به گزارش خبرنگار ایرنا، اجرای الگوی کشت محصولات کشاورزی آرزوی ۵۰ ساله فعالان کشاورزی است که با همت و اقدام جسورانه دولت سیزدهم همزمان با آغاز سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ ابلاغ شد؛ طرح الگوی کشت برنامه‌ای است که به کشاورزان توصیه می‌کند چه محصولی را در کجا و به چه میزان بکارند و پیش‌بینی شده است با اجرای این طرح تحول بزرگی در تولیدات کشاورزی کشور ایجاد شود.
قرار است با اجرای طرح الگوی کشت از تولید بی‌رویه محصول که برای آن بازاری وجود ندارد و از کاهش و کمبود محصول در کشور جلوگیری شود، علاوه بر این اجرای الگوی کشت می‌تواند بر استفاده درست از منابع آبی نیز مؤثر باشد و از تولید محصولات آب‌بر در مناطقی که با تنش‌های آبی مواجه هستند جلوگیری می‌کند.
دولت‌ها، پیش از این نداشتن ابزار لازم را دلیل ابلاغ‌نکردن الگوی کشت می‌دانستند و این‌طور اعلام می‌شد که نمی‌توان به کشاورز اجبار کرد، باید یک محصول خاص را بکارد و کشاورزان براساس منفعت خود اقدام به کشت محصولات می‌کردند؛ این در حالی است که امروز دولت سیزدهم با استفاده از همین ایجاد منفعت و مشوق مصمم به اجرای الگوی کشت محصولات زراعی است.
وزیر جهاد کشاورزی در آئین رونمایی از طرح الگوی کشت گفت: نیم قرن است که الگوی کشت جزو چالش‌های بخش کشاورزی است، برخی معتقدند دانش اجرای آن در کشور وجود ندارد و برخی دیگر می‌گویند کشاورزان آمادگی اجرای این طرح را ندارند.
اما از نظر سید جواد ساداتی نژاد نه‌تنها هیچ مشکلی در دانش الگوی کشت وجود ندارد بلکه کشاورزان این سرزمین آمادگی اجرای این طرح را نیز دارند.
وزیر جهادکشاورزی این را هم اعلام کرد: با اجرای الگوی کشت میزان تولید در دیم‌زارهای کشور به چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تن می‌رسد، تولید محصولات کشاورزی ۱۱ درصد و بهره‌وری آب ۱۸ درصد افزایش و مصرف آب نیز ۶ درصد کاهش می‌یابد و در سال نخست با یک صرفه جویی ۲.۲ میلیارد دلاری روبرو می‌شویم.
به گفته ساداتی نژاد در دولت سیزدهم نگاه بر آن است که ایران در جنوب غرب آسیا به اقتدار غذایی برسد که در این صورت امنیت غذایی برقرار می‌شود.
آغاز پربار الگوی کشت در پایین دست سد رئیسعلی
الگوی کشت یک سند ملی فرادستگاهی و فراقوه‌ای به شمار می‌رود و اجرای آن همت و تلاش همه دستگاه‌های مسئول را می طلبد تا در حوزه تولید به نتایج مطلوبی دست پیدا کند.
از نظر معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر برای رسیدن به خودکفایی در تولید محصولات اساسی و تامین امنیت غذایی اجرای طرح الگوی کشت ضروری است؛ و همچنین با توجه به کاهش آب‌های زیرزمینی و سطحی در قالب اجرای طرح الگوی کشت محصولات آب بر باید حذف و محصولات اساسی باید جایگزین آنها شوند.
کبری توکلی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا مهمترین رویکرد و هدف اجرای طرح الگوی کشت را تولید پایدار محصولات کشاورزی با حفظ منابع پایه تولید و افزایش درآمد بهره بردار عنوان می‌کند.
به گفته او براساس برنامه ریزی انجام شده امسال الگوی کشت در سطح سه هزار و ۷۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی وحدتیه و شبانکاره در پائین دست سد رئیسعلی دلواری اجرا و به دنبال آن ۲هزار و ۵۰۰ هکتار محصولات جالیز حذف و با محصول استراتژیک گندم جایگزین شده است.
به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر با اجرای الگوی کشت و جایگزینی گندم با محصولات جالیز در استان حدود ۶ میلیون مترمکعب آب صرفه‌جویی و تولید محصول گندم استان به حدود ۹ هزار تن افزایش می‌یابد.
توکلی در خصوص احتمال کاهش محصولات صیفی در استان اینگونه توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه بازار هدف عمده محصولات جالیزی، خارج از استان یا با هدف صادرات تولید می‌شود بنابراین کاهش تولید خللی در تامین نیاز استان ایجاد نمی‌کند اما با توجه به مصرف ماهانه ۱۱ تا ۱۲ هزار تنی گندم در استان این افزایش تولید حدود ۲۵ روز نیاز گندم استان را تامین می‌کند.
در زمان حاضر سالانه پنج هزار و ۸۵۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان بوشهر به کشت محصولات صیفی با آب بری بالا از جمله هندوانه، طالبی، خربزه و شمام اختصاص می‌یابد و ۱۸۷ هزار تن محصول برداشت و روانه بازار می‌شود.
تا پیش از اجرای طرح الگوی کشت هر سال صیفی کاران بوشهری با هزاران امید و آرزو، قرض و وام، اجاره زمین، آب و صرف چندماه وقت برای کاشت، داشت و برداشت اقدام به کشت می‌کردند اما همزمان با آغاز فصل برداشت به طور معمول با بحران کاهش قیمت محصول مواجه می‌شدند و در شرایطی هم به دلیل نبود بازار مجبور به ترک محصول خود برای چرای دام‌ها می‌شدند.
اما امروز با اجرای طرح الگوی کشت در مرحله نخست سه هزار و ۷۰۰ هکتار از زمین‌های صیفی کاری در محدوده زمین‌های کشاورزی منطقه وحدتیه و شبانکاره در پائین دست سد رئیسعلی دلواری از توابع شهرستان دشتستان استان بوشهر زیر پوشش محصول استراتژیک گندم رفته و به این صورت ۲هزار و ۵۰۰ هکتار از محصولات جالیز حذف شده است.
استقبال کشاورزان صیفی کار از اجرای طرح الگوی کشت و جایگزینی محصول گندم و دانه‌های روغنی تشویق و تقدیر سید جواد ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی در سفر دور دوم رئیس جمهور به استان از استاندار و رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر را به دنبال داشت.
وزیر جهاد کشاورزی همچنین از هماهنگی بین سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقه ای استان بوشهر به دلیل اجرای دقیق برنامه‌های الگوی کشت تقدیر کرد و یادآور شد: تولید محصولات اساسی و جایگزینی آنها با تولید آب‌بر از هدف‌ها و برنامه‌های وزارت جهادکشاورزی به شمار می‌رود.
رضایت؛ حاصل کشاورز بوشهری از اجرای الگوی کشت
در همین ارتباط با ساسان سهراب پور یکی از کشاورزانی که تا چندی پیش از صیفی کاران این منطقه بود و امروز بعنوان یکی از گندمکاران موفق استان بوشهر به شمار می‌رود هم صحبت شدم او به خبرنگار ایرنا توضیح می‌دهد: ۲۰۰ هکتار زمین کشاورزی دارد که در راستای اجرای الگو کشت سال گذشته ۴۰ هکتار صیفی و ۱۰۰ هکتار گندم کاشته اما امسال به طور کلی از کشت صیفی صرف نظر و تنها به کشت گندم اکتفا کرده است.
از نظر این کشاورز کشت گندم به لحاظ خرید تضمینی برخلاف صیفی‌جات مشکل بازار و خرید محصول ندارد این درحالی است که هر سال با کشت هندوانه همواره با مشکل بازار برای خرید و یا صادرات محصول روبرو بودم.
به گفته سهراب پور امروز با تغییر رویکرد صورت گرفته و اجرای الگوی کشت تمام ۲۰۰ هکتار را به کشت گندم اختصاص داده ام و با این کار تناژ بیشتری از محصول تولید و سود بالاتری نیز عائد می‌شود.
او معتقد است: سودی که امروز از کشت گندم به دست می‌آورم به تناسب از کشت محصولات صیفی بیشتر و این تغییر رویه باعث شده کشاورزی برای من به صرفه و خوشایند باشد در همین ارتباط امروز تشویق صیفی کاران به کشت گندم را از مهمترین رویکردها و برنامه‌های خود عنوان کرد.
اما این کشاورز موفق و فعال خواسته‌ای هم داشت و آن این بود که کشاورزان باید نماینده و حامی برای تامین به موقع آب داشته باشند چون تامین به موقع و به مقدار لازم آب موجب برداشت بیشتر محصول و رونق هرچه بیشتر کشاورزی را به دنبال دارد.
برآیند
اگر چه استان بوشهر به عنوان پایتخت انرژی کشور، شناخته و کانونی برای تحولات صنعتی به شمار می رود اما به دلیل داشتن شرایط آب و هوایی مساعد در فصول پاییز و زمستان، می تواند در بخش کشاورزی به عنوان کانونی برای تولید محصولات خارج فصل مورد تاکید قرار گیرد.
از آنجا که حمایت از بخش کشاورزی یکی از رویکردهای اصلی دولت سیزدهم است، شاهد سیاست گذاری صحیح وزارت جهادکشاورزی در حمایت از کشاورزان با ارائه تسهیلات مناسب، حمایت از شرکت های دانش بنیان فعال در حوزه تولیدات کشاورزی به کشت های جایگزین، کمک به تولیدات با بذور مقاوم به تنش های شوری و خشکی با توجه به محدودیت منابع آبی و راه اندازی دهکده‌های علم و فناوری و مزرعه نوآورانه هستیم که هر کدام می‌تواند زمینه بهره‌وری لازم و ارتقا سطح معیشت کشاورزان را در بر داشته باشد.