد.
دبیر نخستین کنگره جهانی فارابی افزود: در نتیجه فراخوان داخلی و خارجی، در مجموع ۶۲ مقاله به دبیرخانه کنگره واصل شد که از این میان، ۳۰ مقاله از فارابی‌شناسان برجسته جهانی بود. دبیرخانه کنگره با رعایت موازین علمی از این میان، ۲۱ مقاله خارجی و ۲۴ مقاله داخلی را مورد تأیید قرار داد که در این سه روز، بخش قابل توجهی از آن‌ها در کارگروه‌های متعدد ارائه خواهد شد.
تقدیر از ۴ شخصیت فارابی‌شناس ایرانی و غیرایرانی
ماحوزی ادامه داد: در این کنگره، علاوه‌بر افتتاحیه، در ۶ کارگروه و اختتامیه، مضامین متعددی از جمله منطق و زبان نزد فارابی، فلسفه و متافیزیک فارابی، اندیشه سیاسی فارابی، علم نزد فارابی، زیبایی، هنر و اخلاق و فارابی و جهان معاصر در سه روز بررسی خواهد شد. در اختتامیه که بعدازظهر روز جمعه دوازدهم اسفند ماه برگزار خواهد شد، از چهار شخصیت فارابی شناس برجسته ایرانی و غیرایرانی به رسم سپاس تقدیر و تشکر خواهد شد و هدایایی تقدیم می‌شود. زمان و عنوان کارگروه‌ها و حضور سخنران‌های گرامی در آن‌ها تا حد بسیار زیادی بر اساس قرابت و نزدیکی موضوعات و امکان حضور و صحبت سخنران‌های خارجی و ایرانی تنظیم شده است.
وی گفت: صورت نهایی مقالات ارسالی و بخشی از سخنرانی‌های استادانی که در برگزاری این رویداد مشارکت داشتند به زودی منتشر خواهد شد که امیدوارم مورد توجه جامعه علمی قرار گیرد و این اقبال سبب روشن‌تر شدن ابعاد بیشتری از اندیشه و حکمت این فیلسوف بزرگ قرن سوم هجری شود.
به گزارش ایرنا، نخستین کنگره جهانی فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی به همت موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی با مشارکت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران، وزارت علوم و آموزش عالی جمهوری قزاقستان، معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دانشگاه الفارابی قزاقستان، موسسه فلسفه، علوم سیاسی و مطالعات دینی قزاقستان، بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسرا، فرهنگستان هنر، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، شبکه چهار صدا و سیما، مجمع عالی حکمت اسلامی و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران از چهاشنبه ۱۰ اسفند تا جمعه ۱۴۰۱ در محل تالار ابونصر محمد فارابی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی برگزار می‌شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار (۲۹ خرداد ۱۴۰۱) قاسم ژومارت توکایف رئیس‌جمهور قزاقستان و هیات همراه با اشاره به پیوندهای عمیق تاریخی و فرهنگی میان ایران و قزاقستان، بر لزوم گسترش بیش از پیش همکاری‌های دو کشور در عرصه‌های مختلف به‌ویژه همکاری‌های منطقه‌ای تأکید کردند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی گسترش همکاری‌های فرهنگی ایران و قزاقستان را نیز مهم دانستند و افزودند: فارابی به‌عنوان یک فیلسوف و دانشمند اسلامی که اصالت قزاقستانی دارد و در ایران هزار سال درباره آثار او تحقیق و مطالعه شده است، می‌تواند مبنای همکاری‌های فرهنگی و تشکیل یک کمیته مشترک علمی میان دو کشور شود.
موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی مسئولیت برگزاری جشنواره فارابی را نیز برعهده دارد. جشنواره بین‌المللی فارابی که تاکنون سیزدهمین دوره آن برگزار شده است، ویژه تحقیقات علوم انسانی و اسلامی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سالانه با هدف شناسایی و معرفی استعدادهای برتر در حوزه علوم انسانی و اسلامی، معرفی و ارایه آثار و نظریه‌های برتر، روش‌ها و طرح‌های جدید در حوزه علوم انسانی و اسلامی در میان اندیشمندان ایرانی و غیر ایرانی برگزار می شود.