محمدصادق کوشکی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی ایرنا درباره دستاوردهای سیاست خارجی دولت سیزدهم در یکسال گذشته گفت: به اعتقاد من مهمترین دستاوردی که دولت سیزدهم در یکسال اخیر در همه عرصه‌ها داشته، اتخاذ سیاست همسایگی و ترجیح سیاست منطقه‌ای به سایر اشکال سیاست خارجی بوده است.
وی افزود: اگر این حرکت دولت سیزدهم به همین شکل استمرار پیدا کند می‌تواند منشاء گشایش‌هایی در حوزه اقتصاد شود، وضعیت امنیتی مرزهای ما را بهبود بخشد و منجر به تنش‌زدایی در سطح منطقه شود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: بنابراین در پیش گرفتن سیاست همسایگی و منطقه‌ای و ترجیح سیاست منطقه‌ای به سیاست ارتباط با اروپا و آمریکا، نقطه قوت دولت سیزدهم محسوب می‌شود.
کوشکی درباره توسعه روابط با همسایگان گفت: سیاست همسایگی توسعه روابط با همسایگان نیست بلکه تغییر رویکرد از نگاه غرب‌محور به نگاه ایران‌محور است به این معنا که زمانی که سیاست خارجه ما رویکرد اروپا محور دارد هدف سیاست خارجی رفع نیاز است یعنی ما نیازمند و اروپا و آمریکا رفع کننده نیاز می‌شوند.
وی افزود: اما در سیاست همسایگی ما تنها به‌دنبال رفع نیاز خودمان نیستیم و نیاز همسایگان را هم برطرف و در قبال آن ارزش افزوده اقتصادی برای خودمان ایجاد می‌کنیم؛ خدمات پزشکی- درمانی به شهروندان کشورهای همسایه می‌دهیم و در قبال آن برای پزشکان و کادر پزشکی و کادر درمان خودمان اشتغال با درآمد ارزی ایجاد می‌کنیم.
کارشناس مسائل غرب آسیا عنوان کرد: در کنار همین مسئله نگاه شهروندان کشورهای دیگر به جامعه‌مان را بهبود می‌بخشیم و می‌توانیم ایران را به قطب منطقه تبدیل کنیم. بنابراین سیاست همسایگی به معنای ارتباط داشتن با همسایگان نیست بلکه تغییر نگرش کلان و رویکرد سیاست خارجی است.
کوشکی در ارزیابی خود از لزوم گسترش روابط با آفریقا و آمریکا لاتین اظهار کرد: زمانی که سیاست خارجی ما از سیاست نیازمحور تغییر پیدا کرده و تبدیل به سیاست مزیت‌محور می‌شود باید در سطح جهان بازارهای مصرفی را برای خدمات و کالاهای خودمان جستجو کنیم.
وی خاطرنشان کرد: البته این بازارها در آمریکای لاتین، آفریقا و در کشورهای همسایه وجود دارد و ما در این بازارها به‌دنبال عرضه مزیت‌های خودمان هستیم. این مزیت‌ها می‌تواند خدمات فنی مهندسی، خدمات و کالاهای فرهنگی و خدمات اقتصادی یا کالاهای تجاری باشد.
این کارشناس مسائل بین‌الملل توسعه ظرفیت‌های چندجانبه را از دستاوردهای سیاست منطقه‌ای و سیاست همسایه‌محوری خواند و ادامه داد: یکی از این ظرفیت‌های چندجانبه ترانزیت یا حمل و نقل منطقه‌ای است.
کوشکی افزود: ایران می‌تواند مرکزی برای پیوند دادن نقاط مختلف جهان به یکدیگر باشد؛ از جمله پیوند منطقه اوراسیا، قفقاز و آسیای میانه به آبهای آزاد، پیوند کشورهایی مانند افغانستان یا عراق به آبهای آزاد و پیوند مناطق شرقی مانند هند، پاکستان و افغانستان به اروپا از طریق ترکیه.
وی بیان کرد: این یکی از دستاوردهای سیاست همسایگی است که خود مسئله ترانزیت و حمل و نقل منطقه‌ای می‌تواند منشأ درآمد اقتصادی، ایجاد اشتغال و ایجاد امنیت هم باشد.
کارشناس مسائل غرب آسیا درباره پیوستن ایران به سازمان همکاری‌های شانگهای گفت: پیمان شانگهای عملاً بازار یک میلیارد و ۳۰۰- ۴۰۰ میلیونی را روی کشور ما باز می‌کند و فرصت بسیار مناسبی را جهت توسعه تجارت و افزایش صادرات برای تولیدکنندگان، صادرکنندگان، دانش‌بنیان‌ها و کشاورزان ایرانی ایجاد می‌کند.
کوشکی افزود: به این معنا که ما یک بازار ترجیحی داریم که رقابت در این بازار در قالب پیمان شانگهای برای تولید کننده و صادر کننده ایرانی رقابت آسانتری خواهد بود و از این منظر سکوی پرش است.
وی تصریح کرد: این یک فرصت است اگر از این فرصت استفاده کنیم موجب ارتقا ما خواهد شد در غیر اینصورت این فرصت هدر خواهد رفت.
کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: عضویت ما در پیمان شانگهای به تنهایی مزیت‌آور نیست بلکه زمینه برای مزیت‌سازی است یعنی خود این پیمان مزیت مستقیم ندارد بلکه می‌توانیم از آن به عنوان پله‌ای برای رسیدن به امتیازات اقتصادی امنیتی و امثال آن استفاده کنیم.