تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۴۰۱ - ۱۲:۴۹

دمشق – ایرنا – زلزله مهیب هفت و هشت دهم ریشتری 17 بهمن جنوب ترکیه و شمال غرب سوریه که بیش از 50 هزار کشته بر جای گذاشته، بسیاری از برنامه های "رجب طیب اردوغان" رییس جمهور ترکیه از جمله برنامه های انتخاباتی او را تغییر داده است.

به گزارش دفتر منطقه ای ایرنا در دمشق، در حدود شش ماه گذشته یکی از برنامه های مهمی که اردوغان اصرار بر انجام آن داشت دیدار با "بشار اسد" همتای سوری خود قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ترکیه بود، هرچند طی این مدت رییس جمهور سوریه تمایلی به این دیدار قبل از انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه که در ۲۴ اردیبهشت ماه سال آینده (۱۴۰۲/۱۴ می ۲۰۲۳) برگزار خواهد شد، نشان نداده، اما گویا تغییرات به وجود آمده در ترکیه به ویژه موضوع زلزله مهیب جنوب این کشور و همچنین انصراف یکی از رقبای اصلی اردوغان، برنامه او برای دیدار با اسد را قبل از برگزاری انتخابات کمرنگ کرده است، هرچند باید منتظر بود و دید در روزهای آینده چه اتفاقی در این زمینه روی خواهد داد.

روز گذشته (دوشنبه) "شاجری اورهان" عضو شورای امنیت و سیاست خارجی ریاست جمهوری ترکیه اعلام کرد که زلزله اخیر (جنوب ترکیه)، همه برنامه های رئیس جمهوری این کشور را تغییر داده و در حال حاضر انجام دیدار میان "رجب طیب اردوغان" و "بشار اسد" همتای سوری وی فعلا امکان ندارد.

اورهان در گفت وگو با "نووستی" در عین حال تصریح کرده که اردوغان به طور کلی مخالف چنین دیدارهایی نیست، اما زلزله ویرانگر اخیر همه چیز را تغییر داده است.

وی با اشاره به اینکه برنامه های کاری اردوغان به طور کامل تغییر کرده و وی سه روز هفته را در مناطق زلزله زده سپری می کند، گفته که دیدار اردوغان با بشار اسد ممکن است بعد از انتخابات انجام شود.

برای انجام دیدار اردوغان با اسد، روس ها پیش قدم شدند و بارها بر نتایج مثبت آن تاکید کردند ولی اسد همواره تاکید داشته که این دیدار پس از انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه انجام خواهد شد؛ هرچند اردوغان به دنبال استفاده از بلیط سوریه و به ویژه باز شدن درب بازارهای آن بر روی کالاهای ترکیه و نجات اقتصاد این کشور قبل از انتخابات بود، اما به یک باره انصراف نامزد و رقیب اصلی اردوغان در انتخابات آینده، راه جدیدی را در مقابل وی گشود.

خبر خوش انتخاباتی برای اردوغان

شرایط این روزهای ترکیه به دلیل زلزله مهیب اخیر جنوب این کشور و مشکلات اقتصادی مناسب نبوده و فشار مضاعفی بر مردم و دولت این کشور وارد کرده است؛ هرچند مقامات آنکارا به دنبال رفع مشکلات موجود به ویژه مساله زلزله زدگان می باشند، ولی انتشار برخی اخبار موجب بروز مشکلاتی برای حزب عدالت و توسعه گردید، اما در این شرایط خبر کناره‌گیری کناره‌گیری "میرال آکشنر" رئیس حزب "خوب" از ائتلاف شش‌گانه مخالفان، بهترین خبر انتخاباتی بود که اردوغان می‌توانست بشنود.

آکشنر روز جمعه (۱۲ اسفند) و یک روز پس از نشست احزاب شش‌گانه که برای تعیین نامزد واحد مخالفان تشکیل شده بود، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که دیگر در این ائتلاف حضور ندارد؛ او با حملاتی تند و تیز علیه "کمال قلیچدار اوغلو" رئیس حزب "جمهوری‌خواه خلق" و ضمن مخالفت با نامزدی او در انتخابات آینده ریاست جمهوری، موجب شادی حزب حاکم عدالت و توسعه شد.

ائتلاف شش‌گانه احزاب ترکیه از زمان اعلام موجودیت در ۱۳ فوریه ۲۰۲۲ جلسات مختلفی را برای هم‌فکری و هم اندیشی و یکسان‌سازی نظرات و آراء میان اعضا برگزار کرده است؛ در این میان محافل سیاسی و رسانه‌ای ترکیه مدام این سؤال را تکرار می‌کردند که آیا قرار است نامزد واحدی از سوی این ائتلاف معرفی شود و در صورت پاسخ مثبت، چه زمانی خواهد بود؟ در نهایت اعلام شد که در جلسه جمعه گذشته اعضا نامزد واحد خود را برای رقابت در انتخابات معرفی می‌کنند، اما پس از جلسه گفته شد که معرفی نامزد واحد به روز دوشنبه (دیروز) موکول شده است که نشان از اختلاف در میان اعضا می‌داد.

بنابر اعلام رسانه‌های ترکیه، پس از نشست روز جمعه، "مرال آکشنر" جلسه اضطراری با اعضای حزب خود برگزار کرده که گفته می‌شود تا سه بامداد به طول کشیده بود. پس از این جلسه بود که آکشنر در یک کنفرانس خبری گفت که به دلیل مخالفتش با معرفی "کمال قلیچدار اوغلو" به عنوان نامزد رقابت با اردوغان برای انتخابات ریاست جمهوری، از ائتلاف شش‌گانه جدا می‌شود.

آکشنر همچنین در اقدامی خارج از عرف سیاست، از دو شهردار محبوب آنکارا و استانبول یعنی "منصور یواش" و "اکرم امام اوغلو" که هر دو هم‌حزبی "کمال قلیچدار اوغلو" هستند خواست تا از حزب «جمهوری‌خواه خلق» جدا شده و خود به صورت مستقل اعلام نامزدی کنند؛ هرچند پس از آن هر دوی آن‌ها حمایت قاطع خود را از قلیچدار اوغلو اعلام کردند.

تشکیل ائتلاف شش‌گانه و دور هم جمع شدن احزاب مختلف، رویداد تازه‌ای در فضای سیاسی ترکیه بود. اعضای این ائتلاف متشکل از "کمال قلیچدار اوغلو" رئیس حزب "جمهوری‌خواه خلق"، "مرال آکشنر" رئیس حزب "خوب"، "علی باباجان" رئیس حزب "دموکراسی و پیشرفت"، "احمد داوود اوغلو" رئیس حزب "آینده"، "گولتکین اویصال" رئیس حزب "حزب دموکراسی" و "تمل کارامولا اوغلو" رئیس حزب "سعادت" بودند که اکنون باید نام آن به "ائتلاف پنج‌گانه" تغییر یابد.

تشکیل ائتلاف شش گانه مخالفان اردوغان در شرایطی انجام شد که تورم شدید، مردم ترکیه را عاصی کرده بود و نظرسنجی‌ها نیز از بخت پایین اردوغان برای پیروزی دوباره در انتخابات حکایت داشت؛ با وقوع زلزله ویرانگر و مصیبت‌بار ۱۷ بهمن ماه و بر ملا شدن فساد گسترده در امر شهرسازی و ویرانی‌های گسترده و نارضایتی از خدمات‌رسانی به زلزله‌زدگان، شرایط را علیه حزب حاکم و شخص اردوغان وخیم‌تر کرد، به طوریکه مخالفان به پیروزی در انتخابات آینده امیدوار شدند؛ در همین راستا "کمال قلیچدار اوغلو" رئیس حزب "جمهوری‌خواه خلق" ترکیه در ۲۷ فوریه (هشتم اسفند) گفته بود که نامزد ائتلاف شش‌گانه در همان دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری بر اردوغان غلبه خواهد کرد.

اقدام آکشنر و شکاف میان ائتلاف شش گانه باعث خوشحالی اردوغان و حزب عدالت توسعه شده و راه را برای انتخاب دوباره او هموار کرده است، اما این مساله به معنای پیروزی اردوغان در انتخابات آینده نیست، چراکه نارضایتی‌ها همچنان از عملکرد حزب حاکم ترکیه ادامه دارد و در مقابل اگر قلیچدار اوغلو بتواند حزب دموکراتیک خلق و کردها و دیگر احزاب کوچک را با خود همراه کند، همچنان می‌تواند یک رقیب نگران‌کننده برای اردوغان باشد.

در عین حال سخنان دیروز "شاجری اورهان" نشان داد که احتمالا اردوغان در استفاده از بلیط "بشار اسد" برای پیروزی در انتخابات آینده ریاست جمهوری ترکیه منصرف شده است، بلیطی که می توانست پیروزی اردوغان را در این انتخابات تضمین کند، هرچند این مساله قطعی نیست و باید منتظر روزها و اتفاقات آینده بود.

هرچند در یکسال گذشته دولت آنکارا تلاش کرده تا مشکلات خود را با کشورهایی همچون عربستان، امارات و مصر حل کند که در دو مورد اول موفق شده و در موضوع مصر هم اولین دیدار روسای جمهور ترکیه و مصر با میانجیگری امیر قطر در دوحه انجام شده و مسیر مذاکرات دو طرف باز شده است، اما در قضیه سوریه موضوع مقداری فرق می کند، چرا که در بیش ۱۲ سال گذشته، آنکارا به طور تمام قد در کنار آمریکا، رژیم صهیونیستی، فرانسه، انگلیس و عربستان از تروریست های تکفیری برای براندازی حکومت سوریه حمایت کرده و از هیچ گونه کمکی به تروریست ها فروگذاری نکرده است.

درخصوص تلاش برقراری رابطه میان ترکیه و سوریه باید گفت که، از قرار معلوم ترک ها همان مسیری که با عربستان و امارات طی کردند، عزم خود را همانگونه برای برقراری رابطه میان آنکارا – دمشق جزم کرده اند که بتوانند از شرایط فعلی اقتصادی سوریه و بازسازی این کشور بهره مند شوند تا اردوغان بتواند از بازار سوریه برای سر و سامان دادن به بخشی از اقتصاد ترکیه بهرمند شود تا از این راه در انتخابات ۲۰۲۳ این کشور نیز پیروز شود.

هم اکنون موضوع پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری برای اردوغان حیثیتی شده و وی که در سال های اخیر کارنامه موفقی در اداره ترکیه داشته در صدد می باشد تا این دوره را نیز ابتدا با پیروزی و سپس با موفقیت به پایان برساند ولی شرایط این روزهای ملتهب اقتصادی در ترکیه و وقوع زلزله مهیب اخیر جنوب این کشور و شمال غرب سوریه در کنار برخورد با رقبای سیاسی معلوم نیست اردوغان را دوباره پیروز میدان کند یا نه؟

نتایج یکی از نظرسنجی های انجام شده در ترکیه در شهریور گذشته نشان می دهد که از نظر سیاسی اوضاع اردوغان چندان خوب نیست و وی کاریزمای گذشته را از دست داده است و رقبای وی نیز سعی می کنند با دست گذاشتن روی نقاط ضعف وی و حزب عدالت و توسعه، اجازه ندهند اردوغان در انتخابات آینده پیروز شود.

ائتلاف شش گانه احزاب مخالف اردوغان (ائتلاف پنج گانه فعلی) در یک سال گذشته تبلیغ میدانی وسیعی انجام داده و کاری کرده اند که در فضای روانی جامعه ترکیه، خشم علیه "نظام حکومتی ریاستی" ریشه بدواند و بخش مهمی از جامعه ترکیه، نظام حکومتی ریاستی را یک نظام غیرقابل نظارت و خطرناک بدانند و حتی بخش قابل توجهی از طرفداران اردوغان نیز تمایلی به بقای نظام فعلی نداشته باشند، نظامی که اردوغان برای برقرای آن تلاش های بسیار زیادی کرده است.