به گزارش روز شنبه ایرنا، روز جمعه و پس از دیدار نمایندگانی از ایران و عربستان سعودی در چین، توافق تهران و ریاض برای از سرگیری روابط سیاسی پس از ۷ سال روابط تیره اعلام شد. این توافق سیاسی از روز گذشته به کانون توجه رسانه‌ها و تحلیگران حوزه سیاست در جهان تبدیل شده است.
شبکه خبری الجزیره در گزارشی با عنوان «روند تغییر در نظم جهانی» به بررسی ابعاد توافق مذکور پرداخت و نوشت: تلاش چین برای سر گرفتن این توافق از دید تحلیلگران نشانه‌هایی از تغییرات در حال وقوع در نظم جهانی است.
رابرت موگیلنیکی محقق ارشد موسسه دولتی خلیج فارس در واشنگتن دی سی به الجزیره گفت: توافق صورت گرفته گواهی بر گسترش حضور چین در آسیای غربی و افزایش تمایل پکن به ایفای نقش در این منطقه است. در حالی که آمریکا روابط خوبی با ایران ندارد، در مقابل چین موقعیت مناسبی برای ایفا کردن نقش میانجی در این توافق دارد.
تریتا پارسی معاون اجرایی اندیشکده سیاسی کوئینسی نیز به الجزیره گفت: آمریکا بر خلاف چین، همواره در حال سوگیری در درگیری‌های منطقه‌ای است که این واشنگتن را در موقعیت مشارکت در مناقشه قرار داده و ایفا کردن نقش میانجی را دشوار می‌سازد.
سینا توسی کارشناس ارشد مرکز سیاست بین الملل در واشنگتن دی سی نیز با اشاره به اینکه توافق حاضر از نشانه‌های روند تغییر در نظم جهانی است، تصریح کرد: دوره ایفای نقش آمریکا به عنوان یک ابرقدرت جهانی بی‌رقیب رو به پایان است.
وی ادامه داد: در دهه‌های گذشته آمریکا تنها شریک ماندگار کشورهایی مانند عربستان سعودی بود. اکنون این کشورها گزینه‌های دیگری از جمله چین و روسیه را مقابل خود می‌بینند که توانایی حمایت اقتصادی، سیاسی و نظامی از آن‌ها را دارند.
ریچارد بکر نویسنده کتاب فلسطین، اسرائیل و امپراطوری آمریکا در برنامه «ناسازگاران سیاست» رادیو اسپوتنیک تاکید کرد: توافق میان ایران و عربستان سعودی به عنوان یک عقب گرد اساسی برای آمریکا عمل می‌کند.
وی توضیح داد: نخستین و مهم‌ترین نکته، یک عقبگرد وسیع برای آمریکا از نظر رویکرد امپراطوری و سلطه این کشور است. در واقع این تحول نقطه تاریکی است بر تمام تلاش‌های آمریکا در جهت منزوی کردن ایران و تمام نیروهای مخالف با رویکرد آمریکایی.
به گفته بکر، آمریکایی‌ها علاوه بر تلاش برای انزوای ایران، برای شکست تمام نیروهایی که در برابر برنامه آمریکا و اسرائیل در منطقه مقاومت می‌کنند از جمله دولت سوریه، برخی نیروها در عراق، جنبش سید حسن نصرالله در لبنان و جنبش الحوثی در یمن تلاش کرده‌اند.
این کارشناس مسائل سیاسی با تاکید بر این نکته مهم که توافق مورد بحث در چین حاصل شده است، خاطر نشان کرد: پکن دشمن اصلی سران جدید آمریکا شناخته می‌شود و حصول این توافق در چین یک عقبگرد مضاعف برای ایالات متحده به شمار می‌رود.
شبکه خبری «سی ان ان» نیز در گزارشی به جابه‌جایی‌های در حال وقوع در اتحادیه های منطقه‌ای [آسیای غربی] اشاره کرد و نوشت: با رشد جایگاه چین در منطقه، روابط آمریکا با عربستان سعودی در سال‌های اخیر تحت فشار قرار گرفته است.
برخلاف واشنگتن، پکن توانایی گذر از رقابت‌های منطقه‌ای را نشان داده و بدون اصرار بر ژست‌های حقوق بشری غرب، روابط دیپلماتیک خوبی بر پایه تقویت ارتباطات اقتصادی با سراسر منطقه برقرار کرده است.
بنابراین با افزایش حضور چین به عنوان یک میانجی در آسیای غربی، تاثیر منطقه‌ای آمریکا رو به نابودی می‌رود.
به باور تحلیلگران، حضور فزاینده چین در منطقه (آسیای غربی) و باز شدن گره هفت ساله روابط تهران و ریاض به دست پکن، اکنون نشان از منسوخ شدن و تغییر در محاسبات سیاسی دارد که زمانی پایتخت‌های غربی را شاهراه توافقات منطقه‌ای عنوان می‌کرد.
«علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران - ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد. در پایان این مذاکرات، روز ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
بدین ترتیب، پس از ۷ سال، جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند.