در چند هفته اخیر مجموعه حوادث ریلی در ایالات متحده رخ داده که تعجب همگان را برانگیخته است. این کشور که خود را ابرقدرت جهان معرفی می کند و در همه نقاط جهان پایگاه و نیرو دارد و برای راه اندازی جنگ ها هزاران میلیارد دلار هزینه می کند، از ضعف در زیرساخت های حمل و نقلی رنج می برد. کارشناسان کمبود شدید نیروهای راه آهن، تجهیزات نامناسب و حتی مقررات ناایمن و اولویت یافتن سود از جمله چالش های این حوزه بیان کرده اند.
کمتر از یک ماه قبل ۳۸ واگن از یک قطار باری که ۱۱ عدد آن حاوی مواد خطرناک بود، در نزدیکی روستای فلسطین شرقی با حدود ۵ هزار سکنه در ایالت اوهایو دچار حادثه شد. گفته می شود دلیل حادثه مشکلات فنی در قطار بوده، ضمن آنکه کمبود نیرو هم موجب بازرسی ناقص از محموله و خود قطار شده بود. این حادثه مشکلات جدی را برای محیط زیست منطقه ایجاد کرد و دود ناشی از این حادثه فضای اطراف روستا را تا کیلومترها آلوده و غیرقابل سکونت کرده است.
اخبار ضد و نقیضی در مورد محموله سمی قطار بیان می شود. گفته می شد تنها ۱۰ واگن حامل ماده خطرناک وینیل کلراید دچار حادثه شدند، اطلاعیه های بعدی هشدار دادند هم این ماده سمی و هم دود حاصل از سوختن آن بسیار خطرناک و سرطان زاست و ساکنان منطقه مجبور به تخلیه شدند. اندکی بعد هم مشخص شد که مواد شیمیایی بسیار خطرناک تری نیز توسط این قطار حمل می شد که به دلایل مختلف مالیاتی و هزینه ای و ایمنی به صورت مستقیم در بارنامه ها به آن اشاره نشده بود.
۱۷۰۰ حادثه ریلی در سال
جالب اینجاست که سومین حادثه ریلی بزرگ نیز چند روز قبل در آمریکا رخ داد و یک قطار باری حامل سوخت پروپان در نزدیکی یکی از شهرهای ایالت فلوریدا از ریل خارج شد.
وزارت حمل و نقل ایالات متحده می گوید سالانه حدود ۴.۵ میلیون تن مواد شیمیایی سمی از طریق راه آهن حمل می شود و به طور متوسط روزانه ۱۲ هزار واگن ریلی حامل مواد خطرناک از شهرها و شهرک ها عبور می کنند.
به نوشته گاردین یکی از بدترین فجایع ریلی در سال ۲۰۱۳ بر اثر انفجار قطار فراری در شهر لاک-مگانتیک رخ داد که طی آن ۴۷ نفر کشته شدند. در فوریه ۲۰۲۰ نیز یک قطار نفت خام در خارج از شهر گورنزی از ریل خارج و منفجر شد. یک هفته بعد از آن هم قطار دیگری که حامل ماده اتانول بود در کنتاکی از ریل خارج شد و آتش گرفت.
بر اساس گزارش های گروه حامی بهداشت عمومی حفاظت از آلودگی ریلی پیتسبورگ (RPPP) تنها این منطقه در طول پنج سال گذشته شاهد هشت خروج قطار از ریل بوده است.
گفته می شود سالانه حدود ۱۷۰۰ مورد حادثه ریلی در کل ایالات متحده رخ می دهد. دلایل مختلفی برای این حوادث همچون بروز مشکلی کوچک یا ترک بر روی ریل ها تا نبود علائم هشدار و حضور خودروهای سنگین و نبود ایمنی کافی در مسیر ها و نظارت اندک بیان شده است.
نوک کوه یخ از کمبود زیرساخت ها
به اعتقاد رسانه ها و کارشناسان حادثه اوهایو زنگ هشداری برای سیستم حمل و نقل ریلی آمریکا بود و یک اتفاق ریلی دیگر می تواند فاجعه بار باشد.
فعالان حوزه بهداشت عمومی اوهایو هشدار می دهند که اگرچه هیچ کس در این حادثه جان خود را از دست نداده است، اما این فاجعه گوشزد کرد که ممکن است حادثه ای مرگبارتر رخ دهد. به نوشته گاردین ۲۵ میلیون آمریکایی در منطقه فوق زندگی می کنند و اگر خروج از ریل تنها در چند مایل دورتر در شرق و نزدیک یا داخل شهر پیتسبورگ رخ می داد، ده ها هزار نفر از ساکنان آن در معرض خطر جدی قرار می گرفتند.
به نوشته گاردین، کارشناسان نقایص جدی در سیستم ریلی ایالات متحده را دلیل وقوع این حوادث می دانند. «ران کامینکو» مهندس لوکوموتیو و مهندس سابق حمل و نقل نورفولک جنوبی اعتقاد دارد که نظارت ناکارآمد بر فعالیت قطارها در کنار کمبود نیرو دلیل این اتفاقات است زیرا کسب سودهای هنگفت از لابی راه آهن، از ایمنی قطارها اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
وی به عنوان دبیر اتحادیه کارگران راه آهن تصریح دارد حادثه برای ریل و قطار در روستای فلسطین شرقی اوهایو تنها نوک کوه یخ از وضعیت قرمز ساختار حمل و نقل این کشور است. اگر کاری انجام نشود، شرایط بدتر می شود و خروج از ریل بعدی می تواند فاجعه بار باشد.
سیاسی کاری در موضوع حمل و نقل ریلی
رسانه ها مجموعه ای از دلایل را برای وقوع حوادث ریلی در آمریکا بیان می کنند. نقص در قوانین، حمایت دولت از رشد حمل و نقل به هر قیمتی، کمبود نیرو و تجهیزات از جمله این دلایل بیان شده است. به هر حال به گزارش نیویورک تایمز، اما موضوع واژگونی قطار در اوهایو به بحثی سیاسی تبدیل شده است و محافظه کاران به انتقاد از دولت به دلیل خروج قطار از ریل و نوع واکنش فدرال می پردازند. آن ها از این بحران برای ایجاد بی اعتمادی عمومی به سازمان های دولتی استفاده می کنند. برخی از فعالان رسانه نیز باوجود پوشش گسترده رسانه ای مدعی سرپوش گذاشتن بر واقعیات شده اند و بسیاری از سیاستمداران جمهوری‌خواه دولت بایدن را به بی‌توجهی به جامعه متهم کرده اند.
گاردین هم نوشت، در سال های گذشته ترافیک ریلی به دلیل ایجاد کارخانجات گوناگون شیمیایی و صنایع پالایشی در مناطق حادثه خیز به شدت افزایش یافته است اما در عین حال قوانین کارآمد در کنار زیرساخت های مناسب برای آن فعال نشده است. به عنوان نمونه اداره حمل و نقل ایالات متحده (DoT) در سال ۲۰۲۰ قانونی را تصویب کرد که اجازه می دهد گاز طبیعی مایع (LNG) از طریق راه آهن بدون هیچ مقررات ایمنی اضافی حمل شود. طبق این قانون قطارها می توانند ۱۰۰ یا بیشتر واگن مخزن پر از ۳۰۰۰۰ گالن مواد مختلف را که به طور ویژه از منابع نفت شیل استخراج می شوند، جابجا کنند. با اینکه قانون فوق با مخالفت مقامات محلی، اتحادیه ها و ادارات آتش نشانی روبرو شد اما اقدامی برای توقف آن صورت نگرفت.
فعالان محیط زیست در سال ۲۰۲۰ در نامه ای سرگشاده عنوان داشتند تنها ۲۲ مخزن قطار حاوی LNG قدرتی مشابه با بمب هیروشیما دارد.
وزارت حمل و نقل آمریکا در دولت بایدن، پیشنهاد تعلیق قانون حمل گاز مایع را که در دولت ترامپ تصویب شد، ارائه کرد اما این تعلیق که قرار بود تا ژوئن ۲۰۲۲ اجرا شود تاکنون دو بار به تعویق افتاده است و گفته می شود قرار است قانون جدید در ماه مارس نهایی شود.
گزارش نیویورک تایمز هم بخشی از مشکلات حمل و نقل ریلی آمریکا را بر عهده ترامپ دانست و نوشت، قانونی در سال ۲۰۱۵ در زمان دولت اوباما اجرا شد و مقررات سخت گیرانه ای را برای قطارهای قابل اشتعال و حامل مواد خطرناک تعیین کرده بود که از آن جمله الزام به راه اندازی سیستم های ترمز پیچیده تر بود. این قانون در سال ۲۰۱۸ در دوران ریاست جمهوری ترامپ لغو شد.
کاخ سفید هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد که جمهوری‌خواهان باید لغو ایمنی راه آهن و فروختن جوامع همچون فلسطین شرقی به لابی راه‌آهن را متوقف کنند.
در کل بی توجهی و نقص پروتکل ها و خرابی تجهیزات از مهمترین دلایل وقوع حادثه برای قطارها بیان شده است. به نوشته تارنمای ان پی آر «پیت بوتجیج» وزیر حمل و نقل دولت بایدن در جریان بازدید از فلسطین شرقی اظهار داشت که این حادثه وزارت حمل و نقل را بر آن داشته تا مقررات ایمنی جدیدی را تدوین کند. البته میزان اهمیت موضوع برای کاخ سفید در این نکته نشان داده می شود که وزیر حمل و نقل دو هفته بعد از حادثه به محل رفت و بایدن هم اظهار داشت تصمیمی برای سفر به اوهایو ندارد. این درحالی است که ترامپ چند روز بعد از حادثه خود را به محل رساند.
کمبود شدید نیرو
طبق گزارش ها قطاری که در فلسطین شرقی از ریل خارج شد، در رده یک قطار باربری با کالای عمومی بیان شده بود وبه عنوان قطاری با مواد قابل اشتعال و خطر بالا شناخته نمی شد. بنابراین موضوع سرعت قطار و مساله ترمز ها چندان در مورد حادثه چندان مطرح نیست.
مشکل دیگری که کارشناسان در زمینه وقوع حوادث ریلی در آمریکا بیان می کنند به کاهش نیروی کار باز می گردد. اتحادیه کارگران راه‌آهن آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که قطار فلسطین شرقی عجله داشت و به درستی بازرسی نشده است.
گفتنی است شرکت های راه آهن آمریکا در دوره ۲۰۱۸-۲۰۱۹ بیش از ۲۰۰۰۰ کارگر راه‌آهن را اخراج کرد که این بزرگ ترین اخراج در راه آهن از زمان رکود بزرگ محسوب می شود. تعداد نیروی راه آهن در سرتاسر ایالات متحده به کمتر از ۲۰۰ هزار نفر رسیده است. در حالیکه در دوره اوج تعداد کارکنان آن به یک میلیون نفر هم می رسید اکنون در کمترین وضعیت قرار دارد.
کامینکو اعتقاد دارد: آنها نیروی کار را از بین برده اند و برنامه های بزرگی برای کاهش بیشتر آن وجود دارد. تنها سودآوری شرکت های حمل و نقل ریلی به معنای سالم و ایمن بودن آن نیست.